GRUPLAR ARASI DAVRANIŞLAR Araş. Gör. Büşra Alparslan

Gruplar Arası Davranış Nedir? İki ya da daha fazla grubun, bir ya da birden fazla temsilcisi arasında Örneğin: Uluslar arası ilişkiler, devrimler, sendikalarla yönetimler arasındaki görüşmeler vb. Sosyal grup üyelikleri  Algı/Biliş/Davranış = Gruplar Arası Davranış

Sosyal Grup Bir sosyal grup varsa İç grup (ingroup) ve dış grup (outgroup) da vardır. Kadın-Erkek Öğrenci-Öğretmen Solcu-Sağcı Türkler-Azınlıklar 1. sınıflar- 2. sınıflar Sosyal bilimciler-Doğa bilimciler Beşiktaşlılar-Diğer takımlılar

Gruplar Arası İlişkilerde Çatışma Ve Uyum Engellenme-Saldırganlık Hipotezi - Frustration Aggression Hypothesis (Dollard ve ark, 1939 daha sonra Berkowitz, 1962) Göreceli yoksunluk Engellenme + Nahoş olaylar ve/veya saldırgan uyaranların varlığı Önce bireysel sonra kolektif saldırganlık

Göreceli Yoksunluk

Göreceli Yoksunluk J-Eğrisi, Davies, 1969

Göreceli Yoksunluk Gruplar arası saldırganlık için önkoşul sayılabilir Olanla-olması gereken arasındaki algılanan ayrılık Verilen hakkın geri alınması Sansür

Göreceli Yoksunluk Benmerkezci göreceli yoksunluk Benzer kişiler İç gruptaki diğer insanlar Bireysel stres belirtileri Algısal göreceli yoksunluk Benzer olmayan insanlar Dış grup Sosyal huzursuzluk ve kolektif protestolar Örneğin, gettolar, kentsel dönüşüm

Göreceli Yoksunluk Ne Zaman Sosyal Protestoya Dönüşür? 1- Kendi grubuyla özdeşim oranı 2-Kolektif eylemin toplumsal değişimi yaratmanın yolu olarak görülmesi 3-Adaletsizlik algısı Bölüşümle ilgili adaletsizlik Yöntemsel adaletsizlik 4-Kıyas nesnesi İç grup-dış grup karşılaştırması Yapılan kıyas kiminle Bkz. Sosyal karşılaştırma kuramı, Festinger, 1964

Sosyal Protesto Nasıl Kolektif Eyleme Dönüşür? Sempatizan vs Aktivist: 4 aşaması vardır 1- Grup olarak göreceli yoksunluk durumu yaşamak Biz ve onlar 2-Bilgilendirilme Sosyal medya, lobi faaliyetleri, eylemlere tanıklık etme

Sosyal Protesto Nasıl Kolektif Eyleme Dönüşür? 3-Motivasyon düzeyi Kolektif güdü: Kolektif fayda Normatif güdü: Diğer kişilerin sizden beklentisi Ödül güdüsü: Kişisel kazanım Bkz. Beklenti-değer kuramı - Expectancy value theory (Fishbein & Ajzen, 1980) Bkz. Mantıksal eylem kuramı – Theory of reasoned action (Fishbein & Ajzen, 1977) 4-Katılımın önündeki engellerin kalkması Fiziksel ya da mekânsal Tutuklanma, şiddet korkusu

Etnik Merkezcilik Gruplar arası davranışın anahtar özelliği Kendi grubunu yüceltme (Sumner, 1906) Bireysel özellikler değil gruplar arası ilişkiler (Sherif, 1962) Grup kimlikleri temelinde başka grup üyeleriyle kurulan etkileşim Kıt kaynaklar için rekabet Çatışma doğar Etnik merkezcilik yükselir Yaz Kampı Deneyleri, 1949, 1953, 1954

Yaz Kampı Deneyleri 1. evre: Tanışma 2.evre: Grup oluşumu Farklı barakalar, farklı etkinlikler Minimum iletişim 3.evre: Yarışma-rekabet Yarışlar dışında da rekabet görülür İç grup dayanışması Etnik merkezci tutum 4.evre: Yüksek hedefler Deneylerin sadece bir tanesinde Halat çekme yarışı ve bataktaki kamyonu çekme

Deneye dair önemli notlar Rekabet olmadığı durumlarda bile etnik merkezcilik vardı. Önyargı, ayrımcılık ve etnik merkezcilik gerçek bir çatışmanın sonucu olarak ortaya çıkmıştı. Çocuklar otoriter ya da dogmatik kişiliklere sahip değillerdi. Daha az engellenmiş grup genelde daha saldırgandı. Arkadaş olanlar dış grup olsa bile iç gruplar oluşturdu. Basit temaslar aradaki çatışmayı daha iyi hale getirmedi.

Gerçek Çatışma Kuramı (Sherif, 1966) Hedefe yönelik ilişkiler bireyler ve gruplar arasındaki ilişkinin doğasını belirler Bireysel düzeyde: Ortak hedef = işbirliği, grup oluşturma Bireysel hedef = rekabet Grup düzeyinde: Çatışan hedefler = gerçek bir çatışma ve etnik merkeziyetçilik Ortak hedefler = işbirliği, uyum

Son olarak… İç grup ve dış grubun önemi Bkz. Zimbardo’nun hapishane deneyi Bkz. Tyerman ve Spencer’ın izci kampı deneyi İşbirliği vs. Rekabet Güven