ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İÇ DENETİM VE İÇ KONTROL SİSTEMİ © www.niyazikurnaz.net

İÇ DENETİM İç denetim bir organizasyonun faaliyetlerine değer katmak ve geliştirmek için tasarlanmış bağımsız ve tarafsız bir güven ve danışma eylemidir. İç denetim, bir organizasyonun risk yönetimi, kontrol ve kurumsallıkla ilgili süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek için sistematik ve disipline edilmiş bir yaklaşım getirerek organizasyonun amaçlarına ulaşmasına yardım eder. © www.niyazikurnaz.net

İç Denetimin Uygulanma Nedenleri Sorumluluk ve Hesap Verebilme Vekalet teorisi Yönetime Danışmanlık ve Yardım Tasarruf İhtiyacı Hileli İşlemlere Karşı Korunma İhtiyacı © www.niyazikurnaz.net

İç Denetimin Unsurları a- Sistematik ve nesnel onay b- Tüm işlemler c- Doğru ve güvenilir bilgi d- Risklerin tanımlanması ve en aza indirilmesi e- Hukuka ve işletme içi kural ve usullere uygunluk f- Kaynakların etkin ve verimli olarak kullanılması g- İşletmenin amaçlarına etkin bir şekilde ulaşması © www.niyazikurnaz.net

İç Denetimin İşlevleri a) Mali denetim: Aktiflerin varlığını saptamak, yapılan hileli işlemleri önlemek ve açığa çıkarmak, iç kontrol sistemlerinin incelenmesini de kapsayan muhasebe ve rapor verme sistemlerinin güvenilirliğini kontrol etme işlevidir. b) İşletme ve yönetsel denetim: Klasik anlamdaki denetimin mali ve muhasebe alanlarına yönelik olmasına karşın, modern iç denetim anlayışı işletmenin tüm faaliyetlerinin ve işlemlerinin denetlenmesini öngörmektedir. Muhasebe denetiminde temel alınacak kıstaslar genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri, ulusal ve uluslararası muhasebe standartlarıyken, yönetsel denetimde esas alınacak kıstaslar işletmenin esas sözleşmesi, yönetim ve işletme politikaları ve özellikle işletmenin faaliyet alanını ve üretim, satış, pazarlama vb. faaliyet süreçlerini ayrıntılı olarak tanımlayan, karar alma aşamalarında yetkili ve sorumlu kişileri belirleyen yazılı usulleridir. © www.niyazikurnaz.net

İÇ KONTROL SİSTEMİ İç denetim, işletmenin kendi iç kontrollerinin tatmin edici düzeyde işlediğini teyit etmek amacıyla kendi yararına sürdürdüğü bir denetimdir. İç kontrol ise işletme varlıklarını korumak ve her türlü kayıpları önlemek, muhasebe verilerinin doğruluğunu ve güvenirliğini sağlamak, işletme faaliyetlerinin etkinliğini geliştirmek ve yönetim politikalarına bağlılığı özendirmek amaçlarını gerçekleştirmek için bir işletmedeki örgüt yapısı, uygulanan yöntemler ve ölçülerin tamamıdır © www.niyazikurnaz.net

İÇ KONTROL SİSTEMİ a- Mali kontroller: Bir işletmenin varlıklarının korunması ve finansal kayıtların güvenilirliği ile ilgili tüm yöntem ve yordamları kapsar. Genel olarak harcama yetkisi verme ve onay sistemleri, kayıt ve raporlama sistemleri, varlıkların korunması, işletme içi denetim ve vergi denetimi gibi kontroller bu gruba girer. Genellikle iç kontrol denildiğinde muhasebe kontrolleri anlaşılır. Bağımsız denetim çalışmalarında muhasebe kontrollerine daha fazla önem verilir. b-Yönetsel kontroller: İşletme faaliyetlerinin etkinliğini, faaliyetlerin verimliliğini ve yönetim politikalarına bağlılığını artırma amaçları ile sıkı ilişkisi olan fakat finansal kayıtlar ile dolaylı ilgisi bulunan tüm yöntem ve prosedürler ile organizasyon planını kapsar .İstatistiki analizler, hareket ve zaman etütleri, personel eğitim programları ile kalite kontrolü gibi kontroller bu gruba girer. © www.niyazikurnaz.net

Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin Unsurları 1- İyi bir örgüt yapısı 2- Etkin bir muhasebe sistemi 3- Yeterli nitelik ve sayıda personel bulunması © www.niyazikurnaz.net

İç Kontrol Sisteminin Değerlendirilmesi İç kontrol sistemini başlıca şu iki amaca ulaşmak için inceler ve değerlendirir; Denetim çalışmalarını planlamak, Yönetime İç kontrol sistemi hakkında geliştirici nitelikte önerilerde bulunmak. © www.niyazikurnaz.net

İç Kontrol Sisteminin Değerlendirilmesinde Uygulanan Yaklaşımlar i.Fonksiyonlara Göre Bölümlendirme; ii.Departmanlara Göre Bölümlendirme; iii.Mali Tablolara Göre Bölümlendirme; iv.Dönemlere Göre Bölümlendirme; © www.niyazikurnaz.net

İç Kontrol Sistemini Tanıma Yöntemleri i. Not Alma Yöntemi; ii. Anket Yöntemi; iii. Akış (Soru Formu) Şemaları; © www.niyazikurnaz.net

İç Kontrol Sisteminin Test Edilmesi Ve Değerlendirilmesi Dış denetçi iç kontrol sistemini tanıdıktan sonra, kurulmuş sistemin gerçekten işleyip, işlemediğini ve ne ölçüde çalıştığını saptamalıdır. Kurulmuş sistemler ve yapılması gerekli kontroller işletme personeli tarafından uygulamaya konulmayabilir. Bu nedenle, dış denetçi iç kontrol sisteminin işleyip, işlemediğini saptamak için uygunluk testleri yapar. © www.niyazikurnaz.net