TETANOS NEDİR
TETANOS, SOLUNUM PROBLEMLERINE VE KAS SPAZMLARıNA YOL AÇAN CIDDI BIR BAKTERIYEL HASTALıKTıR. ÜLKEMIZDE KAZıKLı HUMMA OLARAK DA BILINIR. ÇEVREMIZDE SıK SıK PASLı ÇIVI GIBI ESKI VE KIRLI EŞYALAR ETRAFıNDA ‘AMAN DIKKAT, TETANOS OLURSUN!’ UYARıSıNı DUYARıZ AMA HASTALıĞıN AYRıNTıLARı ILE ILGILI BILGI SAHIBI OLANıMıZ AZDıR.
BUNUN BAŞLıCA NEDENI TETANOS AŞıSı SAYESINDE HASTALıĞıN ARTıK ESKI DÖNEMLERDEKI KADAR SıK GÖRÜLMEMESIDIR. TETANOS GERÇEKTEN DE DIKKATLI OLMAYı GEREKTIRECEK, AŞı KORUMASı OLMADıĞı TAKDIRDE ÖLÜMLE SONUÇLANABILECEK KADAR ÖNEMLI BIR HASTALıKTıR. İŞIN GERÇEĞI, SADECE ÇIVILERDEN SAKıNMAKLA TETANOSDAN UZAK DURULAMAZ. BILEŞIK (AÇıK) KıRıKLAR, BÖCEK ıSıRıKLARı, YANıKLAR NEDENIYLE OLUŞAN VEYA TOPRAK, HAYVAN DıŞKıSı, ÖZELLIKLE AT GÜBRESI YA DA YABANCı CISIMLERIN BULAŞTıĞı YARALAR, TETANOS BAKTERISININ VÜCUDA GIRMESI VE HASTALıĞı BAŞLATMASıNA UYGUN BIR ORTAM SAĞLAR.
TETANOS NASıL BIR HASTALıKTıR?
Tetanos,’Clostridium tetani’ adlı, C.tetani de denilen bakterinin yol açtığı bir hastalıktır. Ciltteki yaralar yoluyla vücuda giren bakteri enfeksiyona, tetanos hastalığına neden olur. Bu bakteri toprak üstünde, hayvan bağırsağında pek çok yerde bulunabilir. İşte bu nedenle tetanosu sadece ‘paslı çivi’ ile özdeşleştirmek yanlıştır. Aslında tetanos bakterisi çevremizde sandığımızdan çok daha yaygın biçimde bulunur. Toz toprağın dahil olduğu trafik kazaları, toprak zemine düşme, toprak işi ile uğraşırken yaralanma gibi nedenler tetanosun yolunu açabilir
TETANOS BELIRTILERI NELERDIR?
Tetanos bakterisi toprakta, tozda ve gübrede, hayvan dışkısında ve özellikle de at gübresinde yaşar. Hayvanlarla çalışan kişilerin, örneğin hayvanat bahçesi görevlilerin tetanos aşısı olduğuna dair zaman zaman haberlere rastlamamız bundandır. Bazı az gelişmiş ülkelere seyahat edeceklere de yine aşılarını yeniletmeleri bu saydığımız nedenlere bağlı olarak, tavsiye edilir.
Ciltteki bir yarıktan bakterinin vücuda girmesiyle enfeksiyon oluşur. Belirtiler enfeksiyonun oluşmasının ardından 3 gün ile 3 hafta arasında ortaya çıkar. Çoğu vakada belirtilerin ortaya çıkma süresi 14 gündür. Genellikle, eğer belirtiler çabuk ortaya çıkmaya başlamışsa, enfeksiyon ciddi demektir. Tetanos insandan insana bulaşmaz.
TETANOS BELIRTILERI ŞU ŞEKILDE SıRALANABILIR:
ÇENE VE BOYUNDA BAŞLAYAN KAS SPAZMLARı (KASıLMALARı) ÇENE KRAMPLARı SALYA AKMASı BAŞ AĞRıSı AĞZı AÇAMAMA YUTKUNMA PROBLEMLERI SOLUNUM GÜÇLÜKLERI
AĞRıLı, ISTEMSIZ KASıLMALAR (GENELLIKLE MIDEDE) VÜCUDUN GENELINDE AĞRıLı KAS TUTULMALARı ANORMAL KALP RITMI ATEŞ VE TERLEME TANSIYON YÜKSELMESI YÜKSEK KALP ATıŞ HıZı İDRAR KAÇıRMA
BOĞULMA SOLUNUM YETMEZLIĞI ZATÜRREE HIPERTANSIYON HIPOTANSIYON KALP KRIZI Tetanos İle İlgili Komplikasyonlar Nelerdir?
TETANOS TEDAVISI NASıL YAPıLıR?
Tetanos riski olduğunu düşündüğünüz bir yaralanmada vakit geçirmeden hastaneye başvurduğunuzda, eğer daha önce aşınızı yeniletmediyseniz, tetanos aşısı yapılması ile tetanos riski elenebilir. Tetanos hayatı tehdit edebilecek bir hastalıktır ve eğer geç kalınmışsa, enfeksiyon gelişmiş ve ilerlemişse, gerekli tedavilerin yürütülmesine karşın bile ölümle sonuçlanan vakalar olabilir. Belirtiler erken fark edilmiş ve tedaviye erken başlanmışsa kasların yeniden eski formuna kavuşması mümkün olabilir ancak bu kez de tedavi aylar sürebilir. Tetanos tedavisinde gürültüsüz, sabit ısıda ve loş bir ortamda yatak istirahati gerekir. Tetanos hastaları genellikle hastanede tedavi edilir. ‘Tetanos immün globulin’ denilen bir antitoksin ile vücutta dolaşımda olan ancak henüz sinir dokusuna ilişmemiş tetanos toksinleri etkisiz hale getirilir.
TETANOS AŞıSı
Tetanosun tehlikeli bir hastalıktır ancak tetanos aşısı sayesinde gelişmiş ülkelerde hastalığa çok az rastlanır. Aşının yan etkileriyle de çok nadir karşılaşılır. Öte yandan tetanos aşısı ile ilgili, göz ardı ettiğimiz çok önemli bir nokta var: Tetanos aşısı 10 yılda bir yenilenmelidir yoksa ileriki yaşlarda herhangi bir koruma sağlayamaz. Çocuklukta tetanos aşısı olunması yaşam boyu tetanostan korunma anlamına gelmez. Bu nedenle sanılandan çok daha fazla kişi tetanos riski altındadır. Daha önce hiç tetanos olmayan kişilere 1 yıllık bir dönemde 3 kez aşı yapılır. Ardından yine her 10 yılda bir tek doz yenileme aşısı yapılır.