AVRUPA KONSEYİ YEREL VE BÖLGESEL YÖNETİMLER KONGRESİ ANLAŞMALARI 2016 Prof.Dr. Zerrin TOPRAK

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN YAPISI İlk unsur: Avrupa Toplulukları AET(1957) AKÇB(1951) EURATOM (1957) Brüksel(1965) AT(1987) İkinci unsur: Ortak dışişleri ve emniyet politikası Üçüncü unsur: Ulusal adalet ve içişlerinde işbirliği yapılması AVRUPA BİRLİĞİ 1993 AVRUPA BİRLİĞİ’NİN YAPISI

ÇEVRE KORUMA-KULLANMA DENGESİ Siyasi Kriterler Demokrasi Hukukun Üstünlüğü İnsan Hakları Ekonomik Kriterler İşleyen Pazar Ekonomisi Topluluk & Konsey Mevzuatının Benimsenmesi AVRUPA BİRLİĞİ VE AVRUPA KONSEYİ Roma -1957(1958) ve Amsterdam 1997(1999) Çevre & Ekonomi Maastricht 1992(1993) Bölgesel Siyasi ÇEVRE KORUMA-KULLANMA DENGESİ

KURULUŞ Avrupa Konseyi 5 Mayıs 1949’da on kurucu ülke tarafından (İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İsveç, Norveç, Danimarka, İtalya ve İrlanda) kurulmuştur. Ağustos 1949’da Türkiye ve Yunanistan Konseye dahil olmuştur. Resmi Katılım 13 Nisan 1950 Türkiye kurucu üye değildir.

AMACI İnsan hakları, çoğulcu demokrasiyi ve hukuk düzenini korumak, Farklı kültürlerin ortak değerleri üzerinde Avrupa Kimliği(pan european) bilincini geliştirmek,

Üye ülkelerin sosyal ve yasal uygulamalarını kıta genelinde uyumlaştıracak anlaşmalar geliştirmek, Avrupa Toplumlarının karşılaştığı sorunlara (azınlıklar, ırkçılık,hoşgörüsüzlük, çevre korunması, AIDS, uyuşturucu vb.) çözüm üretmek,

1989 dan bu yana; Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine ekonomik reformlarla birlikte politik, hukuki ve anayasal reformlarda yardımcı olmak ve desteklemekte, İnsan hakları, yerelde demokrasi, eğitim, kültür ve çevre gibi konularda know-how sağlamaktadır.

Avrupa Konseyi, savunma dışında Avrupa toplumlarının karşılaştıkları tüm büyük sorunlarla ilgilidir. Konseyin çalışma programı; insan hakları, medya hukuki işbirliği, sosyal ve ekonomik sorunlar, sağlık, eğitim, kültür, tarihi ve kültürel miras, spor , gençlik, yerel ve bölgesel idareler ve çevre gibi alanları kapsar.

Konsey’in Parlamenterler Meclisi tarafından beş yıl için seçilen bir genel sekreteri vardır. Konsey’in resmi dilleri Fransızca ve İngilizce’dir. Konsey’in bayrağı, 1955 de kabul edilmiştir. Mavi zemin üzerinde bir daire oluşturan altın rengi 12 değişmeyen ve mükemmelliği temsil eden yıldızlardan oluşmaktadır Aynı bayrak 1986 da Avrupa Topluluğunca benimsenmiştir. Süreç içinde Avrupa Birliğinin de bayrağı olarak kabul edilmiştir.

Avrupa Konseyi bayrak ve logosu Beethoven’in 9. Senfonisinin prelüdünden “Neşeye Övgü” "Ode to Joy“ 1972

Kongre iki odadan (chamber) oluşmaktadır. Yerel oda: Yerel yönetimlerin temsilcilerinin (Belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri) katıldığı odadır. Bölgeler odası: Bölgesel yönetimlerin temsilcilerinin (İl genel meclisi üyeleri) katıldığı odadır.

Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongre Başkanı-Yavuz Mildon Kongre Bölgeler Odası başkanlığı(2004-2008) Kongre Başkanı (2008 -2010)

YBYK 5 adet komite vardır; Daimi(Standing) Komite Kurumsal (Institutional) Komite Kültür ve Eğitim Komitesi Sürdürülebilir Kalkınma Komitesi Sosyal Uyum Komitesi

Kongre, Avrupa’nın bölgelerinin ve belediyelerinin sesidir, Yerel ve bölgesel seçilmiş temsilcilerin, sorunlarını tartıştıkları, deneyimlerini paylaştıkları ve görüşlerini hükümetlere ifade ettikleri bir forumdur, Yerel ve bölgesel politikanın tüm yönleri ile ilgili olarak Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ve Parlamenter Meclisi’ne danışmanlık yapar,

Yerel ve bölgesel yönetimleri temsil ederek ulusal ve uluslar arası teşkilatlarla yakın işbirliği yapar, İşleyen bir demokrasi için temel teşkil eden halka ulaşabilmek için açık oturumlar ve konferanslar düzenler, Bütün Konsey üyesi ülkelerde ve üyelik için başvuruda bulunan ülkelerde yerel ve bölgesel demokrasinin durumuna ilişkin ülke raporları hazırlar, Avrupa Yerel Özerk Yönetim Şartı ilkelerinin nasıl uygulandığını izler.

AVRUPA KONSEYİ ORGANLARI BAKANLAR KOMİTESİ PARLAMENTERLER MECLİSİ AVRUPA YEREL VE BÖLGESEL YÖNETİMLER KONGRESİ

Üyeler ve gözlemci ülkeler Üyeler; 47 ülke Gözlemci ÜlkelerObservers 5 gözlemci ülke: Vatikan/the Holy See,ABD/ the United States, Kanada/Canada, Japonya/Japan, Meksika/Mexico.

BAKANLAR KOMİTESİ Çeşitli siyasi konuların üye hükümetler tarafından görüşülmesini sağlayan sürekli bir çerçeve oluşturmaktadır. Avrupa işbirliğini değerlendirmek ve çeşitli siyasi konuları incelemek üzere yılda iki defa toplanmaktadır. Her üye Bakanlar Komitesinde bir temsilci bulundurmaya yetkilidir ve her temsilcinin bir oyu vardır. Bugünkü duruma göre 47 üyesi bulunmaktadır. Komitedeki temsilciler Dışişleri Bakanları veya temsil yetkili büyük elçiler olabilmektedir. Bakanlar Komitesi, Danışma meclisinin tavsiyesi üzerine ya da kendi girişimiyle, sözleşme ve uzlaşmaların yapılması ve hükümetlerce belli konularda ortak bir politikanın izlenmesi dahil, Avrupa Konseyinin amaçlarını gerçekleştirmek için gerekli önlemleri incelemektedir. Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyinin KARAR organıdır. Bakanlar komitesinin aldığı kararlar, hükümetlere yönelik tavsiye kararı olabildiği gibi sözleşmeler şeklinde olabilmektedir. Bakanlar Komitesi, üyeliğin sona erdiğine karar verebilir. Bakanlar Komitesi son yıllarda terörle mücadele, insan hakları genel anlatımında; fikir hürriyeti, çevre gibi konuların Avrupa ve Dünyada geliştirilmesini gündeminde tutmaktadır.

PARLAMENTERLER MECLİSİ 1949 yılında toplanan Parlamenterler meclisi, tarihin ilk uluslararası Parlamentosudur. Bu meclis, “Avrupa Siyasi Birliği” rolünü oynamakta ve tartışılmaz moral bir otoriteye sahip bulunmaktadır. 5 politik grubu bulunmaktadır. Parlamenterler meclisinin 318 asil ve aynı sayıda yedek üyesi ile toplam 636 üyesi bulunmaktadır. Kendi ulusal parlamentolarından gelmektedir. Avrupa Toplumu’nun karşılaştığı ve gelecekte karşılaşabileceği birçok sorunu görüşür. Başlıca görüşme konularını oluşturan Orta Doğu, Kuzey-Güney Diyalogu, Doğu-Batı ilişkileri, dünyada insan hakları, demokratik kurumların savunulması konularında hükümet üyelerini Avrupa Kamuoyuyla ilişki içinde tutmaktadır. Bugüne kadar, Parlamento Meclisinin çeşitli önerileri, gerçek bir Avrupa yasamasının temelini oluşturan ve çok sayıda ikili sözleşmenin yerini alan sözleşmelerle sonuçlanmıştır.

