KALİTE VE VERİMLİLİK KALİTE MALİYETİ

KONU BAŞLIKLARI: 1- Kalite Ve Verimlilik 2- Kalite Maliyetleri 3- Kalitesizliğin Maliyet Unsurları ve Kaynağı 4- Kalitesizlik Riskleri 5-Kaliteye Etki Eden Faktörler 6- Kalitenin Maliyete Ve Milli Ekonomiye Etkisi

Kalite Ve Verimlilik İlişkisi İşletmeler ekonomik yönleri oldukça güçlü olan ve ekonomik değere sahip mallar üreten kuruluşlardır. Dolayısıyla işletmeler üretim yaparken, bu üretimi daha az kaynakla ve üretim faktörlerini daha az kullanarak gerçekleştirmek durumundadırlar. Bu, işletmeler açısından maddesel anlamda, verimlilik gücü anlamına gelmektedir. Ülkeler arasında üretimin verimliliği açısından farklar vardır. Bazı ülkeler belirli malları üretmede diğerlerinden daha etkindirler, yani bu malları daha ucuza malederler. Ülkelerin verimlilik gücü, ekonomilerin kalkınma ve gelişmeleri bakımından, dünya ekonomisi ve nihayet işletmeler açısından büyük bir önem taşımaktadır. Ülkelerin ekonomik gücü karşılaştırılırken de, verimlilik göstergeleri dikkate alınmaktadır. Ancak dikkate alınması gereken bir nokta, verimliliğin girdi/çıktı gibi basit bir şekilde ele alınmaması, tüm boyutlarıyla dikkate alınarak değerlendirilmesidir.

KALİTE VE VERİMLİLİK Kaliteli ve daha verimli üretim ancak standardizasyon ve sürekli kaynak iyileştirilmesi (Makina , Teçhizat, İnsan vb.) ile mümkün Olabilir. O halde stratejimiz; Hata kaynaklarını ortadan kaldır- mak suretiyle daha verimli ve kaliteli üretim olmalıdır.

KALİTE MALİYETLERİ Kuşkusuz her ticari işletme diğer amaçları yanında daha fazla KAR elde etmektir. Bunun için klasik yaklaşımda üretici aşağıdaki hesap ile satış fiyatını belirlemekteydi. Maliyet + Kar = Satış Fiyatı Ancak günümüzün gümrük duvarlarının kalktığı, iletişim ve ulaşımın çok kolaylaştığı sıkı rekabet ortamı içerisinde bu yaklaşımla piyasada var olmak mümkün değildir. Bunun yerine artık üreticiler aşağıda verilen Uluslararası Rekabet yaklaşımı Ile var olmak zorundadırlar. Pazardaki Fiyat – Maliyet = Kar

Geçtiğimiz kırk yıl içerisinde meydana gelen gelişmeler, kaliteyi ürünlere imalat sürecinin sonunda takılan bir aksesuar olmaktan çıkarmıştır. Kalite kavramının, ürüne yapılan bir katkı olarak değerlendirildiği dönemlerde, kaliteyi arttırmak için yapılan faaliyetler günümüz anlayışına göre maliyetlerde gerçekten bir artış unsuruydu. Öyle ki, ürünün kalitesinin yükseltilmesi,kalite maliyetlerinin arttırılması ile mümkün olabilirdi. Oysa son yıllarda kalitenin, üretim süreci içinde gerçektirebileceğinin ve kalite kontrolünün de bu hedefe ulaşmak için üretim sistemlerinin her aşamasında sürdürülen faaliyetlerin bir bütünü olduğunun anla- şılmasından sonra, kalite maliyetlerine ilişkin görüşler de değişmiştir. Yeni şekli ile kalite kontrolü, üretim sistemlerini entegre bir parçası olarak kalitesiz üretimi önlemek görevini yerine getirmekte ve artık Kaliteyi arttırma maliyetlerinden değil de, kalitesizliğin maliyetinden söz edilmektedir.

Kalite Maliyeti; meydana gelebilecek hataları önlemek amacıyla yürütülen faaliyetler,planlı kalite muayeneleri ve mamülün üretim esnasında veya müşteriye teslimden sonra görülen hataların sonucunda Ortaya çıkan maliyeter olarak tarif edilmektedir. Diğer bir KALİTESİZLİĞİN MALİYETİ ‘ dir Endüstride kalitesizliğin güncel maliyetini tahmin etmek ve böylece ekonomik sonuçlarını ortaya koyarak işletme yönetimlerinin karar organ- larına ışık tutmak amacıyla sanayileşmiş bazı ülkelerde yapılan araştırmalar, işletmelerde kalitesizliğin maliyetinin, bu işletmelerin net satışlarının % 8-10’u ,katma değerinin ise % 15-18’ I olduğunu ortaya Koymuştur. Kalitenin öneminin üreticiler ve tüketiciler tarafından anlaşılması, üreticilere giderek artan rekabet koşulları içinde pazarda üstünlük sağ- lamanın yanı sıra hammadde ve enerji kaynaklarının daha rasyonel kullanımını sağlayacaktır.

KALİTESİZLİĞİN MALİYET UNSURLARI VE KAYNAĞI Kalite ve kalite kontrol sorumluluğun işletme organizasyonu içinde yaygınlığına bağlı olarak k kalitesizliğin maliyet unsurları da kaynağını üretim ürecinin hemen hemen tüm aşamalarından almak tadır.Kalitesizliğin maliyetini araştırırken,bu unsurla- rın neler olduğunun bilinmesi gerekir. Bu unsurlar aynı zamanda kaliteyi belirleyen unsurlar olarak karşımıza çıkarlar. Kalite maliyet türleri üç ana başlık altında toplanabilir.

