SÖZLEŞMELİ PERSONEL 24/05/2017

TEMEL DÜZENLEMELER Anayasa Madde 128 – Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNA GÖRE İSTİHDAM ŞEKİLLERİ 657 sayılı Kanunun 4’ üncü maddesine göre kamu hizmetleri; Memurlar, Sözleşmeli Personel, Geçici Personel Ve İşçiler eliyle gördürülmektedir.

İSTİHDAM ŞEKİLLERİ Memurlar Diğer Kamu Görevlileri Sözleşmeli Personel Hakim ve Savcılar Askeri Personel Öğretim Elemanları Sözleşmeli Personel Kadro Karşılığı Sözleşmeli personel 657 sayılı Kanunun 4/B Maddesine Göre Sözleşmeli Personel 5393 sayılı Kanunun 49 uncu Maddesine Göre Sözl. Personel Diğer Sözleşmeli Personel Geçici Personel İşçiler Madde 5: Bu Kanuna tabi kurumlar, dördüncü maddede yazılı dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramazlar.

SÖZLEŞMELİ PERSONEL Sözleşmeli personel, esas olarak; kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan ve özel mesleki bilgi ve uzmanlığa gereksinim gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. Sözleşmeli personelin çalışma şartları, Bakanlar Kurulunun 06/06/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı kararı ile yürürlüğe konulan «Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar» ile düzenlenmiştir.

BELEDİYELERDE SÖZLEŞMELİ PERSONEL İSTİHDAMI Belediye teşkilâtı Madde 48- Belediye teşkilâtı, norm kadroya uygun olarak yazı işleri, malî hizmetler, fen işleri ve zabıta birimlerinden oluşur. Beldenin nüfusu, fizikî ve coğrafî yapısı, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak, norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak gerektiğinde sağlık, itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri ve ihtiyaca göre diğer birimler oluşturulabilir. Norm kadro ve personel istihdamı Belediye kanunun 49’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasının düzenlemesi ile belediye ve bağlı idarelerde yıllık sözleşme ile personel çalıştırma imkanı getirilmiştir. Madde 49- Norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir.

TAM ZAMANLI SÖZLEŞMELİ PERSONEL Norm kadro ve personel istihdamı Madde 49- Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir

KISMİ ZAMANLI SÖZLEŞMELİ PERSONEL Norm kadro ve personel istihdamı Madde 49- Avukat, mimar, mühendis (inşaat mühendisi ve harita mühendisi olmak kaydıyla) ve veteriner kadrosu bulunmayan veya işlerin azlığı nedeniyle bu unvanlarda kadrolu personel istihdamına ihtiyaç duyulmayan belediyelerde, bu hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, haftanın ya da ayın belirli gün veya saatlerinde kısmi zamanlı olarak sözleşme ile personel çalıştırılabilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak personel sayısı yukarıda belirtilen her unvan için birden fazla olamaz ve bunlarla yapılacak sözleşme süresi takvim yılını aşamaz. Bunlara ödenecek net ücret, aynı unvanlı kadroların birinci derecesinin birinci kademesi için yapılması gereken bütün ödemeler toplamının net tutarının yarısını geçmemek ve çalıştırılacak süre ile orantılı olmak üzere belediye meclisi kararı ile tespit edilir. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli personel olarak çalıştırılanlar için iş sonu tazminatı ödenmez ve işsizlik sigortası primi yatırılmaz. Bunlardan yaptıkları başka işler sebebiyle herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tâbi olanlar için sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primi yatırılmaz ve aynı kişi birden fazla belediye veya bağlı kuruluşta çalıştırılamaz.

SÖZLEŞMELİ PERSONEL Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca çalıştırılacak personele her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat temin edilmez. Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. 49’uncu maddenin 5’nci fıkrası yönlendirmesi ile belediye ve bağlı idarelerde çalışan sözleşmeli personel hakkında 5393 sayılı Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 657 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanacaktır.

