XIX. Yy Sonu ve XX. Yy Başında Osmanlı Devletinde Fikir Hareketleri Tanzimat ve Islahat fermanlarının istenilen neticeyi sağlayamaması üzerine, daha sonra “Tanzimat Dönemi Aydınları” olarak adlandırılacak olan genç Osmanlı fikir adamları hukuki düzenlemelerin yetersizliğini görünce sosyal ve siyasi hayatta bir takım yeniliklerle sosyal barışın sağlanabileceğini ileri sürdüler. Daha sonraki dönemde Genç Osmanlılar adıyla anılacak olan bir grubun başlattığı hareket; Osmanlı Devleti’ nde fikir hareketleri sürecini oluşturacaktır.

Bu Fikir Hareketleri Osmanlıcılık İslamcılık Batıcılık Türkçülük Hareketleridir.

OSMANLI DEVLETİNDE FİKİR HAREKETLERİ OSMANLICILIK Din, dil, ırk farkı gözetmeksizin herkesin aynı hak ve yetkilere sahip olmasına denir. Osmanlı birliğini sağlamaktır. Eski Osmanlıya dönmek amaçlanmıştır. Milli birlik ve Milli ülkü anlayışına terstir. Milliyetçilik akımının güçlenmesine paralel milliyet isyanları ile Osmanlıcılık etkisini kaybetti. Namık Kemal, Mithat Paşa, Mustafa Fazıl Paşa, Ziya paşa gibi düşünür ve devlet adamları tarafından oluşturulan bir siyasal düşüncedir. Genç Osmanlıların gayretleri sonucunda II. Abdülhamit I. Meşrutiyeti ilan etti. Bütün milletlere temsil hakkı verdi.

İSLAMCILIK Cemalettin Afgani, Şeyhülislam Musa Kazım, Mehmet Akif, Semsettin Günaltay gibi düşünür ve devlet adamları tarafından oluşturulmuştur. 93 Harbi sırasında önem kazandı. Hangi milletten olursa olsun bütün Müslümanların halifenin etrafında birleşmesi gerekir. XIX. Yy. Osmanlı devletinin resmi politikası haline geldi. İslamcılar fikirlerini Sırat ı Müstakim, Sebil ür reşad gibi dergi ve gazetelerde ifade etmişlerdir. I. Dünya Savaşında Halifenin “ Cihat Fetvası” vermesine karşılık etkisiz olması, Arapların bağımsızlık düşüncesi işle Osmanlıya karşı ayaklanmaları başarılı olamadığının göstergesidir.

TURANCILIK(TÜRKÇÜLÜK) Türkçülük düşüncesinin öncülerine göre devlet ancak dili, soyu ve ülküsü bir olan topluma dayanılarak sürdürülebilirdi. Avrupa’daki Türkoloji çalışmaları fikrin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Rusya'nın Türk topraklarını işgalinden sonra kaçan Türkler Türkçülüğün gelişmesini sağladı. Ziya Gökalp’le bilimsel bir boyut kazanmıştır İttihat ve Terakki Partisi tarafından desteklendi. I. Dünya Savaşından yenik çıkması Turancılığın zayıflamasına neden oldu. Kurtuluş Savaşından sonra ortadan kalktı. Türkçülük Kurtuluş Savaşının kazanılmasında önemli rol oynadı.(Anadolu milliyetçiliği)

BATICILIK Abdullah Cevdet, Celal Nuri, Süleyman Nazif, Ahmet Muhtar Paşa gibi düşünür ve devlet adamlarıdır. Batılılaşmayı tek kurtuluş yolu olarak görür. Batı tipi eğitim, hukuk, demokrasi, kadın hakları, liberal ekonomi görüşlerinin odak noktalarıdır. Batıcılık düşüncesi de İslamcılık düşüncesi gibi ikiye ayrılır. Kökten batıcılar ve ılımlı batıcılar diye. Fikirlerini İÇTİHAT mecmuasında ifade etmişlerdir.

