MOBİL ÖĞRENME

Mobil Öğrenme Nedir? Mobil Öğrenmenin birçok tanımı yapılmış, teknoloji merkezli olan tanımlar, mobil teknolojilerin çok hızlı gelişmesinden dolayı kısa sürede geçerliliğini yitirmiştir. Literatürde sıklıkla kullanılan tanımlar ; Harris (2001), m-öğrenmeyi mobil bilişim ve e-öğrenmenin her zaman her yerde öğrenme deneyimi üretebilmek için kesişmesi Trifonova (2003), mobil araçlar veya mobil ortamlar aracılığıyla gerçekleşen her türlü öğrenme ve öğretme etkinliği Traxler (2005), tek veya baskın teknolojinin taşınabilir mobil cihazlar olduğu her türlü öğrenme girişimi

Mobil Öğrenme Nedir? O’Connell ve Smith(2007), her zaman ve her yerde taşınabilir ve kullanılabilir dijital mobil cihazların öğrenmeyi kolaylaştırmak ve iyileştirmek amacıyla kullanımı Kukulska-Hulme ve Shield (2008), potansiyel olarak her an erişilebilir ve her yerde taşınabilir cihazlar kullanılarak gerçekleştirilen öğrenme Wang, Wiesemes ve Gibbons(2012), internet bağlantısı özelliği olan taşınabilir cihazların eğitim amaçlı kullanımı

Mobil Öğrenme ve Özellikleri Mobil öğrenme, zaman ve mekan sınırlılığını kaldıran çağdaş bir modeldir. Geleneksel eğitimi desteklemek ya da uzaktan eğitim sağlamak amacıyla kullanılabilir. İlk mobil öğrenme uygulamaları geçmişte yaygın olarak kullanılan PDA’ lar (Personal Digital Assistant) ile gerçekleşmiştir. Günümüzde ise kullanımı yaygınlaşan akıllı cep telefonları ve tablet cihazlar üzerinden m-öğrenme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.

Mobil Öğrenme ve Özellikleri Mobil öğrenme özellikleri genel hatları ile e-öğrenme modeli ile benzerlik göstermektedir. Bu da mobil öğrenmeyi e-öğrenme kavramının içine alan temel nedendir. Zaman ve mekandan bağımsız olması, öğrenci merkezli bir model olması ve eğitimde fırsat eşitliği sağlaması e-öğrenme modelinden aldığı özelliklerdir.

Mobil Öğrenme ve Özellikleri M-öğrenme için kullanılan cihaz ve teknolojilerin yetenek ve sınırlılıkları bu özellikleri belirleyen önemli bir unsurdur. Mobil öğrenme uygulamalarını çalıştıracak olan cihazların işlemci gücü, ekran boyutları ve internet kullanımı gibi unsurlar bunlara örnek gösterilebilir.

Mobil Öğrenme Teknolojileri İlk akla gelen çoğunlukla Podcast’ dir. Podcast video ve ses dosyalarının yayınını ve dağıtımını yapan öncü bir teknolojidir. Podcast’ in m-öğrenme teknolojisi olarak kullanılması öğretici ses ve ya video dosyalarının paylaşılması temeline dayanmaktadır. Podcast internetten mobil cihazlara bir kez yüklendikten sonra, internet bağlantısına ihtiyaç duymadan istenilen yere aktarılabilir, istenildiği zamanda ve sayıda izlenip, dinlenebilir.

Mobil Öğrenme Teknolojileri M-öğrenme faaliyetinin uygulanması sırasında çeşitli araçlar kullanılır. Sunucular, cep telefonları ve tablet bilgisayarlar mobil öğrenme araçları arasında sayılabilirler.

Sunucular: Mobil öğrenme içeriklerinin, ders materyal ve kaynaklarının depolandığı ve öğrenenlerin erişimine sunulduğu sürekli internet bağlantısına sahip ana bilgisayarlar olarak tanımlanabilir. Öğrenen mobil cihazı ile öğrenme içeriğine erişmek istediğinde bu talebi karşılayacak ve yanıt verecek olan sistem sunuculardır.

Cep Telefonları: Android, IOS ve Windows Phone gibi işletim sistemlerine sahip akıllı cep telefonları mobil öğrenme faaliyetleri için kullanılabilen araçlardandır. Bu cihazlara yüklenecek uygulamalar (application) aracılığı ile mobil öğrenme-öğretme faaliyetleri gerçekleştirilir.

Tablet Bilgisayarlar: Akıllı cep telefonlarında olduğu gibi çeşitli işletim sistemlerine sahip taşınabilir bilgisayarlar (tabletler) m- öğrenme için kullanılabilir. Bu cihazlara doğrudan yüklenebilen ya da platformun uygulama mağazalarında yayınlanan ve kullanıcıların erişimine sunulan mobil uygulamalar aracılığı ile mobil öğrenme ortamı sağlanır.

