LABORATUAR KAZALARI VE ZEHİRLİ KİMYASAL MADDELER Laboratuar kazaları, genellikle dikkatsiz ve kontrolsuz çalışmalar sonucudur. Tehlikelerden uzak kalmak için dikkatli ve düşünerek çalışmak gerekir.

Öğrenci organik kimya laboratuarında çalışırken; Eldivensiz deneylere katılmamalıdır. Koruma gözlüğü takmalıdır. Reaksiyonları çeker ocakta yürütmelidir. Gerekliyse güvenlik kalkanı oluşturmalıdır.

LABORATUAR KAZALARI Fiziksel şoklar Elektirik şokları Yangınlar Patlamalar Yanıklar Kesikler Zehirlenmeler

FİZİKSEL ŞOKLAR Kalbin, kan dolaşımının ve nefes almanın normal durumdan çıkması durumunda ortaya çıkan bitkinlik durumudur. Kazadan sonra yüz sararması, boş ve sabit bakmak, baygınlık, soğuk terleme, baygınlık şokun belirtileridir.

Fiziksel şok durumunda yaralıya yapılacak ilk müdahale, vucudunu sarıp ısıtmak, sıcak içecek vermek, yaralıyı yatırıp çok seyreltik amonyak buharı koklatmak, oksijen vermek gerekir.

Elektirik akımına tutulan kişi; baygın olabilir, nefes almayabilir. Yapılacak ilk iş elektirik kesilir. Kurtarıcı kendisini elektirik akımına kaptırmayacak şekilde çabuk hareket ederek kuru tahta mukavva veya kumaş üzerine basarak veya sağ el yalıtkan bir cisimle sarılıp sol el vucudun arkasına alınır sağ elle müdahale edilir. Elektirik şokları

Yangınlar Kolay alev alıcı çözücülerin; dietil eter, aseton benzen, etil alkol, karbon sülfür hiçbir zaman bek alevinin yakınına yaklaştırılmamalıdır. Yangın durumunda laboratuarda hazır halde bulunan yangın söndürme cihazları kullanılır; bu arada nemli bir havluyla ateşin üstü kapatılabilir.

Patlamalar Laboratuarda patlamalardan korunmak için mutlaka gözlük kullanıulmalıdır. Metalik sodyumun suyla reaksiyonu çok ağır kazalara neden olabilir. Sodyum parçaları bir miktar alkolde çözünerek yok edilmelidir. Eter damıtılması sırasında patlama gerçekleşebilir. Bunun nedeni peroksitlerdir. Bu nedenle dietil eter sonuna kadar damıtılmamalıdır. Etil bromür, kloroform, bromoform gibi alifatik halojenürler seyreltildikten sonra sodyum veya potasyumla temasından kaçılnılmalıdır.

Yanıklar Yanıklar önce alkolle yıkanmalı, sonra vazelin veya yanık merhemi sürülüp üstü açık bırakılmalıdır.

Asitlerin teması durumunda deriye değen yer bol suyla yıkanır ve sonra doymuş sodyum bikarbonat çözeltisiyle yıkanır. Alkali hidroksitlerin teması durumunda bol suyla yıkanır %1 lik asetik asitle yıkanır. Göze sıçraması durumunda iste bol suyla yıkanarak borik asitle banyo yaptırılır.

Bromun teması durumunda petrol eteri ile yıkanır ve gliserin il iyice ovulur, sonra gliserin silinerek yanık merhemi sürülür. Fosforun teması durumunda deri soğuk suyla yıkanır ve %1 lik gümüş nitrat ile silinir. Organik maddelerin sebep olduğu yanıklar önce alkolle sonrada sıcak suyla yıkanmalıdır.

Kesikler Küçük bir kesik ise bir kaç dakika sıkılarak kanatır ve kesik içinde cam kalmamasına dikkat edilir, sonra hidrojen peroksitli su ile yıkanır ve kesik üzerine sulfopiridin tozu konularak sarılır.

Zehirlenmeler Hasta baygın değilse dört veya beş bardak sabunlu sıcak su veya tuzlu ılık su gibi kusturucular verilir ve mide boşaltılır. Zehir biliniyorsa hemen antidotu verilir. Zehir bilinmiyorsa iki çay kaşığı aktif kömür, bir çay kaşığı magnezyum oksit ve bir çay kaşığı tannik asit bir bardak suyla karıştırılır ve içirilir. Mide temizlendikten sonra süt, çiğ yumurta veya lapa verilir. Fosfor zehirlenmeleride süt verilmez.

Asit zehirlenmelerinde; kireç suyu magnesya sütü veya karbonat bol suyla içirilir. Daha sonra süt veya lapa verilir. Baz sehirlenmelerinde; sirkeli su, %1 lik asetik asit, limon ya da portakal suyu verilir. Bol su içirilerek bazın seyrelmesi sağlanır, sonra lapa verilir. Kusturma yapılmaz.

*Tahriş edici maddelerin zehirlenmelerinde; (antimuan, arsenik, bakır, kurşun, cıva, gümüş, çinko, diğer metaller ve tuzları, iyot, fosfor ve bazı bileşikleri) önce sabunlu su veya tuzlu su gibi bir kusturucu ile mide boşaltılır, sonra süt ya da lapa verilir. *Bakır ve cıva zehirlenmelerinde; suda ya da sütte cırpılmış yumurta akı *Gümüş bileşikleri zehirlenmelerinde; bol miktarda tuzlu su *İyot zehirlenmelerinde; un veya nişastanın sudaki bulamacı *Fosfor zehirlenmelerinde; magnezyum sülfat (Epson tuzu) veya sodyum sülfat (Glauser tuzu) gibi müshil verilir.

Siyanür zehirlenmelerinde; ağızdan alınmışsa, %1 lik sodyum tiyosülfat veya sodyum bikarbonatla bazikleştirilmiş %0.025 lik potasyum permanganat çözeltisi verilir. Solunum yolıuyla alınmışsa oksijen verilir.

*Alkol zehirlenmelerinde; önce kusturucu sonrada 15 dakikada bir kahve verilir. *Anilin zehirlenmelerinde; yutulmuşsa tuzlu ya da sabunlu su ile kusma sağlanır. Solunumla alınmısa açık hava ve oksijen alınımı sağlananır. Deriden alınmışsa kirli yer sabunla yıkanır. *Benzen zehirlenmelerinde Epsom veya Glauber tuzu içirilir. Solunumla alınmışsa açık hava ve oksijen alınımı sağlanır.

*Brom veya Klor zehirlenmelerinde; solunumla alınmışsa kloroform koklatılır. Yutulmuşsa %3lük karbonat çözeltisi, veya 10g magnezyum oksidin 150ml deki sudaki süspansiyonu veya süt içirilir. *Florürler ve insektisit zehirlenmelerinde; kireç suyu veya %2 lik kalsiyum klorür çözeltisi verilir ve sonra Epsom tuzu ve Glauber tuzu içirilir.

*Formaldehit ve forrmalin zehirlemelerinde; solunumla alınmışsa oksijen verilir. Yutulmuşsa bir kaşık karbonatlu su ve hemen arkasından süt verilir. Deriye değmişse sabunlu su ile yıkanır. *Fenol zehirlenmelerinde; ağız alkolle çalkalanır ve biraz alkollü içki veya suda çırpılmış çiğ yumurta içirilir.

Laboratuarda öğrenci, hiçbir maddeyi koklamalı ve buharını solumamalıdır. Kimyasallar ağzı açık ve tiketsiz kaplarda taşınmamalıve saklanmamalıdır.