BİLİMİN TANIMI VE ÖNEMİ Prof. Dr. Neriman ARAL Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Bu Derste Hedeflenen Kazanımlar Bilim ile ilgili temel kavramları açıklar.  Bilimin önemini listeler.  Bilimin amacını açıklar. Bilimsel düşünme becerilerini sıralar.  Bilimsel düşünme becerilerine örnekler verir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Çocuk ve Bilim Erken çocukluk döneminde çocuklar, biyolojik olarak çevrelerindeki dünyayı öğrenmeye hazırdırlar. Çocuklar planlama yapma, tahminde bulunma, sonuç çıkarma gibi daha yüksek algılamaya dayalı becerileri kullanma yeteneğine sahiptirler. Aynı zamanda çevrelerini keşfetmeye ve gözlemlemeye yatkındır. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Çocuk ve Bilim Çocuk ve bilim dendiğinde ilk akla gelenler “merak etme, soru sorma, yanıt bulma, anlama, ilişki kurma” dır. Bilim de, çocuk da kendine göre bunları araştırır. Bu yolla sorgulamayı öğrenirken içinde bulundukları dünyayı anlamaya çalışır. Bu açıdan bakıldığında, çocuğu bilimden bilimi de çocuktan ayrı düşünmek mümkün değildir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Çocuk ve Bilim Çocuğu tanımlayan en iyi özelliklerden birisi “enerji dolu olmalarıdır”. Sürekli olarak öğrenirler ve sınırsız enerjilerini kendi yetenek ve becerilerini keşfetmek için kullanırlar. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Çocuk ve Bilim Çocukların başlıca iki gelişimsel görevi vardır: Çevresinde işlerin nasıl yürütüldüğünü öğrenmek, İnsanları sevmeyi ve onlar tarafından sevilmeyi öğrenmek. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Çocuk ve Bilim Bu iki gelişimsel görev çocuklara bağımsız olmalarını öğrenmede ve yeteneklerini keşfetmede yardımcı olur. Olmak istedikleri insan tipine kendilerini hazırlamak için sorumluluk alırlar. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Çocuk ve Bilim Kişinin temel bir bilimsel anlayış geliştirmesi için bilimsel süreç becerilerine ve eleştirel düşünmeye gereksinimi vardır. Bunun da erken çocukluk döneminde kazandırılması gereklidir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Tanımı Bilim, “dış dünyaya, nesnel gerçekliğe ve bu gerçeklikte yer alan olgulara ilişkin tarafsız gözlem ve sistematik, deneye dayalı zihinsel etkinliklerin ortak adıdır”. Howe ve Jones’a (1998) göre bilim, doğal dünyayı anlamayı sağlamaktadır. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Bilim bir soruya cevap bulmak için kullanılan süreçtir. Bilimin Tanımı Bilim bir soruya cevap bulmak için kullanılan süreçtir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Tanımı Türk Dil Kurumu’na göre ise bilim; Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgi, ilim, Genel geçerlik ve kesinlik nitelikleri gösteren yöntemli ve dizgesel bilgi, Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir amaca yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci olarak tanımlanmaktadır (TDK, 2016). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Tanımı Genel olarak bilim; diğer deneyimlerden ayrılan bir zaman değil, devam eden bütünleşmiş yaklaşımın bir parçasıdır. Bu bütünleşmiş yaklaşımda çocuklar düşünür ve dünya ile ilgili temel anlayış geliştirirler. Çocukların dünyayı anlamak için yaptıkları her deneme, her gözlem, her etkinlik, elde ettikleri her sonuç aslında bilimsel çalışmanın bir ürünüdür. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Tanımı Çocuklar tüm bu çalışmalarla uğraşırken, içlerinde var olan merak duygusuyla birlikte yaratıcılıklarını da kullanırlar. Çocukların gelecekte bilime karşı olumlu tutum geliştirebilmeleri için yaparak-yaşayarak öğrenebilecekleri, ilgi ve yeteneklerine göre düzenlenmiş etkili bir bilim eğitimi ile çocukların erken dönemde bilgilendirilmeleri sağlanabilir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Tanımı Geniş anlamda bilim, doğa, insan ve toplum konularında nesnel yöntemlerle elde edilmiş düzenli ve örgütlü bilgiler toplamıdır. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Tanımı Genel olarak bilim; diğer deneyimlerden ayrılan bir zaman değil, devam eden bütünleşmiş yaklaşımın bir parçasıdır. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilim Ne Değildir? “Olguları hatırlama, Materyalleri gösteren ve kullanan eğitimciyi izleme, Deneyimler ile ilgisi olmayan içerik üzerinde çalışma, Kapalı-uçlu sorular ve ne yapacağının söylenmesi, Eylemlerinin sonuçlarını gözlemleme fırsatını kaçırma, Bilimi sadece eğitimci tarafından yapılandırılmış durumlar yolu ile deneyimleme, Sadece sınırlandırılmış içeriği öğrenme” değildir (Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Amacı Evreni ve insanı açıklamaktır. Bilim eğitimi ise, bilgi birikimini, insanın ve evrenin işleyişine dair mekanizmaları çocuklara aktarabilmektedir. Erken çocukluk döneminde bilim, “çocukların çevrelerini keşfetmeleri ve gözlemleri ile keşiflerinin üzerinde düşünmeleri için çocukları cesaretlendirmeyi hedefler” (Brewer, 2007). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin en temel amacı Çocuklar bilim eğitimi sırasında yaptıkları gözlemlerle, bilginin işlenmesini sağlamakta ve yaratıcı düşünce ile bilimsel düşünme becerilerini geliştirmektedir. Aynı zamanda dünya ile kendi anlayışlarını keşfederek, temel bilim alanlarının kendine özgü düşünüş biçimlerini anlamaktadırlar. Bredekamp (2011) erken çocukluk dönemindeki temel bilim alanlarına yönelik konuların, çocukların gelecekte temel bilim alanlarındaki başarılarını olumlu yönde etkilediğini belirtmektedir (Akt. Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin amaçları Öğretme yöntemleri açısından bilimin amaçları; çocukların bağımsız düşünmelerini, yaratıcılıklarını ve meraklarını desteklemek; kendi görüşlerini oluşturmalarını sağlamak; kısıtlı miktardaki materyallerle de olsa düşünme becerilerini geliştirmeyi sağlamak; bilim ve diğer program alanları arasındaki bağlantıyı oluşturmalarına yardımcı olmak; sadece yanıtlamaktan çok sorular sormaya başlamalarını sağlamak ve tüm çocukların gereksinimlerine odaklanmaktır (Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Önemi Bilim, çocukların doğal dikkatini çektiği için, çocukların öğrenmelerini desteklemede uygun bir içerik alanıdır. Bilim, çocukların deneyim oluşturma yolları ve günlük yaşamın işleyişi ile ilgili merakları ile doğal bir uyum göstermektedir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Önemi Bilim, doğal yaşamın keşfedilmesi için insanların bir dizi süreci kullanarak bilgiyi inşa etmesidir. Bu bilgi, bilimsel girişiminin altında yatan değerler ve tutumlar ile şekillendirilmektedir. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Önemi Erken çocukluk döneminde çocuklar; bilime ilişkin bilgiyi, süreçleri, değerleri ve yapılandırılan bilginin toplumda nasıl kullanıldığını anlama gereksinimi içindedir. Bu nedenle bilim, çocuklar için dünyayı keşfetme yoludur (Abruscato, 2000; Tu, 2006). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Önemi Bilim, olaylar ve hareketler üzerinde yansıma, düşünme ve gözlemleme sürecidir. Çocuklar, bilimsel düşünme sürecinde kullanılan kavramları ve bu kavramların anlamlarını organize ederek gerçeklere dayanan bilgi içinde bağlantıları kurmaktadır. Bu nedenle bilim, çocukların çevrelerindeki dünyayı anlamalarında büyük önem taşımaktadır (Jackman, 2005; Brewer, 2007; Mayesky, 2009). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Önemi Bilim eğitiminin içeriği, çocuklar için ilgi çekicidir, çünkü çocuklar biyolojik olarak dünyayı öğrenmeye hazırdırlar. Çocukların bilime karşı olumlu tutumları, bilimle buluştukları ilk anda başlar (Tu, 2006). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Bilimin Önemi Erken çocukluk dönemindeki çocukların en doğal ilgilerinden biri, çevreyi gözlemlemek, incelemek, merak etmek, araştırmak, sorgulamak ve keşfetmektir. Bu nedenle erken çocukluk döneminde bilim, çocukların gelişimlerinin ve öğrenmelerinin doğal bir bileşeni olarak görülmektedir (Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ Küçük çocuklar, günlük yaşamlarında kendilerine yardımcı olabilecek pek çok yeteneği bilimsel süreçleri kullanarak kazanırlar. Bilişsel süreç becerileri, çocukların somut deneyimler yoluyla yeni bilgi sürecinin yapılanmasına yardımcı olmaktadır. Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları 26

BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ Bilgi oluşturmada, problemler üzerinde düşünmede ve sonuçları formüle etmede kullanılan düşünme becerileri olarak tanımlanmakta ve Bilimde öğrenmeyi kolaylaştıran, öğrencilerin aktif olmasını sağlayan, kendi öğrenmelerinde sorumluluk alma duygusunu geliştiren, öğrenmenin kalıcılığını artıran araştırma da yol ve yöntem kazandıran temel beceriler olarak adlandırılmaktadır (Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları 27

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları BİLİMSEL SÜREÇLER Öncelikle deneyimlerin bir araya getirilmesiyle çevrenin keşfedilmesi, Materyallerin hangi amaçla kullanılacaklarının öğrenilmesi, Çevredeki eşyaların daha dikkatli incelenmesi, Bir şeyin başka bir şey ile kıyaslanıp, karşılaştırılması, Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları 28

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları BİLİMSEL SÜREÇLER Nesnelerin ölçülmesi, Soru sorma, tartışma ve çıkarım yapabilmeyi öğrenebilmesi, Nesnelerin nasıl yapıldığına dikkat etme, birbirleriyle olan ilişkilerinin araştırılması gibi yeteneklerin gelişmesini sağlamaktadır (Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları 29

BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ Gelişmiş (İleri) Süreç Becerileri 8. Hipotez Kurma 9. Tanımlama ve Değişken Kontrolü Temel Süreç Becerileri Gözlem Karşılaştırma Sınıflama Ölçme İletişim Kurma Orta Süreç Becerileri 6. Tahminde Bulunma 7. Sonuç Çıkarma Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları 30

Bilişsel süreç becerileri Bilimsel süreç becerilerinin her biri (Temel Süreç Becerileri, Orta Düzey Süreç Becerileri ve İleri Düzey Süreç Becerileri) diğeri ile örtüşür ve birbiri üzerine inşa edilir. Bu süreç becerileri araştırma becerileri olarak da bilinmektedir. Araştırma, çocukların gelişebilmeleri için soru sorma sürecidir ve onları doğal merakları ile deneme yapmaları konusunda cesaretlendirir (Kandır vd., 2012). Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları

Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları Kaynaklar Abruscato, J. (2000). Teaching Children Science: A Discovery Approach. (Fifth Edition). USA: Allyn and Bacon. Brewer, J.A. (2007). Introduction to Early Childhood Education: Preschool through Primary Grades. (Sixth Edition). USA: Pearson Education Inc. Howe, A.C. & Jones, L. (1998). Engaging Children in Science (2nd Edition). USA: Merrill Prentice-Hall. Jackman, H.L. (2005). Early Education Curriculum: A Child Connection to the World (Third Edition). USA: Thomson Delmar Learning. Kandır, A., Uyanık, Ö., Yazıcı, E., Yaşar, M.C., İnal, G. ve Yazıcı, Z. (2012). Etkinliklerle Bilim Eğitimi. Ankara: Efil Yayıncılık. Mayesky, M. (2009). Creative Activities for Young Children (Ninth Edition). USA: Delmar Cengage Learning. Tu, T.H. (2006). Preschool Science Environment: What is Available in a Preschool Classroom? Early Childhood Education Journal, 33(4), 245-251. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5876286a71a364.82518377 Prof. Dr. Neriman ARAL- Teknoloji, Bilim ve Çocuk Ders Notları