Enerji Metabolizması ve Fiziksel Aktivite
BMH HESAPLAMA YÖNTEMLERİ
2. (FAO/WHO/UNU, 2001)
3.
4.Schofield Denklemi (kkal/gün) Yaş (yıl) erkek kadın 15-18 17.6A+656 13.3A+690 18-30 15.0A+690 14.8A+485 30-60 8.1A+842 >60 11.7A+585 9.0A+656
Olması gereken ağırlıktan %25 fazla olanlar için düzeltilmiş ağırlık kullanılır. Düzeltilmiş Ağırlık = (GBA- İBA ) x 0.25 + İBA
BKİ (kg/m2) = Vücut Ağırlığı (kg)/ Boy (m2) BEDEN KÜTLE İNDEKSİ (BKİ) BKİ (kg/m2) = Vücut Ağırlığı (kg)/ Boy (m2)
BESİNLERİN TERMİK ETKİSİ (Besinlere Metabolik Yanıt) Besin öğelerinin sindirimi, emilimi, taşınması ve metabolizması için gerekli enerjiyi ifade eder.
CHO ve yağlar BMH % 5 Sadece proteinler BMH % 25-30 Karışık diyet % 10
Egzersizi takiben yemek yenirse besinlerin termik etkisi iki kat daha artar. Termogenez soğuk, kafein ve nikotin tarafından uyarılır. Nikotinin de benzer etkisi vardır.
FİZİKSEL AKTİVİTE Harcanan enerji: Hareketin niteliği Hareketin yapılış süresine bağlıdır.
PAR değerleri (physical activity ratio) PAR=Aktivitenin enerji maliyeti (dk) BMH enerji maliyeti (dk)
PAL değerleri PAL=toplam enerji gereksinmesi (24 saat) BMH(24 saat)
PAL değer,ne göre F.A. Değerlendirmesi 1.40-1.69 Hafif aktivite 1.70-1.99 Orta aktivite 2.00-2.40 Ağır aktivite >2.40 (bu değerlerin uzun zaman boyunca sürdürülmesi oldukça güç) BMH X FAF(PAL)
ALINAN ENERJİ= HARCANAN ENERJİ
ZAYIFLIK: ALINAN < HARCANAN ŞİŞMANLIK: ALINAN > HARCANAN
ZAYIFLIK Büyüme ve gelişme geriliği (fizksel, mental) oluşur. Okul başarısı azalır. İşçilerde iş verimi düşer. Sporcularda performans azalır.
ŞİŞMANLIK Kalp-damar hastalıkları, Hipertansiyon, Diyabet, Şeker hastalığı, Safra kesesi hastalıkları, Böbrek hastalıkları, Kanser oluşumuna zemin hazırlar…
5-17 yaş grubu hergün en az 60 dk hafif aktivite yapmalı 18-64 yaş grubu haftada en az 150 dk hafif veya 75 dk ağır şiddette aktivite yapmalıdırlar.Aktivite en az 10 dk süreli olmalı. Ek fayda sağlamak için aktivite haftada 300 dk’ya cıkarılmalı. 65 yaş üzeri bireyler haftada en az 150 dk hafif veya 75 dk ağır şiddette aktivite yapmalıdırlar. http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_adults/en/index.html