AFETLERE HAZIRLIKLI OLMAK ve HASTANELER

Afetler ve Hastaneler Afetler her zaman insan yaşamı ve sağlığı için önemli bir tehdit En kritik nokta: öncesinde bir uyarı olmadan, herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde gerçekleşebilmesi Doğa kaynaklı, insan kaynaklı Her düzeyde zorluk yaratırlar: bireyden tüm topluma kadar Çünkü altyapıları yok ederler…

Afetler ve Hastaneler Afetlerde en büyük zorlukları yaşayan örgütler: Hastaneler Neden? Binlerce insan yaralanmakta veya ölmektedir. U.S. Geological Survey (2012) 2000-2012 arasında sadece depremlerde hayatını kaybeden insan sayısı yaklaşık 812.600

Afetler ve Hastaneler Yaralanan ve hastalanan insanlar ihtiyaçları olan sağlık hizmetini almak için hastanelere akın ederler veya transfer edilirler. İşte bu yoğun zaman dilimlerinde hastaneler alışılmışın çok daha üzerinde bir kapasiteyle çalışmak, çok daha büyük bir talebe karşılık vermek ama bunu da HEMEN HEMEN AYNI OLANAKLARLA gerçekleştirmek durumundadır.

Afetler ve Hastaneler Hastaneler de afetlerden mağdur olabilirler. Personeli yaralanmış ya da hayatını kaybetmiş olabilir. Hastaneye ulaşamayabilir, Hastaneler hazırlıksız olmanın yanı sıra ilave oluşan talebi karşılayamayacak şekilde sınırlı bir kapasiteye sahip olabilir. Bu senaryo hastaneleri hazırlıklı olmaları gereken ve onları çok zorlayabilecek bir mücadelenin içine atmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü (2002) İnsanlar, hükümetler ve diğer örgütler, hastaneleri ve bünyelerindeki profesyonelleri afet durumlarına karşı hazırlamanın, personelin ve hastaların sağlığı ile güvenliğini güvence altına almanın, bu esnada da kaliteli hizmet sunmanın önemini fark ettiler.

Afetler ve Hastaneler JCAHO’nunki gibi pek çok afet yönetim sistemi ve standartları, hastaneleri ve diğer örgütleri afetleri ver acil durumları yönetip karşılık verebilmeye hazırlamak üzere geliştirilmiştir. Buna rağmen, halen sağlık kurumlarının afetlere karşı hazırlıklı olmaları anlamında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bunun temel sebebi; hastaneler arasındaki yönetim kapasitesi farklılığıdır.

Afetler ve Hastaneler Afetlerde hastaneler akla ilk gelen yerler… Yaralananlar, ölümler hatta sadece evini kaybedenler bile… Yüksek sayıda hasta + personel eksikliği + elektrik, içme suyu, yiyecek, ilaç gibi diğer gerekliliklerin olmayışı = KAOS “Durgun suda herkes kaptan.” Sorumluluk ağır: insan hayatını kurtarmak ve bunun için hazırlıklı olmak Olmamanın bir açıklaması yok…

Afetler ve Hastaneler DSÖ’ne göre; afetlere karşı hazırlıklı olmayan örgütlerin afet durumlarında gerektiği gibi iş görmesi neredeyse imkansız… Kervanı yolda dizmek… Bir hastanenin hazırlıklı olmaması demek: Potansiyel olarak her bir hastane başına 200.000 kişinin aylarca belki de yıllarca gerektiği gibi sağlık hizmeti alamaması demek Toplumların gelişmişliğine etkisi?

DSÖ’nün Önerdiği Adımlar Afet risk bölgeleri içerisinde yer almayan hastaneler inşa edilmeli ve bunu yaparken de belirli standartlara uygun hareket edilmelidir. Yerel yönetimler afet meydana gelmeden önce mevcut hastaneleri korumak ve güçlendirmek için faaliyet göstermelidir. Hastane yöneticileri arasından acil durum planlayıcıları yetiştirilmeli ve acil durumlarda üstlenecekleri kritik görevlere yönelik uygun biçimde eğitilmelidirler.

