AMAÇ BELİRLEME ve MOTİVASYON BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ BURSA TEMEL EĞİTİM SONRASI KARİYER DANIŞMANLIĞI PROJESİ MODÜL 3 DESTEK SÜREÇLERİ “Geleceğiniz, geleceğimizdir…” SUNU 6

Bursa temel eğitim sonrası kariyer danışmanlığı projesi; Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından “Geleceğiniz, geleceğimizdir…” fikrinden hareketle temel eğitimden ortaöğretime uzanan bu süreçlere ilişkin tanıtım, bilgilendirme, ilişkilendirme iş ve işlemlerine genişlik kazandırmak, birliktelik sağlamak, bilgi dağınıklığını ortadan kaldırmak, kılavuzluk ve kaynaklık etmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu bağlamda Bursa Temel Eğitim Sonrası Kariyer Danışmanlığı Projesinin hedef kitlesi ortaokullardır. Proje yapı olarak dört temel modülden oluşmaktadır:  Merkezi ortak sınav temel bilgiler modülü  Ortaöğretim kurumları tanıtım modülü  Destek süreçleri modülü  Tercih süreçleri modülü Modüller içerik ve zamanlama olarak birbirini izleyen, tamamlayan ve kapsayan bir yapı içermektedir. Bu bağlamda her modül için içeriğine ve amacına ilişkin kaynaklar (Kitapçık, sunu, yazılım v.b.) geliştirilmiştir. PROJE TANITIMI

1.TEOG Genel Esasları 2.TEOG Değerlendirmesine İlişkin Esaslar 3.Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrencilere İlişkin Esaslar Modül 1 Merkezi Ortak Sınav Temel Bilgiler Modülü 1.Temel Eğitim Sonrası Ortaöğretim Eğitim Seçenekleri 2.Fen Liseleri Tanıtımı 3.Sosyal Bilimler Liseleri Tanıtımı 4.Anadolu İmam Hatip Liseleri Tanıtımı 5.Anadolu Liseleri Tanıtımı Kitabı 6.Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tanıtımı 7.Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri Tanıtımı 8.Özel Eğitim Okul ve Kurumları Tanıtımı 9.Mesleki Eğitim Merkezleri Tanıtımı 10.Açık Öğretim Kurumları Tanıtımı 11.Temel ve özel liseler Tanıtımı 12.Mesleki ve Teknik Eğitim Alanları Modül 2 Ortaöğretim Kurumları Tanıtım Modülü 1.Öğrenme Nedir Ve Nasıl Gerçekleşir? 2.Bellek Sistemi ve Geliştirme Yolları 3.Dikkat ve Konsantrasyon 4.Verimli Ders Çalışmayı Etkileyen Faktörler 5.Verimli Ders Çalışmayı Kolaylaştıran Yöntemler 6.Amaç Belirleme ve Motivasyon 7.Zaman Yönetimi ve Planlı Çalışma 8.Sınav Stratejileri ve Test Çözme Teknikleri 9.Sınav Kaygısı ve Başetme Yolları 10.Nefes ve Gevşeme Egzersizleri 11.Meslek Seçimi Ve Önemi Modül 3 Destek Süreçleri Modülü 1.Tercih Süreçleri Genel Tanıtım Modül 4 Tercih Süreçleri Modülü ŞUAN PROJENİN NERESİNDESİNİZ ?

Bursa Temel Eğitim Sonrası Kariyer Danışmanlığı Projesi aşağıda belirtilen komisyon tarafından Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü adına yazılmıştır… VELİ SARIKAYAARZU AYYILDIZ Bursa İl Milli Eğitim Müdürü Bursa İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı MEHMET KÖYLÜKEMAL AKARZAFER AĞAOĞLUHÜSEYİN İCALY. FIRAT ERKEKİLHAN SARIGÜLERHAN AĞBABA Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Temel Eğitim Şubesi Proje Koordinatörü Bursa İl Milli Eğitim Fatih Projesi İl Eğitmeni Nilüfer Zekai Gümüşdiş Ortaokulu Müdürü Osmangazi Şehit Deniz Piyade Er Tahsin Şen Ortaokulu Müdürü Yıldırım Şehit Piyade Er Rahim Keskin Ortaokulu Müdürü Nilüfer Abdurrahman Vardar Ortaokulu Müdürü Osmangazi Hamitler Adnan Türkay Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı ENİSE CANTAŞGÖKAY MUTLUİBRAHİM İBRAMGÜLŞAH ER SEVAL ULVİYE AKYOL SERAP ÖZÜDOĞRU Yıldırım Rehberlik Araştırma Merkezi Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Zekai Gümüşdiş Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Abdurrahman Vardar Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Karamehmet Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Dilek Özer Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Süleyman Cura Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı

1.Amaç ve Hedef Belirleme A.AMAÇ BELİRLEME Bu bölümde aşağıdaki başlıklara ilişkin bilgiler bulacaksınız…

a. Öncelikle amaçlarınızı belirlemeden önce durum tespiti yapmalısınız. Yapmak istediğim şey nedir? Gerçekleştirmek istediğiniz şeyin çerçevesini açık ve olumlu ifadelerle tanımlayın. Örneğin “Bunu yapmayacağım, bunu istemiyorum.” gibi olumsuz ifadeler yerine “Bunu yapacağım, yapmak istiyorum” gibi olumlu ifadeler kullanmalısınız.

a. Öncelikle amaçlarınızı belirlemeden önce durum tespiti yapmalısınız. Yapmak istediğim şey benim için ulaşılabilir mi? Sizin için ulaşılması çok zor olan veya mantıksız amaçlar sizde bıkkınlık yaratabileceği gibi gerekli olan çabayı göstermenizi engelleyecektir.

a. Öncelikle amaçlarınızı belirlemeden önce durum tespiti yapmalısınız. Amacıma ulaşmak için gerekli özelliklere sahip miyim? Amaçlarınızı belirlerken kendi kapasitenizi ve kabiliyetinizi dikkate almalısınız. Kendinizi aşan amaçlar veya size uymayan amaçlar belirlerseniz hayal kırıklığına uğrarsınız ve özgüveniniz sarsılır.

a. Öncelikle amaçlarınızı belirlemeden önce durum tespiti yapmalısınız. Amaçlarım açık, net, anlaşılır ve gerçekçi mi? Amaçlarınız bir hedef içermeli ve gerçekçi olmalıdır. Örneğin hedefiniz, merkezi ortak sınav başarısı ise hedef cümleniz; “İnşallah bir liseye girerim!” gibi değil! “X lisesini kazanacağım!” gibi olmalıdır.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. İyi tanımlanmış hedef cümlesi kurun. Hedef cümlesi, açık ve kesin olmalıdır. Çünkü bu ifade ne için uğraştığımızı bize hatırlatan ve tüm süreç boyunca hedefe ulaşmak için gerekli olan motivasyonu sağlayan önemli bir unsurdur.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Hedefe ulaşmanın sizin için anlamını düşünün Hedefin sizin için anlamını duyusal terimlerle tanımlayın. Yani bu hedefe ulaştığınızda ne hissedeceksiniz, ne duyacaksınız, ne göreceksiniz? Bunları zihninizde canlandırıp hedefin sizin için taşıdığı anlamı netleştirin. Böylece motivasyonunuzu da güçlendirmiş olacaksınız.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Hedef sizin potansiyelinize uygun olmalıdır. Sayısal alan derslerinden başarısız olan bir öğrencinin tıp eğitimini istemesi potansiyeline uygun bir hedef belirlememesine örnek gösterilebilir.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Hedef sizin için gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır. Okul başarısı hedeflendiğinde; “Bu yıl başarılı olmak istiyorum çünkü ailem kızıyor.” şeklindeki hedef cümlesi yerine “Bu yıl not ortalamam 4.50 olacak! Çünkü ben bunu yapabileceğimi biliyorum!” hedef cümlesi daha doğru olacaktır.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Hedefe ulaşmak için tüm kaynaklara sahip misiniz? Belirlediğiniz hedefe ulaşmak için ihtiyaç duyacağınız ve elinizdeki kaynakların ne olduğunu belirleyin.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Hedefinize ulaşmak tamamen sizin kontrolünüzde midir? Hedefinizi gerçekleştirme aşamasında kontrolün ne derece kendi elinizde olduğunu belirleyin. Eğer hedefinize ulaşmanızda başka insanların da rolü olacaksa onlardan nasıl yardım alacağınızı veya yararlanacağınızı belirlemeniz gerekir.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Hedefinizi, yönetilebilir adımlara bölün. Hedefinizi açık ve net bir şekilde tanımladıktan sonra bu hedefe ulaşmak için atmanız gereken adımların planlanması gerekir. Planlama hedefe ulaşmanızda size bir yol haritası çizer ve hedefe doğru ilerleyişinizi izleme- değerlendirme imkânı sunar.