2- Ölçme ve Değerlendirme Maliyeti 1- Önleme Maliyetleri Ürün veya hizmetlerin müşteri isteklerini karşılayamama riskini Ortadan kaldırmak amacıyla özel olarak tasarlanmış tüm faaliyetlerin maliyetidir. 2- Ölçme ve Değerlendirme Maliyeti Ürünlerin belirlenen şartlara (standartlara) uygunluğunu doğrulamak amacıyla yapılan faaliyetlerin maliyetidir. 3- Başarısızlık Maliyeti Uygun olmayan ürün veya hizmetlerin sebep olabileceği tüm maliyetlerdir.

1) Ürün/ servis tasarım hataları: Tasarım düzeltme İç Başarısızlık maliyetleri: 1) Ürün/ servis tasarım hataları: Tasarım düzeltme faaliyetleri, tasarım değişiklikleri dolayısıyla yeniden işlemeler, hurdalar, diğer parçalarla etkileşimler 2) Satın alma hataları: Satın alınan malzemenin red edilmesi, değiştirilmesi, ayıklanması, tedarikçiye düzeltici faaliyet açılması, üretim kayıpları, 3) Ürün/ servis hataları: Yeniden işleme, tamir, hurda, yeniden test/ ölçüm, düşük derecelendirme, iç Hatalar için harcanan işgücü.

Dış Başarısızlık Maliyetleri: Şikayetleri ve müşteri memnuniyetsizliklerini araştırma faaliyetleri, müşteri hizmetleri faaliyetleri, Geri dönen ürün ve geri alma aktiviteleri, Servis hizmetleri, Geri çağırma faaliyetleri, Satış kaybı, Markaya duyulan güvensizlik, Pazar kaybı vb.

Genellikle önleme maliyetleri, toplam kalitesizlik maliyetinin % 10’unu, ölçme ve değerlendirme mali- yetleri % 25’ ini ve başarısızlık maliyetleri de % 50-75’ Ini oluşturur. Kalitesizliğin maliyet unsurlarından önleme maliyet- lerindeki artış, doğal olarak uygunluk kalitesinde bir artış olarak yansıyacaktır. Bu yansıma ise ölçme ve değerlendirme giderlerinde bir düşüşle sonuçlanacak- tır. Çünkü kalitesizliği önlemek için yapılan her harca- manın ürün kalitesine yapacağı olumlu etki daha az rutin test ve muayene ihtiyacı yaratacaktır.aynı şekil- de önleme maliyetlerindeki bir artış, ürün kalite sürec- inde kalite hedeflerine uygunluğu daha fazla sağla – yacağı için , başarısızlık maliyetlerinde de buna bağlı bir azalma görülecektir.

Kalitesizlik Riskleri Kalitesizliğin ,işletmeye olan maliyetler yanında hatalı ürün veya hizmetlerin sonucunda ortaya çıkan etkenlere de kalitesizlik denilmektedir. Bunlar ; FİRMA İÇİN 1-) Prestij kaybı, 2-) Pazar payının azalması, 3-) Kaynak israfı ve verimliliğin azalması, 4-) Motivasyon kaybı, 5-) Maddi ve manevi tazminatlar,

MÜŞTERİ İÇİN; 1-) İnsan sağlığı, güvenliği, 2-) Mal ve hizmetlerde tatminsizlik, 3-) Güvensizlik 4-) Mağduriyet,

Kaliteye etki eden faktörler Üretilecek ürünün kalitesine etki eden iç ve dış faktörler şunlardır; Firma içi faktörler; * Yönetim * İnsan gücü * Çalışanların motivasyonu * Malzeme * Makine * Üretim yöntemleri * Ölçüm araç ve gereçleri Firma dışı faktörler; * Tüketici özellikleri * Pazarın yapısı * Sermaye ve finansal kaynaklar * Teknoloji

KALİTENİN MALİYETE VE MİLLİ EKONOMİYE ETKİSİ Kalitenin milli ekonomiye maliyete etkisi kaçınılmaz bir olgudur. Kalite değeri yüksek olan bir üretim kalitesiz bir üretime oranla daha uzun ömürlü olacaktır.Bunun sonucunda mili ekonomiye katkıda bulunmuş olacaktır.Kaliteli bir iş ister istemez maliyeti de yükseltecektir.Fiyatın yükselmesi sonucu üretilen mamul madde her kesime hitap etmeyecek belirli bir kesme hitap edecektir. Buda üretilen mamul madde sayısının düşmesine neden olacaktır. Aynı zamanda Pazar bulunmasında güçlükler çekilecektir. Aynı üretimi yapan diğer firmalarla rekabet edemez bale gelecektir. Bu durum iş yerinin iflasına neden olacaktır.Tüm bu olumsuz etkenler milli ekonominin kalkınmasını olumsuz yönde etkileyecektir. Kalitesiz mamullerin satışı bir süre için artacak, fakat bir süre sonra bu mamuller ihtiyaca cevap veremeyeceğinden arz talep dengesi bozulacağından yeni bir mamulün üretimine geçilecektir. Bu üretimin milli ekonomiye faydasından çok zararı dokunacaktır.Milli ekonominin gelişmesi arz ve talep dengesinin sağlanarak, kaliteli üretilen mamule Pazar bulunmasıyla mümkündür.

KALİTE FARKTIR FARKINI YARAT… ;) NESLİHAN BAPLI