1980’den Günümüze A)1980-1990 Dönemi: 24 Ocak Kararları Bundan tam otuz üç yıl önce, 1980 12 Eylül askeri darbesi öncesinde Türkiye’nin ekonomik hayatı için milat sayılan 24 Ocak “İstikrar Kararları” hayata geçirilmiştir. Türkiye ekonomisine getirdiği yenilikler ve açılımlarla 24 Ocak kararları Türkiye’nin kapitalistleşme ve liberal ekonomiye geçiş sürecinde bir kırılma noktası olarak çok önemli bir yer tutmaktadır. 24 Ocak kararlarıyla birlikte ekonomi serbest piyasa anlayışıyla kapitalist dünyaya entegre edilmeye çalışılırken, kar maksimizasyonu ve rekabetçi fiyat politikaları üzerine yeni bir ekonomi anlayışı dizayn edilmiştir.

1980’den Günümüze A)1980-1990 Dönemi: 24 Ocak Kararları Ülkenin makro ekonomik hesapları, 24 Ocaktan sonra dış âlemi de hesaba katarak yapılmıştır. Özel sektörün ve girişimciliğin önü açılmaya çalışılmıştır. Bu kararlarla devletin ekonomideki payının küçültülmesi amaçlanarak, süregelen “Devletçilik Politikası” sınırlandırılmıştır. Yabancı sermaye girişinin kolaylaştırılması ve yabancı sermaye yönelik teşvik edici uygulamalar hayata geçirilmiştir. 24 Ocak kararlarına kadar gelinen süreçte ithal ikameci ve devletçilik politikalarının yanlış anlaşılması ve uygulanması neticesinde; ülke karaborsa cennetine dönüşmüş, ekonomik olarak iflas etmiş ve ülke toplumsal bir kaosa sürüklenmiştir.

24 OCAK KURALInDA TEMEL ÖZETLE: İstikrar paketi tam anlamıyla Türkiye’nin “serbest piyasa ekonomisine” geçmesini ve uluslararası sermaye ile entegrasyon sağlanmasını amaçlıyordu. Dışarıdan almaktansa içeriden temine dayalı “ithal ikameci” politikaların yerine döviz girişi sağlayacak, ihracata dayalı bir ekonomi modelinin benimsenmesi amaçlanıyordu.  Kamunun fiyat denetimlerinde mümkün olduğunca taraf olmaması ve fiyatlar genel seviyesinin piyasada oluşan arz-talebe göre belirlenmesi hedefleniyordu. Faiz hadlerinin artık devlet tarafından değil piyasa tarafından belirlenmesi ve enflasyon üzerinde faizin hayata geçirilmesi yani reel faizin oluşmasına imkân sağlanıyordu.

1980’den Günümüze 1990-1995 Dönemi: 5 Nisan KararlarI 1994 yılının başına gelindiğinde, Cumhuriyet tarihinin en büyük cari açığı ve kamu açığı makroekonomik dengesizliklerin boyutu görmek açısından yeterlidir. Orta-uzun dönemde sürdürülemeyecek olan bu yapı ve politikalar 1994 yılı Nisan ayında içine düşülen ağır iktisadi krizin oluşumundaki nedenlerdir.

1980’den Günümüze 1990-1995 Dönemi: 5 Nisan KararlarI Dövize olan talebin düşürülmesi için piyasaya devlet rezervlerinden döviz sürülmüş, fakat bankalar devalüasyonun geleceğini düşünerek hareketlerini buna göre ayarlamış, borsa ise spekülatif sermayeyi kendine çekme kapasitesine sahip olmadığı için döviz fiyatları daha da artmıştı. Dolar çok kısa bir süre içinde neredeyse dört katı değer kazanmıştı. KİT mal ve hizmet fiyatları önemli ölçüde artırıldı; bütçe açıklarının kapatılması amacıyla akaryakıttan yapılan kesinti yüzde 10′dan yüzde 25′e yükseltildi; memur maaş artışı sınırlı tutuldu; kamuda personel alımları donduruldu, boş olanlar da doldurulmadı; özelleştirilecek kurumların işçi tazminatlarını kurumun kendisinin ödemesi karalaştırıldı. 1994 yılı boyunca rekor seviyeye ulaşan enflasyon, ekonomik küçülme ve yüksek işsizlik oranı nedeniyle alınan önemler ancak bir yıl sonra 1995′de etkisini gösterdi. İhracat %50 oranında artarak, cari açıkta bir rahatlama yarattı. İşsizlik oranında ise önemli miktarda düşüş yaşandı.

5 Nisan KararlarI Bir hükümeti düşüren ‘Acı Reçete’ uygulandığı dönem boyunca dış borç alınmadı ve yabancı payı olmayan tek istikrar paketi olarak da tarihteki yerini aldı.

1980’den Günümüze son dönem:1996-2003 1996-1998 yılları arasında kısa süreli hükümetler döneminin yaşanması belirsizliği artırırken, orta ve uzun vadeli istikrar programlarının uygulanması da mümkün olmamış, uygulanan önlemler ise bir defalık kaynak bulmaya yönelik kısa vadeli arayışlar olmuştur. Türkiye ekonomisinde 1995 yılında başlayan hızlı büyüme eğilimi, 1998 yılının Nisan ayına kadar devam etmiş, ancak hem yurtiçindeki siyasi istikrarsızlık hem de Güneydoğu Asya’da ve daha sonra Rusya Federasyonu’ndaki mali kriz nedeniyle sona ermiştir

YakIn İzleme AnlaşmasI:

1980’den Günümüze son dönem:1996-2003 YakIn İzleme AnlaşmasI: IMF’nin iktisadi tarihimizde oldukça uzun geçmişe dayalı bir yeri olmasına karşın, iktisat politikası içindeki konumu özellikle 1998 Yakın İzleme Anlaşması’ndan bu yana daha da belirginleşmiştir. IMF, 1997 Asya Krizi’nden çıkardığı derslere de dayanarak, Türkiye ekonomisi üzerindeki denetimini bu tarihten sonra daha da derinleştirmek ve bunu daha kurumsal bir niteliğe kavuşturma ihtiyacı duymuştur İşgücü piyasalarını kuralsızlaştırma ve esnekleştirme yöntemiyle ucuz işgücü deposu hâline dönüştürerek katma değeri düşük teknolojilerde uzmanlaşmak ve sanayiini uluslararası şirketlerin taşeronu olarak geliştirmek amaçlandı.

Kaynaklar: http://iktisat.nedir.com/#ixzz307cAjYnE http://www.dunyabulteni.net/haberler/244303/tur kiye-ekonomisinin-kirilma-noktasi-24-ocak- istikrar-kararlari http://www.politikadergisi.com/makale/hakim- iktisadi-dusuncenin-metodolojisi-ve-gelisimi http://theredphoenix.files.wordpress.com/2011/10/ international_monetary_fund_imf.gif http://www.halkinhabercisi.com/aci-recete-5- nisan-kararlari