UNVANLAR 5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesi belediyelerde sözleşmeli personel çalıştırma imkanı getirmekle birlikte hangi alan ve unvanlarda sözleşmeli personel çalıştırılacağını belirterek sözleşmeli personel çalıştırılacak alan ve unvanları sınırlandırılmıştır. Kanunda sözleşmeli olarak çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığının unvanlar itibari ile sınırlama getirebileceği düzenlemesi esas alınarak İçişleri Bakanlığının 2007/16 sayılı Genelgesi ile sözleşmeli personel çalıştırılacak unvanlar belirlenmiştir.

UNVANLAR SÖZLEŞMELİ PERSONEL ÇALIŞTIRILACAK UNVANLAR ALANLAR UNVANLAR Çevre Sağlık Veterinerlik Teknik Hukuk Ekonomi Bilişim ve İletişim Planlama Araştırma ve Geliştirme Eğitim ve Danışmanlık Avukat Mimar Mühendis Şehir ve Bölge Plancı Çözümleyici ve Programcı Tabip/Uzman Tabip Ebe/Hemşire Veteriner Kimyager Teknisyen/Tekniker

UNVANLAR UNVAN OKUL Teknisyen Endüstri Meslek Lisesi, kız meslek lisesi, teknik lise ve kız teknik lisesi mezunları teknisyen unvanı alır Tekniker Lise üstü iki yıl süreli yüksek teknik öğretim görenlere ise tekniker unvanı verilir. Yüksek Tekniker Lise üstü üç yıl süreli yüksek teknik öğretim görenlere de tekniker unvanı verilir. Mühendis Lise üstü en az dört yıl süreli mühendislik fakültesi mezunu olanlara ve teknik öğretmen unvanını kazananlar için ilgili teknik eğitim fakültelerince düzenlenecek en fazla iki yarıyıl süreli tamamlama programlarını başarı ile bitirenlere dallarında mühendis unvanı verilir. Bu unvanlar eğitim görülen dalın ismi ile (inşaat mühendisi, Elektrik Teknikeri gibi) birlikte kullanılır.

SÖZLEŞMELİ PERSONEL ALIMI USULÜ Tabloda yer alan unvanların norm kadro çerçevesinde belediye meclis kararı ile ihdas edilmesi ve bu kadroların karşılık gösterilmesi şartıyla tam zamanlı personel çalıştırılabilecektir. Bir kadro karşılık gösterilmeden ve bu kadro boş olmadan tam zamanlı sözleşmeli personel çalıştırılamaz ve ayrıca sözleşmeli personel çalıştırıldığı süre içinde de bu kadroya atama yapılamaz. 5393 Sayılı Kanunun 49’ncu maddesine göre sözleşmeli personel çalıştırılabilmek için boş bir kadronun bulunması yeterlidir. Bakanlar Kurulunun çıkardığı 7/15754 sayılı Esaslar Ek 2’nci maddesine göre sözleşmeli personel istihdamında sınav yapma ve KPSS’den belli bir puan alma zorunluluğu da bulunmamaktadır. Sözleşmeli personel alımında ilan, sınav ve KPSS’den belli bir puan alma şartı bulunmamasına karşın belediyelerin sözleşmeli personel alımında bu seçim yöntemlerini uygulaması da mevzuata aykırı değildir. Gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirlenen yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın % 30’u, nüfusu 10 000’in altında olan belediyelerde ise % 40’ı geçmemesi Bu oranların aşılması halinde İçişleri Bakanlığından izin alınması gerekir.

SÖZLEŞMENİN SÜRESİ 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında tam zamanlı sözleşmeli personelin yıllık sözleşme ile çalıştırılabileceği belirtilmiştir. Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda da sözleşme süresinin mali yılla sınırlı olduğu belirtilmektedir. “yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir” ifadesinden sözleşme süresinin bir takvim yılını, “01 Ocak ile 31 Aralık”tarihlerini anlamak gerekir. Kanundaki süre sözleşme süresinin en üst sınırını göstermektedir. İhtiyaç duyulması halinde daha az süreli sözleşme yapılabilir.