DSÖ’nün Önerdiği Adımlar Tüm kamu, özel ve toplumsal sektörlerin afet durumlarında hayat kaybını ve diğer maruz kalınan olumsuzlukları asgariye indirgeyecek şekilde koordineli ve etkili biçimde çalışmalarını sağlayacak plan ve sistemler geliştirilmelidir.

Afetler ve Hastaneler Fagbuyi ve Upperman (2009) Kriz durumlarında hastane yöneticilerinin rolleri, ABD, 2007 kişi Gerekli eğitimi ve hazırlığı olan hastane yöneticileri, olmayanlara kıyasla “OLAĞANÜSTÜ DURUMLARA KARŞILIK VERMEDE” yaklaşık dört kat daha iyi ve etkilidir. Olağanüstü durumlarda sorumlulukları ve rolleri tanımlanmış yönetici ve çalışanlar, tanımlanmamış olanlara kıyasla beş kat daha iyi ve etkilidir.

Afetler ve Hastaneler Corbaley (2010) Hastaneler olağanüstü durumlara karşı mutlaka standartlar belirlemelidir. Bu standartlar belirlenirken asgariyi sağlamak hedef olmamalıdır. Belirlenen asgari koşullar kaçınılmaz biçimde yetersiz kalacaktır. Hastaneler olağanüstü durumlar için mutlaka yüksek standartlar belirlemelidir.

Corbaley’in Tavsiyeleri Afetlere hazırlıklı olmada yüksek standartlar konulmalıdır, Liderler ve çalışanlar konuyla ilgili eğitilmeli, bu eğitimler kültür, düzenlemeler ve liderlik yapısı gibi bir takım önemli konularla uyumlu olmalıdır, “Potansiyel” liderler belirlenmelidir, Tesisin sınıflandırılması anlaşılmalıdır, Belirlenen görevlere yönelik eğitimler verilmelidir, Liderler, meydana gelmeleri halinde afetlerle mücadele etmeye tam olarak hazırlıklı bulunmalıdır.

Standartlar, Sistemler ve Kontrol Listeleri The United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNISDR) The Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations The National Incident Management System (NIMS) The Occupational Safety and Health Administration (OSHA) The National Association of Public Hospitals and Health Systems (NAPHHS) The CommandAware Hospital Safety Index Hospital Emergency Management Program Checklist

The Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations (JCAHO) 1 Nisan 2014 tarihli Beşinci Sürüm Bölüm 3: Sağlık Hizmeti Örgütü Yönetim Standartları Facility Management and Safety (FMS) Disaster Preparedness (Afetlere Hazırlık) “Hastane toplumda gerçekleşme olasılığı bulunan acil durum, salgın ve doğal veya diğer afetlere müdahale edebilmek için bir acil durum yönetim programı geliştirmeli, devamlılığını sağlamalı ve test etmelidir.”

The Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations (JCAHO) Bu program şunları içermelidir: Tehlikelerin, tehditlerin ve olayların tümünün, olasılığının ve sonuçlarının belirlenmesi, Hastanenin bu tür olaylardaki rolünün belirlenmesi, Olaylara yönelik iletişim stratejileri, Olaylar sırasında, alternatif kaynaklar dahil olmak üzere mevcut kaynakların yönetilmesi,

The Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations (JCAHO) Bir olay sırasında klinik faaliyetlerin yönetilmesi, örneğin alternatif bakım yerlerinin belirlenmesi, Bir olay sırasında çalışanların rollerinin tanımlanması ve görevlendirmelerin yapılması, Çalışanların kişisel sorumluluklarının hastanenin sağlık hizmeti sunma sorumluluğuyla çatışması halinde, acil durumların ele alınmasına yönelik bir sürecin oluşturulması.

Kaynaklar Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Afet Planı