Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi FTR AD AYAK AĞRILARI Dr. Nurettin TAŞTEKİN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi FTR AD

% 14 - 25 Genel Bilgi Kadın 50 yaş üzeri Obezite Diz, kalça, bel ağrısı % 14 - 25 Hill CL et al, Journal of Foot and Ankle Research, 2008 Thomas MJ, Pain, 2011

ANATOMİ

AYAĞIN ARKLARI

ARKLARIN YAPISI

Orta Ayak Ayak Bileği-Tarsal Bölge-Topuk Arka Ayak Ön Ayak

AYAK BİLEĞİ-TARSAL BÖLGE Ayak bileği burkulmaları-İmpingement sendromu Lateral pre-malleolar bursit Tarsal tünel sendromu Posterior tibial tendon disfonksiyonu Peroneal tendinit Sinus tarsi sendromu Tarsal koalisyon Ayağın geçici osteoporozu Talus’un osteokondral lezyonları

AYAK BİLEĞİ BURKULMALARI Spor yaparken ve yürürken İnversiyonda burkulma Fraktür varsa iyileşme 6-10 hafta Bağ yaralanmaları 2-3 hafta atel Yeni yaralanmalardan kaçınılmalı Çocuklarda epifiz hattı DİKKAT!

İMPİNGEMENT SENDROMU Genelde strain sonrası ANTERİOR İMPİNGEMENT Genelde strain sonrası Sıçrama hareketini sık yapanlarda AİTFL-ATFL hassasiyeti Ayak bileği dorsifleksiyonda ağrılı Sinovit-inflamasyon Çömelme ile artan ayak bileği önü ağrısı Tanı: Muayene + MR

POSTERİOR İMPİNGEMENT İMPİNGEMENT SENDROMU POSTERİOR İMPİNGEMENT Parmak ucundan bileğe güç uygulama Balet-balerinlerde sık Diğer sporlarda daha az Os Trigonum olanlarda sık Plantar fleksiyonda ağrı

TARSAL TÜNEL SENDROMU Sıklığı az RA, diabet Ayak iç kısmı ve sırtında Karıncalanma hissi, Uyuşukluk Semptomlar uzun süre ayakta durma ve yürüme ile artar, istirahatle azalır Sinir trasesi boyunca baskı ile ağrı

PERONEAL TENDİNİT Peroneal tendonlar; Peroneus longus ve brevis Görev: Eversiyon ve abduksiyon Romatoid artrit + İnversiyon yaralanmaları Os peroneum: Toplumda %20 Cuboid boşlukta Lateral ark ayak ağrısı Valgus deformitesi

SİNUS TARSİ SENDROMU Lateral ayak ağrısı + Ayak instabilitesi Sinus tarside hassasiyet Lokal anestezi ile ağrı İnversion tipi yaralanmalar İnflamatuvar eklem hastalıklar TANI: MR

TOPUK BÖLGESİ AŞİL TENDİNİTİ RETROKALKANEAL BURSİT ENTEZOPATİLER

AŞİL TENDİNİTİ Aşil tendonunun aşırı kullanımı Tendonun inceliği Kas yapısının zayıflığı Sıçramalı koşu Sert zeminde aşırı aktivasyon Aşırı pronasyon zorlamalı hareket Topuk desteği olmayan ayakkabılarla spor Ağrı ve hassasiyet, şişlik Ayakbileği dorsifleksiyonunda ağrı

RETROKALKANEAL BURSİT İnflamatuvar hastalıklarda nadir Tekrarlayan minör travma ve sürtünmeye bağlı Deri üzeri kızarık, hiperkeratotik Yatağa bağımlı hastalarda sık

ENTEZOPATİLER Kalkaneal entezopati SPA Düzensiz erozyon ve kemik doku birikimi

PLANTAR FASİİT Obezite / Ani kilo alımı Koşma / Yürüme aktivasyonları Uzun süreli ayakta kalma Kötü ayakkabı İnaktivite

ORTA AYAK BÖLGESİ PES PLANUS PES CAVUS

PES PLANUS KONGENİTAL EDİNSEL Tarsal koalisyon Kongenital pes valgus Pes kalkaneovalgus EDİNSEL Ligamantöz laksite Kas zayıflığı Artrit Kontraktüre sekonder

PES PLANUS Taban temas alanı ile disabilite arasında korelasyon Kalkaneal eğimle ağrı ve disabilite ters korelasyon Uzunca, Tastekin , Birtane T Rheumatol 2006 Kas ağrısı Sertlik Baldır ağrıları Ayakta durma ve yürüme ağrılı Medial longitidunal ark düz Muayene Pedobarografi X-ray

PES CAVUS Plantar konkavitede artış Nörolojik nedenli Metatars başı baskı ağrıları Hiperpresyon nasırları

ÖN AYAK BÖLGESİ METATARSALJİ İNTERMETATARSAL BURSİT MORTON NÖRİNOMA STRES FRAKTÜRLERİ ASEPTİK NEKROZ PLANTAR FİBROMATOSİS-LEDDERHOSE HASTALIĞI HALLUKS RİJİDUS HALLUKS VALGUS SESAMOİTİS GUT

METATARSALJİ Kapsülit Metatars anomalileri Dorsiflexed Elonge Plantarflexed Kısa metatars Stress Fraktürleri İnflamatuvar İnfeksiyon Tümör Avasküler nekroz Ön ayak ağrısının en sık nedeni Ağrı metatars başının altında -en sık 2. metatars Metatarsal baş altı yastık bursiti Ayırıcı tanı: Nörinom

