Antihipertansif İlaçlar Kardiovasküler Farmakoloji Antihipertansif İlaçlar & Antianjinal İlaçlar
Kardiyovasküler Farmakoloji Antihipertansif İlaçlar Antianjinal İlaçlar Konjestif Kalp Yetmezliğinde kullanılan ilaçlar Antiaritmik ilaçlar Diüretikler Vazodilatörler
140/90 mmHg Borderline (primer hipertansiyon) Antihipertansif İlaçlar 115/75 Normotansiyon 140/90 mmHg Borderline (primer hipertansiyon) 160/100 mmHg sekonder HT. Kan Basıncı: Kardiyak Output x Total periferik damar rezistansı
Endotelden salınan endojenler( NO, Entotelin-1) Total Periferik Damar Rezistansı Arteriyal basınç Venöz basınç Kapiller basınç Kalp Böbrek Endotelden salınan endojenler( NO, Entotelin-1) Esansiyel Hipertansiyon (Nedeni belli olmayan tansiyon)
%15 nedeni belli olan sekonder olarak ortaya çıkan HT, Hipertansiyon %15 nedeni belli olan sekonder olarak ortaya çıkan HT, Cushing Sendromu Feokroma Stoma Böbrek hastalıkları Genetik Faktörler Stres Beslenme (Tuzlu, yağlı,az potasyum, yüksek kalsiyum)
Sempatolitik Etkiler oluşturan ilaçlar Direkt vazodilatörler Antihipertansif İlaç Grupları Diüretikler Sempatolitik Etkiler oluşturan ilaçlar Direkt vazodilatörler Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri ve reseptör blokörleri Santral SS. Ve Gangliyonları etkileyen ilaçlar
Diüretikler Na+ ve sıvı atılımını arttırarak total periferik damar rezistansını azaltan ilaçlardır. Bu ilaçlar akut dönemde KO (Kardiyak Output) azaltırlar ancak kronik kullanımda KO normale döner. Na+ atılımına bağlı olarak hücre içinde azalan Na iyonu Ca++ iyonu ile değiştirilemez ve Ca++ iyonunun hücre içine girememesi damar tonusunu azaltır (gevşetici etki).
Hafif ve orta düzeyde HT kullanılırlar. Diüretikler Hafif ve orta düzeyde HT kullanılırlar. 10-15 mmHg kan basıncını düşürebilirler. Sempatolitik ve Vazodilatör ilaçlar ile kombine edilirler
Tiazid grubu Diüretikler (Hidroklortiazid) Furosemid grubu Diüretikler Böbrek ve kalp fonksiyonu normal HT lilerde Furosemid grubu Diüretikler Şiddetli HT Kalp ve böbrek yetmezlikli olgularda Potasyum Tutucu Diüretikler (Spironolakton) Potasyum atılımını engeller
Hipokalemi (K iyonu kaybı sıklıkla olur) Yan Etkiler Hipokalemi (K iyonu kaybı sıklıkla olur) Kalp yetmezliğinde dijital kullanımına bağlı) Aritmiler (K/Na) dengesi bozulduğu için Hipomagnezemi Glukoz toleransı bozulur Hiperlipidemi Hiperürisemi
Sempatik sinir sisteminin farklı noktalarındaki manipulasyonlar. Sempatik SS. Etkileyen İlaçlar Orta-Ağır şiddette HT Sempatik sinir sisteminin farklı noktalarındaki manipulasyonlar. Santral sinir sisteminde inhibisyon (yan etki:sedasyon, kabus, uyku bozukluğu, seksüel impotens) Otonomik gangliyonlar (yan etki:parasempatik etkide azalması, kabızlık ağız kuruluğu vs.) NE salınımını bloke etme (yan etki:sempatoktemi, ejakulasyonda bozulma, postüral hipotansiyon)
Reseptör Blokerler (en seçici etkili olanlar) Sempatik SS. Etkileyen İlaçlar Reseptör Blokerler (en seçici etkili olanlar) Bu ilaçlar sempatik sinir ucuna etki etmedikleri için sıklıkla Na tutulumuna neden olurlar bu nedenle diüretiklerle kombine edilirler.