SÖZLEŞMENİN FESHİ Sözleşmenin sona ermesine ilişkin hükümler “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar ” ile düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre 1- Kendiliğinden sona erme Ölüm 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası gereğince sürekli tam iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması hallerinde “kendiliğinden” sona erer. Bu hallerde sözleşmenin sona ermesi veya feshi konusunda başka bir işlem yapmaya gerek yoktur.

SÖZLEŞMENİN FESHİ 2- Sözleşmenin İdarece sona erdirilmesi (Fesih) İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması, İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerin sonradan kaybedilmesi, Sözleşme dönemi içerisinde mazeretsiz veya kesintisiz üç gün veya toplam 10 gün süreyle görevine gelmemesi Hizmetinin gerektirdiği pozisyona ihtiyaç kalmaması Bir proje kapsamında işe alınması durumunda istihdam edildiği projenin tamamının veya proje bölümlerinin sözleşmede öngörülen süreden önce tamamlanması, Terör örgütleriyle eylem birliği içinde olması, bu örgütlere yardım etmesi, kamu imkan ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye kullanması ya da kullandırması, bu örgütlerin propagandasını yapması, hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, belediye veya bağlı idare tarafından sözleşme tek taraflı feshedilir.

SÖZLEŞMENİN FESHİ 3-Personelin kendi isteği ile sözleşmesini sona erdirmesi 1 ay önceden haber vermek koşuluyla, Unvan değişikliği yapılan, Eş veya sağlık durumu nedeni ile yer değişikliği talebinde bulunmakla beraber; geçiş yapacağı hizmet birimi bulunmaması, birim bulunmakla beraber aynı unvan ve niteliğe haiz boş pozisyon bulunmaması veya en az bir yıllık fiili çalışma şartını karşılayamaması nedenlerinden herhangi birine bağlı olarak bu talepleri karşılanamayan sözleşmeli personel kendi isteği ile sözleşme süresi dolmadan tek taraflı sözleşmesini feshedebilir.

SÖZLEŞMENİN YENİLENMESİ VEYA YENİLENMEMESİ 5393 sayılı Kanuna göre sözleşmeli personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Ancak Kanunda süresi sona eren sözleşmenin yenilenmemesi konusunda açık bir düzenleme yer almamaktadır. Bununla birlikte; Hizmetinin gerektirdiği pozisyona ihtiyaç kalmaması Bir proje kapsamında işe alınması durumunda istihdam edildiği projenin tamamının veya proje bölümlerinin sözleşmede öngörülen süreden önce tamamlanması, hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda idarece sözleşme yenilenmeyebilir.

SÖZLEŞMENİN FESHİ Yukarıda belirtilen şartların dışında sözleşmenin gerekçesiz yenilenmemesi halinde açılan davalar sonucunda, Danıştay ve idare mahkemeleri tarafından sözleşmeli personel lehine kararlar verilmektedir. Ayrıca belediyelerin hizmetine ihtiyaç kalmaması nedeni ile sözleşmesini yenilenmediği personel yerine ve aynı pozisyona yeni sözleşmeli personel alması da davaların aleyhe sonuçlanmasına neden olmaktadır. Gerek sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin esaslarda yer alan hükümler gerekse de idari yargı kararlarına bakıldığında sözleşmeli personelin sözleşmesinin somut gerekçeler olmaksızın yenilenmemesi veya feshedilmesinin hukuka uygun olmadığı görülmektedir. Danıştay 12. Dairesinin 31.01.2011 gün ve 2010/6880, K;2011/394 sayılı kararında sözleşmeli statüde çalıştırılan kişinin, davalı idarece hiçbir somut gerekçe ileri sürülmeksizin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak sözleşmesinin yenilenmemesi işlemini açıkça hukuka aykırı bulmuştur.

PERSONEL GİDERİ ORANI Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz.

