DEVLET YARDIMLARI Sedef YANIK Özlem TEKİN Enes AĞDAĞ Yunus OĞUZ

Tanımı 27/12/1994 tarihli ve 6401 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren "İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı"na dayanılarak hazırlanan ve bir faaliyetin yapılması şartına dayanılarak verilen, genel şartları Para- Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun muhtelif tarihlerdeki Tebliğlerine göre Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan, belirtilen şartları taşıyan firma, kurum ve kuruluşların yapmış oldukları harcamaların bir kısmının karşılanmasıdır.

1 ) Ar-Ge Yardımları  Amaç ; Sanayi kuruluşlarının sadece Araştırma-Geliştirme projeleri kapsamında izlenip değerlendirilebilen giderlerinin belirli bir oranının karşılanması veya bu projelere sermaye desteği sağlanmasıdır.   AR-GE faaliyetlerinin desteklenebilmesi için söz konusu harcamalar faturalandırılmış olmalıdır.  a) Ürün geliştirme Projelerine Sermaye desteği Ticari değeri olan yeni bir ürün oluşturulması veya mevcut ürünlerin rekabet gücünün yükseltilmesi ya da bu amaçla üretim yöntemi , sistemi ve tekniklerinin araştırılmasına yönelik AR-GE projelerine sağlanan destektir. AZAMİ DESTEK ; 2 YIL AZAMİ DESTEK TUTARI ; 1 MİLYON Dolardır.

B)Stratejik Odak Konuları Proje Sermaye Desteği Ülkemizde mevcut sanayi yapısını , teknoloji ve insan birikimi ile uluslararası karşılaştırmalı üstünlüklerin dinamiği esas alınarak , hangi alanlarda teknolojik projeler yürütülmesinde yarar bulunduğunu veya araştırma geliştirme faaliyetlerinin ülkemizde gelişip yaygınlaşması için alınması gereken tedbirleri tespit eden projedir. C) Diğer projeler EUREKA Pazar odaklı , kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçlerin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklendiği AR-GE destek programıdır. Birden çok sanayi kuruluşunun TÜBİTAK/TTGV ile birlikte kurdukları şirketlerin AR-GE harcamalarının % 60 oranında desteklenmektedir

D) Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği Bu desteğin amacı , Türkiye sınai ve ticari faaliyette bulunan veya yazılım sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin uluslararası pazarlarda rekabet gücünü arttırmaya yönelik eğitim ve danışmanlık giderleri il işbirliği Kuruluşlarının Müsteşarlıkça uygun görülen proje bazlı giderlerini DFİF ’den karşılamaktır. E) Eğitimcilerin Düzenleyeceği Eğitim Programları Şirketlerin , Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret örgütü Mevzuatı , Dış Ticarette Anlaşmazlıkların çözümü ve Uluslararası Tahkim , Dış ticaretin finansmanı ve Muhasebesi, Uluslararası Pazarlama gibi konularda DTM’nca uygun görülen konularda İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi’nde eğitimci statüsü alan eğitimci şirketlerden alacağı yurtiçi eğitimlere ilişkin giderleri toplam 20.000 ABD dolarını aşmamak üzere %70 ‘i desteklenir. Bu destek kapsamında; Proje Bazlı Eğitim , Danışmanlık, Yurtdışı Pazarlama , Alım Heyeti ve Bireysel Danışmanlık Programları ile İstihdam Giderleri desteklenir.

F) Proje Bazlı Eğitim ve Danışmanlık Programları İş birliği Kuruluşlarının , Eğitim ve danışmanlık ihtiyacının analizi , iş planı ve ihracat stratejilerinin hazırlanması, izlenmesi , süreç iyileştirme yöntemi gibi danışmanlık faaliyet giderleri ile program organizasyonuna yönelik faaliyet giderlerinin en fazla %75 ‘i proje bazında 400.000 ABD Dolarına kadar karşılanmaktadır. *Proje Bazlı Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları İş birliği Kuruluşunca belirlenen 5 adet Yurt Dışı pazarlama programları ( ortak Pazar araştırmaları , Pazar ziyaretleri , küme tanıtım faaliyetleri , ticaret heyetleri , yurt dışı fuar ziyaretleri , eşleştirme vb. organizasyonlar ) için her bir program bazında 150.000 ABD Dolarına kadar , 10 adet yurt dışındaki alıcı firmaların Türkiye’den alım yapmaları amacıyla düzenlenen alım heyeti programları için ise her bir program bazında 100.000 ABD Dolarına kadar , giderlerin en fazla %75’i karşılanır.