Santral Etkili İlaçlar Metildopa L-dopa analoğudur. Sinir ucundan NE sentezini engeller. Sinir ucundan NE azalması sonucu arter ve venlerde vazokonstriksiyona neden olan alfa1-adrenerjik reseptörlerin etkinliği azalır ve TPR azalır. Postüral HT
Klonidin Parsiyel agonist Santral Etkili İlaçlar Klonidin Parsiyel agonist Medullada (Santral sinir sistemi) Alfa reseptör etkinliği sonucu Sempatik etki azalır, Parasempatik etkinlik artar Alfa2 –reseptörler (otoreseptör) etkisi sonucu NE salınımını engeller Postüral HT
Guanibenz Santral Etkili İlaçlar; Yan Etkileri: Sedasyon Uyku bozukluğu Vertigo Depresyon hastaları Trisiklik Antidepressan kullananlar Aniden kesilmemeli
Postgangliyonik Nn reseptörlerini bloke eder. Gangliyon Blokerleri Postgangliyonik Nn reseptörlerini bloke eder. Hem sempatik hem de parasempatik etkiler azaldığı için yan etki daha çok. Konstipasyon, Üriner retansiyon, ağız kuruluğu (parasempatik etkinliğin azalması) Ortostatik Hipotansiyon (sempatik etkinliğin azalması)
Adrenerjik Nöron Blokörleri Rezerpin Veziküler amin transpotunu engeller ve depoları boşaltır. İrreversbl etkilidir. Yan Etkileri: Sedasyon, Uyku bozukluğu, kabus, parkinson benzeri semptom, postural hipotansiyon Guanetidin Veziküllerde NE depolanmasını engeller böylece sinir ucundan NE salınımı engellenmiş olur. Yan etkileri: Postural hipotansiyon, ejakülasyon bozukluğu, Diare
Alfa Reseptör Blokörleri Adrenerjik Reseptör Antagonistleri Alfa Reseptör Blokörleri Seletif alfa1 reseptör blokörleri bloke ederler. Prazosin Terazosin Doksazosin Yan etki: Postüral hipotansiyon, Na ve su tutulumuna neden olduğu için diüretikler ve beta-blokörlerle kombine kullanılır. Prostat hipertrofisi olanlarda da kullanılır.
Beta Adrenerjik Reseptör Blokörleri Hafif-orta düzeyde HT Adrenerjik Reseptör Antagonistleri Beta Adrenerjik Reseptör Blokörleri Hafif-orta düzeyde HT Propranolol (non-selektif, beta1/beta2) İlk geçiş eliminasyonu vardır. Refleks taşikardi yapmazlar. KO azaltırlar. Renin salınımını azaltır (Renin-Anjiyotensin-Aldosteron) Kullanılmaması gereken durumlar Egzersizle oluşan Bradikardi, Bronkokonstriksiyon (astma),Periferal Damar Hastalığı, Diabette kardioselektifler olanlar tercih edilmeli
Selektif beta1 reseptör antagonisti Metoprolol Atenolol (uzun etki) Kardiyoselektif Beta Adrenerjik Reseptör Blokörleri Selektif beta1 reseptör antagonisti Metoprolol Atenolol (uzun etki) İlk geçiş eliminasyonu Kalp yetmezliği, Anjina, Astım, Diabet ve Periferal damar hastalıklarında daha güvenli olduğundan tercih edilirler. İlaç kesilirken doz azaltılarak kesilmeli, artmış sempatik etkinlik oluşabilir (Rebound etki)
Nadolol (Non-selektif) Kartelol (non-selektif) Betaksolol (Selektif) Uzun Etkili Beta Blokörler Nadolol (Non-selektif) Kartelol (non-selektif) Betaksolol (Selektif) Bisoprolol (selektif) Günde 1 kez.
Diğer beta blokörlerden daha az etkili Parsiyel Agonistler Pindolol Asebutolol Penbutolol Diğer beta blokörlerden daha az etkili Bradikardi ve periferal damar hastalığı olan HT kullanılabilir.
