ACİL DURUM YÖNETİMİ (ACİL MÜDAHALE)
ACİL DURUM YÖNETİMİ Acil (olağandışı) durumlarda insanlar yetkililerin ve görevlilerin bir an önce bir şeyler yapmasını beklerler. Çözüm için bir şeyler yapılmadığını ya da yapılanların etkisizliğini gördüklerinde görevlileri eleştirmeye ve yıpratmaya başlarlar. Bu nedenle özel güvenlik görevlileri acil durumlara karşı hazırlıklı olmalı ve acil durumlar içerisinde iken etkin müdahaleler gerçekleştirebilmelidir. EĞİTİMİN AMACI
ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL DURUM Yangın, deprem, trafik kazası, yaralanma, kalp krizi, iş kazası, sel, fırtına, terör, sabotaj, eylem, kavga, toplu zehirlenme, sistemlerin çökmesi, enerji kesintisi, aşırı sıcak, aşırı soğuk … Beklenmedik anda gelişebilen, hemen müdahale gerektiren, yaralanmalara ve can kayıplarına neden olabilen olağandışı ciddi durumlar. Burada Afet Kelimesi özellikle kullanılmaktadır.Çünkü Afet dendiğinde çok büyük çaplı (genellikle doğal afet gibi)olaylara çağrışım yapmaktadır.Bununla birlikte her olay kurum ve toplumda yarattığı etkiyle ayrı ayrı ele alınmalıdır.Büyük bir tesis için küçük sayılabilecek bir tehlike,küçük bir tesis için öldürücü nitelikte olabilir.
ACİL DURUM YÖNETİMİ Özel güvenlik görevlileri, istenmeyen durumun olumsuz etkilerini azaltmak ve bertaraf etmek için en doğru müdahaleleri gerçekleştirmelidir. Amaç; Hayat kurtarmak Yaralanmaları önlemek Mal-mülk ve çevreyi korumaktır
ACİL DURUM YÖNETİMİ Alınabilecek Önlemler Acil durumları genelde önlenebilir ve önlenemez olarak ikiye ayırabiliriz. Örneğin; yangın, su baskını, iletişim sorunları, tesis işletim sorunları, tehlikeli madde kazaları, hatta bir ölçüye kadar terörist faaliyetler bile önlenebilir acil durumlardandır. Deprem, şiddetli kış, yanardağ patlaması, şiddetli yağmur ve sel, heyelan, çığ önlenemez acil durumlardandır. Bununla birlikte, bunlar için bile alınabilecek önlemler vardır. Önlemler, belki bu olayların oluşmasına engel olamaz, ancak bunlardan doğabilecek zarar ve hasarları en az seviyeye indirerek bir o kadar önemli bir yarar sağlar. Şunu hepimiz öğrendik ki, deprem sırasında yapısal bir hasar olmasa bile, birçok ev ve iş yeri yapısal olmayan malzemeden dolayı hasar görmüşlerdir. Acil durumları genelde önlenebilir ve önlenemez olarak ikiye ayırabiliriz. Örneğin; yangın, su baskını, iletişim sorunları, tesis işletim sorunları, tehlikeli madde kazaları, hatta bir ölçüye kadar terörist faaliyetler bile önlenebilir acil durumlardandır. Deprem, şiddetli kış, yanardağ patlaması, şiddetli yağmur ve sel, heyelan, çığ önlenemez acil durumlardandır. Bununla birlikte, bunlar için bile alınabilecek önlemler vardır. Önlemler, belki bu olayların oluşmasına engel olamaz, ancak bunlardan doğabilecek zarar ve hasarları en az seviyeye indirerek bir o kadar önemli bir yarar sağlar. Şunu hepimiz öğrendik ki, deprem sırasında yapısal bir hasar olmasa bile, birçok ev ve iş yeri yapısal olmayan malzemeden dolayı hasar görmüşlerdir.
ACİL DURUM YÖNETİMİ Hele önlenebilir acil durumlara gelince, bunlar için hiç mazerete gerek yoktur. Bir boru veya dirseğin paslanması çok olağan bir durumdur. Bu hiç kontrol edilmez, durumu hiç takip edilmezse, günün birinde sızdırmakla başlayıp daha ileri, akıtma seviyesine kadar çıkabilir ve bir sabah işe geldiğinizde deponuzu su basmış bulabilirsiniz. Bu durum önlenemez miydi? Sigara içilmemesi gereken yerde sigara içildiği takdirde, yangın çıkması veya patlama olması kısmet midir? Benzer örnekleri çoğaltmak mümkündür. Acil durum için en önemli hazırlık eğitimdir. Bir acil durum sırasında durup, düşünmek ve muhakeme yapmak için bol bol zaman yoktur. Her şey çok kısa sürede olup bitmektedir. Bu nedenle yapmamız gerekenleri, düşünüp yorumlayarak değil, bir refleks, bir reaksiyon olarak yapmalıyız. Bu da ancak eğitimle olur. Eğitim, reaksiyonları hızlandırır, hataları azaltır. Ancak, bunun için doğru şekilde eğitim yapılması gerekir. Doğru eğitim de, eğitim sonunda hataların, eksiklerin –hiç kimseyi suçlamadan, hiç kimseyi hedef almadan– açıkça ortaya konduğu, bir eleştiri veya kritik periyoduyla tamamlanmalıdır.