1)Ulaşım Yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programları kapsamında uluslararası veya şehirlerarası ulaşımda kullanılan ekonomi sınıfı uçak , tren , gemi , otobüs bileti ve toplu taşımaya yönelik araç kiralama. 2)Konaklama Yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programları kapsamındaki konaklama giderleri. 3)Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları Tercümanlık , Seminer , konferans , toplantı ve ikili görüşmelerin yapıldığı yerlerin kiralama giderleri , Görsel ve yazılı giderleri , Halkla ilişkiler hizmet giderleri. *Proje Bazlı Bireysel Danışmanlık Programı Eğitim ve danışmanlık programlarına ve yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programlarına katılan şirketler, Müsteşarlıkça uygun görülen konularda proje bazlı bireysel danışmanlık hizmeti alabilirler. Şirketlerin Yıllık 50.000 ABD dolarına kadar 4 yıl alacakları danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderleri %70 oranında karşılanır.

2)İSTİHDAM YARDIMI Sektörel Dış Ticaret Şirketi unvanı haiz firmaların münhasıran dış ticarette ilişkin işlemlerini yürütme üzere konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasıdır. Yıllık destek miktarı yönetici için 18.000 ABD Dolarını , her bir eleman için 9000 ABD Doları Karşılığı TL tutarını geçemez.

3) Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Türkiye’de sınai veya ticari faaliyette bulunan şirketler ile yazılım sektöründe iştigal eden şirketlerin potansiyel pazarlar hakkında sistematik ve objektif bilgi sağlanması, yeni ihraç pazarları yaratılması ve geleneksel pazarlarda pazar payımızın artırılmasına yönelik olarak gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin giderlerinin belirli bir bölümünün karşılanması amaçlanmıştır. Bu destek için yetkili kuruluş DTM , Başvuru mercii ise İGEME’dir.

4)Uluslararası Nitelikli Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi Uluslararası nitelikli yurt içi ihtisas fuarlarının dış dünyaya tanıtımının yapılması ve söz konusu fuarlara uluslararası düzeyde katılımın arttırılmasına yönelik bir destektir. Başvuru mercii ; İhracatçı birlikleri olup , Yerli Fuar Organizatörleri %50 oranında destekten yararlanmaktadır. Desteğin Kapsamı ; Yurt Dışı tanıtım faaliyetleri 25.000 ABD dolarına kadar %50 oranında , Fuarın konusuyla ilgili seminer , konferans gibi giderler 5000 ABD Dolarına kadar %50 oranında desteklenmektedir.

5.Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesi BAŞVURU MERCİİ : İHRACATÇI BİRLİKLERİ YARARLANANLAR : Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler ile yazılım sektöründe iştigal eden şirketler.

Yurt dışı fuar organizasyonunu düzenlemek üzere Müsteşarlıkça görevlendirilen organizatöre katılımcı tarafından ödenecek katılım bedelinin %50’si katılımcıya ödenmektedir. Destek tutarı; Yurt dışı fuarın genel nitelikli Milli Katılım veya Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde 10.000 ABD Dolarına, Sektörel nitelikli Milli Katılım veya Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde ise 15.000 ABD Dolarına kadardır.

Sektörel nitelikli uluslararası fuarlara bireysel iştirak gerçekleştirilmesi durumunda; Sektörel nitelikli uluslararası fuarlar için, katılımcının ödeyeceği boş stand kirasının ve nakliye harcamalarının % 50’si, 15.000 ABD Doları’nı aşmamak üzere, Ürün Gruplarına Sağlanan Destekler Kapsamında; (Gen Mühendisliği/ biyoteknoloji, uzay ve havacılık teknolojileri, bilişim, donanım ve yazılım ile ileri malzeme teknolojisi ) Bireysel Katılımlarda; Yer kirası ve nakliye giderlerinin toplamının 25.000 $’a kadarını karşılamaktadır.

6.Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi BAŞVURU MERCİİ : İhracatçı Birlikleri YARARLANANLAR : Türkiye’de ticari ve sınai faaliyette bulunan veya tarım ya da yazılım sektörlerinde iştigal eden şirketler, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ile Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) Uluslararası pazarlarda imalat ve yazılım sektörünün rekabet gücünün arttırılması ve çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen akredite edilmiş kurum ve/veya kuruluşlardan alınacak kalite, çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretlere ilişkin harcamaların belirli bir bölümü Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan karşılanmaktadır.

