Sürdürülebilir Tarım Doç. Dr. Kürşat DEMİRYÜREK Tarım Çeşitleri Sürdürülebilir Tarım Doç. Dr. Kürşat DEMİRYÜREK

Tarımsal ekoloji Genel olarak, dünyada tarımın rolünü inceleyen bir bilim dalıdır. Tarımsal ürün yetiştiriciliği ve çevre arasındaki ilişkiyi inceleyen bir bilimdir. Tarımsal-ekoloji, tarımsal faaliyetlerin incelenmesi ile ilgili disiplinler arası bir çerçeve sunmaktadır. Bu çerçevede, tarım izole edilmiş bir varlık değil, aynı bağlamda ekolojinin bir parçası olmaktadır. Tarımsal-ekolojinin kavramsal çerçevesi temel ekolojik ilkelere dayanmaktadır.

Sürdürülebilir Tarım Sürdürülebilir tarım, ekosistem sağlığı için ciddi ya da geri dönüşümsüz bir hasara neden olmaksızın, süresiz olarak gıda üretimi için bir çiftlik yönetimini ifade etmektedir. Biyofiziksel (ürün verimliliği için temel süreçler veya toprak özelliği üzerine çeşitli uygulamaların uzun vadede etkileri) ve sosyo-ekonomik (emek gibi yönetim kaynakları ve çıktıları elde etmek için uzun vadede çiftçi yeteneği) olarak iki temel sorun ile ilgilenmektedir.

Sürdürülebilir Tarım ST üç ana hedefi bütünleştirir: Çevre yönetimi (ekolojik), Çiftlik karlılığı (ekonomik), Çiftçi toplulukları (sosyal).

Kentsel Tarım / Yarı-Kentsel Tarım Kentsel tarım, bir köy, kasaba veya şehir yakınında tarım ev gıda ürünleri üretimi , işemesi ve dağıtımı ile ilgili işletme uygulamasıdır. Kentsel tarımda, bazı topluluklarda ivme hoşça vakit geçirme veya eğlence olmasına rağmen; genellikle gelir elde etme faaliyetlerini de kapsamaktadır. Kentsel tarım, gıda güvenliğine ya da gıda güvencesine iki şekilde katkı sağlamaktadır: Şehirlerde yaşayan insanların mevcut gıda üretimine katkılarının artırması, Kentsel tüketiciler için taze sebze, meyve ve et ürünlerinin ulaşılabilirliğine izin vermesidir.

Organik Tarım Organik tarım, toprak, ekosistem ve insan sağlığını devam ettiren bir üretim sistemidir. Organik tarım, olumsuz etkileri olan kimyasal girdilerin kullanılmasından ziyade; yerel koşullara adapte doğal olmuş döngülere ve biyolojik çeşitliliğe dayanmaktadır. Organik tarım, herkes için iyi kalitede bir yaşam ve adil ilişkileri geliştirmek için paylaşılan çevre yararına bilimi, geleneği ve yeniliği birleştirmeye çalışmaktadır

Hassas Tarım Hassas tarım, eşzamanlı olarak çevreyi korurken yüksek ve sürdürülebilir üretim seviyeleri ile kabul edilebilir bir kar elde etmeye çabalayan, kaynak tasarrufu sağlamayı amaçlayan bir tarımsal üretim şeklidir (FAO, 2008). Hassas tarımın ilk anahtar ilkesi, toprakta meydana gelen su kaybını önlemek, erozyonu durdurmak, toprak içerisindeki besin maddelerini korumak için gerekli olan minimum mekanik toprak işleme uygulamasıdır.

Hassas Tarım İkinci anahtar ilke, toprağın korunması ile ilgili birinci ilke ile ilgilidir. Kalıcı bir organik toprak örtüsü oluşturmak için üst toprak katmanını koruma ilkesi, toprak yapısı içindeki organizmaların büyümesine de izin verebilir. Bu bitki örtüsünün sonradan parçalanması sanki toprak yüzeyine uygulanan bir gübre olarak hareket edecek ve bu durum topraktaki organik madde seviyesini yükseltecektir.

