DOĞRU LİSE TERCİHİ SÜREÇLERİ ve YÖNETİMİ BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ BURSA TEMEL EĞİTİM SONRASI KARİYER DANIŞMANLIĞI PROJESİ MODÜL 2 ORTAÖĞRETİM KURUMLARI.

... konulu sunumlar: "DOĞRU LİSE TERCİHİ SÜREÇLERİ ve YÖNETİMİ BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ BURSA TEMEL EĞİTİM SONRASI KARİYER DANIŞMANLIĞI PROJESİ MODÜL 2 ORTAÖĞRETİM KURUMLARI."— Sunum transkripti:

1 DOĞRU LİSE TERCİHİ SÜREÇLERİ ve YÖNETİMİ BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ BURSA TEMEL EĞİTİM SONRASI KARİYER DANIŞMANLIĞI PROJESİ MODÜL 2 ORTAÖĞRETİM KURUMLARI TANITIMI “Geleceğiniz, geleceğimizdir…” http://bursa.meb.gov.tr/oges

2 Bursa temel eğitim sonrası kariyer danışmanlığı projesi; Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından “Geleceğiniz, geleceğimizdir…” fikrinden hareketle temel eğitimden ortaöğretime uzanan bu süreçlere ilişkin tanıtım, bilgilendirme, ilişkilendirme iş ve işlemlerine genişlik kazandırmak, birliktelik sağlamak, bilgi dağınıklığını ortadan kaldırmak, kılavuzluk ve kaynaklık etmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu bağlamda Bursa Temel Eğitim Sonrası Kariyer Danışmanlığı Projesinin hedef kitlesi ortaokullardır. Proje yapı olarak dört temel modülden oluşmaktadır:  Merkezi ortak sınav temel bilgiler modülü  Ortaöğretim kurumları tanıtım modülü  Destek süreçleri modülü  Tercih süreçleri modülü Modüller içerik ve zamanlama olarak birbirini izleyen, tamamlayan ve kapsayan bir yapı içermektedir. Bu bağlamda her modül için içeriğine ve amacına ilişkin kaynaklar (Kitapçık, sunu, yazılım v.b.) geliştirilmiştir. PROJE TANITIMI

3 1.TEOG Genel Esasları 2.TEOG Değerlendirmesine İlişkin Esaslar 3.Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrencilere İlişkin Esaslar Modül 1 Merkezi Ortak Sınav Temel Bilgiler Modülü 1.Temel Eğitim Sonrası Ortaöğretim Eğitim Seçenekleri 2.Fen Liseleri Tanıtımı 3.Sosyal Bilimler Liseleri Tanıtımı 4.Anadolu İmam Hatip Liseleri Tanıtımı 5.Anadolu Liseleri Tanıtımı Kitabı 6.Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tanıtımı 7.Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri Tanıtımı 8.Özel Eğitim Okul ve Kurumları Tanıtımı 9.Mesleki Eğitim Merkezleri Tanıtımı 10.Açık Öğretim Kurumları Tanıtımı 11.Temel ve özel liseler Tanıtımı 12.Mesleki ve Teknik Eğitim Alanları Modül 2 Ortaöğretim Kurumları Tanıtım Modülü 1.Öğrenme Nedir Ve Nasıl Gerçekleşir? 2.Bellek Sistemi ve Geliştirme Yolları 3.Dikkat ve Konsantrasyon 4.Verimli Ders Çalışmayı Etkileyen Faktörler 5.Verimli Ders Çalışmayı Kolaylaştıran Yöntemler 6.Amaç Belirleme ve Motivasyon 7.Zaman Yönetimi ve Planlı Çalışma 8.Sınav Stratejileri ve Test Çözme Teknikleri 9.Sınav Kaygısı ve Başetme Yolları 10.Nefes ve Gevşeme Egzersizleri 11.Meslek Seçimi Ve Önemi Modül 3 Destek Süreçleri Modülü 1.Tercih Süreçleri Genel Tanıtım Modül 4 Tercih Süreçleri Modülü ŞUAN PROJENİN NERESİNDESİNİZ ?