Desteğin Kapsamı: 1. ISO 9000 Serisi, 2. ISO 14000 3. CE İşareti 4. Uluslararası Nitelikteki Diğer Kalite ve Çevre Belgeleri 5. ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetimi Sistemi Belgeleri Belgelendirme ve laboratuar analiz harcamaları belge ve/veya analiz başına %50 oranında ve en fazla 50.000 (ellibin) ABD Dolarına kadar desteklenebilir. Harcamaların belgelendirilmiş olması ve Türk Standartları Enstitüsü veya akredite edilmiş kuruluşlardan alınması gerekmektedir.

7. Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyet gösteren şirketler ile İşbirliği Kuruluşları üyelerinin ürünlerinin pazarlama ve tanıtımının yapılmasını sağlamak, bu çerçevede yurt dışında gerçekleştirilen tanıtım, marka tescil giderleri ile yurt dışında mal ticareti yapmak amacıyla açılan birimlerle ilgili giderlerinin bir kısmının desteklenmesidir.

BAŞVURU MERCİİ : İhracatçı Birlikleri YETKİLİ KURULUŞ : DTM BAŞVURU MERCİİ : İhracatçı Birlikleri Destek Süresi: 4 yıl (Marka Destek Programı) Başvuru Süresi: 6 ay Bu Tebliğ kapsamındaki desteklerden : Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyet gösteren şirketler, İşbirliği Kuruluşları yararlandırılabilir.

1- Birim Kira Giderleri (Yurtdışında açılan) Mağaza - Ticari Şirket % 50 Yıllık 100.000 USD limitli - Sınai ve Ticari Şirket % 60 Yıllık 120.000 USD limitli Showroom - Ticari Şirket % 50 Yıllık 75.000 USD limitli - Sınai ve Ticari Şirket % 60 Yıllık 100.000 USD limitli Depo - Ticari Şirket % 50 Yıllık 75.000 USD limitli - Sınai ve Ticari Şirket % 60 Yıllık 100.000 USD limitli Reyon - Ticari Şirket % 50 Yıllık 75.000 USD limitli

Bu Tebliğ kapsamındaki desteklerden: İhracatçı Birlikleri, 8.TÜRK ÜRÜNLERİNİN YURTDIŞINDA MARKALAŞMASI, TÜRK MALI İMAJININ YERLEŞTİRİLMESİ VE TURQUALITY®’NİN DESTEKLENMESİ Bu Tebliğ kapsamındaki desteklerden: İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birlikleri, Türkiye’de ticari ve/veya sınai faaliyetlerde bulunan şirketler, faydalanabilir.

Şirketlerin ürünlerinin markalaşması amacıyla gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin giderlere destek vermek, Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarına yönelik gerçekleştireceği her türlü faaliyet ve organizasyonlara ilişkin giderler için destek vermek, Olumlu Türk malı imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi için yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilecek her türlü harcamaların desteklenmesidir

Nasıl Başvurulur ?

9.Tasarım Desteği Markalaşmanın önemli bir unsuru olan tasarım doğrudan teyminen; tasarımcı şirketleri, tasarım ofisleri ile birlikler tasarım dernekleri- birliklerinin gerçekleştireceği tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları ile yurt dışında açacakları birimlere ilişkin giderlerinin DFİF’ndan karşılanmasıdır. Bu destek kapsamında yetkili kuruluş Dış Ticaret Müştaşarlığı, başvuru merceii ihracatçı birlikleri olup, tasarımcı şirketler, tasarım ofisleri birlikler tasarım dernekleri-birlikleri proje bazında en fazla 4 yıl süresince %50 oranında bu destekten yararlanır.

Desteğin kapsamı: Tasarımcı şirketlerinin desteklenmesi Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri reklam, tanıtım, pazarlama ve benzeri faaliyetlerine ilişkin giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla 300,000$ dır. Tasarım ofislerinin desteklenesi   Firmaların yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri reklam, tanıtım, pazarlama ve benzeri faaliyetlerine ilişkin giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla 150,000$ dır.  Birlikler, tasarım dernek-birliklerinin desteklenmesi   Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri görsel ve yazılı tanıtım giderli tanıtım giderleri ile bu faaliyetlerin tanıtımı, marka-promosyon ajansı, stratejik danışmanlık gibi tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerine harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla 300,000 ABD doları tutarında desteklenir. 

