EKLEM ENFEKSİYONLARI Hem. Nesrin ÖRCÜN 5. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği
Eklem enfeksiyonlarına septik artrit denir Eklem enfeksiyonlarına septik artrit denir Ortopedik acillerden biridir. Ortopedik acillerden biridir.
Tedavideki gelişmelere rağmen özellikle ileri yaştaki hastalarda morbidite ve mortalite belirgindir. Tedavideki gelişmelere rağmen özellikle ileri yaştaki hastalarda morbidite ve mortalite belirgindir. Uygun tedavi ve antibiyotiklere rağmen ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Uygun tedavi ve antibiyotiklere rağmen ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Uygun tedavi ve müdahaledeki gecikmeler komplikasyonların en sık nedenidir. Uygun tedavi ve müdahaledeki gecikmeler komplikasyonların en sık nedenidir.
Görülme sıklığı Görülme sıklığı Kimlerde (kadın erkek demi?) Kimlerde (kadın erkek demi?) Yaş Yaş
Predispozan faktörler –İmmatür immün sistem –İmmün yetmezlik –Kemoterapotik ilaç kullanımı –Neoplazmlar –Alkolizm –DM –RA (romatoid artrit) –SLE (sistemik lupus eritematozus) –Malnutrisyon –Kronik karaciğer ve böbrek yetmezliği –İV ilaç kullanımı –Daha önce geçirilmiş travma veya artrit
Etkenler Yenidoğanlarda: Yenidoğanlarda: –Streptokoklar –Stafilokoklar –Gram (-) basiller –Candida –Hemofilus influenza
Etkenler Erişkinler Erişkinler –Stafilokokkus aureus : En sık etken –Gonokok (neisseria gonorea) : Adultlarda (40 yaş altında) en sık etkendir. Poliartikülerdir. Daha iyi prognozludur. –Streptokoklar –Gram (-) basiller –Salmonella : SLE’de sık görülür –Gram (-) basiller : (psödomonas aeroginosa) iv ilaç kullananlarda sık görülür.
Ekleme mikroorganizmanın bulaşma yolları: Ekleme mikroorganizmanın bulaşma yolları: –Hematojen yol (kan ile) –Komşuluk yoluyla (osteomyelit veya selülit) –Direkt inokülasyon (cerrahi girişim sonrası, intraartiküler enjeksiyon)
Bakteri sinoviuma ulaşınca akut inflamatuar yanıt başlar. Bakteri sinoviuma ulaşınca akut inflamatuar yanıt başlar. Proteolitik enzimler salınır. Proteolitik enzimler salınır. Kıkırdak matriksi ve kollajen parçalanır. Kıkırdak matriksi ve kollajen parçalanır. Kollajen yıkımı başlamadan septik hadise sonlandırılırsa olay geri dönüşlüdür. Kollajen yıkımı başlamadan septik hadise sonlandırılırsa olay geri dönüşlüdür.
KLİNİK BULGULAR Ödem Ödem Şişlik Şişlik Kızarıklık Kızarıklık Lokal ısı artışı Lokal ısı artışı Ağrı Ağrı Ateş Ateş (yenidoğanlarda teşhis zordur. Çünkü ateş, şişlik, kızarıklık minimaldir yada yoktur) (yenidoğanlarda teşhis zordur. Çünkü ateş, şişlik, kızarıklık minimaldir yada yoktur)
KLİNİK BULGULAR Daha sıklıkla yük taşıyan eklemlerde görülür. (diz, kalça, ayak bileği, omuz, el bileği, dirsek) Daha sıklıkla yük taşıyan eklemlerde görülür. (diz, kalça, ayak bileği, omuz, el bileği, dirsek) Genellikle tek eklem etkilenir. Genellikle tek eklem etkilenir.