ACİL DURUM YÖNETİMİ Meydana Geldiğinde Yapılacaklar Acil durum bir tesiste sadece görevlileri değil tesiste bulunan herkesi ilgilendirir. Örneğin bir binada yangın çıktığında, onu söndürecek, insanların binayı emniyetle terk etmesini sağlayacak, yaralılara ilkyardım yapacak görevliler dışında hiç kimse etkilenmez mi? Bırakın orada çalışan birini olmayı, o anda herhangi bir amaçla o binaya gelmiş olan bir ziyaretçi bile yangından etkilenir. Acil durum bir tesiste sadece görevlileri değil tesiste bulunan herkesi ilgilendirir. Örneğin bir binada yangın çıktığında, onu söndürecek, insanların binayı emniyetle terk etmesini sağlayacak, yaralılara ilkyardım yapacak görevliler dışında hiç kimse etkilenmez mi? Bırakın orada çalışan birini olmayı, o anda herhangi bir amaçla o binaya gelmiş olan bir ziyaretçi bile yangından etkilenir. Bunun için acil durumlarda herkese bir görev verilmelidir. Bu görev, binayı terk etmek veya toplanma bölgesine gitmek bile olsa, herkese bir görev verilmelidir. Acil Durum Yönetim Planı’nda, kimin, hangi acil durumda, ne yapması gerektiği yazılıdır. Görevler bu plana uygun olarak yapılır ve sonuçları mutlaka bildirilir. Bunun için acil durumlarda herkese bir görev verilmelidir. Bu görev, binayı terk etmek veya toplanma bölgesine gitmek bile olsa, herkese bir görev verilmelidir. Acil Durum Yönetim Planı’nda, kimin, hangi acil durumda, ne yapması gerektiği yazılıdır. Görevler bu plana uygun olarak yapılır ve sonuçları mutlaka bildirilir. Acil durum sırasında kurallara uyma ve yapılanları bildirme çok önemlidir. Örneğin bir yangın çıktığında, yangına bir yandan müdahale edilirken, bir yandan da yönetime durum hakkında bilgi verilmelidir. Çünkü yönetim, dışarıdan yardım isteme, tesisi terk etme gibi konularda karar verme durumundadır. Acil durum sırasında kurallara uyma ve yapılanları bildirme çok önemlidir. Örneğin bir yangın çıktığında, yangına bir yandan müdahale edilirken, bir yandan da yönetime durum hakkında bilgi verilmelidir. Çünkü yönetim, dışarıdan yardım isteme, tesisi terk etme gibi konularda karar verme durumundadır.
ACİL DURUM YÖNETİMİ Sonrasında Yapılacaklar Acil durum sonrasında yapılacak ilk iş ne kadar etkilendiğinizi saptamaktır. Yaranız var mı? Bir tarafınızda kırık çıkık var mı? Eğer her şey yolundaysa derhal görevinize başlamalısınız. İşyerinizde göreviniz bellidir, Acil Durum Yönetim Planı’nda belirtilmiştir. Ancak her yerde aynı açıklıkçıkta değildir göreviniz. Örneğin evde, alış veriş yapmaya gittiğiniz markette veya eve dönüş yolundaki otobüsün içinde. Hiç düşündünüz mü otobüsteyken deprem olduğu takdirde ne yapabilirim diye? Bu saydığımız belirtilmemiş göreviniz, başta aileniz olmak üzere diğerlerine yardım etmektir. Bu görevi yerine getirirken, acil durumdan sadece sizin ve ailenizin değil, başka insanların da etkilendiğini unutmamak gerekir. Örneğin demin belirttiğimiz durumda ilk tepkilerden biri telefonla aile yakınlarına ulaşmaktır, ki bu tepki çok doğal ve normal bir tepkidir. Ancak tek tek bütün bir aile efradı birbirlerini arayacak olurlarsa, inanın acil duruma gerek yok, telefon sistemleri çöker. Bunun için bir takım tedbirler alınabilir. Örneğin başka şehirde yaşayan bir akraba mesaj merkezi gibi kullanılabilir, herkes onu arar ve diğerleri hakkında bilgiyi ondan alır. Düşünün bir hat kullanımı nasıl azalacak. Böylece kurtarma ve yardım ekiplerine de konuşabilme olanağı sağlanırken, insanlar birbirlerinden de haber