KAMU KURUMLARINDA İSG PROFESYONELLERİ VE İŞVEREN İLİŞKİLERİ KİGUDER Kamuda İş Güvenliği Uzmanları Derneği

SUNAN HALİT YILDIRIM A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI EĞİTİMCİ KİGUDER Kamuda İş Güvenliği Uzmanları Derneği

GİRİŞ Çalışanlar için sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulması, çalışma hayatının öncelikli şartlarından birisi olup, bu hem devletin hem de tüm sosyal tarafların (bu arada derneğimizin de ) ortak sorumluluğundadır.

GİRİŞ Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliği müstakil bir kanun olarak ilk kez 6331 sayılı kanunla düzenlenmiştir. Bu kanunla birlikte işverenin yükümlülükleri artırılmış, işçi memur kaldırılarak tüm çalışanlar kapsam altına alınmıştır. Kanun İSG alanında kuralcı yaklaşım yerine önleyici yaklaşımı hedeflemiştir.

GİRİŞ

GİRİŞ Kanunla getirilen en büyük yeniliklerden biri de İSG Profesyonellerinin çalışanların sayısına ve işyerinin türüne bakılmaksızın her işyerinde görev yapacak olmasıdır. İSG profesyonelleri özel olarak eğitim almış mesleki yeterliliğini sınavla ispatlamış, bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kişilerdir.

GİRİŞ Bu Profesyoneller ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri ile kendilerine verilen yetkiler kapsamında işverene karşı sorumlu olacak ve bu sorumluluk kapsamında İSG ile ilgili çalışmaların işyerlerinde yapılmasını sağlayacaklardır. Bu kapsamda işlerini mesleki anlamda bağımsız olarak yapacak işverenden talimat almayacaklardır.

GİRİŞ Arkasında kamu gücünü bulunduran kurumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarında; hem sağlık, hem mühendislik, hem ekonomi, hem de hukuk biliminin çalışma alanına giren multidisipliner bir yaklaşım gerekmektedir.

İSG NİN KAMU KURUMLARINDAKİ KAPSAMI Kanun, 2 inci maddede yer verildiği gibi (fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerinde hariç) Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri dışındaki kamu kurumları ile bunların faaliyet alanlarına uygulanacaktır.

İSG PROFESYONELLERİNİN TANIMI Profesyonel yeterliliğe sahip olarak İSG görevlerini yürüten veya İSG hizmeti verenler olarak genel olarak tanımlanabilir. İSG profesyonelleri havuzunda; iş sağlığı açısından işyeri hekimleri, hemşireler, sağlık personelleri , iş hijyenistleri ve psikologlar bulunurken, İş güvenliği açısından mühendis mimar tekniker teknisyen fizikçi kimyager ve biyolog gibi teknik uzmanlar yer almaktadır.

İSG PROFESYONELLERİNİN TANIMI İlgili Yönetmeliğimiz ise bu profesyonelleri ; İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik eleman

İSG PROFESYONELLERİNİN TANIMI İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi, Diğer sağlık personeli: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip olan kişiler ile Bakanlıkça verilen işyeri hemşireliği belgesine sahip kişiler olarak tanımlamıştır.

BAZI GELİŞMİŞ ÜLKELERDE İSG PROFESYONELLERİ ALMANYA Dünyada ilk kez iş kazalarına karşı yasal önlem alan diğer ülkelere örnek olan devlet Almanya’dır. Almanya’da kanun (ASİG) 1973 tarihinde çıkmıştır. İş Güvenliği hizmetlerini İş Güvenliği Mühendisi, İş Güvenliği Teknisyeni Ve İş Güvenliği Ustası vermektedir.

BAZI GELİŞMİŞ ÜLKELERDE İSG PROFESYONELLERİ ALMANYA İş Güvenliği Mühendisi yalnızca mühendis unvanını taşıma hakkı bulunan gerekli uzmanlık belgesine sahip kişidir. Bu kişiler en az iki yıl uygulamada faaliyet gösterdikten sonra belge almaya hak kazanırlar.

BAZI GELİŞMİŞ ÜLKELERDE İSG PROFESYONELLERİ ALMANYA İş Güvenliği Uzmanları üç şekilde çalışırlar; 1- İşverenin çalışanı olarak 2- Bağımsız İş Güvenliği Mühendisi olarak 3- İşletmeler üstü hizmet birimi çalışanı olarak

BAZI GELİŞMİŞ ÜLKELERDE İSG PROFESYONELLERİ İNGİLTERE 1974 yılında İşte Sağlık ve Güvenlik Kanunu çıkarılmıştır. İş Güvenliği Uzmanı ve Güvenlik Temsilcisi olarak İSG Profesyonelleri tanımlanmıştır.

