BATIYA ERKEN AÇILAN KENT SELANİK N.Y İyi dersler… 1. Kazanım Atatürk’ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel yapısını analiz eder.

Bir insanın doğduğu yer o insanın hayatını nasıl etkiler? Selanik’in Konumu Atatürk’ün Şehri Selanik Rumeli’de yer alan bir Osmanlı kenti olan Selanik için “Batıya erken açılan kent” denmiştir. Haritada Selanik nerededir? Selanik, günümüzde hangi ülke Sınırları içindedir? Selanik için neden “Batıya Erken Açılan Kent” denmiştir? Soru Yorum? Bir insanın doğduğu yer o insanın hayatını nasıl etkiler?

daha çok azınlıklar hakimdi. önemli yeri olan bir şehirdi. Selanik’te Ekonomi Selanik şehrinde ticaret ve zanaata, daha çok azınlıklar hakimdi. Selanik, Osmanlının Avrupa ile ticaretinde önemli yeri olan bir şehirdi. Ege kıyısında yer alan, işlek bir limana sahipti. Deniz kıyısında olması deniz ticaretinin gelişmesini sağlamıştı. Nüfusu da, ticarete bağlı olarak gelişmişti.

Selanik, sadece deniz ulaşımıyla değil Selanik’te Ulaşım Selanik, sadece deniz ulaşımıyla değil demiryolu ulaşımıyla da gelişmiş bir şehirdi. Üsküp, Belgrat ve İstanbul gibi önemli şehirlere demiryolu ağıyla bağlıydı.

Selanik, birçok milletin bir arada yaşadığı kozmopolit Selanik’te Selanik’te İletişim Selanik, birçok milletin bir arada yaşadığı kozmopolit (farklı dinlere inanan, farklı dilleri konuşan, farklı ırklardan oluşan) bir şehirdi. Selanik’te farklı dillerde birçok gazete ve derginin çıkması, kültürel etkileşimi ve zenginliği artırmıştır. Uyarı Yorum! Bu yüzden Selanik’te farklı dillerde birçok gazete ve dergi çıkardı. Avrupa’da yaşanan gelişmeler ilk bu şehre ulaşır ve daha sonra diğer Osmanlı şehirlerine yayılırdı. Soru Yorum? Farklı dillerde birçok gazete ve derginin çıkması Selanik’in hangi alanda gelişmesini sağlamıştır?

Milliyetçilik, Selanik’te Selanik’te Sosyal Yapı Milliyetçilik, Osmanlı İmparatorluğunu parçalamış, Bağımsız Türkiye Cumhuriyetinin Kurulmasını sağlamıştır. Selanik’teki barış ortamının bozulmasının nedeni 1789 Fransız İhtilali’dir. Azınlıklar, Fransız İhtilali nedeniyle yayılan milliyetçilik akımı yüzünden Osmanlı’dan ayrılarak bağımsız olmak için isyanlar çıkarmışlardır. Uyarı Yorum! Selanik’te Türklerle beraber, Rum, Bulgar, Sırp, Yahudi, Ermeni gibi milletler yer almaktaydı. Birbirinden farklı bu milletler, Hoşgörünün hakim olduğu Selanik’te 19. yüzyıla kadar huzur ve güven içinde yaşamışlar ve zengin bir kültürel yapının oluşmasını sağlamışlardır. Soru Yorum? Soru Yorum? Selanik’te farklı milletlerin bir arada yaşamasının sonuçları neler olabilir? 19. Yüzyılda bu huzur ve güven ortamı Neden bozulmuş olabilir?

