STERILIZASYON KONTROLÜ Halim yılar Burakhan Çelik 675 Burakhan Çelik 675
STERILIZASYON BASAMAKLARıNıN IZLENMESI Sterilizasyon kontrolünde i ş lemin her bir a ş amasının do ğ ru yapıldı ğ ına emin olunur. Sterilizasyon kontrolünde i ş lemin her bir a ş amasının do ğ ru yapıldı ğ ına emin olunur. Her bir basama ğ ının test edildi ğ ine dair elinizde kanıt bulunur. Her bir basama ğ ının test edildi ğ ine dair elinizde kanıt bulunur. Etkin sterlizasyon i ş lemin yapıldı ğ ının kanıtı olarak mekanik,kimyasal ve biyolojik testlerin kullanılması ve dokümante edilmesi gerekir. Etkin sterlizasyon i ş lemin yapıldı ğ ının kanıtı olarak mekanik,kimyasal ve biyolojik testlerin kullanılması ve dokümante edilmesi gerekir.
MEKANIK KONTROL Sterilizasyon ko ş ullarının sa ğ lanıp sa ğ lanmadı ğ ını kontrol eder. Sterilizasyon ko ş ullarının sa ğ lanıp sa ğ lanmadı ğ ını kontrol eder. Cihazın ısı ve zaman göstergeleri;her çalı ş mada kontrol edilmelidir. Cihazın ısı ve zaman göstergeleri;her çalı ş mada kontrol edilmelidir. Termometre(kalibre edlimi ş olmalı);haftada bir,cihazın sıcaklık göstergeleri ile kar ş ıla ş tırılmadır. Termometre(kalibre edlimi ş olmalı);haftada bir,cihazın sıcaklık göstergeleri ile kar ş ıla ş tırılmadır.
KİMYASAL KONTROL Sterilizasyon ko ş ullarının sa ğ lanıp sa ğ lanmadı ğ ını kontrol eder. Sterilizasyon ko ş ullarının sa ğ lanıp sa ğ lanmadı ğ ını kontrol eder. Isıya duyarlı renk de ğ i ş tirici maddelerdir.Bunlar ya ürüne sterilizasyon i ş lemi uygulandı ğ ını göstermek üzere paketin üzerine ya da i ş lemde uygulanan sterilizasyon sıcaklı ğ ına ula ş ıldı ğ ını göstermek amacıyla paketin içine yerle ş tirilir. Isıya duyarlı renk de ğ i ş tirici maddelerdir.Bunlar ya ürüne sterilizasyon i ş lemi uygulandı ğ ını göstermek üzere paketin üzerine ya da i ş lemde uygulanan sterilizasyon sıcaklı ğ ına ula ş ıldı ğ ını göstermek amacıyla paketin içine yerle ş tirilir. Kuru ısı sterilizasyonunun kimyasal kontrolünde genellikle,kırmızıdan ye ş i ş renge dönü ş en’’Browne tüpleri’’kullanılır. Kuru ısı sterilizasyonunun kimyasal kontrolünde genellikle,kırmızıdan ye ş i ş renge dönü ş en’’Browne tüpleri’’kullanılır.
BROWNE TÜPLERI İ çinde renk de ğ i ş tiren sıvılar bulunan tüplerdir ve otoklavın ortasına konur. 115°C’de, 25 dakika, 121°C’de, 15 dakikada otoklavda renk de ğ i ş tirir. Bu süreler sonunda kırmızıdan ye ş ile dönmesi sterilizasyonun tam yapıldı ğ ını gösterir.İ çinde renk de ğ i ş tiren sıvılar bulunan tüplerdir ve otoklavın ortasına konur. 115°C’de, 25 dakika, 121°C’de, 15 dakikada otoklavda renk de ğ i ş tirir. Bu süreler sonunda kırmızıdan ye ş ile dönmesi sterilizasyonun tam yapıldı ğ ını gösterir.
BİYOLOJİK KONTROL Yüksek ısıya dayanıklı sporlu bakteriler, biyolojik indikatör olarak kullanılır. Örne ğ in, Bacillus subtilis, Bacillus stearothermophilus vb. gibi. Bakteri sporları özel tüplerde otoklavın ortasına ısı ve buharın zor ula ş abilece ğ i yerlere konur.121°C’de, 12 dakikada sporlu bakterilerin ölmesi sterilizasyonun tam yapıldı ğ ını gösterir. Yüksek ısıya dayanıklı sporlu bakteriler, biyolojik indikatör olarak kullanılır. Örne ğ in, Bacillus subtilis, Bacillus stearothermophilus vb. gibi. Bakteri sporları özel tüplerde otoklavın ortasına ısı ve buharın zor ula ş abilece ğ i yerlere konur.121°C’de, 12 dakikada sporlu bakterilerin ölmesi sterilizasyonun tam yapıldı ğ ını gösterir.
