AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI - Genel Ürün Güvenliği 02 Mayıs 2016, Lefkoşa

MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI TEMEL UNSURLAR Teknik Mevzuat Uyumu Akreditasyon Standardizasyon Metroloji Test Belgelendirme Uygunluk Değerlendirmesi Güvenli Ürün Piyasaya Arz: Güvenli Ürün Piyasa Gözetimi ve Denetimi Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergilerin Kaldırılması Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Vergilerin Kaldırılması

ÜRÜN GÜVENLİĞİ Gerek Tüketicileri gerekse de Üreticileri doğrudan ilgilendiren bir konu. Piyasaya arz edilecek her ürünün, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarını sağlaması, diğer bir deyişle güvenli olması gerekmektedir. Güvenli ürün; insan sağlığına, can ve mal güvenliğine, bitki ve hayvan yaşam ve sağlığına ve çevreye zarar vermeyen üründür. Mevzuatına uygun ürün ‘güvenli’ kabul edilir. Ürünlerin güvenli olması yasal bir zorunluluktur. Ürün Güvenliği genel olarak; Kamunun vatandaşların mal ve can güvenliğini koruma görevi çerçevesinde bir amaç: tüketicilerin sağlığının korunması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacı Aynı zamanda bir piyasa düzenleme aracı: mevzuata aykırı ve güvensiz ürün üreten üreticilerin sebep olduğu haksız rekabete karşı yasal ve güvenli üretim yapan üreticilerin korunması

AB ÜRÜN GÜVENLİĞİ POLİTİKASI Ürün güvenliğine dair AB politikası ve uygulamaları, iki temel eksen üzerinden yürütülmektedir. Bunlardan birincisi, Birlik çapında temel çerçeveyi çizen ve üye ülkelere tavsiyelerde bulunan mevzuat altyapısı, ikincisi ise üye ülkeler arasında ürün güvenliği faaliyetlerinin koordinasyonunun sağlanmasına ve ilgili ulusal kuruluşların işbirliğine yönelik mekanizmalar oluşturulmasıdır.

AB ÜRÜN GÜVENLİĞİ MEVZUATI Genel Ürün Güvenliğine İlişkin 3 Aralık 2001 tarihli ve 2001/95/AT sayılı Direktifi Ürünlerin Pazarlanmasına İlişkin Akreditasyon ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Gerekliliklerine Dair 9 Temmuz 2008 tarihli ve (AT) 765/2008 sayılı Tüzük Ürünlerin Pazarlanmasına İlişkin Ortak Çerçeve Hakkında 768/2008/AT sayılı Karar Uygunsuz Ürünler Bakımından Sorumluluğa İlişkin Ulusal Mevzuatın ve İdari Hükümlerin Yaklaştırılmasına Dair 25 Temmuz 1985 tarihli ve 85/374/AET sayılı Direktif Dikey Mevzuat - Ürün bazlı Teknik Mevzuat (Deterjanlar, Kozmetikler, Tıbbi Cihazlar vb) Yatay Mevzuat – Kimyasallar Mevzuatı (REACH ve CLP)

AB ÜRÜN GÜVENLİĞİ MEVZUATI Bu düzenlemeler Birlik çapında ürün güvenliğine dair temel prensipleri düzenlemektedir. Ayrıca her bir ürün grubuna dair teknik mevzuat da ürünlere dair yapılan denetim faaliyetlerinde dikkat edilecek teknik kriterler için esas alınmaktadır. Birlik çapında kurallar getirilmesine rağmen ürün güvenliği ile ilgili faaliyetlerinin yürütülmesi üye ülkelerin yetkisinde bulunmaktadır. Üye devletler uygulama altyapısının oluşturulması konusunda kendileri karar vermektedirler. Bu durum farklı uygulamalara ve sonuçlara yol açabildiği için üye devletler arasında koordinasyon ve işbirliği ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

