1

Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ 2

LOGO GÖÇLERİN NEDEN ve SONUÇLARI

LOGO 4 GÖÇ NEDİR ?  Göç, dini, iktisadi, siyasi, sosyal ve diğer sebeplerle insan topluluklarının bir yerden bir başka yere gitmesi. Ferdi sebep ve maksatlarla yer değiştirmeye ve bu esnada nakledilen eşyaların hepsine de göç denmektedir.

LOGO 5www.feyazbilgi.com

LOGO 6  Göç olayının temelindeki faktör, tarım ve hayvancılık açısından elverişli alanları elde etme isteğidir.  Özellikle doğal kaynakların artan nüfusu beslemeye yeterli olmadığı yerlerden tarım ve hayvancılık potansiyeli yüksek olan alanlara göç olmaktadır.

LOGO 7  Sanayi Devrimi'yle gelişen teknoloji ve seyahat imkânları, bu göç hareketinin hızlanmasında en önemli etken oldu.

LOGO 8  Cumhuriyet Dönemi Göçleri

LOGO 9 Yunanistan’dan Göçler:  Cumhuriyet döneminin en önemli ve en yoğun göç hareketi 1922 yılında imzalanan Lozan Anlaşması hükümleri uyarınca gerçekleştirilen Türk-Yunan halkları değişimidir. Bu değişim sonucu 100 bin Türkiyeli Rum Yunanistan’a gitmiş, yaklaşık 100 bin aileye mensup 400 bin Türk’te Anadolu’ya göç etmiştir. Yunanistan ve Balkanlardan gelen göçmenlerin malları ve iskanına ilişkin olarak çıkartılmış olan kanunlar doğrultusunda, “Mübadil” olarak tanımlanan göçmenler Anadolu’dan Yunanistan’a gönderilen Rumların bıraktıkları evlere, ticarethanelere ve topraklara mesleklerine göre yerleştirilmişlerdir. Bu göç hareketi 1949 yılına kadar devam etmiştir. MÜBADELE

LOGO 10  yılları arasında da Yunanistan’dan serbest göçmen olarak 7600 aileye mensup kişinin geldiği bilinmektedir. Selanik

LOGO 11  yılları arasında Türkiye’ye göç eden nüfusun % 25’i olan, kişiyi Yunanistan göçmenleri oluşturmaktadır. Atina

LOGO 12  BULGARİSTANDAN GÖÇLER  Cumhuriyetin kurulmasını izleyen yıllarda Anadolu’ya ikinci büyük göç dalgası Bulgaristan’dan gelmiştir. Bulgaristan’dan göçler aralıklarla 1989 yılına kadar sürmüştür. Cumhuriyet döneminde ülkeye gelen toplam göçmenlerin % 48’ini oluşturan Bulgaristan göçmeninin, göç hareketi dört aşamada gerçekleşmiştir

LOGO 13  1925 yılındaki Türk - Bulgar ikamet sözleşmesi ile 1949 yılına kadar ailede kişi iskanlı, ailede kişi serbest göçmen olmak üzere toplam ailede kişi Türkiye’ye göç etmiştir. Bulgaristan

LOGO 14  yılları arasında Bulgaristan’ın tehcir ve göçe zorlaması sonucu aileye mensup olmak üzere kişi iskanlı göçmen olarak Türkiye’ye gelip yerleşmişlerdir. Bulgaristan

LOGO 15  yılları arasında da Türkiye- Bulgaristan Yakın Akraba Göçü Anlaşması çerçevesinde aileye mensup kişi Türkiye’ye göç etmiş ve bu göç ile yılları arasında gelen göçmen ailelerinden büyük bölümünün Bulgaristan’da kalan yakınlarının Türkiye’ye serbest göçmen olarak gelmeleri sağlanmış ve böylece parçalanmış ailelerin birleşmesi gerçekleştirilmiştir.

LOGO 16  Bulgaristan’dan son göç hareketi 1989 yılında Türk kökenli Müslüman Bulgar vatandaşlarının, Bulgar hükümeti tarafından Türkiye’ye göçe zorlanmaları ile başlatılmıştır. Göçmenler kitleler halinde trenlerle Türk sınırına bırakılmışlardır. Böylece Türkiye, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da görülen en yoğun ve zorunlu göç akımını yaklaşık üç aylık bir süre içinde kabul etmek durumunda kalmıştır. Bu dönemde aileye mensup kişi serbest göçmen olarak Türkiye’ye gelmiştir. Bu tarihten itibaren 1995 yılına kadar da aralıklı olarak gelen serbest göçmenlerin sayısı ailede kişiye ulaşmıştır