LABORATUAR Beyaz küre artışı (hastaların yarısında 10000/mm3 üzerindedir) Beyaz küre artışı (hastaların yarısında 10000/mm3 üzerindedir) Sedimantasyon Sedimantasyon CRP CRP Eklem ponksiyonu : Gram boyama, kültür, hücre sayımı, kristal bakılır. Eklem ponksiyonu : Gram boyama, kültür, hücre sayımı, kristal bakılır. –Sinovial lökosit 50000/mm3 üzerindeyse –%90’den fazla polimorfonükleer hücre –Glukoz içeriği az
TEDAVİ 1- Eklem sterilizasyonu (drenaj, antibiyoterapi) 1- Eklem sterilizasyonu (drenaj, antibiyoterapi) 2- Deformitelerin önlenmesi 2- Deformitelerin önlenmesi 3- Rehabilitasyon 3- Rehabilitasyon
Drenaj Gonokok dışındaki etkenlerde septik artrit tedavisinde drenaj yapılmalıdır. Gonokok dışındaki etkenlerde septik artrit tedavisinde drenaj yapılmalıdır.
Yüzeyel lokalizasyonlu eklemlerde (dirsek, ayak bileği) Yüzeyel lokalizasyonlu eklemlerde (dirsek, ayak bileği) –Multiple aspirasyonlar yapılır. –Uygun antibiyoterapi başlanır. –Fonksiyonel pozisyonda splinte alınır. –Ağrı, şişlik, ısı artışı ve eklem hareket açıklığına bakılır. Düzeliyorsa bu şekilde tedavi edilir. –Eğer bu şikayetler düzelmiyorsa, sinovial lökosit sayısı saat içinde düşmüyorsa açık cerrahi yapılır.
Derin lokalizasyonlu eklemlerde (kalça, omuz) açık cerrahi yapılır. Derin lokalizasyonlu eklemlerde (kalça, omuz) açık cerrahi yapılır. Diz, el ve ayak bileği, omuz gibi eklemlerde artroskopik cerrahi yapılabilir. Diz, el ve ayak bileği, omuz gibi eklemlerde artroskopik cerrahi yapılabilir. Kalça ekleminde artroskopi yapılmaz. Kalça ekleminde artroskopi yapılmaz.
Antibiyoterapi Kültür sonucu gelene kadar ampirik tedavi başlanır. Gram boyama sonucuna göre, eğer gram boyama negatifse en olası bakteriye karşı tedavi başlanır. Kültür sonucu gelene kadar ampirik tedavi başlanır. Gram boyama sonucuna göre, eğer gram boyama negatifse en olası bakteriye karşı tedavi başlanır. Antibiyotikler parenteral verilmelidir. Laboratuar değerleri normale dönünce 2-3 hafta daha oral tedavi sürdürülür. Antibiyotikler parenteral verilmelidir. Laboratuar değerleri normale dönünce 2-3 hafta daha oral tedavi sürdürülür. Genellikle tedavi 4-6 hafta sürdürülür. Genellikle tedavi 4-6 hafta sürdürülür.
Rehabilitasyon Enfeksiyon gerileyince normal eklem fonksiyonu kazandırılmaya çalışılır. (subluksasyon-dislokasyon, kontraktürler önlenmeye çalışılır) Enfeksiyon gerileyince normal eklem fonksiyonu kazandırılmaya çalışılır. (subluksasyon-dislokasyon, kontraktürler önlenmeye çalışılır) –Deformiteyi önlemeye yönelik splintler –İzometrik egzersizler –Aktif ROM egzersizleri Yük binen eklemlere yük verdirilmez. Yük binen eklemlere yük verdirilmez saat sonra aktif-asiste ve pasif ROM egzersizleri başlanabilir saat sonra aktif-asiste ve pasif ROM egzersizleri başlanabilir.
Komplikasyonlar Ölüm (%8-15) Ölüm (%8-15) Eklem sertliği Eklem sertliği Fonksiyon kısıtlılığı Fonksiyon kısıtlılığı Subluksasyon-dislokasyon Subluksasyon-dislokasyon Avasküler nekroz Avasküler nekroz Lokal büyüme kusurları Lokal büyüme kusurları Osteomyelit Osteomyelit Postenfeksiyöz sinovit Postenfeksiyöz sinovit
2 Y, 2 aydır diz ağrısı şikayeti var, aspirasyonda staf. aureus üremiş. Distal femoral epifizde prematür kapanma sonucu varus deformitesi oluşmuş.
Sol kalçada septik artrit sonrası ilak kanatta osteomyelit gelişmiş. Sol kalça ankiloza gitmiş.