FATİH MERCAN KARGICAK İLKÖĞRETİM OKULU 6/A SINIFI MADDENİN TANECİKLİ YAPISI
MADDE NEDİR ? Uzayda bir yer kaplayan (hacmi) olan, kütlesi olan ve tanecikli yapıya sahip olan tüm şeylere madde denir. Uzayda bir yer kaplayan (hacmi) olan, kütlesi olan ve tanecikli yapıya sahip olan tüm şeylere madde denir. Madde atom denilen tanecikli yapıya sahiptir. Madde atom denilen tanecikli yapıya sahiptir.
ATOM Atom maddenin en küçük yapı taşıdır. Atom maddenin en küçük yapı taşıdır. Atom mikroskopla görülmez. Atom mikroskopla görülmez.
ELEMENT Element aynı cins atomlardan oluşan yapılardır. Element aynı cins atomlardan oluşan yapılardır. Element atomik yapıda bulunabilir. Element atomik yapıda bulunabilir. Element yapıda olan maddeler; Element yapıda olan maddeler; Demir, oksijen, hidrojen gibi maddelerdir. Demir, oksijen, hidrojen gibi maddelerdir.
ELEMENT II Element kimyasal yollarla ayrışamayan bir atom dur ya da atom topluluğudur. Element kimyasal yollarla ayrışamayan bir atom dur ya da atom topluluğudur. Element semboller ile gösterilir. Element semboller ile gösterilir. Elementler saf maddelerdir. Elementler saf maddelerdir. Oksijen,hidrojen ve karbon vücudumuzu oluşturan başlıca elementlerdir. Oksijen,hidrojen ve karbon vücudumuzu oluşturan başlıca elementlerdir.
MOLEKÜLER YAPIDA ELEMENT Moleküler yapıda elementler aynı cins atomların birleşmesiyle oluşur kısacası aynı cins atom grubudur. Moleküler yapıda elementler aynı cins atomların birleşmesiyle oluşur kısacası aynı cins atom grubudur. Bir maddede aynı moleküler yapıda element bulunursa o madde element yapıda bir maddedir. Ama aynı tür moleküler yapıda element bulunmazsa o madde element yapıda madde değildir. Bir maddede aynı moleküler yapıda element bulunursa o madde element yapıda bir maddedir. Ama aynı tür moleküler yapıda element bulunmazsa o madde element yapıda madde değildir.
ATOMİK YAPIDA ELEMENT Atomik yapıda element aynı cins atomlardan oluşur. Atomik yapıda element aynı cins atomlardan oluşur. Atomik yapılı element grup olarak bulunamazlar. Atomik yapılı element grup olarak bulunamazlar.
BİLEŞİKLER Bileşikler farklı cins atomlardan oluşan moleküllerdir. Bileşikler farklı cins atomlardan oluşan moleküllerdir. Bileşikler atomik yapıda asla ve asla bulunamazlar. Bileşikler atomik yapıda asla ve asla bulunamazlar. Bileşikler kimyasal yollarla ayrışabilirler. Bileşikler kimyasal yollarla ayrışabilirler. Örnek: su hidrojen ve oksijene ayrılabilir. Örnek: su hidrojen ve oksijene ayrılabilir.
KARIŞIMLAR Karışımlar farklı tür moleküllerden yada farklı tür ayrı atomlardan oluşmuştur. Karışımlar farklı tür moleküllerden yada farklı tür ayrı atomlardan oluşmuştur. Karışımlar homojen yapıda ve ya heterojen yapıda bulunabilirler. Karışımlar homojen yapıda ve ya heterojen yapıda bulunabilirler. Karışımlar fiziksel yollarla ayrışırlar. Karışımlar fiziksel yollarla ayrışırlar.
HOMOJEN KARIŞIMLAR Homojen karışımlar dışarıdan bakıldığında tek bir maddeymiş gibi görülen maddelerdir. Homojen karışımlar dışarıdan bakıldığında tek bir maddeymiş gibi görülen maddelerdir. Homojen karışımlara örnek: tuzlu su, şekerli su,hava kolonya, gazoz,sirke… gibi maddeler. Homojen karışımlara örnek: tuzlu su, şekerli su,hava kolonya, gazoz,sirke… gibi maddeler.
HOMOJEN KARIŞIMLAR Homojen karışımlara örnek resimler; Homojen karışımlara örnek resimler;
HETEROJEN KARIŞIMLAR Heterojen karışımlar birden fazla madde içeren karışımlardır. Homojen karışımlarda birden fazla maddeden oluşur ama tek bir madde imiş gibi görünürler.Heterojen karışımlar ise dışarıdan bakıldığında tek bir madde imiş gibi gözükmezler. Heterojen karışımlar birden fazla madde içeren karışımlardır. Homojen karışımlarda birden fazla maddeden oluşur ama tek bir madde imiş gibi görünürler.Heterojen karışımlar ise dışarıdan bakıldığında tek bir madde imiş gibi gözükmezler.