Bu desteğin amacı, teknik müşavirlik, müteahhitlik şirketlerinin yurt dışında tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin arttırılmasının sağlanmasını, DTM tarafından hedef Pazar olarak belirten ülkelerde bu faaliyetler kapsamında, Türk malı ve hizmetlerinin artırılmasına yönelik olarak teknik müşavirlik şirketleri, bağımsız teknik müşavirlik şirketleri, müteahhitlik şirketleri, ortak şirketler, sektörel müşavirlik şirketleri, iş birliği kuruluşları ve sektörel kuruluşlarca yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirilen bazı faaliyetlere ilişkin harcamaların DFİF’ndan karşılanmasıdır. Bu destek kapsamında, Türk teknik müşavirlik firmaları, firma grupları ve sektörel özel sektör kuruluşlarına, aşağıda belirten şekilde ofis desteği, reklam, tanıtım ve pazarlama desteği, Pazar araştırması desteği fuar/konferans/seminer desteği, fizibilite etüdü ve nazım plan hazırlanması desteği ve sözleşme desteği verilmektedir.

10.Teknik Müşavirlik Firmalarının Yurt Dışında Faaliyetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları  Yurt dışı ofis desteği   TMŞ’ler için %50 oranında yıllık en fazla 30,000$ BTMŞ ve ortak girişimciler için %70 oranında yıllık en fazla 40,000 $ ve iş birliği kurumları için %100 oranında yıllık en fazla 80,000 $ desteklenir Reklam, tanıtım, pazarlama desteği Reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin giderleri ; TMŞ’ler için %50 oranında yıllık en fazla 50,000 $ BTMŞ ve sektörel kuruluşlar için %50 oranında yıllık en fazla 100,000 $ SMŞ ve işbirliği kuruluşları için %100 oranında yıllık en fazla 200,00 $ desteklenir.

Pazar araştırması desteği   Her bir Pazar araştırması faaliyeti başına BTMŞ’ler en fazla 40,000 $ SMŞ, işbirliği kuruluşları en fazla 60,000 $ desteklenir. Fuar desteği Fuar desteği üzerinden ödeyecekleri yol konaklama ve katılım bedeli %70 oranında fuar başında en fazla 25,000 $ desteklenir. Seminer ve konferans desteği TMŞ’ler için % 50 oranında organizasyon başına en fazla 5,000 $ BTMŞ ile müteahhitlik şirketleri için % 70 oranında organizasyon başında en fazla 5,000 $ SMŞ işbirliği kuruluşu ile sektörel kuruluşlar için %100 oranında organizasyon başında en fazla 10,000 $ desteklenir.

Fizibilite etüdü ve nazım (master) plan hazırlanması desteği   BTMŞ ile SMŞ, uluslararası alanda yürütecekleri fizibilite etüdü veya nazım plan hazırlanması çalışmaları kapsamında, işveren idare ve / veya özel sektör kuruluşları ile imzalayacakları hizmet sözleşmesine ilişkin düzenlenen hak ediş bedelleri dikkate alınmak suretiyle, her bir proje için BTMŞ’ler en fazla 300,000$, SMŞ’ler en fazla 500,000$ desteklenir. Sözleşme desteği DTM tarafından destek kapsamına alınan sözleşmeler için; hizmet, vekalet, veya eser niteliğindeki teslimatlarına karşılık olarak imzalanan sözleşmede belirtilen bedelin %20’sini geçmeyecek şekilde, her takvim yılı için; BTMŞ ve Ortak Girişimler en fazla 1,500,000$, SMŞ’ler en fazla 2,000,000$ desteklenir

11.Tarımsal ürünlerde ihracat iadesi yardımları   Bu desteğin amacı; tarımsal ürünlerinin uluslararası piyasalarda rekabet gücünün ve ihracat potansiyelinin artırılması, tarım ürünleri; arz ve talep esnekliklerinin düşük olması, satılan ürünler ve üretim için satın alınan girdi, fiyat oluşumunda üreticilerinin etkilerinin çok az olması ve piyasa ekonomisinde kuvvetli bir yapıya sahip olması gibi nedenlerle bütün ülkeler tarafından desteklenmektedir. DTO Tarım Anlaşmasının 9. maddesi uyarınca; ihracat performansına bağlı olarak işletmelere, endüstri koluna, üreticilere, kooperatiflere, ayni dönemler de dahil olmak üzere hükümetler veya kuruluşlarınca doğrudan sağlanan sübvansiyonlar, ticari olmayan tarımsal ürün stoklarının iç piyasa fiyatlarının altında kamu tarafında ihracı, kamu hesabına yük getirsin veya getirmesin, kamu gücü ile finanse edilen bir tarımsal ürünün ihracatı için yapılan ödemeler, alım- satım, kalite iyileştirmesi, diğer işletme masrafları ve uluslararası nakliye masraflarını azaltmak için uygulanan sübvansiyonlar, navlun teşvikleri, tarımsal ürünlerdeki sübvansiyonların ihraç ürünlerine yansıyan payı ihracat sübvansiyonları kapsamından değerlendirilmiştir.