AVRUPA YEREL VE BÖLGESEL YÖNETİMLER KONGRESİ Bakanlar Komitesi, Parlamenterler Meclisi eliyle yürütülen çalışmalarının yanı sıra diğer etkinlikler, Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi eliyle yürütülmektedir. Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (CLRAE,The Congress of Local and Regional Authorities of Europe) yerel ve bölgesel yönetimleri temsil etmektedir. 318 asil ve aynı sayıda yedek üyesi bulunmaktadır. 200 000 den fazla Avrupa Yerel ve Bölge Yönetimleri ulusal delegasyonda ve çalışma gruplarında temsil edilmektedir. CLRAE’nin tavsiye ve görüşleri Parlamento ve /veya Bakanlar Komitesine gönderilir. Yerel ve Bölgesel yönetimler ile işbirliğini sağlamakla görevlidir Nitekim, her yıl toplanan Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresinde Avrupa’nın belediye başkanlarıyla yerel yönetim temsilcileri bir araya gelerek sorunlarının uluslararası bir düzeyde tartışılmasını sağlamaktadır.

Bölgeler Komitesi (CoR – Committee of the Regions) Bölgeler Komitesi, yerel ve bölgesel yönetimlerin Avrupa Birliği’nde daha çok söz hakkına sahip olma talebine karşılık, Maastricht Antlaşması ile kurulması kararlaştırılmış ve 1994 yılında kurulmuştur. Komite Avrupa Birliğinin danışma organıdır.

Kuruluşunda iki temel sebep vardır; AB yasalarının (%60) veya ¾’ü yerel ve bölgesel düzeyde uygulanmaktadır. Bu nedenle yerel ve bölgesel temsilcilerin AB yasalarının gelişmesine katkıda bulunması gerekir. Vatandaşların AB gelişmelerinin gerisinde kaldığı, bu nedenle, vatandaşlara en yakın seçilmiş seviye olan yerel yönetimlerin bu alandaki açığı kapatacağı düşüncesidir.

AB Anlaşmaları, Komisyona ve Konseye, yerel ve bölgesel düzeyi ilgilendiren öneriler yapıldığı zaman Bölgeler Komitesine danışma zorunluluğu getirmektedir. Maastricht Anlaşmasına göre Bölgeler Komitesine danışılacak konular: Ekonomik ve sosyal uyum, Trans – Avrupa altyapı ağı, Sağlık, Eğitim, Kültür olmak üzere 5 alanı kapsamaktadır.

Amsterdam Anlaşması buna Çalışma politikası, Sosyal politika, Çevre, Mesleki eğitim ve Ulaşım olmak üzere 5 adet alan daha ilave etmiştir.

Yerel ve Bölgesel Yönetimler Yönlendirme Komitesi – CDLR (Steering Committee on Local and Regional Democracy)

CDLR Faaliyet Konuları Yerel düzeyde katılım ve demokratik vatandaşlık, Kurumsal yapı ve çerçeve, Yerel finans ve hizmetler, Sınırötesi işbirliği,

CDLR yerel ve bölgesel yönetimler alanda faaliyet gösteren temel hükümetlerarası komitedir. Bakanlar Komitesine bağlı olarak çalışır. CDLR hazırladığı rapor ve rehberlerin yayınını yaparlar. Bakanlar Komitesinin kabul etmesi ile de sözleşme (Convention) yada tavsiye kararları da çıkarmaktadır.

