HAVA KİRLİLİĞİ SU KİRLİLİĞİ TOPRAK KİRLİLİĞİ HAVA SU TOPRAK CANLILAR İÇİN TEMEL YAŞAM KAYNAKLARI

HAVA KİRLİLİĞİ

Doğrudan veya dolaylı olarak insanlar tarafından dış havaya bırakılan ve insan sağlığı üzerinde ve/veya bütün olarak çevre üzerinde muhtemel zararlı etkileri olan her türlü madde ÖNLEMLER Yanma verimliliğinin izlenmesi Yakıt sarfiyatının izlenmesi Enerji tasarrufu Hava kirliliği izleme (NOx, partikül, SO2) Faaliyetleri kontrol ederek zararlı emisyonu önleme

Açıkta depolanan yığma malzeme: Açıkta depolanan yığma malzeme, hava kalitesi standartlarını sağlamak şartıyla açıkta depolanabilir. Bu amaçla; Araziye rüzgarı kesici levhalar yerleştirir, duvar örülür veya rüzgarı kesici ağaçlar dikilir, Taşıyıcıların ve bunların birbiri üzerine malzeme boşalttığı bağlantı kısımlarının üstü kapatılır,

HAVA KİRLİLİĞİ HAVA ATMOSFERDE BULUNAN BİR GAZ KARIŞIMIDIR. BU GAZ KARIŞIMI AZOT, OKSİJEN VE KARBONDİOKSİTTEN OLUŞUR. ATMOSFERDE GAZLAR BELLİ ORANLARDA BULUNUR. BU ORANLARIN BOZULMASI ATMOSFERDEKİ DENGEYİ BOZAR. BU DURUM HAVA KİRLİLİĞİNE YOL AÇAR. BİTKİLER BESİN YAPMAK İÇİN KARBONDİOKSİT ALIP OKSİJEN VERİR. BU İNSANLARIN SAĞLIGI İCİNDİR. AMA BİZ BİTKİYİ ÖLDÜRÜYORUZ.

HAVAYI KİMLER KİRLETİYOR? ARABA EKSOZLARI FABRİKA DUMANLARI KALİTESİZ YAKACAKLAR YANGINLAR

1 SU KİRLİLİĞİ

SULARA BIRAKILAN PETROL FABRİKA ATIKLARI HAYVANSAL VE EVSEL ATIKLAR TARIMDA KULLANILAN GÜBRE VE ZEHİRLER LAĞIMLARIN SULARA KARIŞMASI

ÇEVREDEKİ KANALİZASYON SULARININ DENİZLERE, OKYANUZLARA,GÖLLERİN KANALİZASYON SULARINI DENİZLERE, OKYANUZLARA,GÖLLERE GİDEREK SU KİRLİLİGİ OLUŞTURUR VE BU SEBEPLE İNSANLARIN HAYATI OLUMSUZ ETKİLENİR.

Kanalizasyon bulunmayan ve 84 kişiden fazla nüfusa sahip yerlerde atık sular için arıtma tesisi yapılmalıdır. 84 kişiden az nüfuslu yerlerde sızdırmasız fosseptik yapılarak atık sular toplanmalıdır. Fosseptik ilgili belediyeye vidanjör ile boşalttırılmalıdır.

11 SU KİRLİLİĞİ

Sıvı atıkların sularda oluşturduğu kirlilik ve etkileri: Fiziksel Etkiler: Suyun sıcaklık, tat, koku gibi özellikleri değişir. Yüksek sıcaklıktaki fabrika suları nehirlere bırakıldığında nehirlerin sıcaklığını yükseltir. Sıcaklığı artan suyun oksijen miktarı azalır ve ekolojik denge bozulur. Kimyasal Etkiler: Kurşun, civa gibi metaller suda birikir. Organik ve inorganik maddeler sularda birikir. Biyolojik Etkiler: Organik atıkların etkisiyle su kaynaklarında üreyen algler, bakteriler ve küfler oluşur. Bunlar da sulardaki oksijeni azaltırlar.