4 Bursa Temel Eğitim Sonrası Kariyer Danışmanlığı Projesi aşağıda belirtilen komisyon tarafından Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü adına yazılmıştır… VELİ SARIKAYAARZU AYYILDIZ Bursa İl Milli Eğitim Müdürü Bursa İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı MEHMET KÖYLÜKEMAL AKARZAFER AĞAOĞLUHÜSEYİN İCALY. FIRAT ERKEKİLHAN SARIGÜLERHAN AĞBABA Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Temel Eğitim Şubesi Proje Koordinatörü Bursa İl Milli Eğitim Fatih Projesi İl Eğitmeni Nilüfer Zekai Gümüşdiş Ortaokulu Müdürü Osmangazi Şehit Deniz Piyade Er Tahsin Şen Ortaokulu Müdürü Yıldırım Şehit Piyade Er Rahim Keskin Ortaokulu Müdürü Nilüfer Abdurrahman Vardar Ortaokulu Müdürü Osmangazi Hamitler Adnan Türkay Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı ENİSE CANTAŞGÖKAY MUTLUİBRAHİM İBRAMGÜLŞAH ER SEVAL ULVİYE AKYOL SERAP ÖZÜDOĞRU Yıldırım Rehberlik Araştırma Merkezi Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Zekai Gümüşdiş Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Abdurrahman Vardar Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Karamehmet Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Dilek Özer Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı Nilüfer Süleyman Cura Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı

5 Projenin tüm çıktılarına http://bursa.meb.gov.tr/oges Web adresimizden ulaşabilirsiniz…

6 BU SUNUDA NE BULACAKSINIZ? Bu bölümde aşağıdaki başlıklara ilişkin bilgiler bulacaksınız…  Doğru Lise Tercihi Nedir?  Doğru Lise Tercihi Süreçleri Nelerdir?

7 1.BÖLÜM Doğru Lise Tercihi Nedir?

8 Doğru lise tercihi, öğrencinin ilgilerine, yeteneklerine ve koşullarına (Sınav başarısı, ortaokul başarısı, bulunduğu şehir v.b.) göre yaptığı gelecek planına (Meslek ve üniversite eğitimi) ulaşması için en doğru ortaöğretim eğitim seçeneğinde karar kılmasıdır.

9 Doğru Lise Tercihi Nedir? Bu karar verme süreci doğru kariyer planlamasının ta kendisidir. O zaman ortaokuldan sonra bir gencin lise kararı;  İlgi ve yeteneklerine en uygun eğitimi alabilmesine olanak sağlıyorsa,  Kendisini tanımasına ve kabullenmesine olanak sunuyorsa,  Amaçları doğrultusunda üst eğitim kurumuna hazırlıyorsa,  Seçeceği mesleğe ulaşması için uygun eğitimi (Ders müfredatları, staj ve uygulamalar vb.) almasına fırsat veriyorsa,  Bir üst eğitim seçenekleri için uygun rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunuyorsa kendisi için en doğru kararı vermiştir diyebiliriz.

10 Doğru Lise Tercihi Nedir? Doğru lise seçimi ile ilgili tanım ve açıklamalar dört aşamalı bir yardım sürecini karşımıza çıkarmaktadır. Bunları maddeler halinde sıralarsak:  Öğrencinin kendini (İlgi ve yetenekleri) tanımasına yardımcı olmak.  Ortaöğretim eğitim seçenekleri ve koşulları hakkında bilgi vermek.  Meslekler ve mesleklerin gerektirdiği özellikler hakkında bilgi vermek.  Ortaöğretim seçim sürecinde (İlgi, yetenek, meslekler ve liseler arasındaki ilişkiyi kurarak) öğrenciye ve velisine rehberlik ve danışmanlık yapmak.

