Türklerin Yeni Yurdu Anadolu Hazırlayan: Ercan KARA

Orta Asya’nın Yeri

Orta Asya’da Türkler geçimlerini hayvancılıkla sağlıyordu. Hayvanlarına otlak bulmak için yaylak ve kışlaklar arasında konargöçer bir yaşam sürdürüyorlardı.

İnsanlar hangi nedenlerle yaşadıkları yerlerden göç eder? Nüfusun artması Otlakların yetersizliği Boylar arasındaki çatışmalar

Büyük Selçuklu Devleti yöneticilerinden Çağrı Bey, Türklere yurt bulmak için Bizans İmparatorluğunun elinde bulunan Anadolu’ya sefer düzenledi. Çağrı Bey bu topraklarda kuvvetli bir direnişle karşılaşmadı ve bu seferin ardından birçok Türk boyu ile beraber Anadolu’ya göç edildi. Böylece Türklerin Anadolu’yu yurt edinme süreci başlamış oldu.

Bizans Anadolu üzerinde hakimiyetini kaybetmeye başlamış ve Türkleri buradan çıkarmak için kalabalık bir ordu ile harekete geçmiştir. Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan Anadolu’daki Türklerin güvenliğini sağlamak, burayı kalıcı bir Türk yurdu yapmak için ordusuyla Malazgirt Ovasında (günümüzde Muş sınırı içerisinde) Bizans ordusuyla karşılaşır. Burada Selçuklu ordusu Bizans ordusunu yenilgiye uğrattı (1071).

Malazgirt Savaşı: 26 AĞUSTOS 1071 Sonuçları Türkiye tarihi başladı. Anadolu'nun kapıları  Türklere açıldı. Haçlı seferlerine sebep oldu. Anadolu’da ilk Türk Devletleri Kuruldu. Anadolu Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyetinin temelleri atıldı.

Kars sınırları içinde yer alan Ani Kalesi Alp Arslan tarafından fethedilmiştir. Alparslan Ani’ye bir mescit inşa ettirmiş burada yaşayan Hristiyanlara da dinlerini yaşama özgürlüğü vermiştir.

Anadolu’nun Türk yurdu olmasında askerlerin başarısının yanında bu yeni vatana gelen bilim insanları, sanatkarlar, tüccar ve esnaf grupları ile şeyh ve dervişlerin de önemli katkıları oldu. Aşağıda halkın eğitiminde, Anadolu’yu vatan olarak benimsemesinde önemli rol oynayan önemli şahsiyetlerden bazılarının resimlerini görüyorsunuz. Mevlana Celaleddin Rumi Hacı Bektaş Veli Yunus Emre Ahi Evran

Anadolu’da Kurulan İlk Beylikler Danişmentliler Mengücekler Saltuklular Artuklular Çaka Beyliği

Danişmentliler Beyliği (1092-1178) Danışment Gazi Tarafından Tokat, Niksar, Sivas, Amasya, Çorum, Yozgat ve Malatya civarında kurulmuştur. Danişment Gazi

Danişmentlilerin, Tokat Niksar’da açtıkları Yağlıbasan Medresesi Anadolu’daki ilk medreselerden biridir. Niksar Ulu Cami, Danişmentliler Dönemi eseri olup Anadolu’nun sağlam olarak ayakta kalabilen ilk camilerinden biridir.

Mengücek Ahmet Gazi Türbesi Mengücekler (1118-1250) Mengücek Gazi tarafından Erzurum ve çevresinde kurulmuştur. Mengücekler zamanında inşa edilen Sivas’taki Divriği Ulu Camisi ve Darüşşifası (Hastanesi) UNESCO dünya mirası listesine alınmıştır. Mengücek Ahmet Gazi Türbesi

Saltuklu Beyliği (1092-1202) Ebul Kasım tarafından Erzurum ve civarında kurulmuştur. Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliğidir. ÜÇKÜMBETLER Erzurum'un merkezinde yer alan bu kümbetlerden küçük olan ikisini kimin ve ne zaman yaptırdığı kesin olarak bilinmemektedir. İçlerinde en büyük ve farklı olanının adı Emir Saltuk Kümbeti'dir. Sekizgen olarak yapılan bu kümbet, Saltuklu Devleti kurucusu Emir Saltuk'a aittir. Diğerlerinin ise 13 veya 14. asrın başlarında yapıldığı sanılmaktadır.