Canlılar için hayati önem taşıyan su kullanılabilmesi için tehlikeli maddelerden temizlenmiş olması gerekir. Ayrıca derelerden ırmaklardan ve göllerden alınarak yerleşim yerlerindeki insanların kullanımına sunulan su belirli standartlara uymak zorundadır. Aksi durumda kullanılması tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi, nüfus artışı gibi etkenlerden dolayı su kaynakları olan dereler, göller ve yeraltı suları aşırı kirlenme ile yüz yüze gelmektedir. Yerleşim yerlerinin (şehir, kasaba, vs.) ve fabrikaların atık suları derelere veya göllere bağlanmaktadır. Canlılar için hayati önem taşıyan su kullanılabilmesi için tehlikeli maddelerden temizlenmiş olması gerekir. Ayrıca derelerden ırmaklardan ve göllerden alınarak yerleşim yerlerindeki insanların kullanımına sunulan su belirli standartlara uymak zorundadır. Aksi durumda kullanılması tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi, nüfus artışı gibi etkenlerden dolayı su kaynakları olan dereler, göller ve yeraltı suları aşırı kirlenme ile yüz yüze gelmektedir. Yerleşim yerlerinin (şehir, kasaba, vs.) ve fabrikaların atık suları derelere veya göllere bağlanmaktadır.

HASTANE ATIKLARI ÇEVREYİ KİRLETİYOR TOPRAĞA ATILAN TIBBİ ATIKLARIN DA TOPRAK KİRLİLİĞİNE ETKİSİ VARDIR. BİR TAKIM DUYARSIZ İNSANLAR CANLILARIN CEVRELERİNİ YOK EDERKEN AYNI ZAMANDA KENDİLERİNİN DE ÇEVRELERİNİ YOK EDİYORLAR. BÖYLECE HAYVANLARIN, BİTKİLERİN VE İNSANLARIN YAŞAMINI TEHLİKEYE ATIYORLAR.

DETERJANLAR VE TIBBİ ATIKLAR Benzer olarak deterjanlar ve tarım ilaçları da su kaynaklarını önemli ölçüde kirletmekte olup canlı hayatını tehdit etmektedir. Ancak, bu kullanılan maddeler bakteriler tarafından parçalanabilir hâle getirilebilirse, kirlenme oranı azaltılabilir. Benzer olarak deterjanlar ve tarım ilaçları da su kaynaklarını önemli ölçüde kirletmekte olup canlı hayatını tehdit etmektedir. Ancak, bu kullanılan maddeler bakteriler tarafından parçalanabilir hâle getirilebilirse, kirlenme oranı azaltılabilir. Radyoaktif atıklarda gün geçtikçe tehlike oluşturmaktadır. Bu atıklar belirli şartlarda saklanmaktadır. Fakat, bazı durumlarda kaza ile veya bilinçsiz bir uygulama ile tabiata ve yer altı sularına karışmaktadır. Radyoaktif atıklar tarafından yayılan radyasyon ise canlılarda kanser ve mutasyonlara sebep olmaktadır.

DÜZENSİZ FABRİKALAR YÜZÜNDEN ÇEVRE KİRLENİYOR Fabrikalar genellikle dere veya göl kenarlarına kurulurlar çünkü soğutma ve diğer işlemler için suya ihtiyaç vardır. Soğutma için kullanılan dere veya göl suyu kimyasal olarak kirlenmeden tekrar göle veya dereye döner. Fakat, bu su biraz ısınmış olur. Sudaki sıcaklık artışının iki kötü sonucu vardır. Birincisi, ısınan su içerisinde, çözülen oksijen miktarı azalır. İkinci sonuç ise, sıcaklık artışı ile sudaki maddelerin çürüme ve bozunma hızlanır. Bunun sonucu olarak çürüme de sudaki oksijeni tükettiği için, sudaki oksijen miktarı iyice azalır. Suda çözünen oksijenin azalması su altı hayatını tehdit eder.