LOGO 17  YUGOSLAVYA’DAN GÖÇLER  Yugoslavya’dan Türkiye’ye Cumhuriyet döneminde toplam aileye mensup olarak kişi göç etmiştir. Bu ailelerden 1950 yılına kadar gelenlerden kişi devlet tarafından iskan edilmiştir. Ailelerin diğer bölümü serbest göçmen olarak Türkiye’ye yerleşmişlerdir. Yugoslavya’dan yapılan göçün Yunanistan ve Bulgaristan’dan olduğu gibi politik zorlamalardan kaynaklanmadığı, göçün sosyo-ekonomik nedenlere dayandığı kabul edilmektedir

LOGO 18 Mostar Köprüsü

LOGO 19  ROMANYA’DAN GÖÇLER Romanya’dan aileye mensup kişi yılları arasında iskanlı göçmen olarak Türkiye’ye gelmiştir. Ayrıca aileye mensup kişide serbest göçmen olarak gelmiş ve daha önce gelen yakınlarının yerleştiği yerlere yerleşmişlerdir. Romanya

LOGO 20  DİĞER ÜLKELERDEN GÖÇLER  Cumhuriyet döneminde Anadolu’ya Balkan ülkeleri dışında özellikle, müslüman olan veya Türk Dil grubuna bağlı olan ülkelerden iskanlı ve serbset göçmen olarak göç eden ailelerde olmuştur. Örneğin Türkistan’dan toplam 695 ailede nüfus iskanlı, 214 ailede 684 nüfus serbest göçmen olarak, Afganistan’dan ailede nüfus iskanlı göçmen olarak gelmişler ve özellikle İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kırsal ve kentsel kesimde yerleştirilmişlerdir  Türkiye’ye son göç 1993 yılında olmuş ve Rusya’da yaşayan 150 Ahıska Türk ailesi iskanlı göçmen olarak getirilmiştir. Iğdır ilinde yapılmakta olan konutlara yerleştirilmeleri planlanmaktadır.

LOGO 21  DOĞU TÜRKİSTAN’DAN GÖÇLER Doğu Türkistan adıyla bilinen Çin Halk Cumhuriyeti yönetimi altındaki Uygur Özerk Bölgesi’nden 1951 yılında yapılan vaki müracaatlar üzerine 1853 Doğu Türkistanlı iskanlı göçmen olarak Türkiye’ye kabul edilmişlerdir. Bunun dışında aynı tarihlerde Hindistan, Pakistan ve Suudi Arabistan üzerinden 500 Doğu Türkistanlı da serbest göçmen olarak kendi imkanlarıyla Türkiye’ye gelmişlerdir. İskanlı göçmenlerden 160 hane Niğde’ye, 63 hane Konya’ya, 100 hane Kayseri’ye, 56 hane Aksaray’a ve 150 hane Manisa Salihli’ye yerleştirilmişlerdir. İskanlı göçmenlere hane başına iki odalı birer ev ve nüfus başına 20 dönümden 30 dönüme kadar arazi dağıtılmıştır. Bu göçmenlerin bir çoğu bugün İstanbul’da bilhassa Zeytinburnu ve Güneşliköy’de ikamet etmektedirler.

LOGO ’da ve 1979 yıllarında Afganistan üzerinden Doğu Türkistanlılar (90 hane) iskanlı göçmen olarak kabul edilmiş, bunlar da Kayseri ve İstanbul’a yerleştirilmişlerdir. Ayrıca 1982 yılında Afganistan-Çin sınırındaki Pamir yaylasından Doğu Türkistan kökenli Rahmankul Han’a bağlı Kırgız Türkü iskanlı göçmen olarak kabul edilmiş ve Van’ın Erciş ilçesine bağlı Ulu Pamir köyüne yerleştirilmişlerdir. Bugün Türkiye’de yaklaşık kadar Doğu Türkistan kökenli göçmen yaşamaktadır.

LOGO 23  KIBRIS’TAN GÖÇLER 1570'te Osmanlı idaresine geçen Kıbrıs'a, Anadolu'nun güney vilayetlerinden bin Türk yerleştirildi. Böylece, adanın nüfusu 'e çıktı. Ada, İngilizlere kiralanınca (1878), buradaki Türk halkı, Anadolu'ya göç etmeğe başladı. Bu göçlerle kişi Anadolu'ya geldi. Lozan antlaşmasıyla ada İngilizlere bırakılınca, göçler daha da hızlandı ve kişi Türkiye'ye geldi. 1878'den itibaren göç edenlerin sayısı 'i buldu. Gelenlerin çoğu Ankara, İstanbul ve İzmir'e yerleştirildi.