Artuklu Beyliği (1101-1409) Artuk Bey’in oğulları tarafından Doğu ve Güneydoğu Anadolu çevresinde kuruldu. Hasan Keyfâ ve Âmid, Mardin ve Meyyâfârıkîn, Harput'da, üç kol halinde hüküm sürmüş bir Türkmen sülâlesidir. Artuklular Döneminde inşa edilen Diyarbakır’daki Malabadi Köprüsü dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür.

ÇAKABEY BİZANS ÇEKİŞMESİ Çaka Beyliği (1081-1093) Çaka Bey tarafından  İzmir ve çevresinde kuruldu. Denizcilikle uğraşan ilk Türk Devletidir.. Çaka Bey' in öldürülmesi Türk denizciliğine vurulan ilk darbedir. ÇAKABEY BİZANS ÇEKİŞMESİ

Bu Devletlerin Önemi Anadolu’nun fethine yardımcı oldular. Yaptıkları eserlerle Anadolu’yu bayındır hale getirdiler. Anadolu’nun Türkleşmesine yardımcı oldular.

Anadolu Selçuklu Devleti (1077-13O8) Malazgirt Zaferi’nin ardından Anadolu’nun fethiyle görevlendirildim. İç karışıklıklar yaşayan Bizans’ın zayıflığından yararlanarak İznik’e kadar ilerledim ve burayı başkent yaparak Türkiye Selçuklu Devleti’ni kurdum (1075). Marmara Denizi’nden Suriye’ye kadar alarak devletimi Anadolu’daki en güçlü devlet haline getirdim. Askerlerime ve halkıma karşı doğruluk ve adaletten ayrılmamaya çalıştım. Böylece Müslüman olmayan halkın da devlete bağlılığını sağladım. Süleyman Şah

Bugün Türk askerlerinin nöbet tuttuğu, Türk bayrağının dalgalandığı, Türkiye sınırları dışındaki tek toprak parçamız; Süleyman Şah’ın mezarı olan Caber Kalesi’dir. Günümüz Suriye sınırı içindeki Caber Kalesi

I.Kılıç Arslan (1092-1107) Süleyman Şah’ın ölümünden sonra yerine oğlu I.Kılıç Arslan geçti. I.Kılıç Arslan devletin sınırlarını Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya kadar genişletti. Ancak Avrupa’dan gelen haçlı tehlikesi Anadolu’da siyasi birliği sağlamasına engel oldu. I.Kılıç Arslan Danişmetlilerin de desteğini alarak Haçlı ordusuna büyük bir kayıp verdirdi (1097). Haçlı ordusu buna rağmen Anadolu’yu geçerek Kudüs’e ulaştı ve şehri ele geçirdi.

I.Mesut II.Kılıç Arslan (1155-1192) Anadolu tahtı 9 yıl boş kaldıktn sonra 1.Mesut Sultan oldu. Döneminin en önemli olayı 2. Haçlı seferidir. II.Kılıç Arslan (1155-1192) Danışmentlilere son verdi. Anadolu Selçuklularda ilk gümüş parayı bastırdı. Ülkeyi 11 oğlu arasında paylaştırması en büyük hatasıdır.

I.Kılıç Arslan’ın ölümünden sonra Türkiye Selçukluları Haçlı Seferleriyle mücadele etmek zorunda kaldılar. Bir yandan Haçlılarla mücadele eden Selçuklular bir yandan da Anadolu’nun tamamında kendi hakimiyetini sağlamaya çalıştılar. Mücadele ettikleri devletlerden biri de Bizans’tı. Türkiye Selçuklularının kuvvetlenmesinden endişe eden Bizans büyük bir ordu ile Türkleri Anadolu’dan çıkarmak için harekete geçti. Bizans ve Selçuklu orduları Eğirdir Gölü yakınlarında, Miryokefalon’da karşılaştı. Selçuklu ordusu Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı (1176). Bu zaferle Bizans’ın Anadolu’yu geri alma ümitleri tamamen ortadan kalktı.

Bizans’ın Anadolu’yu Türklerden geri almak istemesi. Sebebi Bizans’ın Anadolu’yu Türklerden geri almak istemesi. Sonuçları Bizans’ın Anadolu’yu alma umudu kalmadı. Bizans savunmada kaldı. Avrupalılar Anadolu’ya Türkiye adını verdiler. Malazgirt Anadolu’nun kapılarını açmış, Miryokefalon ise Anadolu’nun sonsuza kadar Türk yurdu olduğunu ispatlamıştır.