Karvedilol Labetolol Kalp yetmezlikli HT TPR ve KO azaltır. Alfa/beta blokörler Karvedilol Kalp yetmezlikli HT Labetolol TPR ve KO azaltır. Acil HT kriz ı.v bolus
Esmolol (en kısa etkili, 9-10 dak.) Diğer blokörler Nebivolol Beta1 selektif, NO salınımı arttırır TPR (total periferik rezistans) Günde 1 Esmolol (en kısa etkili, 9-10 dak.) Beta1 selektif Ameliyat sırasında infüzyon Post-operatif HT
Kalsiyum kanal blokörleri VAZODİLATÖRLER Oral Hidralazin, Minoksidil Parental Nitroprusid, Diazoksid, Fenoldopam Kalsiyum kanal blokörleri Verapamil, Diltiazem,
Minoksidil Hidralazin VAZODİLATÖRLER Minoksidil Arterler gevşetir. K-kanal açar hiperpolarizasyon ve vazodilatasyon oluşturur. Taşifilaksi Yapmaz Yan Etki:Taşikardi,anjina tetikleyebilir, baş ağrısı Topikal olarak SAÇ ÇIKARMA Hidralazin Arterleri gevşetir. Etkisine Taşifilaksi gelişir. Yan Etki: Baş ağrısı, mide bulantısı, tokluk hissi, flushing, refleks taşikardi
Sodyum Nitro Prusid (SNP) VAZODİLATÖRLER Sodyum Nitro Prusid (SNP) Acil HT kriz, i.v infüzyon Arter ve venlerde dilatasyon TPR azaltır Venöz dönüşü azaltır Guanilat siklaz-cGMP-NO- VAZODİLATASYON Kalp yetmezlikli HT kullanılır Yan Etki:Metabolik asidoz, methemoglobünemi, hipotansiyon, başağrısı, flushing, aritmi
Fenoldopam Diazoksid Arterial dilatasyon Acil i.v infüzyon Taşikardi VAZODİLATÖRLER Fenoldopam Arterial dilatasyon Acil i.v infüzyon Taşikardi D1 agonist (periferal vazodilatasyon, Natriürezis) Diazoksid Acil uygulama TPR azaltır
KO azalır (Verapamil, Diltiazem) Kalsiyum Kanal Blokörleri Damar düz kasındaki (veya kalp kası) Ca-kanallarının blokasyonu ile hücre içine Ca-iyonunun girememesi sonucu kasılması engellenir. TPR azalır KO azalır (Verapamil, Diltiazem) Verapamil, Diltiazem (kalp üzerinde etkililer) Nifedifin, Amlodipin, Nikardipin, Felodipin, (damarlar üzerinde etkililer)
Verapamil Diltiazem Kardiyak etkiler daha fazla Kalsiyum Kanal Blokörleri Verapamil Diltiazem Kardiyak etkiler daha fazla Belirgin kardiyak depresyon yapar ve KO azaltarak kan basıncını azaltır. Antianjinal Antiaritmik
Nifedifin Felodifin Nikardipin Amlodipin TPR azaltırlar Kalsiyum Kanal Blokörleri Nifedifin Felodifin Nikardipin Amlodipin TPR azaltırlar Refleks taşikardi
Ca-Kanal Blokörü İskelet kası, Kalp kası, nöron; L-tipi (long, uzun süre etkinlikli Ca-kanalı) bloke eden ilaçlar. Oksijen tüketimi azalır, kontraktilite azalır, arteriyal basıncı azalır, kalp atım hızı azalır Verapamil ve Diltiazem kardiyak etkileri daha yüksek ve beta blokörler ile kullanılmamalıdır.
