2016 Türkiye askerî darbe girişimi ya da darbecilerin verdiği adıyla Yurtta Sulh Harekâtı, Temmuz 2016 tarihleri arasında Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grup asker tarafından gerçekleştirilen askerî darbe teşebbüsüdür.Türk Silahlı KuvvetleriYurtta Sulh Konseyiaskerî darbe Türk Silahlı Kuvvetlerinin resmî internet sitesi ve TRT'de yayınlanan bildiride ordunun yönetime el koyduğu ifade edilerek ülkede sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildiği açıklandı.TRTsıkıyönetim

İstanbul'daki Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün jandarma tarafından kapatılması ile başlayan süreçte, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı İsmail Kahraman ve yaklaşık 50 kadar milletvekilinin mecliste bulunduğu sırada F-16savaş uçakları meclis üzerinde uçuş yaparak parlamentoyu dört kez bombaladı.BoğaziçiFatih Sultan Mehmet Köprüsüİsmail KahramanF-16 Ankara'nın Beştepe semtinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na bombalama girişiminde bulunulsa da başarılı olunamadı, Muğla'nın Marmaris ilçesinde bir otelde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karşı suikast girişiminde bulunuldu.BeştepeCumhurbaşkanlığı SarayıMuğlaMarmarisRecep Tayyip Erdoğan

Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Salih Zeki Çolak, Hava Kuvvetleri Komutanı Abidin Ünal ve Jandarma Kuvvetleri Komutanı Galip Mendi darbeyi gerçekleştiren askerler tarafından rehin alındı.Hulusi AkarSalih Zeki ÇolakAbidin ÜnalGalip Mendi Gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CNN Türk aracılığı ile gerçekleştirdiği bağlantıda darbecilere hiçbir şekilde imkan tanınmayacağını ifade ederek halkı darbeye tepki göstermek için meydanlara ve havalimanlarına çıkmaya davet etti. Çağrının ardından, Türkiye'nin birçok ilinde darbe karşıtı protesto gösterileri düzenlendi.Recep Tayyip ErdoğanCNN Türk

16 Temmuz sabahı, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Genel Müdürlüğüpersonelinin gerçekleştirdiği operasyonlar sonucunda darbe girişimi bastırıldı ve askerler silahları ile birlikte teslim oldu. Olaylar sonucunda 104'ü darbe yanlısı asker olmak üzere 300'den fazla kişi hayatını kaybetti, 1491 kişi yaralandı, farklı rütbelerden 8036 asker gözaltına alındı. Yargı ve sivil siyaset mensupları dahil olmak üzere toplam gözaltı sayısı 22 Temmuz tarihi ile birlikte 10 bini buldu. Bunun yanı sıra askerî, idari ve adli kurumlarda birçok kişi görevden alındı.Emniyet Genel Müdürlüğü

Gülen Hareketi destekli olduğu öne sürülen askerî darbe girişiminin ardından İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı ve Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanununun anayasal düzene karşı suçlar kapsamında yer alan ‘cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ve Türkiye Cumhuriyeti hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs’, ‘Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya Gülen HareketiTürk Ceza KanunununTürkiye Büyük Millet MeclisiniTürkiye Cumhuriyeti Anayasası

bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye teşebbüs’, ‘halkı, Türkiye Cumhuriyeti hükûmetine karşı silahlı isyana tahrik’ ve ‘cumhurbaşkanına suikast’ suçlarından soruşturma başlatıldı. 21 Temmuz'da Millî Güvenlik Kurulu toplantısı sonrasında, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından anayasanın 120. maddesi gereğince üç ay süreyle olağanüstü hâlilan edildi.Millî Güvenlik Kuruluolağanüstü hâl Darbe girişimi, Türkiye siyasi tarihinde 12 Eylül 1980 askerî darbesinden 36 yıl sonra gerçekleştirilen ilk askerî darbe teşebbüsü olarak kayıtlara geçti.Türkiye siyasi tarihinde12 Eylül 1980 askerî darbesinden