Yükselme Dönemi I.Gıyasettin Keyhüsrev (1192-1196): Ağabeyine yenilerek Bizans’a sığındı. Rüknettin Süleyman Şah (1196-1204): Saltuklular’ı yıktı. II.Gıyasettin Keyhüsrev (1204-1211): Antalya’yı alarak önemli bir ticaret merkezi haline getirdi. Bir tersane yapıldı. Samsun’u aldı ve kapanmış olan Karadeniz ticaret yolunu açtı. Venediklilerle bir ticaret antlaşması yaptı. Haçlı Seferleriyle canlanan Akdeniz ticaretinden yararlanmak isteyen Anadolu Selçukluları ticaret yollarının ve liman şehirlerinin ele geçirilmesine önem verdiler. İzzettin Keykavus (1211-1220): Sinop u alarak önemli bir ticaret merkezi haline getirdi. Trabzon Rum İmparatorluğunu vergiye bağladı. Anadolu’yu uluslararası bir ticaret merkezi haline getirdi.

Alaaddin Keykubat (1220-1237): Anadolu Selçuklu Devleti Keykubat zamanında en parlak dönemini yaşadı. Alanya’ yı alarak bir tersane yaptırdı. Yassı Çemen Savaşı (1230) Harzemşahların Ahlat’a saldırması üzerine başlayan savaşı Alaaddin Keykubat kazandı ve Harzemşahlar yıkıldı. Kırım’a bir sefer yaparak Karadeniz ticaret yoluna hakim oldu. Alaaddin Keykubat Konya Alaaddin Camisi ve Selçuklu sultanları türbesi

Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılışı Kösedağ Savaşı (1243) Baba İshak İsyanı(1240) Sebebi: Baba İshak isyanının Moğollara cesaret vermesi. Sonuçları: Anadolu Selçuklu Devleti Moğolların Egemenliği altına girdi. Anadolu Selçuklu Devleti dağılma dönemine girdi. Anadolu tahrip oldu. Birçok beylik kuruldu Sebepleri: Devletin kötü yönetilmesi. Asya dan gelenlerin doğu ve güney doğu da birikmesi. Sonuçları: Bu olay Moğollara cesaret verdi. Bu olay Anadolu Selçuklu Devleti’nin eski gücünde olmadığını gösterdi.

SİYASİ BİRLİKTEN YENİDEN BEYLİKLERE (II. Beylikler Dönemi) Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun büyük bölümü Moğol hakimiyetine girdi. Türkler, Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflaması ve yıkılması sürecinde beylikler kurarak bağımsızlıklarını korumaya çalıştılar. Böylece Anadolu’da siyasi birlik parçalandı; yeniden beylikler dönemi başladı. Böylece beylikler tarafından Anadolu’nun tamamına yakını Türk hakimiyeti altına girdi. Anadolu’da düzen ve asayişi yeniden sağladılar.

Osmanlılar: Söğüt ve Domaniç’te Osman bey tarafından kuruldu Osmanlılar: Söğüt ve Domaniç’te Osman bey tarafından kuruldu. Oğuzların Kayı boyundandır. En çok karaman oğulları ile uğraştılar.

Karamanoğullar: Konya, Karaman ve civarında Mehmet Bey kurdu Karamanoğullar: Konya, Karaman ve civarında Mehmet Bey kurdu. Mehmet Bey Türkçeyi resmi dil ilan etti (1277).

Germiyanoğulları: Kütahya civarında kuruldular Germiyanoğulları: Kütahya civarında kuruldular. Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı’yı Osmanlılara çeyiz olarak verdiler.

Karesioğulları: Karesi bey tarafından Balıkesir ve Çanakkale de kuruldu. Osmanlıların (Orhan Bey) ele geçirdiği ilk beyliktir. Bu beyliğin alınmasıyla Osmanlılar denizciliğe başladılar.

Hamitoğulları: Isparta, Yalvaç, Eğirdir, Akşehir ve Beyşehir i 80 bin altın karşılığı Osmanlılara sattılar.

Menteşeoğulları: Muğla ve civarında kuruldu.

Candaroğulları: Kastamonu ve Sinop ta kuruldu.

Aydınoğulları: Birgi, Selçuk ve Tire’de kuruldu.

Dulkadiroğulları: Maraş ta kuruldu.

Saruhanoğulları: Manisa ve Civarında kuruldu.

Eretna: Erzurum, Erzincan ve Sivas civarında kuruldu.