BELEDİYENİN PERSONEL GİDERLERİ YASAL SINIR ÜZERİNDE İSE SÖZLEŞMELİ PERSONELİN SÖZLEŞMESİ YENİLENİR Mİ ? Sözleşmenin yenilenmesi mevcut çalışan personelin çalışma süresinin uzatılması anlamına geldiğinden, yeni bir sözleşmeli personel istihdamından söz edilmeyeceği için sözleşme belediye personel giderlerinin yasal sınırına tabi olmaksızın yenilenir. Personel gideri ile ilgili yasal sınırlama ilk defa sözleşme yapılarak personel alımını kapsamaktadır.

İŞ SONU TAZMİNATI Sözleşmeli personelin sözleşmesinin kendiliğinden veya idarece feshedilmesi halinde iş sonu tazminatı ödenir.

İŞ SONU TAZMİNATI İş sonu tazminatı ödenecek haller İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerin sonradan kaybedilmesi, Hizmetinin gerektirdiği pozisyona ihtiyaç kalmaması Bir proje kapsamında işe alınması durumunda istihdam edildiği projenin tamamının veya proje bölümlerinin sözleşmede öngörülen süreden önce tamamlanması, Eş veya sağlık durumu nedeni ile yer değişikliği talebinde bulunmakla beraber; geçiş yapacağı hizmet birimi bulunmaması, birim bulunmakla beraber aynı unvan ve niteliğe haiz boş pozisyon bulunmaması veya en az bir yıllık fiili çalışma şartını karşılayamaması

İŞ SONU TAZMİNATI Ölüm 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası gereğince sürekli tam iş göremezlik geliri malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması, İlgilinin 1 ay önceden haber vererek sözleşmesini feshetmesi Unvan değişikliği nedeniyle ilgilinin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmesi hallerinde iş sonu tazminatı ödenir.

SÖZLEŞMELİ PERSONEL VE İDARİ GÖREVLER 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinde sözleşmeli personel çalıştırılacak alanlar sayılmış İçişleri Bakanlığının 16/01/2007 günlü 2007/10 sayılı genelgesi ile de sözleşmeli personel çalıştırılacak unvanlar gösterilmiştir. Ancak ne bu Genelgede ne de 5393 sayılı Kanunda sözleşmeli personelin kendi kadro unvanları dışında başka kadrolarda veya yönetici kadrolarında görevlendirilmelerine imkân tanıyan bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Dolayısıyla kanunda belirtilen kadrolar dışında kalan kadrolar ve yönetici kadrolarında sözleşmeli personel çalıştırılması mümkün görülmektedir.

SÖZLEŞMELİ PERSONELE VEKALET GÖREVİ VERİLİR Mİ? 657 sayılı Kanunda yer almamakla birlikte 17/05/1987 tarih ve 19463 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 99 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde düzenlenen tedviren görevlendirme konusunda ise bir görevin vekâleten yürütülmesi halinde görevin gerekleri ve nitelikleri değişmeyeceğinden bu görevi vekâleten yürütecek olanların asilde aranan şartlara sahip olmaları gerektiği, asilde aranan şartlara sahip vekil memur bulunamadığı takdirde, hizmetin aksamadan yürütülmesi bakımından herhangi bir şekilde boşalmış veya boş bulunan bir görevin öncelikle varsa yardımcıları yoksa asilde aranan şartlara en yakın personel tarafından tedviren gördürülmesinin mümkün olduğu hükme bağlanmıştır. 657 sayılı Kanunun 86’ncı maddesi uyarınca sözleşmeli personelin birim amiri veya diğer memur kadrolarına vekâleten görevlendirilemeyeceği, ancak, vekâlet şartlarının oluşmaması halinde kamusal hizmetlerin sürekliliği ilkesi gereği asaleten veya vekâleten atama yapılıncaya kadar hizmetlerin aksatılmadan yürütülebilmesini temin amacıyla geçici bir tedbir olarak, birim işlerinin yürütülmesinde sözleşmeli personele (tedviren görevlendirme) sorumluluk verilebilecektir.