Osmanlı Devleti’nin Sonunu Getiren Harpler Trablusgarp Harbi (28 Eylül 1911 – 15 Ekim 1912) Balkan Harpleri I. Balkan Harbi (8 Ekim 1912) Balkanlarda Bulgaristan ve Sırbistan İttifakı (13 Mart 1912) Karadağ ve Yunanistan’ ın bu İttifaka Katılması(6 Ekim 1912) II. Balkan Harbi (29 Haziran 1913) I. Dünya Harbi

Uşi (Ouchy) Antlaşması (1912) NEDENLERİ 1.İtalya’nın sömürge arayışı 2.Osmanlının burayı savunacak güçte olmaması İtalya ile Osmanlı Devleti arasında 1912'de Trablusgarp savaşından sonra imzalanmıştır. Buna göre; 1.Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya verildi. 2.On iki ada geçici olarak Balkan savaşından sonra alınmak üzere İtalya'ya bırakıldı. NOT: Trablusgarp (Libya) Osmanlı Devletinden ayrılan son Kuzey Afrika toprağı olmuştur.

TRABLUSGARB SAVAŞI (1911 - 1912)

I.Balkan Savaşı ve Sonuçları NEDENİ Fransız ihtilalinin etkisi Rusya ve Avrupa ülkelerinin balkan milletlerini kışkırtması Osmanlının Trablusgarp savaşındaki başarısızlığı ve hükümetin yanlış politikaları 1912'de Bulgaristan,Yunanistan,Sırbistan ve Karadağ Türkleri Balkanlardan atmak (Amaçları) için anlaştılar ve Osmanlı Devletine saldırdılar BAŞARISIZLIK NEDENLERİ Osmanlı Devleti ordusundaki subayların ittihatçı-itilafçı diye ayrılmaları Savaşlara yeterli hazırlanamaması Cepheler arasındaki kopukluk

LONDRA ANTLAŞMASI (30 MAYIS 1913) Osmanlı batı sınırı Midye – Enez hattı olacak Osmanlı Arnavutluk, Ege adalarının geleğini Büyük devletlere bırakacak Yunanistan, Selanik, Güney Makedonya, Girit’i alacak Bulgaristan, Kavala, Dedeağaç, Trakyayı alacak. Sırbistan Orta ve Kuzey Makedonya'yı alacak Osmanlı Devleti Edirne Kırklareli dahil balkan topraklarını kaybetti. Osmanlı Ege Denizindeki egemenliğini kaybetti. Arnavutluk Osmanlıdan ayrıldı. Bulgaristan Trakya'nın çoğunu aldı. Osmanlı batıda sadece Bulgaristan ile sınır oldu. Balkanlarda kaybedilen topraklardaki insanlar Anadolu'ya göç etti. Ordunun siyasete karışmasının zararı anlaşıldı. (Bab- ı Ali baskını) I. Balkan Savaşının sonucu II. Balkan Savaşının nedenidir. Osmanlıcılık fikri sona erdi. Milliyetçilik fikri gelişti.

Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Karadağ, Osmanlı katıldı. II. BALKAN SAVAŞI (1913) NEDENLERİ: Balkan devletlerinin Osmanlı topraklarını paylaşmadaki çekişmeler Bulgaristan’ın büyümesine Sırbistan ve Yunanistan'ın tepkisi Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Karadağ, Osmanlı katıldı. II. BALKAN SAVAŞI SONUNDA BÜKREŞ ANTLAŞMASI: Bulgaristan ile Balkan Devletleri İSTANBUL ANTLAŞMASI Osmanlı ile Bulgaristan ATİNA ANTLAŞMASI Osmanlı ile Yunanistan İSTANBUL ANTLAŞMASI Osmanlı ile Sırbistan

İSTANBUL ANTLAŞMASI (29 EYLÜL 1913) OSMANLI-BULGARİSTAN Meriç nehri sınır olacak Bulgaristan'daki Türkler göç edebilecek Türklere mülkiyet hakkı, Orta ve lisede eğitim dili Türkçe.. Din ve mezhep hürriyeti verilecek 3. Edirne ,Kırklareli, Dimetoka Osmanlıya verilecek. İSTANBUL ANTLAŞMASI (29 EYLÜL 1913)

ATİNA ANTLAŞMASI (14 KASIM 1913) OSM-YUNANİSTAN 1.Osmanlı Yunanistan'ın ele geçirdiği toprakları ve Girit’in Yunanistan’a ait olduğunu kabul edecek. 2. Yunanistan'daki Türklerin hakları belirlendi 3. Ege adalarının geleceği büyük devletlere bırakıldı. ATİNA ANTLAŞMASI (14 KASIM 1913)

İSTANBUL ANTLAŞMASI (13 MART 1914) OSM-SIRBİSTAN İki devlet arasında sınır olmadığı için buradaki Türklerin Hakları ve taşınmaz malları karara bağlandı İSTANBUL ANTLAŞMASI (13 MART 1914)