YAŞAM BOYU ÖĞRENME

“Artık insanların gençliklerinde ö ğ rendiklerini onların yaşamları boyunca kullanmaları savı geçersiz hâle gelmiştir” Alfred North Whitehead

Gerhart Hauptmann Herhangi birisi bir konuda uzman oldu ğ unda, başka bir konuda ö ğ renci olmalıdır…

Neden sürekli ö ğ renme?

21. Yüzyılda Birey

1.küreselleşme, 2.çok kültürlü toplum yapıları, 3.iletişim teknolojilerinde yaşanan değişim ve gelişmeler, 4.çok kanallı bilgi akışı, 5.bilginin hızlı transferi, 6. birey odaklı eğitim felsefelerinin benimsenmesi,

7. çevre bilincinin artması ve ekoloji olgusunun bir sorun olarak gündeme gelmesi 8. değerlerdeki değişmeler, 9. değişen aile ve toplum yapıları ve çocuk yetiştirme anlayışları, 10. demokratik bir toplumun oluşması için yurttaşların sahip olması gereken nitelikler, 11. insan hakları ve çocuk hakları 21. yüzyılın öne çıkan konuları

21. yüzyıl eğitiminde yeni eğilimler

1. ö ğ renme ortamlarında de ğ işme 2. sürekli e ğ itim ihtiyacı 3. teknolojinin her geçen gün daha fazla kullanılması 4. erken e ğ itimin öneminin anlaşılması, 5. de ğ erler e ğ itimi, 6. çevre duyarlılı ğ ı 7. ö ğ retmeden ö ğ renmeye do ğ ru de ğ işen ö ğ renme yaklaşımları

Yaşam boyu eğitim, mevcut sistemi yeniden yapılandırmayı ve formal eğitim sisteminin dışında eğitimle ilgili tüm potansiyeli geliştirmeyi amaçlayan genel bir düzenlemedir. Örgün, yaygın her türlü eğitim faaliyetini kapsayan geniş bir kavramdır.

Yaşam boyu eğitim, kişilerin yaşamları boyunca kazandıkları bilgileri, değerleri, becerileri ve anlayışları artıran ve güçlendiren, bunları gerçek yaşamda uygulayabilmeyi sağlayan destekleyici bir süreç olarak tanımlanmıştır.

1970’lerde UNESCO’nun politikası olan yaşam boyu öğrenme 1970’ler ve 1980’lerde bütün eğitimciler ve eğitim politikacıları arasında sürekli eğitim kavramı olarak popülerleşmiştir.

UNESCO «Learning to be» raporunda yaşam boyu öğrenme kavramını şu şekilde açıklamaktadır: Eğitim hizmetlerinin okul yaşı sınırları dışına yayılması, Eğitime yaşam kalitesini yükselten bir araç olarak gösterilen ilginin artması, Günlük yaşamın ihtiyaçları ile bağlantılı eğitim alanlarının geliştirilmesi üzerinde durulması, Eğitim ile ilgili kararlara çalışanların, ailelerin ve toplum üyelerinin katılması, Planlamada, yönetimde ve hedef belirlemede açık fikirli olunmasının vurgulanması

1. E ğ itimi okul yaşı ve okul binaları ile sınırlamak yanlıştır. 2. E ğ itim, hem okul e ğ itimini hem de okul dışı e ğ itimi kapsayan tüm e ğ itsel etkinli ğ in temel bileşeni olarak düşünülmelidir. 3. E ğ itsel etkinlik daha esnek olmalıdır. 4. Kısaca e ğ itim yaşam kadar uzun bir varoluşsal süreklilik olarak tasarlanmalıdır (UNESCO World Report, 2005:76).

Hayat boyu öğrenim, insana ve bilgiye daha çok yatırım yapma, dijital okuma yazma da dahil olmak üzere temel bilgi ve becerilerin kazanılmasını teşvik etme, esnek ve yenilikçi öğrenme fırsatlarını genişletme anlamına gelmektedir.

Amaç, Avrupa genelinde tüm yaş gruplarındaki insanların yüksek kalitedeki öğrenim olanaklarına ve çeşitli öğrenim deneyimlerine eşit ve açık biçimde erişim sağlamalarını kolaylaştırmaktır. Bu vizyonun gerçekleştirilmesinde eğitim sistemleri kilit rol oynamaktadır.

Avrupa Birliği´nde mevcut ekonomik ve sosyal değişimin derecesi, bilgi tabanlı topluma hızlı geçiş ve Avrupa´nın yaşlı nüfusundan kaynaklanan demografik baskılar, yaşam boyu öğrenim kapsamında eğitime yeni bir yaklaşım getirilmesini zorunlu kılan etmenlerdir. Bu etmenler çerçevesinde, Lizbon (Mart 2000) ve Stockholm´de (Mart 2001) düzenlenen Konsey toplantılarında yaşam boyu öğrenim konusuna büyük önem verilmiştir.