15 Temmuz gecesi girişilen darbe harekâtının amaçlarına dair yapılacak tespitler, Türkiye’nin kendisini millet ve devlet olarak yeniden inşa etmesi hususuna doğrudan etki edecek niteliktedir. Bu bağlamda darbenin amaçlarını ana hatlarıyla şöyle sıralamak mümkündür: 15 Temmuz darbe girişimi, son tahlilde bütün İslâm dünyasının istikbalini ve istiklalini hedef almış, gün geçtikçe belirginleşen bağımsızlık iradesini sekteye uğratmayı amaç edinmiştir. Batı’nın İslâm dünyasında önemli bir güç olarak gördüğü Türkiye’nin Batı’dan bağımsızlaşma eğilimine yönelik gerçekleştirilmiştir.

Doğrudan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şahsını hedef almıştır. Erdoğan’ın Batı tarafından dile getirilen -ve kendileri açısından- “güvenilmez” karakteri, Batı’nın uzun vadeli projelerinin akamete uğramasına neden olmaktadır. Batı tarafından Erdoğan sonrası bir “ulusal sol” hükümet arzulansa da, -Türkiye’nin sosyolojisi buna uygun olmadığından- “ulusal sağ” ya da “Batıcı sol ve sağın bileşiminden oluşan bir uzlaşı-merkez partisi”nin iktidara getirilmesi düşünülmüştür.

Türkiye’nin önceki dönemlerde olduğu gibi toplumun İslamileştirilmesi hususunda, dış politikada, ekonomide, teknolojide ve ağır sanayi alanlarında pasif ve bağımlı bir pozisyonda olması amaçlanmıştır. Darbe sonrası etnik ve mezhep temelli ayrışmalar körüklenerek Türkiye’nin Suriyeleştirilmesi hedeflenmiştir. Tasfiyesine girişilen ve “uyuyan hücreleri” de deşifre olmak üzere olan FETÖ’nün büyük bir kalkışmayla eski gücüne tekrar kavuşması ve Erdoğan başta olmak üzere bütün muhaliflerini ortadan kaldırması istenmiştir.

FETÖ darbe sonrası elebaşı Fethullah Gülen’i Türkiye’nin tartışmasız lideri ilan etmeyi arzulamıştır. Darbe Girişiminin Yenilgiye Uğraması Devleti ele geçirme yönelik yaklaşık 40 yıllık bir harekâtının neden başarıya ulaşamadığı hususu detaylı bir şekilde ele alınmalıdır. Ancak analizimizin sınırlılıkları göz önünde bulundurulduğunda genel hatlarıyla şunları ifade etmek yerinde olacaktır:

Darbe girişimine yönelik özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısından sonra milletin bütün unsurlarıyla sokaklara dökülmesi ve kendi iradesi dışında gerçekleşecek dizayn girişimlerine boyun eğmemesi belirleyici ögelerden biridir. 250’den fazla şehit verilmesine ve tam olarak nasıl bir muameleyle karşılaşılacağı bilinmemesine rağmen sokaklarda kalınması darbenin püskürtülmesinde kritik bir öneme sahiptir.

Türkiye’de son dönemde PKK’nin hendek sürecinin ve IŞİD’in patlayan bombalarının amacı halkın Erdoğan’a yönelik tepkisini arttırarak “darbeye müsait psikolojik meşruiyet zemini” ortaya çıkarmaktı. Ancak halkın sağduyusu ve gösterdiği psikolojik direnç sayesinde amaçlanan nitelikte bir atmosfer oluşmamıştır. Bu da darbe girişimi esnasında Erdoğan’a güçlü bir şekilde sahip çıkılmasına ve sokaklara inilmesine neden olmuştur. Darbe girişiminin hesaplanandan önce ifşa olması, FETÖ’cülerin daha erken hareket etmesine sebep olmuş ve böylelikle “Erdoğan’ı ve milleti gafil avlama” stratejisi çökmüştür. Erken harekete geçme, işlerin istendiği gibi gitmemesine ve koordinasyon eksikliklerine yol açmıştır.

