YENİLİKLER VE OSMANLI DEVLETİ Kazanım Osmanlı Devleti'nde ıslahat hareketleri sonucu ortaya çıkan kurumlardan hareketle, toplumsal ve ekonomik değişim hakkında çıkarımlarda bulunur.

Osmanlı Devleti hangi alanlarda yenilik yapmış olabilir?

Yeniliklerin Yapıldığı Alanlar Askeri Ekonomik Kültürel Yeniliklerin Yapıldığı Alanlar Yönetim Eğitim

NİZAM-I CEDİT III. Selim Dönemi(1789-1807) Yeniçeriler görevini yerine getirmediği için Avrupa’dan getirdiğimiz subayların eğitim verdiği Nizam-ı Cedit askerlerini oluşturdum. Çocuklar ben Osmanlı devletindeki yenilikçi padişahlardan III. Selim’im. Benim yaptığım yeniliklerin tamamına Nizam-ı Cedit denmektedir Avrupa’dan uzman subaylar getirilmesi sizce neyin göstergesidir?

NİZAM-I CEDİT ISLAHATLARI Devlet adamlarından devletin aksayan yönlerini belirten raporlar istenmiştir. Nizam-ı Cedit ordusu kurulmuş, ordunun ihtiyaçlarını karşılamak içinde İrad-ı Cedit oluşturulmuştur. Batı müziğinden etkilenilmiş, ordunun yürüyüşünde boru ve trampet kullanılmıştır. İlk kez Avrupa başkentlerine başta Londra olmak üzere elçilikler sürekli açılmış. Kara ve deniz mühendishanesi genişletilmiş. Yerli malı kullanılması teşvik edilmiş. Donanma, tersane ve tophane ıslah edilmiş. Yabancı dil, okullarda zorunlu hale gelmiş. İlk yabancı dil Fransızca olmuş. Hangi alanda yapılan bir çalışmadır?

NİZAM-I CEDİT’İN SONU Nizam-ı Cedit yenilikleri başta Yeniçeriler olmak üzere bazı çevreleri rahatsız etti. Yeniçeriler Kabakçı Mustafa’nın önderliğinde ayaklandılar. İsyanın sonucunda Nizam-ı Cedit ocağı kapatıldı. III. Selim tahttan indirildi ve yerine IV. Mustafa padişah oldu.

19. YÜZYIL ISLAHATLARI II. Mahmut Dönemi (1808-1839) Kabakçı Mustafa İsyanı ile Nizam-ı Cedit yenilikleri kaldırılarak III. Selim öldürülünce ben padişah oldum. Yapılan yeniliklere karşı gelen Yeniçerileri 1826’da halkın desteğini alarak kaldırdım Hayırlı bir olay olduğu için de bu olaya “Vaka-i Hayriye” ismini verdik. Yeniçeri askerleri neden kaldırılmak istenmiştir? Yeniçerilerin kaldırılması hangi gelişmelerin hızlanmasını sağlayabilir?

Askeri Alanda Yapılan inkılaplar Nizam-ı Cedit’in yerine “Sekban-ı Cedit” onun yerine de Avrupa tarzında eğitim veren “Eşkinci Ocağı” kuruldu. Yeniçeri Ocağının yerine ise “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” kuruldu. Yeniçerilerin kaldırılması ile; Padişah ve devlet otoritesi arttı. Yeniliklerin önündeki en büyük engel kalktı.

Yönetim Alanında Yapılan Yenilikler Divan-ı Hümayun kaldırıldı, yerine nazırlıklar(bakanlıklar) kuruldu. Sadrazamlık başbakanlığa dönüştü. Devlet memurları iç işleri ve dış işleri olarak ikiye ayrıldı ve maaşa bağlandı. Memurlara fes, pantolon ve ceket giyme ile tıraş olma zorunluluğu getirildi. Müsadere kaldırıldı özel mülkiyet ve miras hakkı tanındı. Muhtarlıklar kuruldu. Posta ve polis teşkilatı oluşturuldu. Karantina servisi kuruldu. Ayanlık sistemi kaldırıldı. Pasaport uygulamasına geçildi.

Alanındaki Yenilikler Eğitim ve Kültür Alanındaki Yenilikler İstanbul’da İLKÖĞRETİM zorunlu hale getirildi. Rüştiyeler (ortaokul) açıldı. Enderun okulunun yerine Mekteb-i Maarif-i Adliye açıldı. Mekteb-i Tıbbiye(Tıp okulu), Mekteb-i Harbiye(Savaş okulu), Mızıka-i Hümayun (Bando ve mızıka) okulu açıldı. Avrupa’ya ilk kez öğrenci gönderildi. Takvim-i Vekayi adıyla ilk resmi gazete basıldı.

Ekonomi Alanında Yapılan Yenilikler Yerli malı kullanılması teşvik edildi. Kumaş, bez ve deri fabrikaları açıldı. Yabancı tüccarlara gümrük uygulandı

Etkinlik: Tablodaki ıslahatların hangi alanla ilgili olduğunu kutucuklara işaretleyiniz.

Etkinlik 2 Soruları çözünüz.

Sosyal Bilgiler Öğretmeni Nurettin Yakar Sosyal Bilgiler Öğretmeni