SÖZLEŞMELİ PERSONELİN İMZA YETKİSİ 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesine göre sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin attığı imza ile aynı unvana sahip memur olan personelin attığı imza arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Örn memur mühendis ile sözleşmeli mühendisin attığı imza arasında fark yoktur.

SÖZLEŞMELİ PERSONELİN ÜCRETİ 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre tam zamanlı sözleşmeli olarak çalıştırılan personele ödenecek net ücret söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Kanuna göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarından %25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararı ile belirlenir. Sözleşmeli Personelin işgal ettiği kadro derecesi ücretlendirmede önemli değildir. Ücret hesabında kadro derecesi dikkate alınmaz . Eğer sözleşmeli çalıştırılacak kadronun genel hükümlere göre 1. derecesi yoksa bu kadronun ihdas edilen en yüksek kadro derecesine yapılan her türlü ödemelerin %25 fazlası esas alınacaktır. (örn veteriner sağlık teknisyeninin en üst kadro derecesi 3’tür) Ücret tavanı tespit edilirken memura ödenmekte olan kademe aylığı, derece aylığı, zam ve tazminatlar, ek ödeme, aile yardım ödeneği gibi her türlü ödemeler dikkate alınacaktır. Belediye meclisi sözleşmeli çalıştırılacak personelin ücretini net olarak belirler

BELEDİYE MECLİSİ ÜCRET İÇİN HER YIL KARAR ALMAK ZORUNDA MIDIR? 5393 sayılı Kanunda sözleşmeli personelin ücretinin belirlenmesi konusunda usul ve süre yönünden özel bir usul öngörülmemiştir. Buna göre; Meclis sözleşmeli personelin ücretini her yıl belirleyebilir. Sözleşmeli personel alındığında belirleyebilir Genel bir karar alarak sözleşmeli personel çalıştırılması halinde unvanlara göre verilecek ücreti belirler ve yeni bir meclis kararı alınıncaya kadar her yıl ve her alınan personel için bu karar uygulanır.

TAM ZAMANLI SÖZLEŞMELİ PERSONELE ÖDENECEK ÜCRETİN ALT LİMİTİ 5393 sayılı Kanunda tam zamanlı sözleşmeli personele ödenecek ücretin tavanı belirlenmiştir. Ancak ücretin alt sınırı konusunda bir düzenleme yapılmamıştır. Sözleşmeli personelin unvanına uygun bir memur kadrosu karşılık gösterilerek çalıştırıldığı ve ücret tavanının da işgal ettiği kadronun 1.derecesinin %25 fazlasının esas alındığı düşünüldüğünde alt sınır belirlenirken de yine unvan ve kadronun esas alınması hakkaniyete uygun olacaktır. Sözleşmeli personel ilk defa memuriyete girdiğinde hangi derece ve kademeden başlayarak hangi ücreti alacak ise bu personelin ücret alt sınırının da buna göre tespit edilmesi uygun olacaktır. Belediye meclisi sözleşmeli personelin ücretini belirlerken, taban ücretten aşağı ve tavan ücretten fazla olmamak üzere, dilediği aralıkta net ücreti serbestçe belirleyebilecektir. Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına Dair Esaslara göre sözleşmelilerin ücretleri her aybaşında peşin ödenir.

SOSYAL DENGE TAZMİNATI 375 sayılı KHK Ek Madde 15 – (Ek: 4/4/2012-6289/33 md.) Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir. 4688 sayılı Kanun Kapsam Madde 2 – Bu Kanun, Devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin yürütmekle görevli oldukları kamu hizmetlerinin görüldüğü genel, katma ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda kamu iktisadî teşebbüslerinde, özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan banka ve teşekküller ile bunlara bağlı kuruluşlarda ve diğer kamu kurum veya kuruluşlarında işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlileri hakkında uygulanır. Tanımlar Madde 3 – Bu Kanunun uygulanmasında; a) Kamu görevlisi: Bu Kanun kapsamında yer alan kurum ve kuruluşların kadro veya pozisyonlarında istihdam edilenlerden işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlilerini, Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde sözleşmeli personelin sosyal denge tazminatından yararlanabilecektir.

