MADDENİN TANECİKLİ YAPISI HAZIRLAYANLAR: ZEHRA ÖZDEMİR PINAR SADİOĞLU CEYDA GÜNDÜZ
MADDE TİTREŞİM TİTREŞİM TİTREŞİM VE ÖTELEME VE ÖTELEME KATI GAZ SIVI
ELEMENT:Aynı çeşit atomlardan yapılmış saf maddeler. MOLEKÜL:İki veya daha fazla atomdan oluşmuş gruplardır. BİLEŞİK:İki veya daha fazla farklı cins atomun bir araya gelerek oluşturduğu yeni maddelerdir.
MOLEKÜL BASİT YAPILI ve KARMAŞIK YAPILI olarak 2’ye ayrılır. BASİT YAPILI:Molekülller az sayıda atomlardan oluşmuştur. Örnek:su,iyot,oksijen,hidrojen. KARMAŞIK YAPILI:Çok sayıda atomdan oluşmuştur. Örnek:karbondioksit,yağ…
ELEMENT ATOMİK YAPIDA ve MOLEKÜLER YAPIDA olmak üzere 2’ye ayrılır. ATOMİK YAPIDA:Atomlardan oluşmuştur. Örnek:demir,bakır… MOLEKÜLER YAPIDA:Moleküllerden oluşmuştur. Örnek:hidrojen,oksijen,iyot…
? Elementlerin aynı cins atomlardan, bileşiklerin ise farklı cins atomlardan oluştuğunu öğrendik. Peki, hem farklı cins atomlardan hem de farklı cins moleküllerden oluşan maddelere ne ad verilir?
KARIŞIM
KARIŞIMLAR: Farklı cins atomlardan ve farklı cins moleküllerden oluşan maddelere “karışım” denir. Karışımlar saf olmayan maddelerdir. Karışım modellerine örnekler :
BİLEŞİK MOLEKÜLER YAPIDA OLANLAR ve MOLEKÜLER YAPIDA OLMAYANLAR olarak 2’ye ayrılır. MOLEKÜLER YAPIDA OLANLAR: Su bileşiği moleküler yapıdadır ve her molekül 3 atomdan oluşur. Şeker bileşiği moleküler yapıdadır ve her molekül 24 atomdan oluşur.
MOLEKÜLER YAPIDA OLMAYANLAR: Tuz bileşiği moleküler yapıda değildir, yığın görünümündedir. Tuzluktan dökülen bir tuz kristalinde sayılamayacak kadar çok sayıda atom bulunur.
KARIŞIM ÇEŞİTLERİ : HOMOJEN KARIŞIMLAR : Dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi görünen karışımlardır. Homojen karışımlara “çözelti” adı verilir. Örnekler : Tuzlu su, şekerli su, kolonya, hava, metal para vb. HETEROJEN KARIŞIMLAR : Her tarafında aynı özelliği göstermeyen karışımlardır. Örnekler : Çamurlu su, kumlu su, tebeşir tozu katılmış su, ayran, zeytinyağlı su vb.
FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM
FİZİKSEL DEĞİŞİM Maddenin kimliğini değiştirmeden sadece görünümünde meydana gelen değişiklikler. Örnek:camın kırılması tavuğun kesilmesi Maddenin hal değiştirmesi fiziksel değişimdir.
KİMYASAL DEĞİŞİM Bir maddenin çeşitli etkilerle başka maddelere dönüşmesine kimyasal değişim denir. Örnek:ekmeğin kızarması,kibritin yanması,sütün ekşimesi
Kimyasal değişimin ipuçları Renk değişimi Gaz çıkışı Isı yayılması Işık yayılması Çökerti oluşumu Sindirim…
Kimyasal değişimlerde elementlerden bileşik,bileşiklerden element veya farklı bileşikler oluşabilir.ancak fiziksel değişimlerde,maddeyi oluşturan atom ve moleküllerin yapısı değişmez
SORULAR 1-Kimyasal değişim nedir? Bir maddenin çeşitli etkilerle kimliğini değiştirerek başka maddelere dönüşmesine kimyasal değişim denir. Kimyasal değişim sırasında renk değişimi,gaz çıkışı,ısı veya ışık yayılması gibi belirtiler gözlenir. 2-Kimyasal değişime hangi olaylar örnek verilebilir? Yanma,çürüme,mayalanma,paslanma,pişme,ekşime v.b. olaylar kimyasal değişime örnektir.
3-Saf maddeler kaça ayrılır? İkiye ayrılır. Bunlar element ve bileşiklerdir. 4-Saf olmayan maddeler nelerdir? Karışımlar saf madde değildirler. 5-Karışım nedir? İki ya da daha fazla çeşitte maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşmuş maddelerdir. Karışımı oluşturan maddeler kimliklerini kaybetmezler.
6-Titreşim hareketi nedir? Taneciklerin oldukları yerde sağa-sola,aşağı-yukarı ve öne-arkaya hareket etmeleridir. 7-Öteleme hareketi nedir? Taneciklerin bulundukları yerden başka yere gitmelerine öteleme hareketi denir. 8-Hangi maddeler titreşim hareketi yaparlar? Katılar,sıvılar ve gazlar titreşim hareketi yapar.
9-Hangi maddeler öteleme hareketi yapar? Sadece sıvılar ve gazlar öteleme hareketi yaparlar. Katılar ise sadece titreşim hareketi yaparlar. 10-Hangi maddelerin belirli bir şekli vardır? Sadece katıların belli bir şekli vardır. sıvılar ve gazlar bulundukları yerin şeklini alırlar. 11-Hangi maddelerin belirli bir hacmi vardır? Katı ve sıvıların belirli bir hacmi vardır. gazların yoktur. Gazlar bulundukları ortamın hacmini alırlar.
BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