KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAZIRLAYANLAR: MESUT BULUT (134203026) HASAN AKBULUT (134203007)

KİMYASAL MADDE ÖZELLİKLERİ Patlayıcı, oksitleyici, alevlenir, toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip olabilirler.

Kimyasallar insan vücuduna nasıl nüfuz eder? Cildimizle temas ettiğinde, Yuttuğumuzda, Soluduğumuzda vücudumuza alırız.

Kimyasal etkilerden korunma yolları Kimyasal endüstride değişik adlarla bilinen birçok tehlikeli kimyasal vardır. En basit olarak Sülfürik Asit; hidrojen sülfat, kaplan, karate gibi 50’ye yakın isim ile bilinir. Bu karışıklığın önüne geçmek için Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) geliştirilmiştir. Ayrıca CAS numaraları da bu amaçla kullanılmaktadır.

MSDS’te Bulunması Gereken Bilgiler Kimyasalın adı ve üreticinin adresi Ürünün kompozisyonu Materyalin sebep olabileceği zararlar İlkyardım tedbirleri Kaza sonucu yayılmalarda yapılması gerekenler Kullanma ve depolama talimatları Maruz kalma kontrolleri (gerekli KKD’ler de dahil) Fiziksel ve kimyasal özellikler (karalılık ve reaktivite özelliği de dahil) Zehirlilik bilgisi ve insan vücuduna girme yolları Taşıma bilgisi Mevzuat bilgisi

İşverenin Yükümlülükleri İşveren, kimyasal maddelerle çalışmalarda, işçilerin bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı hallerde en aza indirmek ve tehlikelerinden korumak için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.

Risk değerlendirmesi İşveren işyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadığını tespit etmek ve tehlikeli kimyasal madde bulunması halinde çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek üzere 29.12.2012 tarihli ve 28512 sayılı resmi gazetede yayınlanan iş sağlığı güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliği hükümlerine uygun şekilde risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür.

Kimyasal maddelerle çalışmalarda yapılacak risk değerlendirmesinde aşağıda belirtilen hususlarözellikle dikkate alınır: Kimyasal maddenin sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları. İmalatçı, ithalatçı veya satıcılardan sağlanacak Türkçe malzeme güvenlik bilgi formu. Maruziyetin türü, düzeyi ve süresi. Kimyasal maddenin miktarı, kullanma şartları ve kullanım sıklığı. Bu Yönetmelik eklerinde verilen mesleki maruziyet sınır değerleri ve biyolojik sınır değerleri. Alınan ya da alınması gereken önleyici tedbirlerin etkisi. Varsa, daha önce yapılmış olan sağlık gözetimlerinin sonuçları. Birden fazla kimyasal madde ile çalışılan işlerde, bu maddelerin her biri ve birbirleri ile etkileşimleri.

İşveren, tedarikçiden veya diğer kaynaklardan risk değerlendirmesi için gerekli olan ek bilgileri edinir. Bu bilgiler, kullanıcılara yönelik olarak, varsa kimyasal maddelerin yürürlükteki mevzuatta yer alan özel risk değerlendirmelerini de içerir.

Tehlikeli Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Alınacak Önlemler İşyerinde uygun düzenleme ve iş organizasyonu yapılmalıdır. En uygun yöntem ve makineler seçilmelidir. İşçilerin maruziyeti en az seviyede olmalıdır. İşyerinde kullanılması gereken madde miktarı en az düzeyde tutulur.

Kimyasalların zararlarından korunmada diğer yöntemler izolasyon ve aspirasyondur. Kimyasalla işçi ya da ortam arasına fiziksel engeller koyularak kimyasalın etkilerinden kaçınılabilir.

Tüm diğer yöntemler yetersiz kaldığında işçiler Kişisel Koruyucu Donanımlarla (KKD) korunacaktır.

Kimyasal Atıkların Bertaraf Edilmesi Kimyasalların kullanıldığı yerlerde atıkların oluşması çok normaldir. Bazı kimyasalların artıkları ve/veya atıkları hem çevre hem de insan sağlığı için çok tehlikeli olabilir. Bu gibi durumlarda kimyasal atık veya artığın türüne göre insan sağlığına ve ekolojiye yönelik riskler ortadan kaldırılmalı veya en aza indirilmelidir.

