GMDSS
Arama ve Kurtarma Bölgeleri SRR (Search and Rescue Region) Untied Nation (Birleşmis Milletler) çatısı altında, deniz ve hava taşımacılığının güvenli olarak yapılmasıyla ilgili çalışmalar yapan iki kuruluş vardır İnternational Maritime Organization (IMO) İnternatıonal Civil Aviation organization (ICAO) (Uluslar arası sivil havacılık organizasyonu)
Türkiye’nin sorumlu olduğu Arama Kurtarma sorumluluk sahaları
Bu iki kuruluşun ortaklıklarını ürünü olarak Maritime Search And Rescue Regions (SRR) oluşturulmuştur. GMDSS in iletişim aşamalarından biri olan Global Search And Rescue Planın alt kurumlarından biri ve RCC (Rescue and Coordination Centre) nin SAR hizmetleri verdiği sınırları IMO ve ICAO tarafından çizilen, belirli bölgelerdir. Bölgelerin oluşturulmasındaki temel amaç tehlikedeki kişi yada kişilerin konumlarına, uluslar arasına yada durumun koşullarına bakılmadan yardım edebilmek ve değişik ülkelerdeki SAR çalışmaları için ülkeler arasında ortak çalışmaları artırmaktır. Ayrıca SRR lerin sınırlarının çizilmiş olması sınırların aşılmayacağı anlamına gelmez bu sınırlar SAR hizmetlerinin sorumluluk sınırlarını belirtir.
SRR’lerin Asıl amacı dünyanın herhangi bir yerinde bir tehlike meydana geldiği zaman: Bu tehlikeye karşı uluslar arası ortak bir çalışmanın yürütülmesi SAR çalışmalarında sorumlulukların açık olarak belirlenmesi uygun olarak da Tehlike uyarılarına sürekli hazır olan RCC’lerin kurulmasını temin etmektir.
SAR Organizasyonları SAR organizasyonları da tüm organizasyonlarda olduğu gibi yetkili bir sorumluluğunda kurulurlar. Yetkili birim ülke yönetimince atanır.
Yetkili birim SAR hizmetlerini yerine getirmek üzere : RCC’ler enel olarak daha büyük bölgelerde oluşturulur. Bu nedenle RCC’ler kendi arama ve kurtarma merkezlerinde, yani RSC’lerle SAR çalışmalrında kullanılmak üzere bu amaçlarla donatılmış gemi ve uçak gibi araçlara sahiptirler. Birbirine komşu ülkeler arası yapılacak SAR organizasyonları üstünlerdir, Internatıonal Convention for Safety Life at Sea (Denizde Güvenlik Yaşamı için Uluslararası Sözleşme) International Convention on Maritime Search And Rescue (Denizde Arama Ve Kurtarma Konusunda Uluslararası Sözleşme) veya Convention on ınternational Civil Aviation’a taraf devletler denizcilik veya hava koordinasyonları yapmak vebu tür hizmetlere yükümlüdürler.
RCC ve RSC’lerin bir araya gelmesiyle SAR görev koordinatör kurulu oluşturulur. Bu kurul SAR çalışmalarında görev ve kaynakları organize eder. SAR ÇALIŞMALARI SAR çalışmalarında uyarı mekanizması, tehlike uyarısının yapıldığı anda işlemeye başlar. Daha önce gördüğümüz uyarı yöntemleri kullanılarak yapılan tehlike uyarısı: Ya tehlikeye şahit olan bir birim tarafından tehlike uyarısı aktarımı ile veya Doğrudan tehlikedeki emi tarafından yapılır.