EK ÖDEME 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 3’üncü maddesi uyarınca 09.06.2006 tarihli ve 2006/10603 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla ek ödeme hakkından yararlanacak sözleşmeli personelin kapsamı belirlenmiş ve 5393 sayılı kanun’un 49’uncu maddesine istinaden tam zamanlı olarak çalışan sözleşmeli personel de ek ödemenin kapsamına alınmıştır. Anılan kararın 1’inci maddesinin birinci fıkrasında; “…b) Belediyeler, il özel idareleri ve mahalli idare birliklerinde ekli (II) sayılı Cetvelde belirtilen mevzuat hükümlerine göre istihdam edilen sözleşmeli personele, sözleşmeli olarak çalıştırılmasına esas alınan kadro unvanı için “375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 3’üncü Maddesi Uyarınca Yapılacak Ek Ödemeye İlişkin Karar” ile tespit edilen tutarda, sözleşme ücreti ile ilişkilendirilmeksizin her ay ek ödeme yapılır.” hükmüne yer verilmiştir. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 28.06.2012 tarihli ve 7270 sayılı Genelgesi ile 29/5/2012 tarihli ve 2012/1 sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararına istinaden, sözleşmeli personele meclis ya da yönetim kurulu kararı alınmaksızın 15/01/2012 tarihinden geçerli olmak üzere ek ödeme verileceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu düzenlemelerde, sözleşmeli personele ek ödeme verilip verilmemesi konusunda idareye takdir hakkı tanınmayarak sözleşmeli personele ek ödeme verilmesinden bahsedildiği dikkate alındığında sözleşmeli personele geriye dönük olarak ek ödemelerinin verilmesinin idarenizin takdirinde olduğu değerlendirilmektedir.

DİĞER ÖDEMELER Aile Yardımı Ödeneği: Tam zamanlı sözleşmeli personele 375 sayılı KHK’nin ek 8 inci maddesine göre Devlet memurlarına ödenen tutarda aile yardımı ödeneği ödenmektedir. Bununla birlikte, sözleşmeli personel net sözleşme ücreti dışında ilgili mevzuatına göre hesaplanan Asgari Geçim İndirimi tutarı kadar tutardan da ayrıca yararlanmaktadır. Toplu Sözleşme İkramiyesi: Tam zamanlı sözleşmeli personele memurlarda olduğu gibi aynı usul ve esaslar dahilinde ve aynı tutarda ödenmektedir.

SİGORTA Sözleşmeli personel 5510 sayılı Kanunun 4/a maddesi kapsamında sigortalıdır. Prime esas kazanca ilişkin hususlar bu Kanunun 80, 81 ve 82 nci maddelerinde düzenlenmiştir.

SÖZLEŞMELİ PERSONELİN İZİNLERİ 7/15754 sayılı Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 9’uncu maddesine göre 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’nci maddesinde sayılan Kurumlarda, Sosyal Güvenlik Kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi, Bir yıldan 10 yıla kadar olan personele yirmi (20) On yıldan fazla olanlara otuz (30) gün ücretli yıllık izin verilir.

SÖZLEŞMELİ PERSONELİN İZİNLERİ Sözleşmeli Personele isteği üzerine; a) Eşinin doğum yapması halinde iki gün, b) Kendisinin veya çocuğunun evlenmesinde üç gün, c) Annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde ve her olay için üç gün ücretli mazeret izni verilir.

SÖZLEŞMELİ KADIN PERSONELİN DOĞUM İZNİ Sözleşmeli kadın personele, doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süre ile ücretli doğum izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinde, sağlık durumunun uygun olduğunu doktor raporu ile belgeleyen sözleşmeli kadın personel, isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, sözleşmeli kadın personelin isteği halinde doğum öncesi çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresine eklenir. Doğum izni sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ilgilinin ücretinden düşülür

SÜT İZNİ Sözleşmeli kadın personele, Sözleşmeli personele, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır.

