İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi

... konulu sunumlar: "İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi"— Sunum transkripti:

1 İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi
Maliyet - Hacim – Kar Analizlerine Giriş

2 Giriş Ticari bir amaçla kurulan işletmeler
Rasyonel kar planlaması Karı belirleyen çeşitli etkenlerin dikkate alınması Karın oluşumunda rol oynayan temel faktörler Mamul veya mamullerin birim satış fiyatı Mamul veya mamullerin satış miktarları Mamul veya mamullerin birim değişken maliyetleri İşletmenin toplam sabit maliyeti

3 Kar Fonksiyonu Belirli bir dönemde elde edilecek kar miktarı
TOPLAM KAR TOPLAM GELİR – TOPLAM MALİYET Bu formülde, karı belirleyen temel etkenlere açıkça yer verilmediğinden bu eşitlik yeterince aydınlatıcı değildir

4 Kar Fonksiyonu Satış miktarının fonksiyonu olarak kar Toplam Gelir
Mamulün birim satış fiyatı x Mamulün toplam satış miktarı Toplam Gelir = fx

5 Kar Fonksiyonu Satış miktarının fonksiyonu olarak kar Toplam maliyet
Satılan malların maliyeti Satış giderleri Genel yönetim giderleri AR-GE giderleri Finansman giderleri Toplam sabit maliyet + toplam değişken maliyet a + bx

6 Kar Fonksiyonu Satış miktarının fonksiyonu olarak kar K = TG – TM
K = (fx) – (a + bx) K = fx – bx – a K = (f – b)x – a Dönem Karı = (Katkı Payı x Satış Miktarı) – Toplam Sabit Maliyet (f – b)x = Toplam net satışlar – Toplam değişken maliyet

7 Örnek A işletmesi Üretilen mamulün satış fiyatı 10 TL/birim
Üretilen mamulün değişken maliyeti 4 TL/birim İşletmenin yıllık toplam sabit maliyeti TL K = (f – b)x – a K = (10 – 4)x – K = 6x – Satılan her birim mamul kendi değişken maliyetini karşılamaktadır x burada satış miktarını temsil etmektedir 6x > kar 6x < zarar

8 Kar Fonksiyonu Satış tutarının fonksiyonu olarak kar
Birden fazla mamul üreten işletmeler Mamullerin ölçüm birimlerinin farklı olması Satış hacmi yerine ortak ölçü birimi olarak toplam net satış tutarı Katkı Oranı = (Satış fiyatı – Birim değişken maliyet) / Satış fiyatı Toplam net satışların % kaçının sabit maliyeti karşılamak ve kar sağlamak amacına hizmet ettiği

9 Kar Fonksiyonu Satış tutarının fonksiyonu olarak kar
Katkı Oranı = (Toplam Net Satışlar – Toplam Değişken Maliyet) / Toplam Net Satışlar Dönem Karı = (Katkı Oranı – Toplam Net Satışlar) – Toplam Sabit Maliyet

10 Örnek A işletmesi Üretilen mamulün satış fiyatı 10 TL/birim
Üretilen mamulün değişken maliyeti 4 TL/birim İşletmenin yıllık toplam sabit maliyeti TL Katkı Oranı = (TNS – TDM) / TNS Katkı Oranı = (10 – 4) / 10 = 0,6 = % 60 Her 100 TL’nin %40 ‘ı ile değişken maliyet karşılanmaktadır % 60 ile sabit maliyet ve kar ortaya çıkacaktır K = 0,60x – x burada satış tutarını temsil etmektedir 6x > kar 6x < zarar

11 Satış Miktarı açısından Kar Tahmini
K = 6x – x = adetlik satış yapılması K = 6(80.000) – K = – K = TL

12 Satış Miktarı açısından Kar Tahmini
Birim Başına Satış Miktarı Toplam Toplam Satışlar 10 TL X 80.000 = TL Toplam Değişken Maliyet 4 TL TL Toplam Katkı Payı 6 TL TL Toplam Sabit Maliyet TL Toplam Kar TL