Mobil Öğrenme Uygulamaları Microsoft m-Öğrenme Projesi : Satış ve Pazarlamayı desteklemek için, Windows Mobile platformunda tasarımlanan Microsoft Mobil Öğrenme Projesinde, kullanıcı performansını geliştirmeye yonelik modüler yapıda kurslar ve sesli materyaller kullanılmaktadır. Mobile Sports Pulse: Spor temalı senaryoları kullanan, bilimde ve matematik alanlarında öğrencilerin başarısını ve ilgisini artırmak için tasarımlanan, cep telefonları gibi mobil cihazlar için tasarlanan, IVR, SMS, video mesajı aracılığıyla iletilen bir eğitim oyunudur. Tusk: Tufts Universitesinin Bilim Bilgitabanı olarak kullanılan mobil cihazlardan erişebilen bir bilgi sistemidir .Tuft Üniversitesi, Sağlık Bilgi Kütüphanesi, tıp, diş, veterinerlik okullarının desteği ile dinamik çoklu ortamlı bilgi yönetim sistemi olarak TUSK yaratılmıştır. Amacı fakülte ve öğrencilerin öğretim ve öğrenmesini desteklemektir.

Mobil Öğrenme Uygulamaları Johnson & Johnson: 3D çevrelerini kullanan, gelecek nesil öğrenme çözümleri için tasarlanan bu teknoloji, mobil oyunlar, simülasyonlar ve bilgi veri tabanı iş birliği sağlayarak sanal dünyasını genişletmiştir. Blackberry RIM ile gerçekleştirilen deneme uygulaması . e-posta, sesli mesaj, metin mesajı iletim ortamlarını da destekler. Allogy: Florida Merkez Üniversitesi’nde bilgisayar mühendisliği öğrencileri tarafından gerçekleştirilmesi planlanan bu sistem iPhone’lar için eğitim programına ve kurslara erişimi sağlayan aplikasyon olarak tasarlanmış, buna ek olarak Android platformlarında çalışan mobil cihazlar için ise mobil öğrenme yönetim sistemi olarak tasarlanmaktadır. Android platformunu kullanan bu sistem, açık eğitim malzemelerini destekler.

Mobil Öğrenme Projeleri Mobil teknolojileri kullanarak yapılan birçok çalışma vardır. ESF Mobile Learning Project, UNITE, Cutting IT, Healthy for Life, Foyer Lifeskills, Merrill Lynch GoLearn, M-Learning, The mobile Digital Narrative, BLOOM, MOBILearn, The MoLE, MoLeNET, Ülkemizde yürütülen FATİH Projesidir.

Mobil Öğrenme Projeleri Bu projelerin ortak özelliği; öğrenme sürecini zenginleştirmek, öğrenme etkinliğini sınıfların ötesine taşımak, öğrenenin ihtiyacına göre öğrenme sürecini tasarımlamak şeklindedir. Yapılan bu çalışmalar sadece m- öğrenmenin önemini ortaya koymakla kalmamış, m-öğrenme için kuramsal bir zeminde yeni pedagoji ve uygulamaların önünü açmıştır.

Fatih Projesi FATİH Projesinin amacı, bilgi toplumu yaratmak, eğitimde teknolojiyi yararlı kılmak, eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullardaki teknolojiyi iyileştirmektir. Bu amaçla bilişim teknolojileri araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla kullanılabilmesi için 570.000 dersliğe LCD panel, etkileşimli tahta ve internet ağ altyapısı sağlanmasını; yaklaşık 16 milyon öğrenci ve 700 bin öğretmene tablet bilgisayar dağıtılmasını amaçlayan dünyada mobil teknolojilerin kullanıldığı en kapsamlı ve büyük projelerden birisidir.

MoLeNET (Mobile Learning Network) İşbirliğine dayalı yaklaşımı benimseyen ve m-öğrenmeyi yaygınlaştırmayı amaçlayan bir çalışmadır. 115 yüksekokul ve 29 okulun, 40000 öğrenci ve 7000 çalışanın katılımıyla 2007-2010 yılları arasında yürütülen İngiltere’nin en büyük m-öğrenme projesidir. Bu projenin amacı mobil teknolojiler aracılığıyla öğrenme ve öğretme sürecini desteklemek, zenginleştirmek ve eğitimin bağlamını genişletmektir.

The MoLE (Mobile Learning Environment) ABD tarafından finanse edilen, 22 ayrı ülkenin katılımıyla gerçekleşen, mobil araçlar aracılığıyla bilgi paylaşımına ve öğrenme işbirliğine olanak sağlamaya çalışan ve bu amaçla bir platform geliştirmeyi amaçlayan bir projedir.