Darbenin emir-komuta zinciri olarak ifade edilen “hiyerarşik” bir mahiyette gerçekleşmemesi önemlidir. Zira bu durum asker içerisinde FETÖ’cü cuntaya askeri olarak karşı koymayı mümkün kılmıştır. Ayrıca halk nezdinde darbenin “dar bir klik” tarafından gerçekleştirildiğinin anlaşılmasına neden olmuştur. I. Ordu Komutanı’nın darbe girişiminden kısa bir süre sonra sert bir açıklama yapması, asker içerisinde “kararsız” kesimin FETÖ’nün girişimine destek vermesini engellemiştir.

Ordu içerisinde donanım açısından en seçkin birimlerden olan Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın darbecilere teslim olmaması ve çatışarak önemli bir darbecinin ölümüne neden olması etkili olmuştur yılında itibaren temizlenmeye çalışılan Polis teşkilatının Erdoğan’ın yanında durması ve darbeye -FETÖCÜ bazı unsurlar dışında- karşı halkın yanında aktif bir müdahalede bulunması önem arz etmektedir. TBMM’nin, valilerin ve siyasi partilerin güçlü bir şekilde darbeyi kınaması etkili olmuştur.

İletişim teknolojilerinin gelişmesi ve haberleşme ağlarının nicelik ve nitelik açısında çeşitlilik arz etmesi etkili bir unsurdur. Zira önceki darbelerde TRT’nin ele geçirilmesi yeterli olmuştur. Ancak 15 Temmuz darbe girişiminde medyanın - hamleler yapılmasına rağmen- kontrol altına alınamaması darbecilerin emellerine ulaşmalarını engellemiştir. Medyanın özgür kalması, darbenin mahiyetinin doğru bir şekilde idrak edilmesine ve toplumun darbe karşıtlığında bazı alanlara kanalize edilebilmesine imkân sağlamıştır.

15 Temmuz gecesi yaşanan darbe girişimi; milletin güçlü duruşu, devlet içerisindeki çeşitli unsurların darbeci dar kadroya prim vermemesi ve medyanın iletişimi sağlıklı bir şekilde sağlaması sonucunda akamete uğramıştır. Ancak darbe tehlikesinin tamamen ortadan kalktığından söz etmek güçtür. Zira FETÖ’nün taktikleri ve kullandığı yöntemler göz önünde bulundurulduğunda ne denli sinsi bir yapılanmayla karşı karşıya bulunduğu anlaşılabilir. Devletin çeşitli birimlerine sızmış “uyutulmuş hücreler” uygun fırsat bulduklarında tekrar harekete geçebilecektir.

Ayrıca FETÖ’nün kurumlardaki hâkimiyetinden önce etkin olan kamuoyunda “Ergenekon” olarak bilinen yapılanmanın da darbeci bir karakterde olduğu malumdur. FETÖ’nün yanı sıra “ulusalcı” olarak bilinen bu kesimin de tekrar aktif hale gelmesi göz önünde bulundurularak tedbirler alınmalıdır. Ancak uygulanacak hükümler ve alınacak tedbirlerde “adil olma vasfı” gözetilmeli ve yeni mağduriyetlere yol açılmamalıdır.

İlan edilen OHAL vaat edildiği gibi devlet içindeki FETÖ’cü yapılanmayla sınırlanmalı, halka “sıkı yönetim” olarak yansıtılmamalıdır. Darbe girişiminde açık ve vahim bir istihbarat zaafiyeti olduğu da anlaşılmaktadır. Bu duruma yönelik gerekli müdahaleler de yapılmalı ve muhtemel girişimlere yönelik teyakkuzda olunmalıdır. Milletin ortak tepkisi bir partiye mâl edilmemeli; darbeye karşı oluşan farklı kesimlerin güçlü ittifakının bundan sonraki süreçte korunmasına önem verilmelidir.

