Spor Psikolojisi Sporda Saldırganlık ve Takım Bütünlüğü

ÜLKE YIL TAKIMLAR ÖLÜ SAYISI YARALI SAYISI PERU 1964 PERU-ARJANTİN 318 500 TÜRKİYE KAYSERİ-SİVAS 44 600 ARJANTİN 1968 RİVER PLATE –BOCA JUNIORS 74 150 BREZİLYA 1982 SANLUIS – FORTELEZA 3 25 KOLOMBİYA DESPORTIVO-RACING CLUB 22 200 RUSYA SPARTAK MOSKOVA – HARLEM 69 100 BELÇİKA 1985 LIVERPOOL – JUVENTUS 39 ???

SALDIRGANLIK Başkalarına zarar verme kastı taşıyan davranış (Perlman & Cosby, 1983) Saldırganlık Kriterleri Saldırganlık bir davranıştır Bu davranış zarar verme ve incitmeyi içerir Canlı varlıklara yöneliktir Amaçlıdır

SALDIRGANLIK DÜŞMANLIK İÇEREN Amaç kişiye zarar vermektir ARAÇSAL SALDIRGANLIK Amaç karşıdaki kişiye zarar vermek değildir Bir amacın gerçekleşmesi için yapılır Sonuç için bir araçtır Amaç ödül, onay ve statü DÜŞMANLIK İÇEREN Amaç kişiye zarar vermektir Kendi içerisinde bir sonuç

SALDIRGANLIK KURAMLARI İÇGÜDÜ KURAMI BİYOLOJİK KURAM ENGELLEME SALDIRGANLIK KURAMI İPUCU UYARILMIŞLIK KURAMI SOSYAL ÖĞRENME KURAMI

SALDIRGANLIK İçgüdü Kuramı Freud – Lorenz Temel içgüdülerdendir Doğuştandır Sportif süreçlere katılmak bu içgüdünün deşarj olmasına neden olur Biyolojik Kuram Organizmadaki bazı yapılar neden olur Hormonlar, kromozomlar, beynin bölgeleri

SALDIRGANLIK Engelleme-Saldırganlık Kuramı Dollard ve Ark. Engellenme amacın bloke edilmesi Engellemeler arttıkça saldırganlık artar İpucu-Uyarılmışlık Kuramı Berkowitz Engellenme saldırganlık kuramının yeniden ele alınması Engellenme öfkeyi oluşturur Çevresel şartlar uygun olana kadar saldırganlık ortaya çıkmaz

SALDIRGANLIK Sosyal Öğrenme Kuramı Bandura Edimsel koşullanma ve gözlemsel öğrenme ile öğrenilir

SPORDA SALDIRGANLIK Seyirci ve Saldırganlık Oyun Mantığı ve Saldırganlık Performans ve Saldırganlık

SEYİRCİ ve SALDIRGANLIK Başkalarına zarar verme kastı taşıyan davranış (Perlman & Cosby, 1983) Saldırganlık Kriterleri Saldırganlık bir davranıştır Bu davranış zarar verme ve incitmeyi içerir Canlı varlıklara yöneliktir Amaçlıdır

SALDIRGANLIK Seyirci sayısı Seyirci tutumu Tezahüratın fazlalığı Seyircilerin saldırgan davranışlarının maçtan sonra azalması Forma renkleri

SALDIRGAN DAVRANIŞLAR NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR ? Sporcu veya takım kaybediyorsa Kötü hakem yönetimi Şaşırmışlarsa Fiziksel acı mevcut ise Kapasitenin altında bir performans var ise Yarışma ile ilgili koşullar Isı, skor, puan durumu, karşılaşma evresi vb

SPORDA SALDIRGANLIĞIN AZALTILMASI Saldırgan modeller ile eğitim yapılmamalı Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemeli Kural dışına çıkılması ceza gerektirmeli Medyada saldırganlık içeren haberler yayımlanmamalı Alkollü içecekler maç öncesi satılmamalı Fair play olgusu vurgulanmalı Ailecek müsabaka izlenebilecek ortamlar oluşturulmalı

SPORDA GRUP ve GRUP DİNAMİĞİ YETENEK MAÇ KAZANDIRIR, FAKAT TAKIM RUHU ŞAMPİYONLUKLAR KAZANDIRIR

GRUP NEDİR ? İnsanların bir araya gelmesi, etkileşim göstermeleri Serbestçe konuşulabilen Temelde bireysel başarıyla ilgilenilmeyen Grubun diğer üyelerini rakip olarak görmeme Grup etkinliklerine severek katılma Kendi grubunun BİZ, diğer grupların onlar olması