Yaşam boyu öğrenimin hedefleri Okul öncesi dönemden emeklilik sonrası döneme kadar tüm yetenek, ilgi, bilgi ve nitelikleri kazanmak ve yenilemek Her vatandaşın bilgi tabanlı topluma uyum sağlayabilecek bilgi ve yeterliliği geliştirmesini ve sosyal ve ekonomik hayatın her alanına aktif katılım sağlamasını teşvik ederek kendi geleceğini daha iyi kontrol edebilmesini olanaklı hale getirmek.

 Yaşam boyu öğrenme kavramının daha önce ortaya atılan eğitim kavramlarından farkı, 1. Bireyi merkez alan bir yaklaşımın benimsenmesi, 2. okul dışı öğrenmeye önem verilmesi, 3. okul rolünün değiştirilmesi, 4. devletin eğitimdeki ağırlığının azaltılması, 5. eğitimin belli bir zaman diliminde sınırlandırılmaması gerektiğini vurgulamasıdır.

◦ Yaşam boyu ö ğ renme; kişisel, toplumsal, sosyal ve istihdam ile ilişkili bir yaklaşımla bireyin; bilgi, beceri, ilgi ve yeterliliklerini geliştirmek amacıyla hayatı boyunca katıldı ğ ı her türlü ö ğ renme etkinlikleri olarak tanımlanmaktadır.

Hayat boyu ö ğ renme, okullar ve üniversitelerin yanında; işte, evde ya da herhangi bir yerde gerçekleştirilebilmektedir. Yaş, cinsiyet, sosyo- ekonomik statü ve e ğ itim seviyesi bakımından herhangi bir kısıtlamaya tabi de ğ ildir.

 Yaşam boyu öğrenmenin amacı, Bireylerin bilgi toplumuna uyum sağlamaları ve bu toplumda yaşamlarını daha iyi kontrol edebilmeleri için ekonomik ve sosyal hayatın tüm evrelerine aktif bir şekilde katılımlarına imkân vermektir.

Kapsanan eğitim türleri itibariyle, yaşamboyu öğrenmenin genel olarak dört ana kategorideki eğitimi kapsadığı söylenebilir: 1. yetişkin eğitimi, 2. sürekli eğitim, 3. mesleki eğitim, 4. özgüdülemeye dayalı öğrenme

 Yaşam boyu öğrenimin ortaya çıkış nedenleri Yaşam boyu öğrenme, örgün eğitimin yetersiz olduğu ve sanayinin ve toplumun ihtiyaçlarına cevap veremediğinin düşünüldüğü veya fark edildiği için kolay benimsenmiştir.

 Bu yüzden örgün eğitimin bir alternatifi değil, örgün eğitimde eksik ve yetersiz kalan verilerin sonradan tamamlanması veya daha önce keşfedilmemiş yeteneklerin keşfedilmesi olarak kabul edilmiştir.

 Bilgi tabanlı toplumlar ve ekonomiler bireylerin hızla yeni beceriler edinmelerini gerektirmektedir aksi takdirde, işe uymayan çalışanlar giderek artacaktır.  Üretim, ticaret ve yatırım yöntemleri sürekli değişmektedir.

  Sosyal ve politik yaşam giderek daha karmaşık hal almaktadır.   Aktif vatandaşlık giderek önem kazanmaktadır.   İş bulabilirlik zorlaşmakta ve bu konuda yatırım gerekmektedir.

Yaşamboyu öğrenmeyi zorunlu hale getiren sosyoekonomik nedenler: 1. Artan küreselleşme 2. Teknolojik değişim hızı, 3. Çalışmanın ve işgücü piyasasının doğasındaki değişme 4. Nüfusun yaşlanması

Kişisel ihtiyaçlar Hayat, kendi başına sürekli bir öğrenim sürecidir; ancak her insanın, teknik ve sosyal değişime ayak uydurabilmek, kendi çevresine ilişkin (evlenme, ana-baba olma, iş durumu, yaşlılık vb) şartlar altında meydana gelen değişiklikler karşısında hazır olabilmek ve bireysel gelişimi bakımından bütün yeteneklerini harekete geçirebilmek amacıyla sürekli, amaçlı ve ardışık bir öğrenim görmesi için oluşturulacak fırsatlara ihtiyacı vardır. Hayat boyunca eğitim hem kasıtlı, hem de rastgele öğrenme yaşantılarını kapsamaktadır.

Yaşamboyu öğrenmenin faydaları: 1. Doğal yeteneklerin tam olarak gelişmesine yardım eder; 2. Beyni aktif tutar 3. Meraklı ve aç bir zihin ortaya çıkarır 4. Değişime uyum sağlamamıza yardım eder 5. Hayatımızda anlamlı şeyler bulmamızı sağlar 6. Topluma aktif katkıcı olarak müdahil olmamızı sağlar; 7. Sosyal çevremizin genişlemesini sağlar 8. Kendimizi gerçekleştirmemizi sağlar.