BİLGİ KAYNAKLARININ TÜRLERİ DanIşma kaynaklarI – “Ready reference” BBY104 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri II

Bilginin kendisini veren danışma kaynakları: Ansiklopediler Sözlükler Coğrafi kaynaklar Harita Atlas Gazetteer Turizm rehberleri Coğrafi ansiklopedi ve sözlükler Hazır danışma (ready reference) kaynakları Almanak Yıllık El kitapları Rehberler

Ready reference? Hemen yanıtlanabilecek sorulardır. Tarihler ve olaylar, kişiler, istatistikler, “ilk”ler, “en”ler vb. Özellikle kütüphanelerin danışma birimine yöneltilen soruların önemli bir kısmı (%30-40) bu tip sorulardan oluşur (Katz, 1987, s.42). Bu tip sorular her tür danışma kaynağı tarafından yanıtlanabilir (katalog, ansiklopedi, vb.) Ancak bazı hazır danışma sorularını yanıtlamak için üretilen özel kaynaklar da vardır. →→→

Almanak Almanac, Almanack, Factbook, Book of Facts,… Takvime göre düzenlenmiş, özel bir alan veya bir grup farklı alanda bilgiler içeren yıllık yayınlardır. Tüm dünya ile ilgili istatistiksel ve betimleyici bilgiler içerirler. Ayrıca, yakın tarihe ait olayların özetleri de bu kaynaklarda bulunabilir. Ülkelerdeki kurumlar, kişiler ve olaylar hakkında güncel bilgiler yer alabilir. Karşılaştırmalı bilgiler bulunabilir: Eski ve yeni bilgiler.

..Almanak Almanaklar tarafından genelde işlenen ana konular: coğrafya, hükümet, nüfus, ziraat, ekonomi, iş, sağlık, tıp, din, medya, taşımacılık, bilim, teknoloji, spor ve ödüller,... Whitaker's Almanack, Information Please Almanac, The World Factbook, World Almanac, OECD Factbook …

Yıllık Yearbook, annual,.. İlgili yılın istatistiksel bilgilerini verir. Ülkelerle, konularla ilgili yıllık etkinlikleri içerir. Basılı versiyonları genelde alfabetik düzendedir, elektronik ortamdaki versiyonlar almanaklarla benzerlikler gösterir.

..Yıllık (türleri) Tanınmış ansiklopedilerin yıllıkları Özellikle basılı ansiklopedileri güncellemek için üretilirdi. Uluslararası yıllıklar Yearbook of International Organizations Uluslararası 60.000 civarında kuruluş hakkında bilgi Stateman’s Yearbook-1864 200’e yakın devletle ilgili bilgiler var Batı ülkeleri ağırlıklı Europa Yearbook (Europa World Online)-1926 Birleşmiş Milletler üye ülkeler ve Avrupa ülkeleri Worldmark Encyclopedia of the Nations Her ülkeyi 50 madde altında incelemiştir (Örn: 48.madde o ülkedeki önemli kişiler)

..Yıllık (türleri) İstatistiksel bilgi veren yıllıklar United Nations Statistical Yearbook Dünyanın en tanınan istatistik yıllığı Uluslararası kapsamlı Bütün bilgiler devletlerden toplanıyor. Aylık bülten olarak da çıkıyor (Monthly Bulletin of Statistics) Türkiye İstatistik Yıllığı-1928 T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Karşılaştırmalı olarak farklı alanlarda bilgiler veriliyor. Sadece Türkiye ile ilgili resmi kurumlardan alınmış bilgiler

..Yıllık (türleri) Konu yıllıkları Guinness Book of World Records-1955 İlginç rekorları verir. En’lerden bahseder. Birçok dile çevirilmiştir. …

..Yıllık (türleri)

..Rehber Directory, guide,.. Kurumlar, firmalar, şirketler hakkında bilgi veren danışma kaynağı. Kurumlar ne zaman, nerede kurulmuş?, Başkanları kim?, Faaliyet alanları neler?, Yayınları neler? vb. bilgi gereksinimlerine karşılık verir.

Rehber Yöresel rehberler / Belirli bir konu ile ilgili rehberler Belli bir ülke, bölge ya da şehirler ile ilgili ya da belirli bir konu başlığı altında detaylı bilgi verir. Devlete ait rehberler Devlet kurumları tarafından üretilen yayınlardır. Akademik teşkilat rehberleri Eğitim ve araştırma kurumları hakkında bilgi verir. Ticari rehberler Firmalar hakkında detaylı bilgiler verir. Kurumsal rehberler

..Rehber (konu)

..Rehber (konu) “Türkiye Akademik Dergiler Rehberi” ne ait dizinler.

..Rehber (konu)

..Rehber (devlet)

..Rehber (akademik) Research Centers Directory-1966 Üniversitelere bağlı araştırma merkezleri hakkında bilgi verir. World of Learning-1947 Bütün dünyadaki eğitim kurumlarına yönelik bilgiler verir. Ayrıca ilgili ülkenin müzeleri, kütüphaneleri, sanat galerileri hakkında da bilgi verir.

..Rehber (ticari)

..Rehber (kurumsal)

..Rehber (kurumsal)

..Rehber (kurumsal)

El kitapları Handbook, manual,.. Her hangi bir alandaki en temel bilgileri veren danışma kaynaklarıdır. 2 çeşit Genel el kitapları Konu el kitabı

..El kitapları Famous First facts-1981 Amerika’da ilk önce meydana gelmiş olayları verir. İlk icatlar, buluşlar,..

..El kitapları Handbook of Chemistry and Physics-1913 Handbook of Robotics …

..El kitapları

Dikkat.. Özellikle yıllık, almanak, rehber gibi kaynakları kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli özelliklerden biri nedir? Güncellik Neden? Bilgiler eskimiş/değişmiş olabilir. Kaynağın en güncel versiyonu en doğru bilgiyi verecektir. Eski versiyonlarda olmayan bilgiler son versiyonda bulunuyor olabilir.

Kaynaklar ve okuma listesi: Wikipedia (TR & EN). Katz, William. (1987). Introduction to Reference Work: Basic Information Sources (Vol.1, Part 2 & 3). New York: McGraw-Hill. Slaytlar hazırlanırken ayrıca aşağıda listelenen bazı yayımlanmamış ders notlarından yararlanılmıştır: Dr. Dilek Köprülü. BBY 103 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri I. Hacettepe Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Dr. Coşkun Polat. BBY 12 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri I. Atatürk Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Nevzat Özel. BBY 101 Genel Danışma Kaynakları I. Ankara Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.