YENİDEN HİZMETE ALINMA Sözleşmeli personele aylıksız izin verilmez. Doğum ve askerlik sebebiyle hizmet sözleşmesi feshedilen sözleşmeli personelin pozisyonu saklı tutulur ve istekleri halinde bu personel ayrıldığı kurumunda yeniden hizmete alınır. Ancak yeniden hizmete alınacak personelin; Sözleşmenin feshi sebebi ile iş sonu tazminatı almaması, Doğum sebebiyle hizmet sözleşmesini feshedenlerin doğum izninin bitiminden itibaren bir yıl; Askerlik sebebiyle hizmet sözleşmesi feshedilenlerin ise terhis tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yeniden istihdam edilmek üzere ayrıldığı kurumuna yazılı talepte bulunması, gerekmektedir. Bu madde çerçevesinde yeniden istihdam edilecek personel ile yapılacak sözleşme eski sözleşmenin devamı niteliğindedir.

HASTALIK İZNİ Sözleşmeli personele; Resmi tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklar için ücretli hastalık izni verilebilir. Hastalık sebebiyle, Sosyal Sigortalar Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik tazminatı ilgilinin ücretinden düşülür.

DİĞER İZİNLER Radyoaktif ışınlara maruz kalanların izin hakkı Sözleşmeli personele; Radyoaktif ışınlara maruz kalanların izin hakkı Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan ve doğrudan radyasyona maruz kalan sözleşmeli personele her yıl bir aylık ücretli sağlık izni verilir. Engelli çocuk nedeniyle izin hakkı En az %70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğu hastalanan (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az %70 oranında engelli olması kaydıyla) sözleşmeli personele, hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli mazeret izni verilir. Fazla çalışma nedeniyle izin hakkı O gün bitirilmesi gereken işlerin bitimine kadar çalışmak zorunda olan sözleşmeli personele, normal çalışma sürelerini aşan sürelerdeki çalışmaları karşılığında fazla çalışma ücreti ödenmediği durumlarda, fazla çalışma süresinin her 8 saati için bir gün hesabıyla izin verilir.

SÖZLEŞMESİNİ KENDİ İSTEĞİ İLE FESHEDEN PERSONEL KAMU KURUMUNDA SÖZLEŞMELİ OLARAK ÇALIŞABİLİR Mİ ? Sözleşmeli personelin, hizmet sözleşmesi esaslarına aykırı hareket etmesi nedeniyle kurumlarınca sözleşmelerinin feshedilmesi veya sözleşme dönemi içerisinde sözleşmeyi tek taraflı feshetmeleri halinde, fesih tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe kurumların sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilemeyeceği belirtilmiştir. Esasların ‘Yeniden hizmete alınma’ başlıklı Ek 1’inci maddesinin dördüncü fıkrasında; “Sözleşmesini; Kısmi zamanlı veya proje süresi ile sınırlı çalışanlardan, Ek 4’üncü madde çerçevesinde unvan değişikliği yapanlardan, Eş veya sağlık durumu nedeniyle yer değişikliği talebinde bulunmakla beraber; geçiş yapacağı hizmet birimi bulunmaması, birim bulunmakla beraber o birimde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunmaması veya en az bir yıllık fiili çalışma şartını karşılayamaması nedenlerinden herhangi birine bağlı olarak, Ek 3’üncü maddenin (b) veya (c) bendi hükmü kendilerine uygulanamayanlardan, tek taraflı feshedenler, bir yıllık süre şartına tabi tutulmadan yeniden istihdam edilebilirler.” hükmü yer almaktadır.