12.Dâhilde işleme rejimi   Dahilde işleme rejimi (DİR), bir ihracatı teşvik politikası aracı olarak kullanılmakta olup, ihraç edilmesi düşünülen malların üretiminde kullanılacak olan hammadde, yardımcı madde, ara malı ve ambalaj malzemelerinin, başta çeşitli vergisel yüklerden muaf olmak üzere, çeşitli kolaylıklar ve teşviklerden yararlanmak suretiyle temin edilmesini sağlamaktadır. DİR kapsamında yurt dışından hammadde ve diğer girdileri ithal etmeyi düşünen işletmeler, devlete karşı ihracat taahhüdünde bulunmak suretiyle, DTM ihracat genel müdürlüğünden dahilde işleme izin belgesi almak zorundadır DİR kapsamında yararlanılabilecek destek ve avantajlar şunlardır;

üçüncü ülkelerden yapılan ithalatta gümrük vergisi, kdv ve diğer vergilerden muafiyet   AB ülkelerinden yapılan ithalatta kdv ve diğer vergilerden muafiyet Kabul kredili, mal mukabili, ve vadeli akreditifli ödeme şeklerine göre yapılan ithalatlarda Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) muafiyeti, İhracat taahhüdünü üçüncü ülkelere yapılan ihracatla yerine getirmek koşuluyla ithalatta kota ve gözetim önlemlerinden muafiyet Dış ticarette standardizasyon ve teknik düzenlemeler mevzuatına tabi olmama, İhracat sayılan satış ve teslimler ile ilgili olarak gümrük vergisi muafiyetli ithalat,

Vergi, resim, ve harç istisnası,   Eşdeğer eşya kullanımına olanak vermesi, Ödenmiş vergilerin geri alınması Şartlı muafiyet sistemi İhracatçı işletmeler, ithal girdileri ithal ederken ödemeleri gereken her türlü vergiden, teminat göstermeleri ve ilgili girdilerden üretecekleri malları ihraç etmeyi taahhüt etmeleri şartıyla, muaf tutulmaktadırlar. Teminat; para, bankalar tarafından verilen teminat mektupları, hazine tahvil ve bonoları unsurlarından biri veya birkaçından oluşabilir. Geri Ödeme Sistemi  İthalat esnasında gümrük vergileri ödenerek serbest dolaşıma girmiş girdilerin bir nihai mal haline getirilerek ihraç edilmelerinden sonra ithalat esnasında alınan gümrük vergilerinin ihracatçıya iade edilmesidir.

13.HARİÇTE İŞLEME REJİMİ Bu rejim, serbest dolaşımdaki eşyanın işlenmek ve yenilenmek (izabe suretiyle yenilemek dahil) üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere geçici olarak ihraç edilmesi ve işlem görmüş ürünün tam veya kısmi muafiyetten yuvarlanarak serbest dolaşıma girmesi ile ilgili faaliyetleri kapsar.(Hariçte İşleme Rejimi Tebliği Sayı =2007/5,Madde 2). Hariçte işleme faaliyeti; serbest dolaşımda bulunan eşyanın, daha ileri safhada işlenmek, tamir edilmek ve yenilenmek üzere geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere ihraç edilmesi ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin sağlanmasıdır.

14.İHRACAT, İHRACAT SAYILAN SATIŞ VE TESLİMLER İLE DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMET VE FAALİYETLERDE VERGİ RESİM VE HARÇ İSTİSNASI Bu destek ile ihracatçı işletmelerin maliyetlerinin düşürülmesi suretiyle; ihracatı arttırmak, ihraç pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak amaçlanmaktadır. Dahil işleme rejimi kapsamında yapılan ithalat ve yurt içi alımlar ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin vergi resim ve harç istisnasından yararlandırılabilmesi için Müsteşarlıktan belge alınması zorunludur. Bu çerçeveden kullandırılan krediler ve uygulanan istisnalar bölgeye kaydedilir. Bunun dışındaki hususlarda vergi, resim ve harç istisnası, ilgili kurum ve kuruluşlarca resen uygulanır ve herhangi bir belge ile irtibatlandırılamaz.