BAZI GELİŞMİŞ ÜLKELERDE İSG PROFESYONELLERİ JAPONYA 1972 Endüstriyel Sağlık ve Güvenlik Yasasında İSG Profesyonelleri İşyeri hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı olarak tanımlanmıştır. 50 ve daha çok çalışanı bulunan işletmeler bu profesyonelleri çalıştırmak zorundadır.

BAZI GELİŞMİŞ ÜLKELERDE İSG PROFESYONELLERİ İSVİÇRE (Kanunu yoktur, tüzük vardır) İGU bir üst terimdir. İşyeri hekimi, iş hijyenistleri, güvenlik mühendisleri ve iş güvenliği teknik elemanları görev yaparlar. Bu ülkede İGU ya işverenin çalışanı yada serbest çalışan uzman şeklindedir.

İSG PROFESYONELLERİNİN BAĞIMSIZLIĞI İSG Profesyonelleri, görevlerini yerine getirirken tam profesyonel bağımsızlığa sahip uzmanlar olmalıdır. Vicdanları doğrultusunda, çalışanların sağlığının korunması ve onlara önerilerde bulunabilmelerine olanak sağlayacak kadar bağımsız olabilmelidir.

İSG PROFESYONELLERİNİN BAĞIMSIZLIĞI İSG Profesyonelleri, bir riskin ortadan kaldırılabilmesi ve bir tehlike yaratan durumun iyileştirilmesinin reddedilmesi veya gönülsüzce karşılanması durumunda işveren yada işveren vekiline; Bilimsel değerlendirmenin önemi Maruz kalınan sınır değerleri İlgili sağlık ve güvenlik konumu standartlarını İlgili yasa ve yönetmelikleri Ve kaygılarını

İSG PROFESYONELLERİNİN BAĞIMSIZLIĞI Yazılı olarak açıkça Onaylı Deftere yazılı olarak verebilmelidir. Uygunsuzluğun giderilmediği durumda isgkatip veya yazı ile Çalışma Bakanlığına bildirimde bulunabilmelidir.

İSG PROFESYONELLERİNİN BAĞIMSIZLIĞI İSG Profesyonelleri sağlığa ve güvenliğe karşı tehlike oluşturan mesleksel riskler konusunda, İşveren ve işçi temsilcilerine öneride bulunurken hiçbir koşul altında çıkar çatışmalarına izin vermemelidir.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Mesleki bilgilerini uygularken işveren ve çalışanlardan mesleki anlamda bağımsız olarak çalışırlar, işverenden talimat almazlar. İSG alanında işveren ve işçilere öneride bulunurken hiçbir etki altında kalmamalıdır.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Hizmet aldıkları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurmalı ayrım gözetmeksizin tüm çalışanlara eşit davranmalıdır.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Mesleki bağımsızlıkları İSG profesyonellerinin aleyhinde kullanılamaz, Yapılan sözleşmelerde bu çalışmaları kısıtlayabilecek şartlar konulamaz.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ İSG Profesyonelleri çalışma ortamı gözetiminde kendi aralarında, yönetici ve çalışanlarla, iletişime açık ve işbirliği içerisinde olmalıdır. Çalışanların hakkında topladığı verileri gizli tutmalı ve mahremiyete uygun saklamalıdır.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ İSG Profesyonelleri etkinlikleri sırasında farkına varabilecekleri endüstriyel ve ticari sırları açıklamamakla yükümlüdürler.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları işyeri hekimi ve işyeri hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmelidir.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ İş Sağlığı ve Güvenliği profesyonellerinin hak ve yetkileri (Özlük hakları, ücretleri gibi ) görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ İş güvenliği uzmanlarının en önemli görevleri arasında işverene yaptığı uyarılara rağmen işverenin gerekli önlemleri almaması durumunda ÇSGB’nın ilgili mercilerine yazı ile başvurma bulunmaktadır. İş güvenliği uzmanı böyle bir durumda işvereni ile karşı karşıya kalabilecektir.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Kamu kurumlarında İSG profesyonelleri ile İşveren ilişkilerini etkileyen en önemli faktörlerden birisi de mevzuattır. Gerek kanunun gerekse yönetmelikler kamu kurumlarından ziyade özel sektör düşünülerek hazırlanmıştır.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Kamuda İş Güvenliği uzmanlarının Onaylı Defteri kullanmaları durumunda, işveren tarafından baskıyla karşılaşmaları, diğer sektörlere göre daha fazladır.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Kamudaki işveren yada işveren vekillerinin bilgi eksikliği ve kamu kurumlarının denetim eksikliği de İSG Profesyonellerini İşverenlerle karşı karşıya getirmektedir.

İSG PROFESYONELLERİ İle İşveren İLİŞKİLERİ Ulusal İSG Politika belgesi-III ve Eylem Planı (2014-2018) Hedef 5 Kamu ve Tarım Sektörlerinde İSG ’nin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerin artırılması. 5.6 Kamu kurumlarında çalıştırılmak üzere İSG Profesyonelleri kadrolarının ihdas edilmesi (Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı, Çalışma Bakanlığı İSGGM)