b. Amaca ulaşmak için net bir hedef belirleyin. Sık sık gözden geçirmek ve yeniden değerlendirmek Hedefi sık sık gözden geçirme (En az haftada bir kez) bu hedefe ulaşmak için gerekli çalışmaların yapılıp yapılmadığını kontrol etmek, eksiklerin giderilmesini, zamanın verimli kullanılmasını ve motivasyonu sağlar.

1.Motivasyon Nedir? 2.Nasıl Motive Olunur? 3.Motivasyon Çeşitleri 4.Motivasyon Engelleri 5.Motivasyon Artırma Önerileri B. MOTİVASYON Bu bölümde aşağıdaki başlıklara ilişkin bilgiler bulacaksınız…

MOTİVASYON NEDİR? Bireyi ihtiyacı doğrultusunda harekete geçiren güce motivasyon denir.

MOTİVASYON NEDİR? Motivasyonun temelinde üç temel kavram yer alır: İhtiyaç, amaca yönelme ve davranış.

MOTİVASYON NEDİR? İhtiyaç: Motivasyonun temelinde ihtiyaç vardır. Bu ihtiyaç insanı harekete geçiren gücü oluşturur. Örneğin kişinin başarılı olmayı istemesi onun ihtiyacıdır ve bu ihtiyaç kişiyi belli bir amaç belirlemeye, bu amaç doğrultusunda da gerekli davranışları yapmaya itecektir.

MOTİVASYON NEDİR? Amaç: Motive olmuş bir öğrencinin hedefi vardır ve bu hedefe ulaşmak için sahip olduğu potansiyel ve koşulları en iyi şekilde kullanır. Örneğin “Fen lisesini kazanmak istiyorum.” cümlesi amaca örnek verilebilir.

MOTİVASYON NEDİR? Davranış: Amacı gerçekleştirme sürecindeki eylemler bütünü kişinin davranışlarını oluşturur. Kişi hedefine ulaşmak için bu hedefin gereklerini yerine getirmelidir. Örneğin günde 100 soru çözmek hedefe yönelik yapılan davranıştan biridir.

NASIL MOTİVE OLUNUR? Okula karşı olumlu düşüncelere sahip olmak ve okulda mutlu olmak.

NASIL MOTİVE OLUNUR? Ders çalışma davranışını sevmek ve çalışmaktan keyif alabilmek. Örneğin matematik dersinde soru çözmeyi bulmaca çözme gibi düşünerek bundan keyif almak.

NASIL MOTİVE OLUNUR? İçinde bulunduğumuz olumsuz koşullardan kurtulabilmek. İçinde bulunduğumuz yaşam şartlarını iyileştirmek adına hedefe ulaşmak için çaba göstermektir.

NASIL MOTİVE OLUNUR? Öğrenme ve ders çalışma nedeninizi keşfetmek. Ders çalışma nedenlerimizin olması motive olmamızı kolaylaştıracaktır.

NASIL MOTİVE OLUNUR? Olumlu model almak. Çevremizde gördüğümüz başarılı insanları örnek almaktır.

NASIL MOTİVE OLUNUR? Kaygımızın orta düzeyde olması. Çok kaygı duyan birinin motive olamayacağı gibi, hiç kaygı duymayan biri de motive olamaz.

MOTİVASYON ÇEŞİTLERİ Motivasyon çeşitleri 2 grupta incelenmektedir. Bunlar: İçsel ve dışsal motivasyondur.