Yan Etki: Flushing, Konstipasyon Ca-Kanal Blokörü Kardiyak depresyon, Kardiyak arrest, Bradikardi, AV blok, İleri kalp yetmezliğinde kontrendike Yan Etki: Flushing, Konstipasyon Kısa etkili olanlar da bu yan etkiler daha fazla İlk geçiş etkisi var, plazma proteinlerine yüksek bağlanma
Nimodipin (serebral damar) Nikardipin (serabral damar, i.v. Uygulama) Ca-Kanal Blokörü Nimodipin (serebral damar) Nikardipin (serabral damar, i.v. Uygulama) Amlodipin
Anjitotensin Blokörleri Böbrek Renin-Anjitotensin II-Aldosteron sistemi: Su ve Na tutulumuna neden olarak kan basıncını arttırır. 1. Anjiyotensin Dönüştürü Enzim İnhibitörü (ADE, ACE), diüretik, ve vazodilatörler 2. Anjitotensin Reseptör Blokörleri
Enalapril (ön-ilaç, Enalaprilat-i.v infüzyon) ADE İnhibitörleri Kaptopril Enalapril (ön-ilaç, Enalaprilat-i.v infüzyon) Lisinopril (lisinli enalaprilat) Anjiyotensin I- Anjitotensin II oluşmaz Bradikinine bağlı vazodilatasyon ile antihipertansif etki oluşturur. TPR azalır, Taşikardi oluşmaz İskemik kalp hastalıklarında güvenli Parasempatik etki devam ediyor
Kronik böbrek hastalığı Renal disfonksiyon Diabetik HT olguları ADE İnhibitörleri Kronik böbrek hastalığı Renal disfonksiyon Diabetik HT olguları Kalp Yetmezli HT Diabette, Kardiyovasküler riski azaltırlar. Yukarıda durumlarda ADE inhibitörleri tercih edilirler.
ADE İnhibitörleri Yan Etki Hipotansiyon (diüretik kullnımına bağlı sıvı kaybı, GI sıvı kaybı) Hiperkalemi Kuru öksürük Anjiyoödem Hamilelerde kontrendike 2-3 trimest ( fetal malformasyon) NSAİ ilaçlar etkinliklerini azaltır (bradikinin etkisi azalır) K-tutucu diüretiklerle,K-suplement
Uzun Etkili pro-drug (ön-ilaç) Uzun Etkili ADE İnhibitörleri Benazepril Fosinopril Ferindopril Ramipril Uzun Etkili pro-drug (ön-ilaç)
Anjitotensin Reseptör Blokörü (AT1-reseptör blokörü) Anjitotensin Reseptör Blokörleri Losartan Valsartan Anjitotensin Reseptör Blokörü (AT1-reseptör blokörü) Anjitotensin üzerindeki etkiler daha belirgin Kalp yetmezliği ve Kronik böbrek yetmezliğinde kullanımı tercih edilir.
Renin İnhibitörü, ALİSKİRİN Anjitotensin Reseptör Blokörleri Kandesartan İrbesartan Telmisartan Renin İnhibitörü, ALİSKİRİN
ANTİANJİNAL İLAÇLAR Anjina; Miyokardın oksijen gereksinimi ve sunumu arasındaki dengenin bozulması Miyokardın yeterli kanlanamaması sonucu biriken metabolik artıkların Kalp ağrısı ile kendini gösterdiği bir durumdur. Anjina Pektoris 1.Efor Anjinası 2.Vazospastik Anjina
Kalbin iş yükünü azaltan ilaçlar kullanılır. Kalbin iş yükü; ANTİANJİNAL İLAÇLAR Koroner arterlerdeki endotelial disfonksiyon sonucu miyokarda gerekli olan kan yeterli düzeyde sağlanamaz. Kalbin iş yükünü azaltan ilaçlar kullanılır. Kalbin iş yükü; 1.Arteriyal kan basıncı 2.Kalp atım hızı 3.Kontraktilite 4.Venriküler hacim
Metabolizma değiştiren İyon dengesini düzenleyen ANTİANJİNAL İLAÇLAR Vazodilatör Kalp Atım Hızı azaltan Beta-blokör Kardiyak Gücü azaltan Ca-kanal blokörleri Metabolizma değiştiren İyon dengesini düzenleyen
Nitrat/nitrit Damar (koroner, ven > arter) düz kasını gevşetirler Vazodilatör Nitrat/nitrit Damar (koroner, ven > arter) düz kasını gevşetirler Endotelden salınan NO-damar düzkasında guanilat siklazı aktive eder- cGMP artar ve gevşeme oluşur. Dilaltı tablet, TTS, Bukkal preparat (ilk geçiş eliminasyonuna uğramaz)
İzosorbit dinitrat (uzun etkili) Vazodilatör İzosorbit dinitrat (uzun etkili) Amilnitrit, uçucu sıvıdır. Ampulü kırılıp buharı koklanır. Bu şekilde absorbsiyonu çok yüksektir ve ilk geçiş eliminasyonuna uğramaz. Tolerans gelişebilir. Nikorandil, NO+ K-kanal açıcı