Osmanlı’yı Parçalanmaktan Kurtarma Akımları Osmanlıcılık İslamcılık Türkçülük Batıcılık Fikir Akımları Osmanlı’yı Parçalamaktan Kurtarma Akımları 19. Yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı parçalanma sürecine girmişti. Yüzyıllar boyunca Türklerle birlikte, Osmanlı sınırları içinde yaşayan azınlıklar yani Rumlar, Sırplar, Arnavutlar, Bulgarlar, Karadağlılar, Romanyalılar, Araplar ve Ermeniler, Fransız İhtilali ile yayılan milliyetçilik akımının ve Batılı devletlerinin kışkırtmaları ile Osmanlı’dan ayrılıp bağımsız olmak için isyanlar çıkardılar. Askeri, siyasi, ekonomik birçok alanda gerileyen Osmanlı, elinde kalan toprakları korumakta zorlanıyordu. Devlet parçalanmanın eşiğindeydi. Bu isyanların Osmanlı’nın sonunu hazırladığını gören halk ve aydınlar Osmanlı’nın parçalamasını engellemek için bazı düşünce akımları ortaya atmışlardır. Ama bu akımlarda Osmanlı’nın parçalamasını engelleyememiştir. Soru Yorum? O dönemde yaşasaydınız devleti parçalanmaktan Kurtarmak için ne yapardınız?

Yunanistan’ın bağımsız olması ile geçerliliğini kaybetmiştir. Osmanlıcılık Uyarı Yorum! Osmanlıcılık düşüncesi Sırpların milliyetçilik akımından etkilenerek isyan etmesiyle darbe almış, Yunanistan’ın bağımsız olması ile geçerliliğini kaybetmiştir. Ülkede yaşayan herkesin din farkı gözetilmeden eşit tutulması halinde devletin dağılmaktan kurtulacağını savunuyorlardı.

İslamcılık Uyarı Yorum! Bu düşünce Arapların, I. Dünya Savaşı’nda İngilizlerin yanında olmasıyla önemini yitirmiştir. Bütün Müslümanların, halifenin egemenliği altında toplanmasını amaçlayan bir düşüncedir.

Türkçülük Uyarı Yorum! Türkçülük fikri, Osmanlı’nın I.Dünya Savaşı’nda yenilmesiyle önemini yitirmiştir. Bütün Türkleri tek bir devlet ve bayrak altında toplamak isteyen düşünce akımıdır.

Batıcılık fikri hiçbir zaman önemini yitirmediği gibi, Uyarı Yorum! Batıcılık fikri hiçbir zaman önemini yitirmediği gibi, bu fikrin bir kolu olan “sadece batı tekniğinin devlete alınması” düşüncesi Türkiye Cumhuriyeti’nin temel yapıtaşlarından birini oluşturmuştur. Osmanlının kurtuluşunun tek yolunun her alanda batıya ayak uydurmak olduğunu belirten bir görüştür.

Yukarıda gördüğünüz ev, nerede ve kime ait? Mustafa da Çocuktu Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında, Selanik'te Koca Kasım Mahallesi, Islahhane Caddesi'ndeki bu evde doğdu. Yukarıda gördüğünüz ev, nerede ve kime ait?

Mustafa Kemal’in Ailesi Zübeyde Hanım ile Ali Rıza Bey’in evliliklerinden altı çocuk dünyaya gelmişti. Bunlardan Mustafa ve Makbule dışında Fatma, Ahmet, Ömer ve Naciye küçük yaşlarda ölmüşlerdir. Bilgi Yorum! Ben de Mustafa Kemal’in eşi Latife Hanım’ım. Mustafa Kemal, zamanın örf ve adetlerinin aksine gittiği yerlere beni de götürürdü. O, kadına değer verirdi. Ben Makbule. Mustafa Ağabeyimden 6 yaş küçüğüm. Ağabeyim yeni bir devlet kurduktan sonra, soyadı kanunu çıkarınca “Atadan” soyadını kullanmaya başladım. Ben Zübeyde. Hacı Sofi ailesindenim. Dedelerim, Osmanlı’nın yedinci padişahı Fatih tarafından iskân politikasına göre Konya’dan Selanik’e gelmişlerdir. Ben Ali Rıza. Osmanlı’nın yedinci sultanı Fatih tarafından dedelerim iskân politikasına uygun olarak Söke’den Selanik’e yerleşmişlerdir.

1933 de Atatürk ve Venizelos bir antlaşma imzaladılar ve ev Ata’nın doğduğu ev olarak onaylandı. 1937 de Yunanistan evi, Türkiye Cumhuriyeti’ne Atatürk Müzesi haline getirmesi için izin verdi.