alabilir. Acil durum sonrasında yapılacak ilk iş ne kadar etkilendiğinizi saptamaktır. Yaranız var mı? Bir tarafınızda kırık çıkık var mı? Eğer her şey yolundaysa derhal görevinize başlamalısınız. İşyerinizde göreviniz bellidir, Acil Durum Yönetim Planı’nda belirtilmiştir. Ancak her yerde aynı açıklıkçıkta değildir göreviniz. Örneğin evde, alış veriş yapmaya gittiğiniz markette veya eve dönüş yolundaki otobüsün içinde. Hiç düşündünüz mü otobüsteyken deprem olduğu takdirde ne yapabilirim diye? Bu saydığımız belirtilmemiş göreviniz, başta aileniz olmak üzere diğerlerine yardım etmektir. Bu görevi yerine getirirken, acil durumdan sadece sizin ve ailenizin değil, başka insanların da etkilendiğini unutmamak gerekir. Örneğin demin belirttiğimiz durumda ilk tepkilerden biri telefonla aile yakınlarına ulaşmaktır, ki bu tepki çok doğal ve normal bir tepkidir. Ancak tek tek bütün bir aile efradı birbirlerini arayacak olurlarsa, inanın acil duruma gerek yok, telefon sistemleri çöker. Bunun için bir takım tedbirler alınabilir. Örneğin başka şehirde yaşayan bir akraba mesaj merkezi gibi kullanılabilir, herkes onu arar ve diğerleri hakkında bilgiyi ondan alır. Düşünün bir hat kullanımı nasıl azalacak. Böylece kurtarma ve yardım ekiplerine de konuşabilme olanağı sağlanırken, insanlar birbirlerinden de haber alabilir.
ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL MÜDAHALE GEREKLERİ: Soğukkanlılık Haberleşme becerisi Koordinasyon İlk yardım bilgisi Yangına müdahale bilgisi Görevlendirme yeteneği Sınırları belirleme kabiliyeti
ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL MÜDAHALE ARAÇ-GEREÇLERİ: Olay yeri koruma şeridi (tehlike ikaz bandı) İlk yardım çantası Yangın söndürme cihazları Sesli ve ışıklı alarm sistemleri Endüstriyel temizlik malzemeleri ……
ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL DURUM YÖNETİM UNSURLARI Sevk ve idare Haberleşme Can güvenliği Tesis güvenliği Toplumsal yardımlaşma Bakım ve onarı Lojistik destek
ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL MÜDAHALE GEREKTİREN BİR DURUMDA; önce koruma ve güvenlik sağlanmalıdır: Olayın meydana geldiği yer kontrol altına alınmalıdır. Tehlike ikaz bandı çekilmelidir. İkinci bir zarara neden olabilecek olumsuzluklar ortadan kaldırılmalıdır. Giriş-çıkışlar denetim altına alınmalıdır.
ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL MÜDAHALE GEREKTİREN BİR DURUMDA; Yönlendirme ve kontrol önemlidir: Herhangi bir acil durumda bir kişi (?) yönetimi ele almalıdır. Bu kişi kaynakları yönetmeli, gelen bilgileri analiz etmeli ve kararlar vermelidir.
ACİL DURUM YÖNETİMİ Acil durumun niteliği ne olursa olsun haberleşmenin önemi büyüktür Kimlerle ne tür bir haberleşme yapılacağı belirlenmiş olmalıdır. ACİL MÜDAHALE GEREKTİREN BİR DURUMDA;
ACİL DURUM YÖNETİMİ Can güvenliğinin sağlanması birinci amaçtır. Tahliye planları hazır olmalı ve en etkin şekilde tahliye sağlanmalıdır. ACİL MÜDAHALE GEREKTİREN BİR DURUMDA;
ACİL DURUM YÖNETİMİ Acil müdahale yetkililer geldiğinde devredilmelidir. İtfaiye, 112 Acil Yardım, polis vb. gibi yetkililer geldiğinde onların rahat çalışmalarına imkan sağlanmalı ve onların istekleri yerine getirilmelidir. ACİL MÜDAHALE GEREKTİREN BİR DURUMDA;
ACİL DURUM YÖNETİMİ Acil durumlarda etkin yönetimin sağlanması, olaydan etkilenen insanların hayatta kalmasında, ekonomik kayıpların minimuma indirgenmesinde ve sosyal yaşamın olaydan fazla etkilenmeden sürdürülebilmesinde çok önemlidir