Uyarı bir Coast Radio Station tarafından verilebileceği gibi, (CES ve RCC/RSC’nin ayrı yerlerde olması düşünülürse) doğrudan RCC veya RSC tarafından da alınabilir. Doğrudan RSC RCC ye yapılmış olsada alındı onayı CES tarafından verilir. Ayrıca CES ler karadaki SAR ile iletişim kurmada büyük rol oyanar. Tehlike olaylarının uzak okyanus bölgelerinde ortaya çıktığı veya hava koşullarının SAR çalışmalarını kısıtladığı zaman, SAR olanağına sahip uçakların arama ve kurtarma çalışmalarına katılımları sürekli, her ne kadar bölgede trafik yoğunluğuda olsa ticari gemilerin çalışmalarına katılmalarının ve CES lerin arama kurtarmadaki önemi bir kez daha ortaya çıkar
Tehlike içerisinde bulunan birimin konumuna en yakın CES uyarıyı alındı onayı vermelidir. Aldığı tehlike uyarsına uygun bir CES tarafından alındı onayını verildiğini duymayan CES, kendisi alındı onayı verir. Ve SAR çalışmalrını başlatır fakat başka araçlarla uygun olan CES’i uyarır ve bu olayı yetkili birime devredene kadar sürdürür. Eğer uyarıya birden fazla CES alındı onayı verdiği için ilk RCC’nin hangisi olduğu saptanamıyorsa RCC’ler aralarında hızla anlaşarak sorumlu RCC yi kabul ve tayin ederler.
Bunun meydana geldiği bölgeye yakın çevre içerisinde seyreden gemiler de RSC veya RCC tarafından SAR çalışmalarına katılmaları için görevlendirilebilirler gemi kaptanları özel olarak: International Civil Aviation – Annex 12, Maritime Search and Rescue ve SOLAS bölüm V regulation 10 ile özel olarak ve daha bir çok uluslar arası kararlara göre tehlikedeki deniz veya hava aracına kendilerini tehlikeye atmadan yardım etmek zorundadır. Ayrıca çalışmalarıyla ilgili bilgi içeren yayınları gemilerinde bulundurmak ve bunlarla ilgili bir eğitimli personelin olması zorunludur.
Bir tehlike anında olay yerinde SAR birimleri bulunmayabilirler Bir tehlike anında olay yerinde SAR birimleri bulunmayabilirler. Olay anında SAR çalışmasının koordinasyonu için SAR gemisi olay yerinde yoksa o bölgedeki SAR çalışmalarına katılan ticari gemiler hemen kendi aralarında alacakları ortak bir kararla ON-SCENE COORDİNATOR atarlar.
Olay anında ve yerinde SAR birimleri varsa normal hallerde bu birimlerden birisi OSC olarak önceden belirleniştir ve ortak çalışmaların tümünü bu birim yürütür. Normal yapılanmada CSS (Coordinator Surface Search)Koordinatör Yüzey Araştırması ile OSC ( On-Scene Coordinator)aynı birimdir. Değilse CSS ile OSC (bir hava aracı olması halinde) arasındaki iletişimler özel bir gemi ile yürütülür.
SAR Çalışmalarında İletişimler: CSS ve OSC arasındaki iletişimlerin 2182kHz veya 156,800MHz (VHF kanal 16) üzerinden yapılması tercih edilmelidir. Birçok gemi ve SAR hava uçağı bu olanaklarla donatılmıştır. SAR birimlerinin, 2182kHz ve VHF 16 ile donatılmış olmalarına rağmen bunları kullanmadıkları görülebilir. Bunun çeşitli nedenlerinden birisi tehlike trafiğine ‘karıştırma’ yapmaktan sakınmaktır. SAR birimlerinin çalışmalarına katılan ticari gemilere görevleri, gemilerin olanaklarına göre CSS veya OSC verir.
SAR İletişim Ağları GMDSS ayrıca her ülkenin kendi kıyılarında tehlike durumunda kişi yada kişileri veya araçları kurtarmak amacıyla RCC ler ile bunlar arasında iletişim ağları kurmasını zorunlu kılar. RCC ler ek olarak CES, LES ve COSPAS-SARSAT sistemindeki MCC ler ile de sağlıklı bir iletişim ağlarıyla bağlı olmalıdır.