GRUP OLUŞUMUNDAKİ EVRELER KEŞFETME GEÇİŞ EYLEM SONLANMA

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ Grup büyüklüğü arttıkça grup verimliliği bir noktaya kadar artar, sonra artma olmaz. Optimal noktanın üzerinde etkileşim, iletişim, karar verme ve motivasyon

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ KURAMSAL YAKLAŞIM Steiner’in Grup Verimliliği Kuramı: Gerçek Verimlilik= Potansiyel Verimlilik – Süreç Kayıpları

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ KURAMSAL YAKLAŞIM Carron Grup Modeli GRUP VERİMİ ÜYELERİN NİTELİKLERİ GRUP YAPISI GRUP BAĞLILIĞI GRUP SÜREÇLERİ GRUP ORTAMI BİREYSEL VERİM

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ KURAMSAL YAKLAŞIM Widmeyer Kavramsal Modeli (1985) GRUP BÜTÜNLÜĞÜ GRUP BÜTÜNLEŞMESİ GRUBUN BİREYSEL ÇEKİCİLİĞİ GÖREV SOSYAL GÖREV SOSYAL

GRUP BÜTÜNLÜĞÜ AMAÇ VE HEDEFLERİN SÜRDÜRÜLMESİNDE GRUBU BİR BÜTÜN OLARAK ARADA TUTAN, EĞİLİMLERDE YANSITILAN DİNAMİK SÜREÇ ODAK NOKTASINDA ÇEKİCİLİĞİN BAZI FORMLARININ OLUŞTURDUĞU DUYGULARDAKİ TEK BOYUTLULUK

GRUP BÜTÜNLÜĞÜNÜN ÖNCELLERİ ÇEVRESEL FAKTÖRLER Sözleşme ile ilgili sorumluluklar Organizasyonel yönelim KİŞİSEL FAKTÖRLER Bireysel yönelim Haz Farklılıklar LİDERLİK FAKTÖRLERİ Liderlik Davranışı Lider tipi Koç-sporcu ilişkisi Koş-takım ilişkisi TAKIM FAKTÖRLERİ Grup görevi Grup başarısını isteme Grup yönelimi Takımın yeteneği Takımın istikrarı BÜTÜNLÜK Görev Bütünlüğü Toplumsal Bütünlük GRUP SONUÇLARI Takımın istikrarı Mutlak performans etkinliği Göreli performans etkinliği BİREYSEL SONUÇLAR Davranışsal sonuçlar Mutlak performans etkinliği Göreli performans etkinliği

GRUP BÜTÜNLÜĞÜ ve PERFORMANS BAĞIMSIZ Okçuluk Bowling Golf Kayak Güreş YARI BAĞIMLI Amerikan futbolu Beyzbol Kürek Atletizm Yüzme(bayrak) ETKİLEŞİM Basketbol Futbol Çim hokeyi Voleybol DÜŞÜK ORTA YÜKSEK

GRUP BÜTÜNLÜĞÜ ve PERFORMANS İLİŞKİSİ Etkileşim gerektiren görevlerde bütünlük ve performans arasında olumlu ilişki Etkileşim gerektirmeyen branşlar için olumsuz yada sıfır ilişki Görev bütünlüğü ve performans arasındaki ilişki sosyal bütünlük ver performanstan daha olumlu Performansın bütünlüğe etkisi bütünlüğün performansa etkisinden fazladır. Performansla bütünlük arasında döngüsel bir ilişki vardır.

TAKIM BÜTÜNLÜĞÜ OLUŞTURMADA ENGELLER Değişik kişilikler Grup üyeleri arasındaki görev ve sosyal rol çatışmaları Grup üyeleri arasındaki iletişim bozuklukları Üyeler ve liderler arasındaki iletişim bozuklukları Güç için bir veya birkaç üyenin çabası Grup hedef ve amaçları arasındaki görüş farklılıkları

GRUP BÜTÜNLÜĞÜ OLUŞTURMA STRATEJİLERİ ANTRENÖR Takım başarısındaki bireysel rolleri açıklama Grup içi desteğin geliştirilmesi Ulaşılabilir ve heyecan verici hedeflerin belirlenmesi Takım kimliğinin oluşturulmasının cesaretlendirilmesi Düzenli takım toplantılarının yapılması Her grup üyesi ile ilgili bilgi sahibi olma GRUP ÜYESİ Takım arkadaşlarını tanıma Takım arkadaşlarına yardım etme Olumlu zihinsel süreçlere sahip olma Sorumluluk alma Liderle açık ve net iletişime sahip olma Her zaman % 100’ünü verme