Yeryüzündeki içme ve kullanma suyunun miktarı sınırlıdır. Zamanla su kaynaklarının azalması, insan nüfusunun artması ve daha önemlisi, suların kirlenmesi yaşamı giderek zorlaştırmaktadır. Su kirliliğini oluşturan etmenlerin başında lağım sularıyla sanayi atık suları gelmektedir. Bunun yanında petrol atıkları, nükleer atıklar, katı sanayi ve ev atıkları da önemli kirleticilerdir. Bunlar deniz kenarındaki bitki ve yosun gibi kaynakları yok etmektedir. Kirlenme sonucu denizlerde hayvan soyu tükenmeye başlamıştır. Örneğin; Marmara denizi, kirlilik nedeniyle balıkların yaşamasına uygun ortam olmaktan çıkmıştır. Karadeniz'deki kirlenme nedeniyle hamsi ve diğer balık türleri giderek azalmaktadır. İstakozların larva halindeyken temiz su bulamamaları nedeniyle nesilleri tükenmektedir. Nehir ve göllerimizde kirlilik nedeniyle canlılar tükenmek üzeredir. Yeni yeni kurulmaya başlanan arıtma tesisleri, lağım ve sanayi atık sularını hem kimyasal hem de biyolojik olarak temizlemektedir. Böylece hem sulama suyu gibi yeniden kullanılabilir su kazanılmakta hem de denizlerin kirlenmesi önlenmektedir. Bu nedenle sanayileşme mutlaka iş yerleri planlanırken arıtma tesisleri ile birlikte düşünülmelidir.

Toprağa bırakılan zararlı ve atık maddelerle toprağın özelliklerinin bozulmasına toprak kirliliği denir. Toprak, içme suyu, yapı, şehircilik, mezarlıkların kurulması ve düzenlenmesi, sıvı ve katı atıkların uzaklaştırılması ve zararsız hale getirilmesi gibi konularla sıkıca ilgilidir.

ARITIM TESİSLERİNİN KURULUP ÖZENLE İŞLENMESİ NÜFUS ARTIŞININ ÖNLENMESİ İNSANLAR BİLİNÇLENDİRİLMELİ SU KAYNAKLARI KORUNMALI HAVA KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER KALDIRILMALI

Canlılığın kaynağı sayılabilecek toprağın yapısına katılan ve doğal olmayan maddeler toprak kirliliğine neden olur. Böyle topraklarda bitkiler yetişmez ve toprağı havalandırarak yarar sağlayan solucan vb. hayvanlar yaşayamaz duruma gelir. Topraktan bitkilere geçen kirletici maddeler, besin zinciri yoluyla insana kadar ulaşır. Hastahane atıkları gibi mikroplu atıklar, hastalıkların yayılmasına neden olur. Toprak kirliliğine neden olan başlıca etmenler: Ev, iş yeri, hastahane ve sanayi atıkları. Radyoaktif atıklar. Hava kirliliği sonucu oluşan asit yağmurları. Gereksiz yere ve aşırı miktarda yapay gübre, tarım ilacı vb. kullanılması. Tarımda gereksiz ya da aşırı hormon kullanımı. Suların kirlenmesi. Su kirliliği toprak kirliliğine neden olurken, toprak kirliliği de özellikle yer altı sularının kirlenmesine neden olur. Toprak kirliliğinin önlenmesi için aşağıdaki uygulamalar yapılmalıdır. Verimli tarım topraklarında yerleşim ve sanayi alanları kurulmamalı, yeşil alanlar artırılmalıdır. Ev ve sanayi atıkları, toprağa zarar vermeyecek şekilde toplanıp depolanmalı ve toplanmalıdır. Yapay gübre ve tarım ilaçlarının kulanılmasında yanlış uygulamalar önlenmelidir. Nükleer enerji kullanımı bilinçli şekilde yapılamlıdır.

KALİTESİZ KÖMÜR KULLANIMI MOTORLU TAŞITLARIN FAZLA KULLANILMASI FİLTRESİZ SANAYİ KURULUŞLARI

FOSİL YAKITLAR AZ KULLANILMALI OZON TABAKASINA ZARAR VEREN MADDELER KULLANILMA- MALI YEŞİL ALANLAR ARTTIRILMALI TAŞITLAR AZ KULLANILMALI FABRİKA BACALARINA FİLTRE TAKILMALI

EGZOZ GAZLARI YERE ATILAN ÇÖPLER AŞIRI GÜBRE KULLANIMI SUNİ GÜBRELER ZEHİRLİ GAZLAR FABRİKA ATIKLARI

Metehan Kudret Kaska