Sterilizasyondan sonra bakterilerden kültür yapılır, thioglycolatlı ya da kıymalı buyyona ekim yapılır. 7 gün sonunda bakterinin ürememesi sterilizasyonun tam yapıldı ğ ını gösterir. Sterilizasyondan sonra bakterilerden kültür yapılır, thioglycolatlı ya da kıymalı buyyona ekim yapılır. 7 gün sonunda bakterinin ürememesi sterilizasyonun tam yapıldı ğ ını gösterir.
STERILIZAYON MARUZIYET BANTLARı Renk de ğ i ş tiren ilaçlı yapı ş kan bantlardır ve paketler üzerine yapı ş tırılır. Bandın ısı ile etkile ş erek koyu renge dönü ş mesi, sterilizasyonun yapıldı ğ ını gösterir. Renk de ğ i ş tiren ilaçlı yapı ş kan bantlardır ve paketler üzerine yapı ş tırılır. Bandın ısı ile etkile ş erek koyu renge dönü ş mesi, sterilizasyonun yapıldı ğ ını gösterir.
BAKTERI SPORLARı IÇEREN STRIPLER VE TÜPLER Bacillus subtilis sporları kullanılır.Klasik biyolojik indikatörlerde sonuç alabilmek için saatlik inkübasyon süresi gerekir.Ancak yeni geli ş tirilen florometrik yöntemlerle bir saat içinde spora ba ğ lı enzimler saptanabilmektedir. Bacillus subtilis sporları kullanılır.Klasik biyolojik indikatörlerde sonuç alabilmek için saatlik inkübasyon süresi gerekir.Ancak yeni geli ş tirilen florometrik yöntemlerle bir saat içinde spora ba ğ lı enzimler saptanabilmektedir.
Test masteryallerinden beklenen sonuçları elde edebilmek için bunların hazırlanması ve standardizasyonuna büyük özen gösterilmedir.Genellikle,her bir malzeme için üzerinde 105 adet spor içeren bir test masteryali yeterlidir.Test için kullanılacak masteryal,sterilize edilecek malzemenin yapısı ile uyumlu olmalıdır. Test masteryallerinden beklenen sonuçları elde edebilmek için bunların hazırlanması ve standardizasyonuna büyük özen gösterilmedir.Genellikle,her bir malzeme için üzerinde 105 adet spor içeren bir test masteryali yeterlidir.Test için kullanılacak masteryal,sterilize edilecek malzemenin yapısı ile uyumlu olmalıdır.
Test materyalinin,Pastör fırınının kapıya en yakın en alt rafına konması uygundur. Test materyalinin,Pastör fırınının kapıya en yakın en alt rafına konması uygundur. İ ndikatörlerle uygunsuz paketleme,sterilizatörün uygunsuz yüklenmesi,sterilizatörün uygunsuz fonksiyonu,kısa sterilizasyon i ş lem zamanı gibi nedenlerden kaynaklanan,yetersiz sterilizasyon sonuçları ortaya konur.İ ndikatörlerle uygunsuz paketleme,sterilizatörün uygunsuz yüklenmesi,sterilizatörün uygunsuz fonksiyonu,kısa sterilizasyon i ş lem zamanı gibi nedenlerden kaynaklanan,yetersiz sterilizasyon sonuçları ortaya konur.
SORULAR Kuru ısı sterilizasyonunun kimyasal kontrolünde genellikle,kırmızıdan ye ş il renge dönü ş en………….kullanılır. Kuru ısı sterilizasyonunun kimyasal kontrolünde genellikle,kırmızıdan ye ş il renge dönü ş en………….kullanılır. Cevap:Browne Tüpleri Cevap:Browne Tüpleri İ çinde renk de ğ i ş tiren sıvılar bulunan tüplerdir ve otoklavın ortasına konur……………………….otoklavda renk de ğ i ş tirir.İ çinde renk de ğ i ş tiren sıvılar bulunan tüplerdir ve otoklavın ortasına konur……………………….otoklavda renk de ğ i ş tirir. Cevap: 115°C’de, 25 dakika, 121°C’de, 15 dakikada Cevap: 115°C’de, 25 dakika, 121°C’de, 15 dakikada
Klasik biyolojik indikatörlerde sonuç alabilmek için ………..saatlik inkübasyon süresi gerekir. Klasik biyolojik indikatörlerde sonuç alabilmek için ………..saatlik inkübasyon süresi gerekir. Cevap:24-48 Cevap:24-48 Sterilizasyon bandının ısı ile etkile ş erek koyu renge dönmesi neyi gösterir? Sterilizasyon bandının ısı ile etkile ş erek koyu renge dönmesi neyi gösterir? Cevap:Sterilizasyonun yapıldı ğ ını gösterir. Cevap:Sterilizasyonun yapıldı ğ ını gösterir.