657 SAYILI KANUNDAKİ DİSİPLİN HÜKÜMLERİ SÖZLEŞMELİLER HAKKINDA UYGULANIR MI? 657 sayılı Kanun’da Sözleşmeli personele disiplin cezası uygulanmasına yönelik bir düzenleme bulunmadığı gibi 06/06/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar” da da bu konuda bir açıklığın bulunmadığı görülmektedir. Esasların “sözleşmenin feshi” başlığını taşıyan Ek 6’ıncı maddesinin (ç) bendinde; hizmet sözleşmesinde belirtilen koşullara uymaması nedeniyle bağlı bulundukları yöneticileri tarafından yazılı olarak uyarılmasına rağmen söz konusu koşullara uymama halinin tekrarlanması sözleşmenin feshi nedenleri arasında sayılarak yazılı uyarıya rağmen hizmet koşullarına uyulmaması durumu doğrudan sözleşmenin feshi sebebi olarak sayılmıştır. Bununla birlikte sözleşmeye hüküm koymak suretiyle 657 sayılı Kanunun uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları verilebilir. Ancak kademe ilerlemesinin durdurulmasını veya Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektirir bir fiil işlerse, sözleşmenin feshi hükümleri uygulanır.

SÖZLEŞMELİ PERSONEL YİYECEK YARDIMINDAN FAYDALANIR MI? 1/06/2012 tarihli ve 28310 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 29/05/2012 tarihli ve 2012/1 numaralı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının 8’nci maddesinde 1/07/2012 tarihinden geçerli olmak üzere sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışanların Devlet Memurları Yiyecek Yardım Yönetmeliği hükümlerinden aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlanacağı hükme bağlanmıştır. 4688 sayılı Kanuna göre bu Kurulun kararları kesin olup toplu sözleşme hükmündedir. 2016 ve 2017 yıllarını kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmenin 9’uncu maddesinde de aynı hükme yer verilerek sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personelin Yiyecek Yardımı Yönetmeliği hükümlerinden yararlandırılması imkanı getirilmiştir.   5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinde bu madde hükümlerine göre sözleşmeli olarak çalıştırılacak personele her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılamayacağı ve ücret mahiyetinde ayni ve nakdi menfaat temin edilemeyeceği düzenlenmişse de 4688 sayılı Kanundaki düzenlemelerin yeni tarihli olduğu ve özel bir düzenlemeyi içerdiği öte yandan Anayasamızın 53’üncü maddesiyle toplu sözleşme hakkının memurlar ve diğer kamu görevlilerine anayasal bir hak olarak verildiği dikkate alındığında 4688 hükümlerine istinaden çıkarılan ve sözleşmeli statüde istihdam edilen personeli de kapsayan toplu sözleşme hükümleri ve Bütçe ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan Genelgelerdeki düzenlemeler uyarınca sözleşmeli personelin yiyecek yardımından faydalandırılması gerektiği değerlendirilmektedir.  

SÖZLEŞMELİ PERSONEL UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ YAPABİLİR Mİ? Bahse konu esasların Unvan değişikliği başlıklı Ek 4’üncü maddesinde sözleşmeli personelin, unvan değişikliği suretiyle atamasının yapılacağı pozisyon için öngörülen ilk defa hizmete alınma prosedürüne riayet edilmesi kaydıyla, unvan değişikliğinin mümkün olduğu düzenlenmiştir. Dolayısıyla kadro için aranan nitelikleri taşımak kaydıyla unvan değişikliği yapılabilecektir.

SÖZLEŞMELİ PERSONELE HARCIRAH ÖDENİR Mİ Sözleşmeli personele sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılamaz ve sözleşmelere bu yönde hüküm konulamaz. Personel görev yeri dışında çalıştırılamaz. Ancak görev yeri dışına geçici olarak gönderilenlerin gündelik ve yol giderleri 6245 sayılı harcırah Kanununda belirlenen süreyi ve 1’nci derece Devlet memuruna ödenen harcırah miktarını aşmamak üzere sözleşmede belirtilir.

TEŞEKKÜRLER N. Yasemin SEZGİN (0312)419 21 00