MOBILearn Öğrenme ve öğretme kuramlarına dayalı olarak m-öğrenme için bir yapı geliştirip uygulayıp değerlendirmeyi amaçlayan, 2002-2005 tarihleri arasında 33 ay boyunca 10 ülkeden akademi ve sanayi alanından paydaşların katıldığı bir projedir.

Mobil Öğrenmenin Eğitime Katkıları Mobil öğrenme ortamlarında öğrenci ile öğretmen arasında etkili bir iletişim ortamı kurulabilmektedir. Bu durum öğrencilerin birincil kaynaklara anında ulaşmasına yardımcı olmaktadır. Öğrencinin merkezde olduğu öğrenme ortamlarının tasarlanmasında önemli bir rolü vardır. Böylece öğrenciler süreç içinde aktif rol alabilmektedirler. Zamandan ve mekandan bağımsız öğrenme ortamları sunar. Yani bireyler istedikleri zaman ve istedikleri yerden öğretimsel içeriklere erişebilmektedir. Bu durum öğrenmede fırsat eşitliğinin sağlanması açısından da oldukça önemlidir. Bireyler fiziki olarak ders ortamında olmasalar bile öğrenme aktivitelerini takip edebilirler.

Mobil Öğrenmenin Eğitime Katkıları Eğlenceli öğrenme ortamlarının geliştirilmesini sağlar. Eğitim ortamlarına aktarılan bu yeni teknolojiler hem merak duygusunun gelişmesine hem de geleneksel öğrenme süreçlerinin dışına çıkılmasına aracılık etmektedir. Farklı çoklu ortam ögelerinin kullanımına fırsat verir. Mobil öğrenme ortamlarında hareketli resimler, videolar, etkileşimli animasyonlar, simülasyonlar ve ses dosyaları kullanılabilmektedir. Bu durum öğrenme ortamında kullanılan duyu organı sayısını artırabileceğinden dolayı kalıcı öğrenme ortamları sunmaktadır. Bireyselleştirilmiş öğrenme ortamları sunar. Öğrenenler istedikleri sürede, istedikleri kadar çalışarak eğitimlerini gerçekleştirebilirler. Bunun yanı sıra öğrenme içerikleri de kişilerin yaş ve cinsiyetine göre çeşitlendirilebilmektedir.

Mobil Öğrenmenin Eğitime Katkıları Bu ortamlara yönelik geliştirilen içeriklerin güncellenmesi basılı ortamlara göre oldukça kolaydır Dağıtım aşamasında öğreticilere kolaylık sunar. Hazırlanan içerikler sayesinde anlık geribildirimlerin yapılmasına imkan tanırlar. Bulut bilişim ortamları ile öğrenenlerin işbirliğine dayalı öğrenme aktivitelerinin yapılmasına imkan tanır. Engelli bireylerin eğitiminde çoklu ortam desteği sayesinde diğer ortamlara göre çok fazla destek sunabilmektedir.

Mobil Öğrenmenin Sınırlılıkları Teknolojinin öğrenilmesinde ve kullanılmasında bireysel özelliklerden dolayı farklılıklar yaşanabilmektedir. Herhangi bir ortama yönelik hazırlanan içerikler mobil öğrenme ortamlarına aktarılırken yeniden tasarlanma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu durum öğreticiler ve geliştiriciler açısından fazladan yük oluşturmaktadır. Kullanılan cihazların batarya ömürleri olduğundan sık şarj etme ihtiyacı doğabilir. Uzun süreli kullanımlarda fiziksel ve psikolojik etkileri oluşabilir. Yani öğrenciler baş ağrısı, göz ağrısı veya yanlış oturma pozisyonundan dolayı omurilik problemleri yaşayabilmektedir. Buna ek olarak özellikle erken yaştaki çocuklarda bağımlılık derecesinde etkileri olabilmektedir.

Mobil Öğrenmenin Sınırlılıkları Sosyalleşme ve yüz yüze iletişimi olumsuz yönde etkileyebilir. Mobil araçların ekran boyutları genellikle küçük olduğundan dolayı etkili öğrenme ortamları tasarlanması zor olabilir. Öğrenciler de küçük ekrandan içeriği takip etmekte zorlanabilirler. Bunun yanı sıra kullanılan klavyenin de küçük olması bu ortamların kullanımını sınırlandırabilmektedir. Mobil öğrenme ortamlarına katılabilmek için ek donanımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu da kullanıcılar için fazladan maliyet getirmektedir.

Bu olumlu yönlerin ve sınırlılıkların bilinmesi hazırlanacak öğrenme ortamlarının daha etkin tasarımı için oldukça önemlidir.

Technology in Education: A Future Classroom