11 2. BÖLÜM Doğru Lise Tercihi Süreçleri Nelerdir?

12 Doğru Lise Tercihi Süreçleri Nelerdir? Doğru lise seçimine ilişkin süreçleri bir tablo olarak özetlersek :

13 Doğru Lise Tercihi Süreçleri Nelerdir?

14

15

16 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Kendini tanımak ne demektir? Bir insanın kendini tanıması hayata ilişkin tüm karar süreçlerini doğru yönetmesinin en önemli faktörüdür. Kendini tanımak kişinin bilişsel, sosyal, duygusal ve fiziksel açıdan kendinde olanları bilmesi, kendinde olanların farkında olması ve bunları doğru değerlendirmesidir. Biraz açarsak; bir insanın fiziksel özelliklerini, duygularını, düşüncelerini, istek ve gereksinimlerini, güçlü ve zayıf yönlerini, amaç ve değerlerini, yeteneklerini ve becerilerini tanıması / bilmesi ve bunların farkında olmasıdır diyebiliriz.

17 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Kendini tanıma süreci bir ömür sürmektedir ve sınırı yoktur. Bu noktada gelişim aşamasında olan gençler için bu süreç daha da önem arz etmektedir. Doğru lise tercihi bir gencin hayatına büyük ölçüde yön vereceği için bu süreçte sunulacak hizmet önemlidir. Öğrenci bulunduğu yaş itibari ile ortaokulda bir noktaya kadar ilgi ve yeteneklerini tanımalı ve farkında olmalıdır. Lise seçim kararı da mümkün olduğu kadar bu ilgi ve yetenekler üzerine inşa edilmelidir. Okullarda öğrencilerin kendilerini tanımaları için verilen bu hizmetlerinin bütünü bireyi tanıma faaliyetleri olarak ifade edilmektedir.

18 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Bireyi tanımak ve bireyi tanıma faaliyetleri nedir? Bireyin ilgi ve yeteneklerine uygun eğitici programlara hazırlamak, uygun bir meslek seçmeleri için onları yönlendirmek, başarı ve başarısızlık durumlarını değerlendirmek, sosyal uyumsuzluk sorunlarını çözmek, zayıf ve güçlü yönlerini ortaya çıkarmak, ilgilerini, tutum ve değer yargılarını tanımak, yetiştikleri çevrelerinin ve çevrenin etkilerinin ayrıntılı olarak bilinmesi faaliyetlerin bütününü bireyi tanımak olarak tanımlayabiliriz. Okullarda verilen bireyi tanıma hizmetleri genel olarak aşağıda verdiğimiz başlıklar çerçevesinde gerçekleşmektedir. Bunlar:

19 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Öğrencinin kendisini sağlık açısından tanıması Öğrencilerin yakından bilinmesi gereken yönlerinden biri onun bedensel gelişimi ve beden sağlığıdır. Beden sağlığı okul başarısını etkileyen en önemli faktörlerden biri olduğu gibi kişilik gelişiminin de önemli belirleyicisidir. Bu sebeple öğrencilerin her yıl boy-kiloları ölçülmeli görme, işitme, konuşma bozukluğu, görünür beden sakatlıkları olup olmadığı vaktiyle geçirdiği hastalıklar tespit edilmeli, her yıl en az bir defa sağlık kontrolünden geçmesi sağlanmalıdır.

20 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Öğrencinin kendisini yetenekleri açısından tanıması Yetenek; kalıtımla gelen gizil güçlerin eğitim ve çevrenin etkisiyle geliştirilmiş kısmını ifade eder. O halde yetenek bize bir kimsenin eğitimle neler kazanacağını, ilerideki yaşantısında neler yapacağını değil, neler yapabileceğini gösterir. Öğrencinin eğitimdeki başarısını önceden kestirmek için, eğitimin gerektirdiği yeteneklere ne ölçüde sahip olduğunu bilmemiz gerekir. Öğrenciye eğitim dalını ve mesleğini seçmesinde yardımcı olmak için, onun genel ve özel yetenekler yönünden durumunu, zayıf ve güçlü olduğu yönlerini bilmemiz gerekmektedir.