RAPEX AB ÜRÜN GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI RAPEX AB içindeki koordinasyon ve işbirliği ihtiyacına cevap vermek üzere Gıda Dışı Tüketici Ürünleri Hızlı Bilgi Değişim Sistemi (RAPEX) oluşturulmuştur. RAPEX gıda dışı tüketici ürünlerinde herhangi bir üye ülkede alınan piyasadan geri çekme, toplatma gibi acil tedbirlerin üye ülkeler arasında bildirimini sağlamak üzere Avrupa Komisyonu bünyesinde oluşturulan bir veri tabanıdır. Bir çeşit erken uyarı ve yanıt sistemi gibi çalışan RAPEX sistemi sayesinde tüketici sağlık ve güvenliği açısından ciddi risk teşkil eden güvensiz ürünler hakkında tüm üye ülkeler hızlı bir şekilde bilgilenmekte ve gerekli tedbirleri almaları yönünde harekete geçmeleri sağlanmaktadır.

RAPEX RAPEX - ÖRNEK

VAKA ÖRNEĞİ ÜRÜN ÖRNEKTİR

VAKA ÖRNEĞİ Dimethyl Fumarate (DMF)

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Ürün güvenliğinin sağlanması amacıyla kullanılan en önemli araçlardan birisi Piyasa gözetimi ve denetimi; piyasaya arz edilmiş ürünlerin güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olup olmadığının bir kamu otoritesi tarafından denetlenmesidir. Kamu kuruluşları etiket, işaret, ambalaj ve belge kontrolü ile gerektiğinde teste başvurmak suretiyle piyasa gözetimi ve denetimini gerçekleştirmektedir. Güvenli ürün tespitinde, Teknik Düzenlemesine uygunluğu dikkate alınır. Teknik düzenlemeler bir ürünün boyutu, şekli, tasarımı, içeriği, işlevi, performansı, etiketleme ve ambalaj gibi özelliklerini sıralayan, uyulması ve uygulanması zorunlu kriterleri içeren hukuki metinlerdir.

TEKNİK DÜZENLEMELER - ÖRNEKLER Md : Gerilimlere dayanıklı olmalıdır. Md : Çok yüksek veya çok düşük sıcaklıklara yakın olmaktan kaynaklanan yaralanma riskleri ortadan kaldırılmalıdır. Makineler

TEKNİK DÜZENLEMELER - ÖRNEKLER 8.3. Steril tıbbi cihazlar, koyucu ambalaj açılıncaya kadar steril kalmalarını sağlayacak şekilde tasarlanmalı, imal edilmeli ve paketlenmelidir. Tıbbi Cihazlar

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Kapsam; piyasada bulunan yerli ve ithal tüm ürünler PGD’ye tabidir. Sorumluluk; mevzuata uygun ve güvenli ürünleri piyasaya arz etme sorumluluğu üretici ve ithalatçıdadır. PGD bu sorumluluğun kontrol edilmesidir. Üretici, yetkili temsilci ve ithalatçıların bu sorumluluklarını yerine getirip getirmediğinin denetimi ise kamu kuruluşlarınca gerek ithalat aşamasında gerekse ürünlerin piyasa arzı aşamasında veya ürünler piyasada iken gerçekleştirilmektedir. PGD’nin temel amacı, ürünlerden kaynaklanan risklerin ortadan kaldırılması ve piyasaya mevzuata uygun ürün arz eden basiretli üreticinin karşılaşacağı haksız rekabetin önlenmesidir.

PGD’NİN AŞAMALARI Denetmen tarafından ürünün el ve gözle muayenesi Ambalaj, işaret, etiket kontrolü Belge ve teknik dosya kontrolü (test sertifikalarının incelenmesi) Numune alımı ve laboratuvar analizi Riskli bulunan ürüne uyarı, para cezası, malın piyasaya arzının yasaklanması, toplatılması veya imhası veya düzeltici önlem Ürünlerle ilgili bilgilerin risk altındaki kişilere duyurulması