Başlıca Çalışma Konuları; Demokratik vatandaşlığın geliştirilmesi, Yerel ve bölgesel demokrasinin çalışması, yapısı ve kurumsal çerçevesi, Yerel ve bölgesel yönetimlerin ekonomik rolü, mali yönetimi ve yerel finans, Sınırötesi işbirliğine yönelik önerilerin geliştirilmesi ve bu konuda Bakanlar Komitesinin bilgilendirilmesi,

Yerel ve Bölgesel Yönetimlerde sorumlu Bakanlar Konferansının düzenlenmesi, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, Madrid Sözleşmesinin /sınırötesi işbirliği ve Yabancıların Yerel Düzeyde Kamu Hayatına Katılımı Sözleşmenin uygulanmasının izlenmesi, Diğer Yönlendirme Komiteleriyle İşbirliği,

CDLR Alt Komiteleri (2004) Komite üyeleri üye ülkelerin atadığı uzmanlardan oluşmaktadır. LR–CT: Sınırötesi İşbirliği Uzmanlar Komitesi LR–DP: Yerel ve Bölgesel Düzeyde Demokratik Katılım Uzmanlar Komitesi LR–FL: Yerel Finans Uzmanlar Komitesi LR–FS: Yerel ve Bölgesel Yönetimlerin Yapısı ve Çerçevesi Uzmanlar Komitesi LR–PE: Yerel Düzeyde Kamu Etiği Uzmanlar Komitesi

Sınırötesi işbirliği; Farklı ülkelerden sınır bölgelerindeki yerel yönetimlerin birlikte çalışmaları ve iyi komşuluk ilişkileri kurmaları Avrupa’da istihdam sağlanması ve demokrasinin güçlendirilmesi için “ek bir değer” olarak görülmektedir. Uluslararası sınırla bölünen şehir ve kasabalar, komşu ülke dillerinin öğrenilmesi, sınırötesi insan hareketliliği incelenen konulardır.

Sınırötesi İşbirliği Uzmanlar Komitesi - LR-CT Committee of Experts on Transfrontier Co-operation CDLR’in alt komitesidir. Sınırötesi İşbirliği Konusundaki Hükümetlerarası Programı Uygular ve İzler, Madrid Konvansiyonu ve ek protokollerinin uygulanışını izler,

Sınırötesi işbirliğinin arasındaki engelleri gidermek için önerilerde bulunur, Üye ülkeler arasında bilgi ve deneyimin paylaşılmasını sağlar iyi uygulama örneklerini gösterir, Sınırötesi işbirliğini geliştirmek için hükümetler arası düzeyde, yapılması gerekenler konusunda öneriler getirir.

Komitelerin üyeleri CDLR üyeleri arasından belirlenir, Komite gerekli görürse konu uzmanlarının hizmetinden yararlanabilir.

AVRUPA BİRLİĞİ ORGANLARI AVRUPA KURULU/ZİRVE(European Council) AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ (European Union Council) AVRUPA PARLAMENTOSU (European Union Parliament) AVRUPA KOMİSYONU (European Union Commission) ADALET DİVANI (Court of Justice) SAYIŞTAY (Court of Auditors) DANIŞMAORGANLARI: BÖLGELER KOMİTESİ (Committee of Regions) EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE (Economic and Social Committee) AVRUPA YATIRIM BANKASI (European Investment Bank) AVRUPA MERKEZ BANKASI (European Central Bank) AVRUPA OMBUDSMANI (European Ombudsman)

AVRUPA KONSEYİ-AVRUPA BİRLİĞİ KARŞILAŞTIRMASI   AVRUPA KONSEYİ (Council of Europe) AVRUPA BİRLİĞİ (European Union) 1 ……….. Avrupa Birliği Konseyi (Avrupa Birliği Zirvesi) Council of the European Union- European Council 2 Bakanlar Komitesi (Committee of Ministers) Bakanlar Konseyi (Council of Ministers) 3 ………… Komisyon-Avrupa Komisyonu (The Commission- European Commission 4 Parlamenter Meclisi (Parliamentary Assembly) Avrupa Parlamentosu (The European Parliament) 5 Avrupa Konseyi, Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (YBYK) (the Congress of Local and Regional Authorities of Council of Europe-CLRAE) Bölgeler Komitesi (CoR-Committee of the Regions) 6 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (European Court of Human Rights) Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (Court of Justice)

Sürekli İyileştirme