HETEROJEN KARIŞIMLAR Heterojen karışımlara örnek resimler; Heterojen karışımlara örnek resimler;
FİZİKSEL DEĞİŞİMLER Fiziksel değişimler donma,kaynama,büzüşme,kesme,yontma gibi yani fiziksel değişimler maddenin yapısını değiştirmeyen değişimlerdir. Fiziksel değişimler donma,kaynama,büzüşme,kesme,yontma gibi yani fiziksel değişimler maddenin yapısını değiştirmeyen değişimlerdir.
FİZİKSEL DEĞİŞİMLER Fiziksel değişimler ile ilgili resimler; Fiziksel değişimler ile ilgili resimler;
KİMYASAL DEĞİŞİMLER Kimyasal değişimler maddenin kimyasını yani maddenin atomik yapısını değiştiren etkenlerdir. Kimyasal değişimler maddenin kimyasını yani maddenin atomik yapısını değiştiren etkenlerdir. Yakmak,küflenmek,çürümek,bozulma,sütü n yoğurt olması gibi etkiler kimyasal değişime neden olurlar. Yakmak,küflenmek,çürümek,bozulma,sütü n yoğurt olması gibi etkiler kimyasal değişime neden olurlar.
KİMYASAL DEĞİŞİMLER Kimyasal değişimlere örnek resimler; Kimyasal değişimlere örnek resimler;
KATI MADDELER Katı maddelerin atom taneceler çok sık olduğundan yani birbirine çok yakın olduklarından katı maddeler sıkıştırılamaz.Tabi sünger gibi yumuşak maddeler ve esnek maddeler hariç. Katı maddelerin atom taneceler çok sık olduğundan yani birbirine çok yakın olduklarından katı maddeler sıkıştırılamaz.Tabi sünger gibi yumuşak maddeler ve esnek maddeler hariç. Katı maddeler öteleme (bir yerden bir yere taşıma ve ya taşınma hareket etme) yapamazlar. Sadece titreşim yaparlar. Katı maddeler öteleme (bir yerden bir yere taşıma ve ya taşınma hareket etme) yapamazlar. Sadece titreşim yaparlar.
SIVI MADDELER Sıvı maddeler akışkan yapıya sahiptirler. Sıvı maddeler akışkan yapıya sahiptirler. Sıvı maddelerin tanecikleri arasındaki boşluklar katılardan biraz daha boşlukludur ama sıkıştırılacak kadar değil sıvı maddelerde sıkıştırılamazlar. Sıvı maddelerin tanecikleri arasındaki boşluklar katılardan biraz daha boşlukludur ama sıkıştırılacak kadar değil sıvı maddelerde sıkıştırılamazlar. Sıvı maddeler hem titreşim hem öteleme yaparlar. Sıvı maddeler hem titreşim hem öteleme yaparlar.
GAZ MADDELER Gaz maddeler akışkan ve yayılma özelliğine sahip bir maddelerdir. Gaz maddeler akışkan ve yayılma özelliğine sahip bir maddelerdir. Gaz maddelerin tanecikler arası boşluklar çok fazla olduğundan gaz maddeler sıkışma özelliğine sahiptirler. Gaz maddelerin tanecikler arası boşluklar çok fazla olduğundan gaz maddeler sıkışma özelliğine sahiptirler. Gazlar hem titreşim hem öteleme hareketi yapabilirler. Gazlar hem titreşim hem öteleme hareketi yapabilirler. Gazların da hacimleri vardır. Gazların da hacimleri vardır.
EK BİLGİ Atom parçalanabilir bir yapıdır. Atom parçalanabilir bir yapıdır. Bugün kullandığımız atom kavramını ilk kez ortaya atan düşünürler: leukippos ve demokritos ikilisidir. Bugün kullandığımız atom kavramını ilk kez ortaya atan düşünürler: leukippos ve demokritos ikilisidir. Atomun parçalanmasını ilk kez aynştayn ve hiroşima bulmuştur. Atomun parçalanmasını ilk kez aynştayn ve hiroşima bulmuştur. Atom bombasını da aynştayn bulmuştur. Atom bombasını da aynştayn bulmuştur. Elektrik,ışık,ses ve enerji madde değildir. Elektrik,ışık,ses ve enerji madde değildir.