13 Satış Tutarı açısından Kar Tahmini
K = 0,6x – x = birim x 10TL/birim = TL TL’lik satış yapılması K = 0,6( ) – K = – K = TL

14 Satış Tutarı açısından Kar Tahmini
Toplam satışlar TL Toplam Değişken Maliyet(Satışların %40’ı) Toplam Katkı Payı(Satışların %60’ı) Toplam Sabit Maliyet Toplam Kar TL

15 Hedef Karı Sağlayan Satış Hacmi
K = (f – b)x – a K + a = (f – b)x x = (K + a) / (f – b) Satış hacmi (Arzulanan Kar + Toplam Sabit Maliyet) / Katkı Payı (f – b) = 6 TL Hedef Kar TL olursa satış hacmi ??? ( ) / 6 = adet

16 Hedef Karı Sağlayan Satış Tutarı
K = (katkı oranı)x – a K + a = (katkı oranı)x x = (K + a) / (katkı oranı) Satış tutarı (Arzulanan Kar + Toplam Sabit Maliyet) / Katkı Oranı Katkı Oranı= 0,6 Hedef Kar TL olursa satış tutarı ??? ( ) / 0,6 = TL

17 Başabaş Noktası Kara geçiş noktası Sıfır kar noktası Ölü nokta
Toplam gelir ve toplam maliyet birbirine eşittir Satışlar, bu noktanın altında kalırsa ZARAR Satışlar, bu noktanın üstünde kalırsa KAR

18 Başabaş Noktası Başabaş noktasını bulmak için
Arzulanan kar tutarı “sıfır” olmalıdır (Arzulanan Kar + Toplam Sabit Maliyet) / Katkı Payı (Arzulanan Kar + Toplam Sabit Maliyet) / Katkı Oranı Satış miktarı açısından başabaş noktası Toplam sabit maliyet / katkı payı Satış tutarı açısından başabaş noktası Toplam sabit maliyet / katkı oranı

19 Başabaş Noktası Satış miktarı açısından Satış tutarı açısından
/ 6 = birim Satış tutarı açısından / 0,6 = TL birim karşılığında yapılan TL’lik satış sonucunda ne kar ne de zarar doğmamaktadır.

20 Grafiksel Başabaş Noktası

21 Başabaş Noktası Toplam satışlar 10 TL x 60.000 birim 600.000 TL
Toplam değişken maliyet 4 TL x birim Toplam katkı payı 6 TL x birim veya x %60 Toplam sabit maliyet Toplam kar 0 TL

22 Başabaş Noktası Güvenlik payı
Fiili veya planlanmış satış hacmi ile başabaş satış hacmi arasındaki fark İşletmenin zarardan ne kadar uzak olduğunun değerlendirilmesi Fiili (planlanmış satışlar) - Başabaş noktası satışları – = TL

23 Başabaş noktası Güvenlik payı
Başabaş noktasından sonraki satışların toplam tutarı Kar = Güvenlik payı x Katkı Oranı TL x %60 = TL

24 Başabaş noktası Satışlar 750.000 TL Toplam değişken maliyet
%40 x Toplam katkı payı Toplam sabit maliyet Toplam kar TL

25 Başabaş Noktası Güvenlik oranı Güvenlik payının % olarak ifadesi
Güvenlik payı / fiili(planlanmış) satışlar / % 20 Satışlar %20 azalırsa, zarar ortaya çıkar

26 Başabaş Noktası Kar = Güvenlik payı x Katkı Oranı
Kar/Satışlar = (Güvenlik payı x Katkı Oranı) / Satışlar Kar marjı = Güvenlik oranı x Katkı oranı Kar marjı = %20 x %60 = %12 Kar marjı = Kar/Satışlar / %12