NASIL MOTİVE OLUNUR? İçsel Motivasyon: İç motivasyon kişisel faydayı içerir. Kişi bir davranışı dışarıdan alacağı ödül için veya cezadan kaçmak için değil kendisi için yapar. İçsel motivasyona örnek olabilecek durumlar: Hoşuna gittiği için drama kursuna gitmek Başarılı olduğu bir spor etkinliğine katılmak Matematik dersine katkı sağlamak için seçmeli matematik dersini seçmek

NASIL MOTİVE OLUNUR? Dışsal Motivasyon: Kişinin davranışı dışarıdan alacağı bir ödül ya da gelebilecek bir cezadan kaçması için yapmasıdır. Dışsal motivasyona örnek olabilecek durumlar: Ceza almamak için yatağını toplamak Madalya almak için atletizmde 1. olmayı istemek Takdir almak için notlarını yükseltmeye çalışmak

MOTİVASYON ENGELLERİ 1. Çalışma İstememe ve Ders Çalışmama İçsel Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 2. Ders Çalışmak Yerine Başka Şeyler Yapmayı İstemek İçsel Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 3. Güvensizlik İçsel Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 4. Endişe İçsel Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 5. Başarısızlık Korkusu İçsel Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 6. Alışkanlıklar İçsel Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 1. Sosyal Çevre Dışsal Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 2. Aile Dışsal Nedenler

MOTİVASYON ENGELLERİ 3. Arkadaşlar Dışsal Nedenler

MOTİVASYON ARTIRAN ÖNERİLER  Kendinize güvenin, iyi yaptığınız şeyleri hatırlayın ve bunun yanında kendinizi gerçekçi değerlendirin.  Planlı çalışın.  Hedeflerinizi belirleyin. Bir hedef listesi oluşturun, motivasyonunuz azaldığında bu listeyi okuyun.  Mükemmeliyetçi olmayın. Sadece başarılarınızı değil başarı yolunda gösterdiğiniz çabalarınızı da takdir edin.

MOTİVASYON ARTIRAN ÖNERİLER  Kişi olarak kendi değerinizi göz ardı etmeyin. Sınavlar kişiliğinizi ölçmek için bir araç değildir. Bu yüzden kendinizi sadece notlarınızla değerlendirmeyin.  Başarısız olduğunuzu düşündüğünüzde başınıza gelebilecekleri düşünün. Eğer gerçekçi bir hedef oluşturamamışsanız başarısız olma ihtimaliniz de artar. Bu nedenle mutlaka bir alternatif oluşturun.

MOTİVASYON ARTIRAN ÖNERİLER  Ders çalışırken ve sınavlara hazırlanırken başta keşfetme yeteneği olmak üzere çeşitli yeteneklerinizi fark edin ve bu yetenekleriniz doğrultusunda çalışma alışkanlıklarınızı belirleyin.  Hata yapmanın aslında en iyi öğrenme yolu olduğunu unutmayın. Belli durumlarda başarısızlık da başarı kadar değerlidir. Doğru olanı bilip yapmak ile yanlış olanın farkında olup yapmamak aslında aynıdır.

MOTİVASYON ARTIRAN ÖNERİLER  Hedefe giden yoldaki başarılarınızı ödüllendirin. Çünkü ödül motivasyonu olumlu etkiler.  Çalışmayı ertelemeyin.  Kendinize zaman ayırın, ders çalışmanın yanında sosyal ve sportif etkinliklere de yer verin.  Olumsuz alışkanlıklarınız ile savaşın ve bunların başarıya giden yolda sizi engellediğini unutmayın.

MOTİVASYON ARTIRAN ÖNERİLER  Sınava hazırlık sürecinde hemen notlarınızın ve puanlarınızın yükselmesini beklemeyin. Çünkü başarı belli bir çalışma süresini kapsar. İstenilen düzeye gelmek için sabırlı olun ve kendinize zaman tanıyın.  Deneme sınavlarının hedefe ulaşmada nerede olduğunuzu gösteren bir araç olduğunu unutmayın ve deneme sınavı sonuçlarınıza üzülmeyi bir kenara bırakın.

MOTİVASYON ARTIRAN ÖNERİLER  Kesinlikle kendinizi başkasıyla kıyaslamayın. Başkalarının kıyaslamalarını da dinlemeyin. Kendinizi kıyasladığınız tek kişi kendiniz olun. Kendinizle yarışın. Başarı olarak dünden, geçen aydan, geçen yıldan farkınızın ne olduğunu bulmaya çalışın.  Hayır demeyi öğrenin. Özellikle teknolojik aletlere…  Öğrendiklerinizi hayatınızda uygulamaya çalışın.

BAŞARILAR… BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