Hassas Tarım FAO tarafından ifade edilen üçüncü ve ana ilke, ikiden daha fazla ürün çeşidi ile ürün rotasyonunun uygulanmasıdır. Bu süreç, tek bir ürün yetiştiriciliği(mono-tarım) sonucu ortaya çıkan yabani ot veya zararlıların giderilmesi için tarımsal ilaçların kullanılmasını gerektirmeyecek veya miktarlarını azaltabilecektir. Münavebedeki bitkiler başka ürünlere karşı doğal bir insektisit ve herbisit olarak hareket edecektir. Bölge 1 Bölge 2 Bölge 3 Bölge 4 1. Yıl Domates/Patates Kabak/ Mısır Baklagiller Yeşil yapraklı sebzeler 2. Yıl Kabak/Mısır 3. Yıl Yeşil yap. sebzeler 4. Yıl Domates/patates

Hassas Tarım Hassas tarım uygulamaları ürün verimini artırırken aynı zamanda maliyetten tasarruf sağlar. Aynı zamanda tarımda yoğun girdi kullanımının yarattığı çevre kirliliği bu metot kullanılarak azaltılabilir.

Hassas Tarım Hassas tarım için Bilgi İletişim Teknolojileri (ICT) yoğun olarak kullanılmaktadır: Küresel konumlandırma sistemi uydu verileri, toprak örnekleme, verim izleme, uzaktan algılama vb. gibi seçenekler vasıtasıyla veri-bilgi toplama girişi için, Coğrafi bilgi sistemi (CIS) ve yapay zeka sistemleri, süreç modelleri, uzman sistemler gibi karar destek teknolojileri vasıtasıyla işlem veya veri analizi için, Çiftçiler tarafından uygulanan bilgi sistemleri.

Endüstriyel Tarım Endüstriyel tarım, çok yoğun girdili, mekanizasyon düzeyi yüksek, fabrika tipi bitki, balık, kümes hayvanları ve canlı büyük ve küçükbaş hayvan üretimini kapsayan modern tarımın bir oluşumudur. Endüstriyel tarımın yöntemleri, yüksel bilimsel teknoloji, ekonomi yöntemleri ve hükümet politikalarını takibi gerektirmektedir .

Endüstriyel Tarım Üretimde ölçek ekonomileri elde etmek için yoğun girdi ve sermaye kullanımı, genetik teknolojiyi, tarım yöntemlerindeki ve tarım makinelerindeki yenilikleri, tüketim için yeni pazarlar oluşturmayı, küresel ticareti ve genetik bilgi için patent başvurusunu içermektedir. Bu yöntemler gelişmiş ülkelerde gittikçe yaygınlaşmaktadır. Süpermarketlerde mevcut olan et, süt, yumurta, meyve ve sebzelerin çoğunluğu, endüstriyel tarım yöntemleri kullanılarak üretilmektedir.

Biodinamik Tarım/Ekolojik Tarım Bio-dinamik tarım, kapalı bir kendi kendine yeterli bir sistem olarak hayvanların, bitkilerin, toprağın birbirleri ile ilişkileri ve bütünsel doğal dengeleri kurmayı amaçlayan kendine ait daha katı kuralları olan bir organik tarım yöntemidir.

Biodinamik Tarım/Ekolojik Tarım İlk modern ekolojik tarım sistemi olarak kabul edilen biodinamik tarım, toprak ve bitkiler üzerindeki yapay kimyasalların kullanımının dışlanmasını ve organik gübreyi veya gübrelerin kullanılmasını içerir. Biodinamik yaklaşım için organik gübre ilaveleri ve organik ilaçlar, astronomik bir ekim ve dikim takviminin kullanımı, fermente bitkisel ve mineral preparatlarının kullanımını içerir.

Toplum Destekli Tarım Toplum destekli tarım ya da CSA, küçük ölçekli yetiştiriciler için doğrudan bir pazarlama alternatifidir. Bir toplum destekli tarımda çiftçi, sezonda çiftlik ürünlerinin bir kısmını satın almayı taahhüt eden hissedarların (ya da abonelerin) bir grubu için ürün yetiştirir. Organik tarımda sepet sistemi örnek olarak verilebilir

Toplum Destekli Tarım Bu düzenleme, aracıları elimine ettiğinden, üreticilerin daha yüksek fiyatlarla ürünlerini satmaları, aracıların katma değerlerinin üreticilere yansıması, tüketicilerin daha ucuz ürün satın almalarını sağlayabilmektedir. Yüksek kaliteli ürün, taze, haftalık bir kutu ya da torbanın alınmasının yanı sıra hissedarların aynı zamanda yerel bir çiftliği doğrudan desteklemesini sağlamaktadır