Atatürk Evi Müzesi Evin İlk Katı Atatürk’ün Evi Selanik/Yunanistan Seyit Ahmet Mırık

Atatürk Evi Müzesi Oturma Odası Atatürk’ün Evi Selanik/Yunanistan Seyit Ahmet Mırık

Atatürk Evi Müzesi Mutfak Atatürk’ün Evi Selanik/Yunanistan Seyit Ahmet Mırık

Atatürk Evi Müzesi Misafir Odası Atatürk’ün Evi Selanik/Yunanistan Seyit Ahmet Mırık

Haydi Kendini Değerlendir!

TEOG-1 2013-2014 Bakanlar’da ortaya çıkan ayrılıkçı fikirler, Osmanlı aydınları arasında yeni anlayışlara neden oldu. Fransız İhtilali’nin etkilerini gören bu kişiler Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık gibi fikir akımlarına yöneldiler. Bu akımların ortak amacı, devleti içinde bulunduğu kötü durumdan kurtarmaktı. Bu paragrafa göre, Mustafa Kemal’in doğup büyüdüğü dönemle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? Fransız İhtilalî’nin Osmanlı’da etkili olduğu Kurtuluş için farklı fikirlerin ortaya çıktığı Fikir akımlarının kötüye gidişi durdurduğu Azınlıkların Osmanlı’dan ayrılmak istediği Cevap: C

TEOG-1 2013-2014 Atatürk’ün çocukluk dönemini geçirdiği Selanik şehrinin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, şehirde farklı kültürlerin bir arada yaşadığının kanıtıdır? Çok uluslu yapısı İşlek bir limanı olması Askeri okulların bulunması Avrupa ile demir yolu bağlantısının varlığı Cevap: A

Cevap: B TEOG-1 2013-2014 MAZERET Mustafa Kemal’in çocukluk dönemini geçirdiği Selanik, çeşitli din ve milletlerden oluşan nüfusuyla renkli bir yapıya sahipti. Yüzyıllarca bir arada yaşayan bu farklı kültürler, Fransız İhtilaili’nin etkisiyle çatışma ortamını içine sürüklenmişlerdir. Bu bilgilere göre, Selanik şehrinin sosyal ve kültürel yapısına ilişkin; Çok uluslu bir yapıya sahiptir. Zengin bir kültürel yapı vardır. Milliyetçilik düşüncesi etkili olmuştur. Ticari hayata gayrimüslimler hakimdir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? Yalnız I B) I, II ve III C) I, III ve IV D) I, II, III ve IV Cevap: B

Cevap: D TEOG-1 2013-2014 MAZERET “Selanik şehrinin çeşitli din ve milliyetten oluşan nüfus yapısı, Mustafa Kemal’in ........................ etkili olmuştur.” Verilen cümlede boş bırakılan yere, aşağıdaki ifadelerden hangisi yazılırsa bilgi bütünlüğü doğru sağlanmış olur? A) Bilimsel ve akılcı anlayışa sahip olmasında B) Yönetim tecrübesi kazanmasında C) Askerlik bilgisinin gelişmesinde D) Farklı kültürleri tanımasında Cevap: D

TEOG-2 2013-2014 Selanik, Rumeli’de yer alan bir Osmanlı kentiydi. Limanıyla Ege Denizi’ne açılan şehir, Osmanlı’nın Avrupa ile ticaretinde önemli bir konuma sahipti. Selanik aynı zamanda demir yolu ile Manastır, Belgrad ve İstanbul’a bağlanmıştı. Ayrıca kentte Türklerle birlikte Rum, Bulgar, Sırp ve Yahudiler yaşamaktaydı. Bu bilgilerden Selanik ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisine çıkarılamaz? Kültürel etkileşime açıktır. Güçlü bir donanması vardır. Çok uluslu bir yapıya sahiptir. Avrupa ile ekonomik ilişkilerin yaşandığı bir kenttir. Cevap: B

TEOG-1 2014-2015 Selanik şehrinde Türkler, Rumlar, Bulgarlar, Sırplar Yahudiler ve Ermeniler gibi milletler yaşamaktaydı. Selanik şehrindeki bu çok uluslu yapının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenemez? İnanç birliğinin sağlanmasına Kültürel zenginliğin oluşmasına Kültürel etkileşimin yaşanmasına Toplumsal hoşgörünün gelişmesine Cevap: A