Telsiz telefon veya telsiz teleks güvenlik frekansları dahil, tüm GMDSS iletişim tekniği ve türü SAR çalışmalarında kullanılır. SAR çalışmalarına katılan hava araçları normal durumlarda 3023kHz, 4125kHz ve 5680kHz frekanslarını kullanırlar. SAR hava aracında bu donanım yok ise OSC gemisi donanımında bulundurulmalıdır Ticari gemiler ; SAR birimleriyle ortak veya tek başlarına arama ve kurtarma çalışmalarına katılmak zorundadırlar. SAR çalışmalarına katılacak gemiler, olay bilgisini tehlike trafiğini takip ederek veya SAR ile iletişime geçerek alabilirler.
SAR Çalışmalarında Sorumluluklar Bir RSC veya RCC nin sorumluluğunda tayin edilen On scene Coordinator’ un olay yerindeki sorumlulukları: SAR çalışmaları yapılacak bölgenin sınırlarını belirler. Bölge sınırları araştırılacak nesnenin konumun saptanmasında çıkabilecek hataları hesaba katar. SAR çalışmalarına katılan birimlere yeteneklerine göre görev verir ve bu birimlerin kendi güvenlikleri için kazalara önlem alır.
Araştırma sonunda konumu saptanan nesnenin kurtarılmasında en uygun birimi saptar görevlendirir. OSC ayrıca RSC ve RCC ile sürekli iletişim halinde olur. Verilen planı uygular değişiklik yapması gerekirse sorumlu RSC ve RCC yi haberdar eder. SAR çalışmaları ile yaptıklarını sürekli RSC veya RCC ye aktarır. Olay Yeri Koordinatörü (OnScene Coordinator): Tüm birimlerin çalışmalara katılma ve ayrılma zamanlarını, Araştırma yapılan bölgenin koordinatlarını, Kullanılan planı ve araştırma yöntemlerini, Yapılan işlemleri, Alınan önlemleri ve bunların sonuçlarını,
OSC daha fazla ihtiyaç olmadığını gördüğü birimleri RSC veya RCC ye bildirir. SAR ortak çalışmasından sorumlu RCC veya RSC ye kurtarılan kazazedelerin: Sayılarını, İsimlerini, Kullandıkları araçları ve araç sayılarını bildirir, Kurtarılan kazazedeler için gerekiyorsa sağlık yardımı ister ve gerekenleri sağlık merkezlerine gönderir.
Olay anında ve Olay şartlarında SAR iletişimleri: Tehlikedeki gemi ile bu gemiye yardım eden birimler ve CSS yada OSC arasında çoğunlukla VHF veya MF tehlike ve güvenlik frekanslarında yapılacak kısa mesafe iletişimidir. Aynı zamanda INMARSAT ses ile donatılmış gemiler ek olarak uydu iletişimi de kullanabilir.
Normalde arama kurtarma çalışmalarını yürüten merkez (Search And Rescue Missions Centre – SMC - ) iki frekans saptar. Frekans değişikliklerinde, yeni frekans üzerinde iletişim kurulamazsa eskisine tekrar geçilir. Tüm SAR çalışmalarında Internatıonal Code of Signals (İNTERCO) içindeki uçak, gemi ve kazazede için hazırlanmış iletişim kodları kullanılır. OSC olay yeri hakkında bilgi vermek için SITREP (Station Report)- İstasyon raporu. Hazırlar ve ilgili yerlere bunu verir. Bu rapor tüm bilgilerin üzerinde önceliğe sahiptir. Özellikle RSC ve RCC lere adreslerin fakat deniz kirlenmesi gibi vb durumlar var ise görevi bulunan ilgili yerlere de adreslenir.