Önümüzdeki süreç, özelde Türkiye genelde ise İslâm dünyası açısında ehemmiyet arz etmektedir. Darbe gecesinden itibaren sergilenen sağlam ve kararlı duruş devam ettirilebilirse, İslâm dünyasında birkaç yıl içerisinde siyasi güç dengeleri tamamıyla değişebilir. Özellikle milletin sebatı sayesinde, Batı desteğine rağmen güçlü bir grubun darbesine karşı durulabileceği hakikatinin anlaşılması bir milat olacaktır. Hatta Müslüman halklara yakın duran bazı askeri erkânın dengeleri tersine çevirecek hamlelere girişmesi beklenebilir. Ayrıca halkın kökü dışarıda olan söz konusu darbe girişimine boyun eğmemesi, ileride muhtemel Batılı teşebbüslere de verilmiş en güçlü cevap olacaktır.

 Ülkene sevdalıysan erken ölürsün çocuk,  Yaşamak dururken ölüm korkutur insanı,  Sen yine sevdandan vazgeçme  Bilirsin sevda büyütür insanı.  Hayallerinden vazgeçme çocuk  Ölüm korkutmasın seni yaşam capcanlı dururken  Şehitler serdarı Hazreti Hüseyin yoldaş olur sevdalıysan  Uhud kahramanı Hz. Hamza, devrim şehidi Kubilay

 O mübarek sultan Hüdavendigar gibi…  Her devirde bir Sadeddin Köpek çıkar çocuk  Her devirde doğan güne kargış okuyup,  Gönülleri bulandıran bir meczup.  Hasmının başında togan kılıcını eksik etme o vakit  Unutma her Türk fedai doğar, her kalp ölmek için çarpar.  Sü uyur, düşman uyumaz derler çocuk  Sen uyanık kal, sen hatırla

 Ardından iki yüz kırk şehit  Uyandırdı, de bizi o derin uykudan.  Sizler uyumadınız ve bizler uyandık  Ve bir parçamız bugün eksik kaldık.  Vatanı, bayrağı, milleti, devleti canından aziz bil çocuk  Kutsal bilirsen devleti, milleti bayrağı ve vatanı  Bir ulu çınara dönüşüverirsin  Delice kavrar köklerin toprağı  Ne esen bora koparır,

 Ne boz bulanık akan nehrin toprağı.  Bak medh ü senalar okunuyor çocuk  Aydınlık günlerin doğumunu müjdeliyor en yanık sesler,  Sancağı Ebu Turab tutuyor  En önde Peygamberimiz Muhammed Mustafa sallallâhu aleyhi ve sellem.  Kara sevdaya tutulan erken ölür derler çocuk  Aldırma, sen yine sevdalan, ölümüne hem de  Kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına  O vakit koskoca bir millet çağlayarak akar peşinden.

 En verimli çağında toprak olmak son değildir sana.  Ölümsüzlük gelip ilişir yakana  Türk milleti saf saf olur ardında  En körpe yürekler emrini bekler  Ne esen bora koparır o vakit seni bizden  Ne de boz bulanık akan nehirler…

 Sen vatan kahramanı, demokrasi şehidi Yine bir tarih yazdın dünya bunun şahidi Bir mucize yarattın 15 Temmuz gecesi Can verdin vatan için yoktu bunun ötesi  O nasıl bir yürek ki, binlerce tanka bedel Ölüm bile vız geldi, utandı senden ecel Seninle gurur duydu Boğaziçi Köprüsü Yeniden dile geldi Çanakkale türküsü  Seninle nöbette bak bu ülkenin tamamı İşte böyle kutlanır demokrasi bayramı Şimdi daha şanlı bak ay yıldızlı bayrağın Ey şehit oğlu şehit önderisin her çağın

 Yıldızları yağdırsak azdır senin üstüne Bak adını nakşettik gönlümüzün büstüne Şehitler asla ölmez ölümsüz her biriniz Bil ki mahşere kadar kalbimizde yeriniz... Ahmet Selçuk İlkan