TEOG-1 2014-2015 MAZERET Cevap: A

Cevap: A TEOG-2 2014-2015 MAZERET Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençliğini geçirdiği Selanik ve Manastır şehirlerindeki azınlıklar, bağımsızlık talebiyle ayaklanmalar çıkarıyorlardı. Verilen bilgiye göre, Mustafa Kemal’in yaşadığı bu şehirlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Fransız İhtilali’nin sonuçlarından etkilenmiştir. Osmanlı egemenliği dışında kalan topraklardır. İtilaf Devletleri’nin işgali altındadır. Canlı bir ticaret merkezidir. Cevap: A

TEOG-1 2015-2016 Sosyal bilgiler öğretmeni, İnkılap Tarihi dersinde Atatürk’ün doğup büyüdüğü Selanik ve Manastır şehirlerini anlatırken bir öğrencinin sorusuna, “Rum, Bulgar, Sırp, Yahudi ve Ermeni gibi milletler bir arada yaşamıştır.” cevabını vermiştir. Buna göre öğrenci, öğretmenine aşağıdaki sorulardan hangisini sormuştur? A) Atatürk’ün okul hayatında başarılı olmasında neler etkilidir? B) Atatürk’ün yaşadığı şehirlerdeki kültürel farklılığın sebebi nedir? C) Atatürk’ün Millî Mücadele lideri olmasının nedeni nedir? D) Atatürk’ün tüm dünya tarafından tanınmasında neler etkili olmuştur? Cevap: B

TEOG-1 2015-2016 • Liman ve demir yolu ile ülkenin ve dünyanın farklı yerleriyle irtibat hâlindeydi. • Ticari önemi nedeniyle çok sayıda yabancı tüccar tarafından ziyaret ediliyordu. • Avrupa’da basılan gazete, dergi ve kitapların kolayca temin edilebildiği bir yerdi. Selanik’e ait bu özelliklerden yola çıkarak şehirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Eğitim öğretim imkânları gelişmiştir. B) Din ve vicdan hürriyeti vardır. C) Kültürel etkileşime açıktır. D) Milliyetçilik akımı etkilidir. Cevap: C

Cevap: B TEOG-1 2015-2016 MAZERET Selanik’in aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle şehrin sosyal yapısına vurgu yapılmıştır? A) Gelişmiş bir ticaret ve sanayi şehridir. B) Farklı inanç ve milletler bir arada yaşamaktadır. C) Çok sayıda gazete ve derginin basıldığı yerdir. D) Dünyanın farklı yerleriyle liman ve demir yolu bağlantısı vardır. Cevap: B

Cevap: C TEOG-1 2015-2016 MAZERET Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençlik çağlarını yaşadığı Selanik ve Manastır şehirlerinde azınlıklar yaşıyordu. Bu azınlıklar Fransız İhtilali’nin de etkisiyle bağımsızlık talebiyle ayaklanmalar çıkarıyorlardı. Verilen bilgiye göre, Mustafa Kemal’in yaşadığı bu şehirlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Canlı bir ticaret merkezidir. B) Osmanlı egemenliği dışındadır. C) Milliyetçilik akımından etkilenmiştir. D) İtilaf Devletleri’nin işgali altındadır. Cevap: C

Cevap: B TEOG-2 2015-2016 Atatürk’ün çocukluk dönemini yaşadığı Selanik’in taşıdığı özelliklerden bazıları şunlardır: I. Farklı milletler bir arada yaşamıştır. II. Önemli fikir akımlarının etkisindedir. III. Zengin bir basın-yayın hayatı vardır. IV. Çok uluslu bir yapıya sahiptir. Bu bilgilerin sosyal ve kültürel özellikler olarak sınıflandırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru yapılmıştır? SOSYAL KÜLTÜREL A) I ve II. III ve IV. B) I ve IV. II ve III. C) II ve III. I ve IV. II ve IV. I ve III. Cevap: B

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ NURETTİN YAKAR SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