Yetki, usul ve esaslar: 4703 sayılı Çerçeve Kanun Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (Bakanlar Kurulu) Kamu kurumlarının ikincil mevzuatı (yönetmelikler, tebliğler) Ürün mevzuatı: Sektörel teknik mevzuat Ulusal ve uluslararası standartlar Ürün güvenliğine ilişkin genel kurallar TÜRKİYE PGD SİSTEMİNİN YASAL ALTYAPISI

TÜRKİYE PGD SİSTEMİNİN İDARİ ALTYAPISI ÜRÜN GRUPLARIPGD KURULUŞU Kozmetikler, tıbbi cihazlarSağlık Bakanlığı Asansörler, elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basınçlı ekipmanlar, sıcak su kazanları, ölçü aletleri, hazır ambalajlama, tarım ve orman traktörleri Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Gıda maddeleri, yem maddeleri, gübreler, gıdalarla temas eden materyaller, bitki koruma ürünleri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Deterjanlar, oyuncaklar, hazır giyim, tekstil ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları, mutfak/pişirme gereçleri, çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocuk bakım ürünleri ve ekipmanları, gıda görünümlü ürünler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanlarıBilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Kişisel koruyucu donanımlarÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yapı malzemeleri, tehlikeli maddeler, katı yakıtlar, pil ve akümülatörler,Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Gezi tekneleri, gemi teçhizatıUlaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tütün mamulleriTAPDK Yakıtlar, petrol, gazEPDK

TÜRKİYE PGD SİSTEMİNİN İDARİ ALTYAPISI İdari Altyapı Önemli Hususlar: Bütçe Personel Laboratuvar Altyapısı

KOORDİNASYON 1. Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu Ekonomi Bakanının başkanlığında Bakan, Kurul Başkanı düzeyinde toplanır. Koordinasyon görevinin en üst düzeyde icra edildiği merci. Başbakanlık Genelgesiyle kurulmuştur (Eylül 2011). ─ PGDKK tarafından hazırlanan yıllık eylem planlarını değerlendirmek, ─ etkin bir ithalat ve iç piyasa denetimi için temel hedef ve stratejilerle alınacak tedbirleri belirlemek, ─ üst düzeyde kararlar almak ve ─ ilgili kurumlar arasında işbirliğini ve eşgüdümü sağlamak

KOORDİNASYON 2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu 2002 yılında kuruldu. Yılda en az 3 defa toplanır. Katılım Genel Müdürler düzeyindedir.(2010). ─ PGD faaliyetlerinin etkinliğini sağlamak üzere kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak. ─ Kuruluşların PGD ile ilgili sorunlarına çözüm önerileri getirmek. ─ Ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanmasını ve uygulanmasını takip etmek. ─ Gerektiğinde PGD konusunda tavsiye niteliğinde kararlar almak. ─ İşbirliği gerektiren hususlarda yıllık eylem planları hazırlamak ve bu planlar çerçevesinde yürütülen çalışmaları takip etmek. Her iki Kurulun sekretaryasını ve ev sahipliğini Ekonomi Bakanlığı yapar.

RAKAMLARLA PGD

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN FAYDALARI Piyasaya sunulan yerli ve ithal malların güvenli ve kaliteli olmasını sağlayarak; Tüketicinin can ve mal güvenliğini, halk sağlığını ve güvenliğini temin eder, Piyasanın sağlıklı işleyişini sağlar, piyasaya olan güveni pekiştirir, Herkesin mevzuata uymasını sağlayarak gerek yerli üreticiler arasında, gerek yerli ve ithal mallar arasında haksız rekabeti önler, Malların evrak ve dosyalarını inceleyerek kayıt-dışı ile mücadeleye destek verir, İhraç edilen ürünlerin daha kaliteli ve güvenli olmasını sağlayarak yurtdışındaki Türk malı imajının geliştirilmesine katkıda bulunur, Kısacası halkın yaşam kalitesini arttırır, piyasayı disipline eder, makro ekonomik hedeflere hizmet eder. Toplumun güvenli ürün kullanmasına, dolayısıyla refah düzeyinin yükseltilmesine katkı sağlar.

Saygılarımla … AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI