1. Anorexia Nervosa 2. Bulimia Nervosa 3. Binge-eating disorder YEME BOZUKLUKLARI

İlk yeme bozuklukları (ölümcül), IX asırda din uğruna aç kalan St.Jerome’un müritlerinde görülmüştür yılında Richard Morton tarafında ilk anoreksia vakası bildirilmiştir (aşırı zayıflama, kilo alamama, vücut şekil değişikliği, hiperaktivite, hastalığını inkar etme...) “Anorexia nervosa“ ismini kim icat etti? İngiliz asıllı doktor William Withey Gull yoksa Fransız nöropsikiyatrist Ernest Charles Lasegue mü? (Gull 1868 yılında?) Bulimia, tıp literatürüne XIX asrın ikinci yarısında, diğer hastalıklarla birlikte görünen bir tablo olarak bildirilmiştir.

1. ANOREXİA NERVOSA DSMM-IV* ün tarifine göre AN, yaş ve boya göre normal olan kiloyu koruyamamak demektir. TANI kriterleri: - Uygun kiloyu koruyamamak: ideal ağırlığın %85’in altında olmak (34.7 kg İK:49.2 kg) (%70) - Kilo alma korkusu (aşırı) - Vücut şekil değişikliği: az kilolu olmasına rağmen kendini şişman görmek (“feels fat”) - Amenore en az 3 siklus * Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, ed 4: DSM-IV. Washington, DC, American Psychiatric Association, 1994

İdeal Ağırlık Women: 5 feet:100 lbs; ad 5 lbs for each additional inch, +- %5-%10 Men: 5 feet=106 lbs; add 6 lbs for each additional inch, +- %5-&10 KADIN: cm=45.4 kg + her 2.54 cm başına 2.27 kg ekle +- %5-%10 ERKEK: cm=48.12 kg + her 2.54 cm başına kg ekle +- %5- %10

2. BULIMIA NERVOSA DSMM-IV* ün tarifine göre BN, tekrarlayan aşırı, tıkanırcasına yeme epizotları olarak tarif edilmiştir. TANI kriterleri: - Son 3 ay haftada en az 2 defa aşırı yemek: “binge-eating” - Kilo almayı engellemek niyetiyle mide-barsakları boşaltmak (kusma, laksatif veya diüretik alma, aşırı egzersiz yapma...) - Vücut şekliyle abartılı ilgilenmek. * Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, ed 4: DSM-IV. Washington, DC, American Psychiatric Association, 1994

“Binge-eating” ne demek? -Kısa sürede aşırı miktarda yemek tüketmek kaloriyi tek oturuşta yemek - Yemek sırasında kontrolden çıkmak - Tıkanırcasına yada mide ağrıları girinceye kadar yemek yemek - Yemekten sonra, kilo almamak için, laksatif, diüretik, enema almak; ipeka (ekspektoran, öksürük yapan bitki) almak aşırı egzersiz yapmak uzun süre aç kalmak

3. “BINGE-EATING” HASTALIĞI Son zamanlarda tanımlanan 3. yeme hastalığı : - Kontrolsüz çılgınlar gibi aşırı miktarda yeme - Mide-barsak boşaltımı yok - Son 6 ayda haftada 2 defa - Kötü beslenme sonrasında ızdırap (acı) çekme, Bu hastalarda suçluluk duygusu var. Utandıkları için gizli gizli yerler. >%20 si obezdir.

EPİDEMİYOLOJİ Yeme bozuklukları: -- E. göre K.’da 9 defa daha sık görülmektedir -- “teenage” ve genç bayanlarda AN:%1 BN: %5 Erkekler Risk faktörler: premorbid obezite, homoseksüellik, ince görünüm gerektiren spor dalıyla uğraşmak K’lara göre E’lerde daha geç yaşlarda ortaya çıkmakta ve premorbit obezite daha sık görülmektedir.

ABD’de ortalama 43 milyon kadın, hayatının herhangi bir döneminde kilo verme amacıyla diyet yapmıştır; 26 milyon kadın ise kilosunu korumak için diyet yapmıştır. 1.Cuenca-Guerra R, Quezada J. What makes buttocks beautiful? A review and classification of the determinants of gluteal beauty and the surgical techniques to achieve them. Aesthetic Plast Surg. 2004;28: Vücut görünümünden (body image) memnun olmayan kadınların sayısı 1972’de %25 iken 1997’de %56’ya çıkmıştır. Serrdula MH, Mokdad AH, Williamson DF, Galuska DA, Mendlein JM, Heath GW. Prevalence of weight loss strategies for controlling weight. JAMA. 1999;282:

AYRICI TANI: ANOREXİA NERVOSA - Afektif bozukluklar (unipolar, bipolar) - Kişilik bozuklukları (histrionik, borderline, narsislik) - Schizophrenia - Anksiyete AN’lı hastaların %50’sinde bir psikiyatrik bozukluk vardır -AIDS, hipertiroidi,, diyabet, kanser, malnutrisyon....

AYRICI TANI: BULIMIA NERVOSA -Atletler, güreşçiler, boksörler hızlı kilo vermek zorunda kaldıklarında (instrumental vomiting) - Hipotiroidi, diyabet, kemoterapi, byin tm, GİS hastalıkları, migren

LABORATUVAR - Östrojen üretimin azalır (22.3) - LH, FSH pubertal/prepurtal düzeye düşer (LH:>0.1 FSH:1.04) - PRL normal yada yüksektir (55.86) - TSH:N (1.51) - Kortizol sentezi azalır -Uygunsuz vasopresin salgılanması

- Hiponatremi - Hipokalsemi (7.9) -Zn ve Mg düşüklüğü - BUN yükselmesi, GFR azalması (dehidrasyona bağlı) - Transaminaz yükseklği - anemi (Hb:10.7) Lökopeni ( 3.600) trombositopeni ( ) -Kİ: komple jelatinöz dejenerasyon (GDBM)

- Derinin saraması_hiperkeratonemi Hiponatremi - Amenore - Osteoporoz - İdrar kons azalma (uygunsuz vasopresin salgılanması) - hipotermia - ödem ve böbrek taşı (dehidrasyona bağlı BUN GFR ) - KVS: sol ventrikül yetmezliği cardiac output azalır bradikardi aritmiler - mide büzülmesi motilite bozukluğu ishal/kabız

BULIMIA NERVOSA Daha çok tekrarlayan kusmalara bağlı: - elektrolit imbalansı ve travma belirrtileri - hipopotasemi, hipokalsemi,, hipokloremik metabolik alkaloz - akut gastrik dilatasyon ve rüptür, özofagus rüptürü, Mallory- Weiss sendromu, - amilaz artması İpeka alanlarda kardiyak aritmiler (kardiyak ve kas toksisitesi yapmakta)

PROGNOZ: Mortalite oranı %10-15 (10 yılda %10; 20 yılda %20 *) Ölüm sebebi: kardiyak aritmiler, gastrik hemorajiler, suicid Ölüm daha çok yaş arası genç kadınlarda görülmektedir * Makino M, Tsuboi K, Dennerstein L. Prevalence of eating disorders: a comparison of Western and non-Western countries. MedGenMed. 2004;6:49

TEDAVİ Düzenli beslenme Psikoterapeutik ajanlar Neuroleptikler, trisiklik antidepresanlar, MAO inhibitörleri, serotonin reuptake inhibitörleri Replasman tedavisi