ETKİLİ İLETİŞİM DERSİNE HOŞ GELDİNİZ Haftalar Yrd. Doç. Dr. Selim EMİROĞLU

EĞİTİM KURUMLARINDA ÖRGÜTSEL İLETİŞİM sayfa

Eğitim Kurumlarında Örgütsel İletişim Örgüt kelimesi, Türk Dil Kurumu sözlüğünde ortak bir amacı veya işi gerçekleştirebilmek için bir araya gelmiş kurumların veya kişilerin oluşturduğu birlik, teşekkül, teşkilat, bir kuruluşa bağlı alt bölümler bütünü olarak tanımlanır. 246

Örgütlerin en büyük sorunlarından biri İletişimsizliktir. İş görenler genellikle örgütlerinde kişiler ve bölümler arası iletişimin yeterince sağlıklı olmadığını, yönetici-iş gören iletişiminde önemli sorunlar yaşandığını, örgütlerde iletişim kalitesinin yeterince gelişmediğini dile getiriyorlar. Benzer durum ve şikayetler eğitim örgütleri için de geçerlidir. Sayfa 245 Eğitimde örgütler arasında veya örgüt içinde ne tür iletişim sorunları yaşanabilir ?

Eğitim örgütlerinde gerçekleşen İletişimde insanlar birbirinin fikir ve tecrübelerinden yararlanmalıdır. İnsan kendi deneyimlerinden ve yaşantılarından olduğu kadar iletişim aracılığıyla başkalarının deneyim ve yaşantılarından da yararlanır. Genelleme ve çıkarsama yaparak yeni bilgilere ulaşır. İnsan yalnız doğayı etkilemek, değiştirmek ile kalmamış varlığını sürdürmek için de belli kurallar ve değerler üreterek örgütlenmiş, toplumsal, kültürel kurumlar oluşturmuştur. Bu kurumların oluşması kadar sürdürülebilmesi de iletişimle gerçekleşmiştir. sayfa 246

Eğitim kurumlarında örgütsel iletişimin dört amacı bulunmaktadır. Bunlar: İşlerin koordinasyonu: Örgütsel ve yönetsel işlerin etkin olarak koordinasyonuna katkı sağlar, Problem çözme: Örgütün farklı departmanları arasında, çalışanları arasında ortaya çıkan problemleri aşmak, (İşlerin aksamadan yürütülmesi amacıyla ortaya çıkan problemlerin çözümü) Bilgi paylaşımı: İletişim örgüt üyelerinin elde etmiş oldukları yeni bilgilerin diğer üyelerle paylaşımını sağlar, Çatışmanın çözümü: Bireyler gruplar veya departmanlar asında çatışmanın giderilmesi etkin iletişim sayesinde olabilir. sayfa 249

Eğitim Kurumlarında İletişim Sürecinin İşleyişi Bütün örgütsel çevrelerde iki temel iletişim türü vardır. Bunlar biçimsel ve biçimsel olmayan iletişimdir. Biçimsel iletişim, örgütte örgütsel kurallar doğrusunda gerçekleştirilen, örgüt üyelerin kişiliklerinden soyutlanmış, statüler arası bir iletişim türüdür. Biçimsel olmayan iletişim ise çalışanların oluşturdukları biçimsel olmayan gruplar ve bu gruplar arasında gerçekleşen kişiler arası bir iletişimdir. sayfa 256

BİÇİMSEL İLETİŞİM Biçimsel iletişime formal, biçimsel olmayan iletişime informal iletişim de denir. Biçimsel iletişimde alttan üste ve üstten alta doğru hiyerarşik bir yapılanma vardır. Biçimsel iletişim dört boyuttur. Bunlar: Yukarıdan aşağıya doğru iletişim Aşağıdan yukarıya doğru iletişim Yatay iletişim Çapraz iletişim

Yukarıdan aşağıya doğru iletişimde üstten alta emir ve talimatlar gönderilir. Örneğin okul müdürü öğretmene çeşitli emir ve görevler verebilir. Aşağıdan yukarıya doğru iletişim alt birimlerde çalışanlardan üstlerine doğru gelişen iletişimdir. Örneğin bir öğretmenin okul müdürüne sunduğu rapor, öneri ve teklifler.

Yatay iletişim aynı veya benzer kademedekilerin rutin faaliyetleri sırasında kurdukları iletişimdir. Örneğin bir okuldaki iki müdür yardımcısı arasındaki iletişim. Çapraz iletişim, farklı çalışma birimlerindeki birbirinin astı ya da üstü olmayan çalışanlar arasındaki iletişimdir. Örneğin bir okuldaki müdür ile Milli Eğitim müdürlüğündeki bir şube müdürü arasındaki iletişim

BİÇİMSEL OLMAYAN İLETİŞİM Örgütlerde resmi olmayan yollarla kurulan iletişimdir. Biçimsel iletişim, örgütün faydacı gereksinimlerini karşılarken biçimsel olmayan iletişim iş görenlerin insani amaçlarla iletişim kurma gereksinimlerinin sonucunda gerçekleşir. Biçimsel olmayan iletişim sistemi biçimsel örgüt üyeleri arasındaki düzenlemelere bağlı olmayan iletişimi kapsar. Bu iletişim sistemi örgüt üyeleri arasındaki kişisel yakınlık ve etkileşimler sonucu ortaya çıkar. Biçimsel yapı olması gerekeni, biçimsel olmayan yapı ise olanı gösterir.

Dedikodu, söylenti ya da fısıltı hattı olarak örgütün belirttiği iletişim kanallarının dışında oluşmakta ve genellikle mesajlar yüz yüze ya da telefonla aktarılmaktadır. Biçimsel olmayan iletişimin temel işlevi sosyal ilişkilerin korunması, kişisel bilgi, dedikodu ve söylentilerin örgüt içinde yayılmasıdır.

Biçimsel olmayan iletişimin kullanılmasının 2 önemli nedeni; 1- Kurum içindeki bilgi alışverişinin (üstten alta veya alttan üste doğru) tam ve yeterli olmaması 2- Kurum içinde üst ve ast arasında yaşanan sorunlardır.