TERÖR YÖNETİMİ KURAMI PROF. DR. SÜHEYLA ÜNAL

nasıl bir merhaba ile başlarız?  tehditler ve belirsizliklerle dolu bir dünyaya doğarız  merhabamızda telaş, öfke ve korku vardır  ilk andan itibaren dünyayı anlamanın, olup bitenleri açıklamanın telaşı zihnimizi allak-bullak eder  herşeyi anlamlandırmaya programlanmıştır çünkü zihnimiz

kaos kaosu hiç sevmeyiz ve fakat belirsizliğe doğru koşar adım yürümekten de hiç vazgeçmeyiz zihnimiz birbiriyle uyumsuz, çelişkili veya çatışmalı bilgileri aynı anda geçerli bilgi olarak kodlayamaz bunun yaratacağı bilişsel çelişkiyi bir şekilde gidermeye çalışır biteviye

KARMAŞIK SOSYAL DÜNYA SINIRLI DİKKAT KAPASİTESİ (AMAÇ) RUHSAL EKONOMİ BASİTLEŞTİRME STRATEJİLERİ

temel kapasiteler bilme kapasitesi sevme kapasitesi beden çevre zaman anlam verme anlam bulma

kimlik kimlik bireyin dış dünya ile arasındaki mesafeyi kısaltır çevresini kendinin kılar yaşamın içine katar yaşamına anlam katar varoluş tarzı belirler ötekini tanımaya ve tanıdıklık duygusuyla yaşamaya yarar

grup kimliği insan belirsizlik durumunda ideal olanı yapar, durumu kolektif olarak tanımlar ve sosyal bir gerçeklik alanı yaratır çok sayıda insanla benzer olduğunu kurgular (grup) bireye emniyet duygusu verir bireyin kendilik saygısını arttırır olumlu bir kimlik duygusu oluşturur

grup kimliği  incinmezlik, güçlülük yanılması  ortak akla uygunlaştırma  grupla uyuşmayan düşüncelerini sansürleme  genel konularda ortak referanslar  ortak düşmanlar yaratmak  muhaliflere baskı  zihin bekçiliği yapmak

grup kimliği  “biz”im grubun özelliklerini “diğer” grupların özellikleri ile karşılaştırma  karşılaştırmayı yaparken, “biz”imkilere daha fazla olumlu özellik atfetme, “diğer”lerini olumsuz değerlendirme

kültür özgün bir geçmiş ve coğrafi alanı kapsayan, dünyayı anlama ve varoluş tarzları günlük yaşamı düzenleyen ortak kod ve referanslar – dil – örf, adet, gelenekler – değerler – dünya görüşü

kültür kültür ve inanç sistemleri bize ölüm kaygısının üstesinden gelme konusunda gerekli reçeteleri sunar ernest becker

çözümsüz paradoks ölümlü bir bedene sahip olmak ölümlülüğünün farkında olmak yaşam güdüsü ile çelişen bu müthiş farkındalık bir korku, dehşet ya da “terör” duygusu yaşatmakta insanoğlu “ölmemek” gibi olanaksız bir şeyi istemekte

geçici çare! “ölümlülük” gerçeğinin yarattığı korku ile baş etmek için – kültürel dünya görüşümüz (yaşamın düzeni, neyin değerli olduğunu belirleyen standartlar) – yaşamın içinde kendimize verdiğimiz değer, ne kadar işe yarar bir insan olduğumuza dair duygu ve düşüncelerimizi kapsayan öz saygı

dünya görüşü yaşamın bir düzeni ve anlamı olduğu inancı sembolik ölümsüzlük; bireysel çaresizliği diğer insanlarla birleşerek aşmak, güç birliği yapmak – büyük bir sistemin parçası olmak – siz ölseniz de inandığınız değer ve anlamların devam ediyor olması

dünya görüşü başka dünya görüşleri kendi dünya görüşü ile çatışan birey için evrene yüklediği anlamın yitirilmesi tehdidi vardır ölüm karşısındaki çaresizliği bireyin kendi dünya görüşüne daha fazla sarılmasına yol açar tehditler, bir gruba ait olma gereksinimini arttırır, grupla özdeşleşmeyi güçlendirir

gruba tehdit grup tehdit altına girerse önyargılar, kalıpyargılar, ayrımcılık tırmanışa geçer karizmatik lider ihtiyacı artar, grup homojenleşir grubun dünya görüşünü yanlışlayan / onun değerlerini alçaltıcı davranışlar sergileyen diğerlerine karşı kızgınlık artar öfke, şiddet ve en sonunda yok etme davranışı sergilenir zihnin varoluşa ve benliğe yüklediği anlam korunmaya çalışılır

terör terör eylemleri karşıt kültürel dünya görüşünü, onun sembollerini, en önemlisi de ölümle tehdit ederek yaşamları hedef alır karşıtlarının varoluş kaygısını arttırır karşıtlarından aynı şiddeti kendine çeker

teröre yatkın birey benlik saygısı düşüktür kendine ve başkalarına güvensizdir duygusal yakınlaşma kurmakta güçlük çeker hoşgörü limiti sınırlıdır, totaliter dünya görüşlerine sahiptir sembolik ölümsüzlük araçları zayıftır (çocuk sahibi olma, yaratıcı üretim, dini veya spiritüel inançlar vb.)

terör yönetimi kuramı solomon, greenberg, & pyczszinski (1990)

ölüm korkusu ile başetme dikkat ölümlülük düşüncesinden uzak tutmak (ölümü inkar edici tutum, davranış ve inançlar) korkuyu kontrol edilebilir düzeye indirgemek ilişki ve bağlar güçlendirmek güçlü bir lidere tutunmak

ölüm korkusu ile başetme iş yaşamında başarıyı tutku derecesinde önemsemek spor takımlarının, politik ya da dini grupların fanatik üyesi olmak evlenmek, çocuğa sahip olmak sanatsal, bilimsel ürünler vermek

ölüm varsa bu dünyada ölüm korkusu yaratılan “öteki”lere aktarılır ve dışsallaştırılır “savaş içeriden dışarıya taşınır” “dışarıdaki kötü ile savaşılır”

çatışma benlik saygısını arttırmak isteyen A kişisi bir sosyal grupla özdeşim kurma bu grubun üstün olduğuna inanma bir sosyal grupla özdeşim kurma benlik saygısını arttırmak isteyen B kişisi bu grubun üstün olduğuna inanma çatışma

iyi bir toplum üyelerine anlamlı ve değerli olduğu duygusunu yaşatmalı farklı dünya görüşlerine yaşama hakkı tanımalı benzerlikleri, ortaklıkları ön planda tutmalı barış ve huzur ortamı sağlamalı asıl “düşmanı”, “öteki”yi doğru yerde konumlandırmalı