İLETİŞİM TÜRLERİ
GRUP İLETİŞİMİ Ortak amaç ve hedefi olan insanların hedeflerine ulaşmak için birbirleriyle etkileşimli, birbirlerine bağımlı, birbirlerinin farkında olan ve kendilerini bir grup olarak gören en az üç insandan oluşan topluluktur (Renz ve Greg, 2000). 4 temel özellik gerekli: Grup üyelerinin sayısı Etkileşim Ortak amaç Birbirine bağımlılık
Grup iletişimi dvm. Grubun ortak değer ve normları vardır, grup üyelerinin bu değer ve normlar doğrultusunda hareket etmesi beklenir. Gruptaki her bireyin, öteki insanlara göre belli bir yeri (statü) ve bu yerin gerektirdiği bir işi (rolü) vardır. Grup, yığın ya da kalabalığa göre görece bir sürekliliğe sahiptir. Karşılıklı ilişki içinde bulunan grup üyeleri, ortak amaçlarını gerçekleştirdiklerinde dağılabilir ya da yeni ortak amaçlar doğrultusunda yeni gruplar oluşturabilirler. Grubun kendine özgü bir kimliği vardır ve bu kimlik grup üyelerinde grup bilincini oluşturur. Grup üyelerinde aidiyet duygusu vardır.
Grup Çeşitleri Sahip oldukları üye sayısı bakımından Büyük (Kent, ulus) Orta (sendikalar, siyasi partiler) Küçük ( aile, arkadaş grupları) Grup üyelerinin katılımı açısından Açık ( Sivil toplum örgütleri, siyasi partiler) Kapalı ( aile, ulus) Koşula bağlı (kooperatif, sendikalar)
Grup Çeşitleri Dvm. Süreleri açısından Uzun süreli (aile) Kısa süreli (İş ve oyun grupları) Periyodik ( gezi grupları) Grup işlevleri açısından Tek görevli Çok görevli
Grup Çeşitleri Dvm. Grup üyeleri arasındaki dayanışma açısından Mekanik ( imece usulü çalışan köy halkı) Organik ( iş grupları) Toplumsal ilişki biçimine göre Birincil İkincil
Birincil Gruplarda İletişim Birincil grubun amacı belli tek veya birkaç amacı gerçekleştirmeye yönelik değildir; onun yerine bireylerin toplam yaşamıyla ilgili olarak destek ve anlayış temeli üzerine kurulmuştur. Bu nedenle birincil gruplarda ilişkiler kişisel ve senli benli gerçekleşir. Birincil gruplarda iletişim, grup üyelerinin istediği zaman ve grup amaçlarının gerektirdiği ölçüde gerçekleşebilir. Ayrıca, bu tür gruplarda her grup üyesi kaynak ve alıcı olma özelliğine sahiptir. Duygusal doyum önemli bir yer tutar
İkincil Gruplarda İletişim İkincil gruplar geçicidir; amaçları değişir; yapıları ve rolleri gevşekçe tanımlanmıştır; birincil amaçları belli bir görevi tamamlamak değildir; paylaşılan eylem veya bağdan geçerek ortak tatmine ulaşmaktır. İkincil gruplarda sayı genellikle daha fazladır; ilişki kişisel, yakın ilişki değil, resmi sizli bizli ilişkilerdir. Organizasyon içindeki iş grupları, sendikalar, dernekler, resmi devlet daireleri ikincil gruplara örnek gösterilebilir. İkincil gruplarda iletişim resmidir ve belirli kalıp ve kurallara göre yapılır. Bu gruplarda insanlar arasındaki karşılıklı yükümlülük ve hakları; yasa, tüzük ve yönetmelikler belirler.