Acil Durum Prosedürü Kimyasallarla çalışanlar her zaman için acil durumlarla karşılaşmaya hazır olmalıdır. En yaygın kazalar şu şekillerde oluşur: Zararlı gazların ya da diğer kimyasalların kaza sonucu ortama yayılması Kişinin kimyasalla yoğun bir şekilde temas etmesi sonucu ciddi yaralanmalar veya sağlık problemleri olabilir. Kimyasalların yangın veya patlamalara sebep olması

Acil bir durum oluştuğunda birinci öncelik insanların Tahliye Acil bir durum oluştuğunda birinci öncelik insanların güvenliği olmalıdır. Acil durumu belirtmek için bir alarm sistemi kurulmalıdır. Kolaylıkla ulaşılabilen, uygun bir şekilde aydınlatılmış çıkış kapıları bulunmalıdır. Kurtarma ve acil durum prosedürlerini bilen ve uygulayabilen görevli personel bulunmalıdır. Kurtarma ekibine yeterli miktarda KKD sağlanmalıdır.

İlk Yardım ve Tıbbi Prosedür Kimyasallardan etkilenme durumlarında yapılacak ilk yardımla ilgili bilgi malzeme güvenlik bilgi formunda mevcuttur hatta bazen kimyasalın etiketinde de bu bilgiler bulunmaktadır. İlk yardım konusunda daha önceden eğitim almış personel tarafından ilk yardım yapılmalıdır

Kimyasalların Depolanması Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler En az miktarda kimyasal depolanmaya çalışılmalı, görevli olmayanların depo alanına girmesi önlenmeli. Bazı kimyasallar neme, bazıları ısıya, bazıları güneş ışınlarına, bazıları ise şoklara duyarlıdır. Depolama yapılırken bunlar göz önünde bulundurulmalıdır. Depolanan tüm şişe, kutu ve variller etiketlenmelidir. Yangın güvenliği malzemeleri ve KKD’ler depolama bölgesinde bulundurulmalıdır. Sigara içmek, yemek yemek ve bir şeyler içmek depolanma alanında yasaklanmalıdır. Birbiriyle uyuşmayan kimyasallar bir arada depolanmamalıdır. Ciddi tehlikelere sebep olabilir.

Kimyasalların Fabrika İçerisinde Taşınması

Kimyasal sızıntıların gözlenmesi yöntemleri Kromotoğraf cihazları Cihazın şekli İçindeki düzenek

Basınç sensörü Gaz sensörü

Çevresel gözetim Tıbbi gözetim Genellikle havadaki kimyasalların ölçümleri yapılır. Deri yoluyla alınan kimyasalların gözlenmesi için tıbbi kontrol yapılmalıdır. Kimyasalın konsantrasyonu zamanla değişebilir ve tehlikeli seviyelere ulaşabilir. Bunlar gaz ölçümleriyle tespit edilemeyebilir. Meslek hastalıkları oluşmadan fark edilebilir. İşe almadan önce yapılan kontroller kişilerin alerjik ve diğer problemlerini önceden öğrenilmesi için önemlidir.

Cildin kimyasala maruz kalması durumunda: Etkilenen bölgedeki giysiler çıkarılır ve bol suyla en az 15 dakika yıkanmalıdır. Gözün kimyasala maruz kalması durumunda: Göz duşuyla en az 15 dakika yıkanmalıdır. Solunması durumunda: Etkiler hemen gözlenemeyebilir bazen saatler sonra ortaya çıkabilir. Kişi sağlık görevlilerinin gözetimi altında tutulmalıdır. Yutulması durumunda: İstifrağ ettirmek çoğu zaman doğrudur. Bu gibi durumlarda MSDS’e bakılmalıdır.

YIL ŞEHİR/ ÜLKE NEDENİ TEHLİKELİ MADDE ÖLÜ YARALI TAHLİYE 1970 Osaka/ Japonya Patlama Gaz 92 - 1972 Duque/ Brezilya Proses hatası Gas (LPG) 39 51 1974 Fixborough/ İngiltere Siklohegzan 23 104 300 1984 San Juanico/ Meksika 452 4228 200000 1978 LosAlfaque/ İspanya Trafik kazası Propilen 216 200 1979 Mississaug / Kanada Tren kazası Klor 25000 1982 Tacoo/ Venezuela Tank patlaması Fuel oil 153 20000 40000 River Dee/ UK İçme suyunda kontaminasyn Fenol 250 2milyondan fazla maruziyet 1983 İstanbul/ Türkiye 42 50 1992 Çorlu/ Metan 32 64

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ. KAYNAKÇA http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130812-1.htm Halil KUTLU A Sınıfı İSG Uzmanı Kimya Mühendisi TMMOB İSG Komisyonu Üyesi KMO Merkez Yönetim Kurulu Üyesi