21 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Öğrencinin kendisini ilgileri açısından tanıması İlgi, günlük yaşantımızda yaptığımız iş veya aktiviteden aldığımız zevk ve o işi yapma isteğimizdir. Kişinin her hangi bir baskı altında kalmadan ya da kendisine ödül vaat edilmediği halde bir takım faaliyetlere girişiyor ve bundan doyum sağlıyorsa bu kimsenin o tür faaliyetlere karşı ilgisi var demektir. İlgilerimiz zamanla, yaşa bağlı olarak özellikle ergenlik döneminde değişir. Bir öğrencinin ilgi duyduğu ders, etkinlik, meslek vb. bakarak öğrenci hakkında bilgi elde edilebilir. Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun bir program izleyip yine ilgi ve yeteneklerine uygun bir mesleğe yönelmelerine yardımcı olabilmek için öğrencilerin ilgilerinin bilinmesi gerekir. Bunun yanında kişinin ilgilerinin sürekli olabilmesi için yetenekle desteklenmesi gerekir. Yetenekle desteklenmeyen ilgi, belli bir süre sonra söner.

22 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Öğrencinin kendisini akademik başarı açısından tanıması Yapılan araştırmalar, geçmiş başarının gelecekteki başarıyı önceden kestirmede önemli bir etken olduğunu göstermektedir. Müfredat programlarında dersler aşamalı bir düzen içinde verildiğinden öğrencinin bir konu alanındaki başarısı, bir önceki konunun öğrenilmesinde gösterdiği başarıya bağlıdır.

23 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Öğrencinin kendisini kişilik özellikleri açısından tanıması Bireyin kişiliği birçok özelliklerin bir araya gelmesiyle oluşur. Beden yapısı, mizacı, ilgileri, psikolojik ihtiyaçları, yetenekleri, alışkanlıkları, tutumları kişiliği oluşturan öğelerden bazılarıdır. Kişiyle ilgili bunların hepsinin bilinmesine imkan yoktur. Ancak; liderlik, bağımsız davranabilme, duygusal kararlılık, başkalarıyla işbirliği yapabilme gibi özellikler yönünden ne durumda olduğunu bilmek, öğrencinin okula uyumunu, öğretmen ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini anlamamız için gereklidir.

24 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Benlik; bireyin kendisini nasıl gördüğüdür. İnsan çevresine kendi algılama biçimine göre tepkide bulunur. Kişinin davranışları, onun kendi hakkındaki değerlendirmelerine göre yön alır. Bireyin tutum ve davranışlarını, uzun ve kısa vadeli planlarını, hayat hedeflerini anlamak ve değerlendirebilmek için onun kendisi hakkındaki değerlendirmelerini yakından bilmek gerekir. Öğrencinin kendisini benlik tasarımı açısından tanıması

25 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Bireyi tanımak için onun; bedensel ve psikolojik özellikleri yanı sıra sosyo-ekonomik durumunun ve okul dışı çevresinin, aile yapısının da tanınması gerekir. Ailenin ekonomik ve kültürel durumu bireyin yeteneğini, ilgilerini, okula ve eğitime karşı tutumunu, dolayısı ile okuldaki başarısını ve uyumunu etkileyen en önemli etkenlerden biridir. Öğrencinin içinde yaşadığı çevreyi ve özellikleri tanıması

26 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Kardeş sayısı, tek çocuk olma, evlatlık, üvey kardeş, üvey anne-baba, başkalarının yanında kalma vb. durumlar, çocuğun kişilik gelişimini etkileyen önemli faktörlerdir. O halde bireyin ailesi ve çevresi hakkında etraflıca bilgi edinilmesi gereklidir. Bu bilgiler bireyin davranışlarını anlamamıza ve onlara daha bilinçli olarak yardım etmemize imkân sağlayacaktır.

27 1. Öğrencinin Kendini Tanımasına Yardımcı Olma Süreçleri Öğrencinin doğru gelecek planı yapması için kendini tanıma süreçleri hayati öneme sahiptir. Bu hizmetler okullarda rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisleri tarafından sunulmaktadır. Fakat bu süreç çok komplike olduğundan okulun bütün dinamikleri etkili olmalı ve sorumluluk almalıdır. Bu basamakta sunulacak hizmetin kalitesi sonraki tüm süreçlere önemli ölçüde etki eder.

28 2. Ortaöğretim Eğitim Seçenekleri Hakkında Bilgi Verme Süreçleri  Fen liseleri,  Sosyal bilimler liseleri,  Anadolu liseleri,  Anadolu imam hatip liseleri,  Mesleki ve teknik Anadolu liseleri,  Güzel sanatlar ve spor liseleri,  Özel ortaöğretim kurumları,  Mesleki eğitim merkezleri  Açık öğretim kurumları  Askeri liseler, Bu noktadan sonra öğrenci önündeki ortaöğretim eğitim seçeneklerini ve koşullarını tanımalıdır. Ortaokuldan sonra öğrencinin karşısına; Seçenek olarak çıkmaktadır. Tüm bu seçeneklerin özellikleri ve giriş koşulları dahil olmak üzere öğrencilerin detaylı bir şekilde tanımasına olanak sağlanmalıdır.

29 3. Meslekler Hakkında Bilgi Verme Süreçleri Meslek, insanın yaşamını sürdürebilmek için yaptığı ve genellikle yoğun bir eğitim, çalışmayı gerektiren sürecin sonunda kişilerin kazandığı ünvanın adıdır. Dünyada binlerce meslek bulunmaktadır. Türkiye'de resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek vardır.

30 3. Meslekler Hakkında Bilgi Verme Süreçleri Bir mesleği tanımak demek o mesleğin tanımı, görev alanları, genel olarak kullandığı araç ve gereçler, mesleğin gerektirdiği özellikler, çalışma ortamı ve koşulları, çalışma alanı ve iş bulma olanakları, meslek eğitiminin verildiği yerler, meslek eğitimine giriş koşulları, eğitimin süresi ve içeriği, meslekte ilerleyebilmek ve geleceği gibi bilgilere sahip olmaktır diyebiliriz.

31 3. Meslekler Hakkında Bilgi Verme Süreçleri Meslek tanıtımları ortaöğretim eğitim seçeneklerinin tanıtımına paralel olarak yapılmalı ve meslek, lise türleri ve üniversiteler arasında ilişki öğrenciye iyi anlatılmalıdır.

32 4.İlişkilendirme ve Kariyer Planı Oluşturma Süreçleri Ortaöğretim seçim sürecinde öğrenciye ve velisine rehberlik ve danışmanlık yapma sürecini, yukarıda bahsettiğimiz tüm tanıma, tanıtım ve ilişkilendirme süreçlerinin finali olarak nitelendirebiliriz.

33 4.İlişkilendirme ve Kariyer Planı Oluşturma Süreçleri Öğrencinin ilgi ve yetenekleri ile lise türleri (koşulları ve özellikleri), üniversiteler ve meslekler arasındaki ilişkiyi kurmasına ve bu ilişkinin öğrenciyi karara götürmesine yardımcı olmak olarak adlandırabileceğimiz bu aşama profesyonel şekilde yapılmalıdır. Tam bu noktada başta okul rehberlik ve psikolojik danışmanlık servislerine olmak üzere okul bütününü oluşturan tüm mekanizmalara büyük işler düşmektedir.

34 BAŞARILAR… BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