LOGO 24  IRAK VE SURİYE’DEN GÖÇLER Suriye Türkleri, ferdi kaçışların dışında, 1945, 1951, 1953 ve 1967 yıllarında Türkiye’ye toplu olarak göçmüşlerdir. Sayıları kesin bilinmeyen bu göçmenler, Kırıkhan, İskenderun ve Adana’ya yerleştirilmişler Suriye

LOGO 25  TÜRKİYE’DEN GÖÇLER Türklerin Malazgirt Zaferi ile birlikte Anadolu’ya akın etmelerinden sonra Anadolu giderek Türkleşmiştir. Bu sırada Asya’dan gelmeye devam etmişlerdir. Rumeli’ye geçtikten sonra bu defa buralara yerleşmeye başlamışlardır. 20. Yüzyılda bugünkü sınırların belirlenmesi ile bir çoğu Anadolu’ya geri dönse de yinede Topraklarımız dışında komşu ülkelerde bir çok Türk yaşamaktadır.

LOGO 26  Beyin Göçü: Beyin göçü, ülkeler arasındaki gelişmişlik farkının artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, sınırlı kaynaklarıyla yetiştirdiği insanları kaybeden az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerin kalkınmaları yavaşlamaktadır. Bununla birlikte gelişmiş ülkelerin yetişmiş insanlara daha iyi olanaklar sağlaması bu ülkeleri olumlu etkilemiştir. Ülkeler arasında beyin göçü özellikle 1960'lı yıllarda hız kazanmıştır.

LOGO 27  En çok beyin göçü veren ülkeler, Hindistan, Pakistan, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Nijerya ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleridir. Yapılan araştırmalara göre en çok göç veren 34 ülke içinde Türkiye 24. sıradadır. Önemli ölçüde beyin göçü alan ülkeler arasında ABD, Kanada, Avustralya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Almanya ve Fransa gelmektedir. Bazı ülkelerse hem beyin göçü alır hem de verir. Kanada bu tip ülkelerdendir. Türkiye, Türk Cumhuriyetlerinden az miktarda beyin göçü almaktadır.

LOGO 28  II. Dünya Savaşı sırasında Avrupa’dan kaçan bazı Yahudi bilim adamları yurdumuza geldiler ve Modern Türk Biliminin gelişmesine önemli katkılarda bulundular. Cornelius Bischoff

LOGO 29  İşçi Göçleri: II. Dünya Savaşı'ndan sonra yıkılan Avrupa ekonomisini yeniden kurmak için yılları arasında Almanya, Belçika, Avusturya ve Fransa gibi ülkelerde ciddi bir kalkınma hamlesi başlamıştır. Bu ülkelerin kalkınma çabaları dış ülkelerden önemli sayılabilecek bir iş gücü ihtiyacını beraberinde getirmiştir.

LOGO 30  1952'lerden itibaren Federal Almanya yabancı işçi gücü çalıştırmaya başlamıştır. Portekiz, İspanya, Yunanistan ve İtalya Avrupa'da işçi göçü veren bazı ülkelerdendir.  Kuzey Afrika'da yer alan Cezayir, Fas ve Tunus gibi eski sömürge ülkeleri de özellikle başta Fransa'ya olmak üzere işçi göçü vermişlerdir.  Türkiye ve Yugoslavya da bu göç kervanına katılan ülkeler arasında yer almıştır.

LOGO 31  Türkiye'den Avrupa ülkelerine yönelik ilk işçi göçü yılları arasında yaşan­mıştır. Türkiye 1961'de Almanya ile işçi göçü antlaşması yapmıştır. Daha sonra diğer Avrupa ülkeleriyle de yapmıştır.

LOGO 32 Türkiye'de işçi göçünün zaman içinde hızla arttığı görülmektedir. Bunun başlıca nedenleri;  Hızlı nüfus artışı,  Kırsal alanda isteklerin çoğalması ve çeşitlenmesi,  Gelir dağılımındaki bozukluklar,  İstihdam sorunları,  Kırsal kesimdeki gelirin düşük olmasıdır.

LOGO 33  Önceleri Avrupa ülkelerine yapılan göçler, 1980li yıllardan sonra bazı Arap ülkelerine doğru yön değiştirmiştir.