% 63 % 18 % 17 % 2 106 genç sağlıklı birey Kanatlı U et al. Pressure distribution patterns under the metatarsal heads in healthy individuals. Acta Orthop Traumatol Turc 2008

MORTON NÖRİNOMA En sık 3.- 4. metatarsal baş arası Neoplazm değil Periferal fibrosis İnterdigital baskı ile Sıkışma baskısı: metatarsal baş intermetatarsal ligament bursa baskısı İki parmak arası hipo veya parestezi Morton / MTP artrit ayrımı

STRES KIRIKLARI Metatarsal kemiklerde Koşucu ve baletlerde sık Orta-ileri yaş spor aktiviteleri yapanlarda RA veya diabetik osteoartropati TANI: X-ray veya MR MR veya kemik sintigrafisi ile fraktür öncesi stres yaralanması tespiti

ASEPTİK NEKROZ 2.-3. metatarsal başı aseptik nekroz Osteoartrit kaynaklı Yüksek topuklu ayakkabı Tekrarlayan travma

PLANTAR FİBROMATOSİS-LEDDERHOSE HASTALIĞI Benign Fasyanın hızlı büyüyen fibromatöz lezyonu Elin dupuytren kontraktürüne eş Hassas veya hassas olmayan kitle Plantar fasya proximalinde medialinde TANI: USG – MR

HALLUKS RİJİDUS 1.MTP osteoartriti Ekleme yüklenme Travma Eklem hastalıkları Ağrı Ağrı + krepitasyon

HALLUKS VALGUS Prevelans; 18-65 yaş % 23 65 yaş üstü % 36 Kadın : % 30 Plantar fleksiyonda 1.parmak Fleksible ön ayak valgusu Prevelans; 18-65 yaş % 23 65 yaş üstü % 36 Kadın : % 30 Erkek: : % 13 Sheree N, J Foot Ankle Res, 2010 Artmış 1. metatars yükü 1. Metatars dorsifleksiyonu Yükselmiş 1. metatars aksı Halluks Valgus

HALLUKS VALGUS Artmış metarsal açı Kadınlarda sık Genetik ? Dar-yüksek topuklu ayakkabı Genelde asemptomatik Ağrı-ayakkabıyla veya gece ağrısı X-RAY: HV açısı / İntermetatarsal

SESAMOİTİS Sportif yaralanma veya aktivasyon Taban ağrısı Sesamoid osteoartriti Gençlerde: sesamoid nekrozu osteokondrit hipoplazi Fraktür

GUT

GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTESİ ROMATOİD AYAK PATOLOJİ SORUN ENGELLİLİK İNFLAMASYON AYAK YAPISI Eklem Hasarı Deformite AYAK FONKSİYONU Taban Basıncı Yürüme özellikleri GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTESİ

ÖN AYAK SORUNLARI ARKA AYAK SORUNLARI PATOLOJİ Erozyon Prone Ayak Halluks Valgus Çekiç/Pençe Parmak İNFLAMASYON Ödem, sinovit Prone Ayak Subtalar Valgus Pesplano Valgus A Ğ R I ÖN AYAK ARKA AYAK

DEFORMİTE SIKLIKLARI Erken dönem ayak tutulumu %14 ilk tutulan eklem 14.7-38% % 86 Ayak deformitesi % 69 Erozyon % 59 Pes Planus %45 Halluks Valgus %27 Subtalar Valgus % 25 Çekiç Parmak Taştekin N ve ark., 2002, FTR Dergisi %14 ilk tutulan eklem %89 Ayak Bileği (36%) Ön ayak (30%) Arka ayak (17%) Orta ayak (7%) Borman P et al. Open Rheumatol J. 2012 %78.8 HV %62 Pes Planus %36.5 Karatepe G et al. Int Rheum Dis, 2010

PRONE AYAK Azalmış adım uzunluğu Azalmış tek ayak dengesi YÜRÜMEDEKİ SORUNLAR Azalmış adım uzunluğu Azalmış tek ayak dengesi Uzamış çift ayak desteği Gecikmiş topuk kalkışı Yük binerken genu valgus

FİZİK MUAYENE BULGULARI PRONE AYAK FİZİK MUAYENE BULGULARI Subtalar alanda aşırı hassasiyet Sınırlı inversiyon Zayıf ve ağrılı TP Ağırlıklı postürde prone ayak Diz medial kollateral ligaman laksisitesi

FİZİK MUAYENE BULGULARI HALLUKS VALGUS YÜRÜMEDEKİ SORUNLAR Lateral ve posteriora yük aktarımı Azalmış tek ayak dengesi Gecikmiş topuk kalkışı FİZİK MUAYENE BULGULARI Başparmağın laterale deviasyonu 1.MTP hassasiyeti ve ağrı Fleksör hallucis breviste kısalma Baş parmak abduksiyonunda kısıtlanma

ÇEKİÇ/PENÇE PARMAK Azalmış roll off Azalmış tek ayak dengesi YÜRÜMEDEKİ SORUNLAR Azalmış roll off Azalmış tek ayak dengesi Öne doğru atakta zayıflık

FİZİK MUAYENE BULGULARI ÇEKİÇ/PENÇE PARMAK FİZİK MUAYENE BULGULARI MTP-DIF Hiperextansiyon PIF fleksiyon MTP Hiperextansiyon PIF-DIF fleksiyon Callus formasyonu Sınırlı MTF extansiyonu

Teşekkür ederim...