Vazodilatör etkileri yoktur Kalp atımını azaltır Beta blokörler Vazodilatör etkileri yoktur Kalp atımını azaltır Kontraktiliteyi azaltır Koroner perfüzyon artar Astım, bradikardi, AV blok, periferik damar hastalığında kullanımına dikkat edilmelidir. MI sonrası kullanımı yaşama olasılığını artırır
Kardiyak Metabolizmayı düzenleyenler DİĞER TRİMETAZİDİN Kardiyak Metabolizmayı düzenleyenler pFOX (parsiyel yağ asidi oksidasyonu inhibisyonu) Yağ asidi yerine glukozdan ATP (enerji) üretimi, Oksijen tüketimi azalır. İVABRADİN, hiperpolarizasyonla aktive olan Na-kanalını inhibe eder (If), Bradikardi ile iş yükünü azaltır.
Konjestif Kalp Yetmezliği & Antiaritmik İlaçlar
Kardiak Glikozidler Digoksin Dijitoksin Dijitalis purpurea ve lanata bitkilerinden elde edilen ilaç molekülleridir. Kimyasal yapısı steroid bir halka ve aglikon kısmından oluşur
Kalbin oksijen tüketimini arttırmazlar Vajal tonusu arttırırlar Kardiak Glikozidler Pozitif İnotropik etkilidirler (kontraktiliteyi arttırırlar) Na-K-ATPaz pompasının inhibisyonuna bağlı olarak Na iyonu hücre içinde kalır ve bu Ca iyonunun hücre içine girmesine yolaçarak kontraktiliteyi arttırır. Kalbin oksijen tüketimini arttırmazlar Vajal tonusu arttırırlar Negatif inotropi Negatif dromotropi yapar
Sinüs düğümünde depresse eder. Kardiak Glikozidler Sinüs düğümünde depresse eder. Purkinje liflerinde otomatizmayı arttırır ve bunun sonucu ektopik atışlar, bigemini oluşur. Aşırı dozda ventriküler fibrilasyon hipokalemi, hiperkalsemi (K- iyonu hücre içine girmediğinden) CO arttırması sonucu böbreğe giden kan akımı da arttar ve aktive durumda olan Renin-Anjiyotensin-Aldosteron sistemininin etkinliğini azaltırlar ve ödemi çözerler
Sıklıkla diüretiklerle kombine edilirler Kardiak Glikozidler Sıklıkla diüretiklerle kombine edilirler Dijitoksin lipofiliktir ve KC’ de metabolize edilir. Yarılanma ömrü 7 gündür. Digoksin daha az lipofililiktir ve %60-80 barsaktan absorbe edilir. Yarı ömrü 30saattir. Böbrekelrden atılır ve böbrek yetmezliğinde dozu ayarlanmalı Etkin kan konsantrasyonuna geç ulaştığı için yükleme dozu yapılır (1200mg) ardından idama dozuna geçilir (120mg)
Yüksek debili yetmezlikte kullanılmazlar Etki ve Yan Etki Dijitalleri, sistolik fonksiyon bozukluğuna bağlı oluşan düşük debili (hipertansiyona ya da aort kapakçığına bağlı darlık) yetmezlikte etkilidir. Yüksek debili yetmezlikte kullanılmazlar Atrium fibrilasyonu ve flatteri yapabilir. Bigemini-AV blok Ventriküler fibrilasyon Bulantı, kusma Görme netliği bozulur, renk görme bozulur Konfüzyon, delirium, nöralji İlaç kesilerek IV potasyum, lidokain-fenitoin Digoksin antikoru
Diüretikler İlaç Kombinasyonu Dijital + diüretik (Su ve Na retansiyonunu azaltır, ödemi çözer) Tiazid ve Furasemid kullanılacaksa ağızdan K-verilir. Amilorid , K-tutucu diüretik
Vazodilatörler Vazodilatörler Pre ve postloadı azaltırlar. Organik nitratlar Ca-kanal blokörleri Prazosin ve alfa-adrenerjik reseptör blokörleri Hidralazin
İnotropikler Dobutamin sadece acil müdahalede kullanılan pozitif inotropik ilaç. Beta1-AR selektif olarak uyarır. (i.v uygulama) Ksamaterol (i.v uygulama) Amrinon (fosfodiesteraz inhibitörü)
ACE inhibitörleri Anjitotensin II ve aldosteron düzeyini azaltarak su ve Na tutulumunu engellerler. Böbreklere giden kan akımı azaldığı için aktive olmuş Renin-Anjiyotensin-Aldosteron etkinilği azalır.
Karmaşık elektrofizyolojik özellikleri olan bir bozukluktur. Antiaritmik İlaçlar Genelde Taşiaritmi tedavisi için kullanılırlar. Bradikardi durumu acil uygulamalarda görülür. Karmaşık elektrofizyolojik özellikleri olan bir bozukluktur. Bu nedenle bir gruptan bir ilaç diğer gruplara ait bir bozukluk varsa daha da kötülerştirebilir. Bradikardi, Atropin-İzoproterenol-betamimetik ilaçlar
Taşiaritmi Tedavisi Sınıf 1 Na-girişini azaltarak Faz 0’ ı yavaşlatırlar. Faz 0 ın amplitüdünü azaltırlar. Anormal otomasiteyi azaltırlar Re-entry ortadan kaldırabilir.
Sınıf 1a Kinidin-Kinidin sülfat, Kinidin glukonat, im-iv Kinidin, KC de metabolize edilir. Plazma proteinlerine yüksek oranda bağlanır ve dijitoksin plazma konsantrasyonunu değiştirir. Supraventriküler taşikardi, ventriküler taşikardi kullanılır. Sıklıkla kusma diyare Torsades de pointes Prokainamid Dizopromid
Sınıf 1a Prokainamid, kinidine benzer ventriküler aritmi kullanılır Yüksek dozda aritmi ve hipotansiyon Günde x4 im-iv Dizopramid, supraventriküler aritmi, ventriküler aritmi Yan etkileri Hipotansiyon, kalp bloğu, taşikardi
Sınıf 1b Lidokain (lokal anestezik, oral kullanılmaz) İlk geçiş eliminasyonuna uğrar, yükleme dozu Ventriküler taşikardi Yüksek dozda santral etkiye bağlı uyuşukluk Meksiletin (etkisi lidokaine benzer-oral kullanılır) Tokainamid (oral kullanılır) Fenitoin (antiepileptik, dijitalis zehirlenmesi)
Hepsi oral kullanılabilir. Sınıf 1C Enkainid Flekainid Propafenon Hepsi oral kullanılabilir. Depolarizasyonu en fazla depresse eden gruptur. Repolarizasyon ve K-üzerine etkisi yoktur. Acil durumda i.v uygulanırlar.
Sınıf 2 Beta blokörler Propranolol (non-selektif) Esmelol, Asebutolol ( kısa etkili, beta1 selektif) Supraventriküler aritmi Kalbin atım hızı ve CO azaltırlar.
Sınıf 3. Amiodaron iyotlu bir ilaçtır, t1/2 uzundur, etkisi 10-15 günde başlar, yükleme dozu yapılır Faz 0 ve membran potansiyeline dokunmazlar. Purkinje ve ventriküllerde aksiyon potansiyel süresini uzatırlar, K-kanallarını bloke ederler. Repolarizasyonu yavaşlatmazlar. Torsade de pointes Kalp, KC, AC ve korneada toksik Bretilyum Sotalol Amiodaron benzeri etkilidirler ancak toksik etkileri daha az.
Sınıf 4. Verapamil Diltiazem (verapamile gör e daha az etkin) Ca-kanal blokörleri Damarlara etki eden DHP türü Ca-kanal blokörleri kullanılmaz. KC ilk geçiş eliminasyonu uğrarlar Oral/parental doz farkı