İlk SITREP öncelikle tehlikeyi açık bir dille anlatan ve SAR çalışmalarına gerekli bilgiler içerir. SITREP te gereksiz bilgiler olmaz, daha sonraki SITREP e eklenecek bilgiler geldikçe veya ortaya çıktıkça verilir önceki SITREP te yazılan bilgiler tekrarlanmaz. Devam eden çalışmalarda bir bilgi, değişiklik yoksa en az 3 saat de değişiklik olunmadığını bildiren (no chane) SITREP verilir. Olağan üstü durumun bitmesi ile son SITREP ile ilgili birimler bilgilendirilir.
Bir SITREP Genel olarak: Kimlik belirleyici bilgiler, Olağanüstü durumun açıklanması, Yapılacak işer ve alınacak önlemler, Bir sonraki adımın planlanması ve Durum değerlendirmesiyle ilgili bilgiler bulunur.
Uluslararası Kısa bir SITREP Formu: (Distress, urgency gibi) öncelik işareti (UTC veya yerel saat ile) tarih ve saat grubu, (from’dan sonra) alıcılar, SITREP numarası (Aynı olayla ilgili SITREP lerin numaraları birbirini takip eder), Tehlikedeki birimin kimlik bilgileri, Tehlikedeki birimin konumu Mesajın öncelik işaretine bağlı olarak tehlikenin cinsi ile ilgili bilgiler ve diğer açıklamanın bulunduğu metin. Tehlikede olabilecek kişi sayısı ve eşgüdümü sağlayan RCC.
En son bilgilerin eklenmesiyle son UZUN SITREP Formunda şunlar olur: Tehlikedeki birimin sahibi, yükü, seferi, kullanabileceği can kurtarma donanımları ve fiziki ölçüleri tanımı; (rüzgar, deniz/dalga, hava/deniz sıcaklıkları, görüş, bulut ve hava basıncı gibi) olay yeri hava durumu (tehlikedeki araç ve RCC tarafından alınan ) ilk önlemler, (RCC tarafından ) planlanan araştırma bölgesi (çalışmalarda yer alacak birimler veya olay yeri ve şartlarında kullanılacak frekanslar gibi) çalışmaların koordinasyonu ile ilgili yönergeler, Daha sonraki yapılacak çalışma planları
ULUSLAR ARASI VE MİLLİ SAHADA KULLANILCAK TEHLİKE, EMNİYET, ÇAĞRI VE ARAMA KURTARMA FREKANSLARI FREKANS DEĞERİ MODÜLASYON KULLANMA MAKSADI VE YERİ YAYIN TİPİ 490kHz FM, NBDP METEOROLOJİK VE SEYRÜSEFER BİLGİ İKAZLARI (KIYI GEMİ) 518kHz METEOROLOJİK VE SEYRÜSEFER BİLGİ İKAZLARI VE GEMİLERE ACİL BİLGİ AKTARIMI- NAVTEX (KIYI- GEMİ) 2174.5kHz TEHLİKE VE EMNİYET DENİZ (GEMİ KIYI) 2182kHz AM,TELSİZ TELEFN 2187.5kHz AM, DSC TEHLİKE VE EMNİYET DENİZ (KIYI GEMİ) 4177.5 kHz 4207.5 kHz 4209.5 kHz METEOROLOJİK VE SEYRÜSEFER BİLGİ İKAZLARI (K.G)
FREKANS DEĞERİ MODÜLASYON KULLANMA MAKSADI VE YERİ YAYIN TİPİ 6312kHz FM, DSC TEHLİKE VE EMNİYET GMDSS 8414.5 kHz AM, DSC 8416.5 kHz FM, NBDP TEHLİKE VE EMNİYET DENİZ ( KIYI-GEMİ) 12290 kHz TELSİZ TELEFON 16420 kHz AM, TELSİZ TELEFON 156.800 MHz TEHLİKE VE EMNİYET DENİZ-HAVA (16. KANAL) 406- 406.1 MHz FM TEHLİKE VE EMNİYET GMDSS EPİRB