İkincil gruplarda İletişim Modelleri Merkezi Model: Bu model otorite ve karar alma insiyatifinin örgütün en üst yöneticisinde toplanmasını temel alan, bir modeldir. Grubun bütün üyelerinin merkezi konumdaki yetkili ile bilgi alışverişinde bulunmalarına karşın, kendi aralarında bir iletişim yaşanmamaktadır. Modelin merkezileşme derecesi yüksek, grup tatmini az, kişisel tatmin yüksek ve iletişim hız ve doğruluk derecesi çok yüksektir. Y Modeli: Daha az sayıdaki iletişim kanalına sahip olan bu modelde, önderlik tatmini, merkezileşme derecesi ve hız çok yüksek, kişisel tatmin ve doğruluk derecesi yüksek, grup tatmini ile haberleşme kanal sayısı ise düşüktür
Zincir Modeli: Zincir modelinde iletişim, üyelerin birbirine yakınlık derecesine göre işlendiğinden, grubun bazı üyeleri izole durumda kalabilir. Zincir tipi iletişim yapısında; uçtaki iki üye sadece bir kişiyle diğerleri ise yanlarındaki iki kişiyle haberleşir. Böylelikle iletişim işlevsel niteliğini yitirerek, bireyler arası ilişkilerin zayıfladığı ve grup verimliliğinin tehlikeye düştüğü bir model oluşur. Bu modelde; merkezileşme derecesi, haberleşme kanalı sayısı, önderlik tatmini, grup tatmini, kişisel tatmin, hız ve doğruluk derecesi yüksek değildir
Daire Modeli: Grupta belirgin bir lider yoktur Daire Modeli: Grupta belirgin bir lider yoktur. Bireylerin herhangi biri iletişimi başlatabilir. Grup üyelerinin birbirleriyle iletişim olanaklarının bir hayli fazla olduğu daire modelinde, bir tek kişinin iletişim kurması çok zordur. Merkezleşme derecesinin az, haberleşme kanalının ve grup tatmininin orta, önderlik tatmini, hız ve doğruluk derecesinin düşük olduğu bir modeldir. Serbest Model: Tüm haberleşme kanallarının her zaman ve herkese açık olduğu, herkesin herkese hiçbir kısıtlama olmadan iletişimde bulunduğu bu model demokratik bir modeldir. Merkezileşme ve önderlik tatmin çok az, haberleşme kanalı sayısı ve kişisel ve grup tatmini çok yüksektir. Ancak, hız ve doğruluk derecesi bu modelde düşüktür.
İkincil gruplarda iletişim modelleri
Örgütsel İletişim Genel olarak örgüt denildiğinde, iki veya daha fazla insanın, ortak bir amaca ulaşabilmek için, davranışlarını biçimsel kurallara göre düzenlediği yapı anlaşılmaktadır. Örgütsel iletişim, bir örgütün çeşitli kısımları ve personeli arasındaki bilgi, veri, algı, anlayış, yaklaşım aktarmaları işinde kullanılan her türlü yöntem, araç, gereç ve tekniği ile bu aktarmadaki çeşitli sistemleri (kanalları) ve yazılı, sözlü, sözsüz her türlü mesaj şeklini içermektedir (Koçel, 2003).
Örgütsel İletişimin Amaçları Bilgi Sağlama İşlevi İkna Etme ve Etkileme İşlevi Emredici ve Öğretici İşlevi Birleştirme ve Eşgüdüm Sağlama İşlevi
Örgütsel İletişim Çeşitleri Biçimsel İletişim: Biçimsel örgüt yapısına bağlı olarak ortaya çıkan iletişim ilişkilerini ve kanallarını içerir. Dikey, Yatay ve Çapraz İletişim Biçimsel Olmayan İletişim: Bir kurumda ya da bir çalışma ortamında insanların birbiriyle iletişimi ve etkileşiminden doğan bir toplumsal ilişkiler ağıdır. Özellikleri: Mesajların akış hızı yüksektir. Yöneticilere önemli ipuçları verir. Biçimsel sistemin taşımadığı mesajları taşır. Güvensizlik ve belirsizlik içinde olan kişiler bu kanallardan gelen mesajlara daha fazla inanır. Örgüt kültürünü kuvvetlendirici rol oynayabilir. Mesajların akış yönü kestirilemez. Dedikodu türü mesajları yayabileceği gibi organizasyon hakkındaki doğru bilgileri de yayabilir. Yönetim tarafından kontrol edilemez ancak etkilenebilir. Grup dayanışmasını güçlendirebilir. Bir yönetim aracı olarak kullanılabilir.
Kitle İletişimi Kitle iletişim süreci anonim, heterojen bir alıcı kitlesine iletilerin gönderilmesi işidir (Tabak1999). Buradan yola çıkarak kitle iletişimine maruz kalan kitlenin temel özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: Heterojen, Anonim, Birbirinden ayrı, Aralarında sıkı bağlar olmayan.
Kitle İletişiminin Etkileme Alanları Gündem Oluşturma Yön (Rota) Çizme İpucu Yaratma Pazarlama
Kitle İletişiminin Sınırlılıkları Tutum değişikliğine yönelik mesajların grup bağlılıklarına ve normlarına takılması Mesajın savunma mekanizmasının bulunmaması Aracı unsurların katkısına ihtiyaç