VASKÜLER GİRİŞİMLER DR.ÇAĞRI BUYURGAN

VASKÜLER GİRİŞİMLER Birden fazla amaçla kullanılırlar. Doğrudan veya usg

PERİFERİK VENÖZ GİRİŞİMLER Distal venler proksimale Üst ekstremite alt ekstremiteye tercih edilir Maksimum konfor için eklem üzerindeki damar yollarına dikkat! Maksimum akım kısa ve kalın kataterlerle mümkündür.

PERİFERİK VENÖZ GİRİŞİMLER Periferik damar yolu kontrendikasyonları: 1.Enfekte deri alanı 2.Aynı ekstremitede travma,ödem,yanık 3.Aynı ekstremitede fistül

PERİFERİK VENÖZ GİRİŞİMLER Konsantre solüsyonlar ve sklerozan ya da vazoaktif tedaviler santral damar yolundan verilmelidir. Usg bilindiği üzere hipoekoik ve kolayca komprese olabilen venleri gösterir. Eksternal juguler venöz yoldan damar yolu açılacağında valsalva ve trendelenburg pratiklik sağlar.

PERİFERİK VENÖZ GİRİŞİMLER Safen venöz damar yolu açılacaksa medial malleolün 2.5cm ön ve 2.5 cm üst bölgesinden açılabilir.

SANTRAL VENÖZ KATATER Periferik damar yoluna göre daha invaziv, monitörizasyon, agresif resüsitasyon, kemoterapi gerektiren hastalarda Acilde sık kullanılan int.juguler, femoral ve subclavian damar yolları Sağ int.juguler tercih edilir. Nedeni sağ atriuma daha yakın olması ve sağ akciğer apeksinin sola göre daha alt seviyede olmasıdır. Pnömotoraks riski azalır.

SANTRAL VENÖZ KATATER İnt.juguler subclaviane tercih edilir, hem daha komprese edilebilirdir hem de valsalva ve trendelenburg ile genişleyebilir. Santral venöz katater scm medialinde, tiroit kartilaj hizasında, 45 derece ile meme başına yönlendirilerek yapılır. 5 cm’den daha fazla girilmemeli. Yoksa geri çıkıp daha laterale yönlenmeli.

SANTRAL VENÖZ KATATER İnt.juguler kataterizasyon servikal fraktür varsa yapılmamalıdır A.carotis int. komşuluğundan ötürü arter ponksiyonu yapılabilir, iğneyi hemen çekip min. 5 dakika kadar basmak gerekir. Eğer koagülopati varsa iki katı kadar süre gerekir.

SANTRAL VENÖZ KATATER İnt.juguler katater avantajı transvenöz pace açısından yarar sağlamasıdır.

FEMORAL KATATER Femoral ven,femoral arterin 1 cm medialinde bulunur. (infantlarda 0.5cm) İğne giriş yeri inguinal ligamanın 1-2 cm altında olmalıdır ki retroperitoneal hematom olmasın! İğne yine 45 derecelik açıyla başa yönlendirilir. Nabızsız arrest var! Femoral arteri palpe edemedik,femoral ven baş parmak tub.pubicum ve işaret parmağı sias’ın üzerinde olacak şekilde konduğunda oluşan “V”nin altından geçer.

Genel Bilgi Var olan santral venöz katater,hemen her endikasyonla kullanılabilir. Diyaliz kataterlerinin daha çok gerçek acil endikasyonları için kullanılması öneriliyor. Katater çevresinde infeksiyon, tromboflebit, obst. varsa kontrendikedir. Çalışmayan kataterlerde akciğer filmi çekilebilir. Eğer trombüs varsa plazminojen aktivatörlü serumlar verilebilir.

İNTRAOSSEÖZ YOL Periferik damar yolu açılamadığında intraosseöz yol güvenilir bir yoldur En uygun girişim yeri tub.tibanın medialinde 2cm aşağısıdır. Erişkinlerde aynı bölgede zorluk çıkarsa sternum,humerus,iliak kanat ve distal femur tercih edilebilir İntraosseöz yol özellikle değil de periferik damar yolu açılamadığında tercih edilmesi gereken bir yoldur.

İNTRAOSSEÖZ YOL Eğer hasta bilinçliyse lokal anesteziği mutlaka yapılmalıdır. İntraosseöz yolu çocuklarda fizisten uzak tutmalıdır. İğnesini optimum basınçla uyguluyoruz. Saat yönünde çeviriyoruz. Korteksi geçince defens azalır. İğne arkasındaki stileyi çekeriz ve iğneyi gevşek olarak bandajlarız.

İNTRAOSSEÖZ YOL Kontrol direkt grafi almak gerekebilir. (İatrojenik fraktür?) Bu yol aracılığıyla periferik damar yolundan verebildiğimiz hemen her şeyi verebiliriz. Sadece hızda farklılık olabilir ml/dk dan basınçlı uygulamada 40 ml/dk’a varabilir.

UMBİLİKAL DAMAR GİRİŞİMLERİ Hayatın ilk haftasında umbilikal ven özellikle de dehidrate bebekte belki de tek hayat kurtarıcı yoldur Arteryel yol da kullanılabilir özellikle kan gazı ve intraarteryel basınç takibi içinse Ancak umbilikal venöz yol daha hızlı ve kolay kullanılabilirdir.

UMBİLİKAL DAMAR GİRİŞİMLERİ Umbilikal ven 2 haftaya kadar kullanılabilir Prematürler için 3.5 F, normal doğanlar için 5.0 F katater kullanılır İnsizyon sonrasında ince duvarlı veni bulmak gerekir Damar içindeki pıhtılar uzaklaştırılmalı, kan gelene dek kataterin yerleştirildiğine emin olunmalı Sütür atılarak sabitlenmeli.

ARTERYEL DAMAR YOLU Akg örneklemesi ve intraarteryel basınç takibi açısından önemlidir Öncelikle radial sonrasında femoral ve en son brakial tercih edilir Sentetik vasküler greftlerin arteryel girişimlerde kullanılmaması uygundur Eğer iğneden gelen yoksa deri yüzeyine kadar iğne geri çekilip yeniden denenmeli.

ARTERYEL DAMAR YOLU Girişim yerleri açısından sinir zedelenmelerine dikkat edilmelidir Radial girişimlerde Allen testi önemlidir Elin ulnar arterden yeterli derecede kanlandığını görmek amaçlanır. İki artere bası yapılıp hastanın elini yumruk yapmasını isteriz. Açınca ulnar traseden basıncı kaldırıp kanlanmaya bakarız. 7 sn’den düşük olması normaldir.

VİDEO İNTRAOSSEÖZ YOL UMBİLİKAL DAMAR YOLU