15. İhracatta KDV İstisnası Bilindiği üzere, KDV üretimden tüketime kadar geçen her aşamada yaratılan katma değeri kapsayan bir vergidir ve teorisi gereği Türkiye içinde ticari, tarımsal ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan her türlü teslim ve hizmetler verginin konusuna girmektedir. KDV teorisinde yer alan ve uluslararası uygulamada kabul edilen varış yerinde vergileme prensibi gereği ihracat kapsamlı teslimlerde KDV uygulanmamaktadır. İhracatta konu olacak mal ve hizmetlerin uluslararası pazarda rekabet edilmesi için bu mal ve hizmetlerin üzerindeki vergi yükünden arındırılması gerekir. İhracattaki kolaylıklarının uygulanmasının temel şartı mal ve hizmet ihracatı yapılmasıdır. İhracatta KDV iadesi ihracat istisnası olarak KDV’nin dışındaki alıcıdan ‘’destinasyon ilkesi’’ paralelinde alınmamasının doğal bir sonucudur ve sistemin işleyişinin bir gereğidir. Mal yurt dışı edildiğinden ve ülke dışına tüketime konu olacağından zaten vergi doğmamakta ve bu verginin tahsili gerekli olmamaktadır KDV’de ihracat istisnasına ilişkin hükümler 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 11.ve12. maddeleriyle düzenlenmiş bulunmaktadır. KDV Kanunu’nun 11.maddesine göre aşağıdaki teslimler vergiden müstesnadır;

A)İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler. B)Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri malların teslimi anında KDV tahsil edilir. Ancak gümrükten malın çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazında tahsil edilen KDV iade olunur. C)İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait KDV ihracatçılar tarafından ödenmez. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan ve bu vergi, vergi dairelerince tarih ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur.

16: Öneriler Dünyadaki gelişmeleri yakından izleyen ve küreselleşme olgusunu dikkate alan bir teşvik politikası oluşturulmalıdır. Teşvik mevzuatı ve başvuru işlemleri daha basit ve kolay anlaşılır hale getirilmelidir. Teşvik mevzuatının karmaşıklığı, dağınıklığı, çok sık değişiklikler yapılması, hukuksal normların açık ve anlaşılır olmaması denetim mekanizmasının işletilmemesi vb. nedenlerden ötürü teşvik uygulamaları zaman içinde amacından sapmış ve çeşitli suistimallere konu olmuştur. Mevzuatta sık aralıklarla yapılan değişiklikler ise ihracatçı işletmenin izlediği stratejiyi ve elde ettiği avantajları yok etmektedir. Bu olumsuz durumun ortadan kaldırılabilmesi için öncelikle Türkiye’de ulusal bir dış ticaret ve ihracat politikası ile ulusal karakterli yenilikçi bir politika belirlenmesi ve gerekli mekanizmalar ile uygulamaya konulması, ihracatın geliştirilmesine ve desteklenmesine yönelik uygulamalara ilişkin yetki ve dağınıklığının bir an önce ortadan kaldırılması gerekmektedir. Genellikle işletmelerin yararlandığı ihracat teşvik türleri çok sınırlı olup, özellikle ihracat performansına göre verilen tarımsal ürünlerde ihracat iadelerinden yararlanılmakla birlikte, bunun yanında imalatçı firmalara dünya piyasa fiyatlarından hammadde temini imkanı sağlayan dahilde işletme rejiminin’de kullanımının son yıllarda önemli oranda artmıştır.

İhracat teşviklerinin çeşitli kriterlere göre seçilmiş sektör ve bölgelere gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak farklı oranlarda verilmesi gerekmektedir. İhracat aşamasında, ihracatçı işletmelere mali destek sağlayan teşvikler verilmelidir. Türkiye’ de bu işlevi devlet desteği ile kurulan Türk Eximbank yerine getirmekte, ihratcı; kısa,orta ve uzun vadeli krediler ile ihracat kredi sigortası ve garanti programlarıyla desteklenmektedir. Türk Eximbank’ ın bugünkü faaliyetleri kaynak yetersizliginden dolayı amacına ulaşamamaktadır. Bu nedenle Türk Eximbank’ın kaynaklarının arttırılması ve diğer özel bankaların da ihracata yönelik finansman sağlamada aktif görev üstlenmesi sağlanmalıdır.