Sağlık ve Kültür Doç.Dr. Melike KAPLAN
Geleneksel tıp Şifa Kavramı Büyücü hekim/Lokman hekim Ocak Kavramı
Modern tıp ile geleneksel tıp arasındaki ayrımda; modern tıp, sebep-sonuç ilişkisine bağlı nedensellik bağı içinde kesin/bilimsel bilgiyi gerektirirken, geleneksel tıpta mantıksal/bilimsel bağ yerine inançlar ve yaşantıya, tecrübeye bağlı bilgi ve uygulamalar rol oynamaktadır.
Geleneksel tıbbın kökeninde büyü, batıl inançlar olduğunu ve bu nedenle tıp, büyü ve dinin arasına belirgin bir çizgi çekmenin zorluğunu Rivers da (2004:11) belirtmekte ve benzer şekilde “büyü-dinsel” (magico-religious) kavramını önermektedir.
Geleneksel kültürlerde, sağlıkla ilgili pratikler ve inançlar, bireyin ruhsal inançları ile kozmolojik inanışlardan ayrılamaz (Micozzi, 2002: 400).
Geleneksel İyileştirici Geleneksel tıbbi uygulamaları yapan kişilere genel olarak “geleneksel iyileştiriciler” denilmektedir. “Geleneksel iyileştirici” terimi gerek bilimsel yazılarda, gerekse günlük konuşmalarda iki anlamda kullanılmaktadır.
Modern tıp uygulayıcılarının tutumuyla “büyü-dinsel” tutum arasındaki fark, iki alanın hastalık algılamalarındaki farka dayanmakta ve bu fark, bize modern tıp ve geleneksel tıp ayrımını getirmektedir.
Birinci anlamda geleneksel iyileştiricilik doğada bulunan maddeler ve özellikle otlardan yapılan ilaçları ve bu ilaçlarla yapılan iyileştiriciliği tanımlamaktadır. İkinci anlamda ise, önemli ölçüde büyüsel, belli oranda dinsel unsurlar etkisinde kalmış, bir tür metafizik uygulamaları anlatmakta kullanılmaktadır.
İhtiyaçtan doğan ve insanların çaresiz zamanlarında onların ağrılarını dindirmek için geleneksel yöntemleri kullanan, özellikle geleneksel toplumlarda halkın sıklıkla başvurduğu “iyileştiriciler”, hastalıkların tedavisinde birbirine benzer yöntemler kullanarak çoğu zaman etkili olmuşlar ve kuşaktan kuşağa aktarılan bir geleneğin taşıyıcısı rolünü üstlenmişlerdir.
Geleneksel iyileştirici, hem doğada bulunan otlardan ve bitkilerden ilaç yapan hem de büyük ölçüde büyü, sihir, dinsel inanç ve değerlerden yararlanarak hastalıkları tedavi edenlere denir.