LOGO İÇ GÖÇLER 34www.feyazbilgi.com

LOGO

LOGO Türkiye’de Göçün Nedenleri  İTİCİ NEDENLER  Göç veren yerdeki olumsuzluklar  Hızlı nüfus artışı  Toprakların miras yolu ile parçalanması  İşsizlik  Alt yapı sorunları  Eğitim ve sağlık hizmetlerindeki yetersizlik  Terör olayları  Tarımda makineleşme  Erezyon nedeniyle toprakların verimsizleşmesi

LOGO Türkiye’de Göçün Sebepleri ÇEKİCİ NEDENLER  Göç alan bölgelerdeki avantajlar  İş imkanları  Alt ve üst yapı(Eğitim-Sağlık) hizmetlerinin daha gelişmiş olması  Kültürel çekicilikler

LOGO Süresine Göre Göçler Sürekli Göçler Mevsimlik Göçler Göç eylemine katılan Göçe katılan insanlar insanlar,gittikleri sezonluk yer değiştirirler yerlerde bir yıldan ve sezon sonunda tekrar az olmamak koşulu ile göç verdikleri yörelere yerleşirler. dönerler.

LOGO Mevsimlik Göçe Örnekler  Örn1= Yaylacık faaliyeti  Örn2= İnşaat işçilerinin göçü  Örn3= Turizm çalışanlarının göçü ve turizme katılanların göçü  Örn4=Tarım işçilerinin göçü  A) Pamuk işçileri  B) Fındık işçileri

LOGO  Türkiye’de işçi gücünün zaman içinde hızla artmasının nedenleri;  1- Hızlı nüfuz artışı.  2- Kırsal alandaki isteklerin çoğalması ve çeşitlenmesi.  3- Gelir dağılımındaki bozukluklar.  4- İstihdam sorunları.  5- Kırsal kesimdeki gelirin düşük olması

LOGO BEYİN GÖÇÜ  Bilim adamlarının, yetişmiş eğitimli insanların yurt dışına olan göçü.

LOGO BEYİN GÖÇÜNÜN ETKİLERİ BEYİN GÖÇÜ VEREN ÜLKELER. Gelişmekte ve ya az gelişmiş ülkeler. Kalkınma hızları azalır. Örnek: Hindistan, Pakistan, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Nijerya BEYİN GÜCÜ ALAN ÜLKELER Gelişmiş ülkeler. Kalkınma hızları artar. Örnek: İngiltere, ABD, Hollanda, İsviçre….

LOGO TÜRKİYE’DE GÖÇÜN YÖNÜ  DOĞUDAN BATIYA  Kırsal kesimden Kentsel kesime  Geri kalmış bölgeden Gelişmiş bölgeye  Küçük kentlerden Büyük kentlere  İç kesimlerden Kıyı kesimlere  Not:Ülkemizde en çok göç, küçük kentlerden büyük kentlere doğru gerçekleşmektedir.

LOGO GÖÇÜN SONUÇLARI GÖÇ VEREN YERDE 1- Nüfus azalışı 2- Tarımsal üretimde azalma 3- Çevrenin bakımsızlaşması 4- Okul, sağlık ocağı vb. hizmet binalarının kapanması GÖÇ ALAN YERDE 1- Nüfus artışı 2- Çarpık kentleşme 3- Çevre kirliliği 4- Sosyal hizmetlerde aksama 5- Eğitim ve sağlık hizmetlerindeki yetersizlik 6- Kent yaşamına uyum zorluğu 7-İşsizliğin artması

LOGO GÖÇÜ ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR.  1- Modern tarım yöntemleri yaygınlaştırılmalı  2- Besi ve ahır hayvancılığı geliştirilmeli.  3- Tarıma dayalı sanayi kolları kırsal alanlara kaydırılmalı.  4- Kırsal kesimde sosyal hizmetler yaygınlaştırılmalı

LOGO 46 GÖÇÜN MEKANSAL ETKİLERİ  Hızla artan nüfusla birlikte trafik sorunları çıkmıştır

LOGO 47  Kentleri çepe çevre kuşatan gecekondu semtleri hızla büyümüş ve bazıları modern semtler arasına sıkışmış kalmıştır.

LOGO 48  Göç alan yerleşim alanlarında iş alanları artmış ve çeşitlenmiştir.

LOGO 49  Yerleşmeye uygun olmayan bu alanlarda konutlar yapılmış, yağmur sonrasında oluşan sellerde maddi zararlar meydana gelmiştir.

LOGO 50  Hızlı göç, ormanlık alanların tahrip edilmesine ve buralarda yapılaşmaya yol açmıştır.

LOGO 51  Fabrikalar, göçten önce yerleşim alanları dışındayken göçle birlikte yerleşim alanları içinde kalmıştır.

LOGO 52  Şehirlerde nüfusun hızla artması sonucu taşıt ve konut sayısı giderek artmış ve bunun sonucunda çevre ve hava kirliliği artmıştır.

LOGO 53www.feyazbilgi.com