MADDE BAĞIMLILIĞI VE AİLE DOÇ.DR.GONCA POLAT

Madde bağımlılığı ve Aile arasındaki ilişkinin karmaşıklığı Koruyucu bir faktör olarak aile Risk faktörü olarak aile Madde bağımlısı bir üyeye sahip olmak; Kriz durumu kronik bir sağlık sorunu

Teorik altyapı Aile sistemler teorisi Sosyal öğrenme teorisi

Bağımlılıkta Aile Etkisi Risk Faktörü olarak aile Koruyucu faktör olarak aile

Risk faktörü olarak aile Genetik ya da toplumsallaşma yoluyla aktarılan ailesel riskler Çocuk için davranış modeli Madde ile ilişkili tutumlar (bilişsel şema) Ebeveyn-çocuk arasındaki ilişki(yakınlık- bağlılık) Maddeye erişim Aile ile ilişkili faktörler (aile yapısı, aile içi ilişkiler, iletişim, denetim, disiplin) Ailenin içinde bulunduğu bağlamla ilgili riskler (dışlanma, travma, damgalanma, çevresel riskler, yoksulluk, işsizlik, vb)

Madde kullanımında etkili olan ailesel faktörler Sorun davranış ile ilgili aile geçmişi Yetersiz toplumsallaşma pratikleri Ebeveyn kontrolünde yetersizlik Disiplin becerilerinde yetersizlik Ebeveyn-çocuk ilişkisinde yetersizlik Ebeveyn-çocuk etkileşiminde uyumsuzluk Aile içi çatışma, evlilik sorunları, şiddet Yoksulluk yaşam becerileri yetersizliği Ebeveyn ruhsal sağlığında bozukluklar Aile izolasyonu

Koruyucu Faktör/İyileştirici Güç olarak Aile Aile içi yakın ilişkiler, bağlılık, sosyal destek Tedaviye erişim, tedavi süreci destek Sistemik model çerçevesinde aile sistemi ile çalışarak bağımlılığın tedavisi

Madde bağımlılığının aile üzerindeki etkisi Stres kaynağı olarak bağımlılık Aile içi iletişim Aile yapısı Ailenin sosyoekonomik yaşantısı Kayıp ve ayrılma duyguları

Madde bağımlılarının aile üyelerinin yaşadıkları sorunlar Sağlık sorunları Ekonomik zorluklar İlişki sorunları Duygusal sorunlar Yaşam tarzı ile ilgili sorunlar Fiziksel şiddet Yasal sorunlar

Aile ile çalışma Risk faktörleri-koruyucu faktörler bakış açısı Güçlendirme yaklaşımı Çalışmalar: Güçlendirme ve yetkinleştirme Şimdiki zamana odaklanma Aile üyeleri arasında farkındalığı geliştirme Kaynakları harekete geçirme Bağımlı ve ailenin ihtiyaç duyduğu hizmetleri geliştirme Grup çalışması Zorlukların ele alınması

Kaynaklar Gökçearslan-Çifci, E., Polat, G. Alkol ve Madde Bağımlısı Ergenler ve Aileleri. Güçlendirme Yaklaşımı Temelinde Sosyal Hizmet Müdahalesi.   Tamar, D., Ögel, K., D. Çakmak. Uyuşturucu Madde Kullanımının Aile Üzerine Etkisi. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.