BÖLÜM 6 Kültür, Çeşitlilik ve Değerler

KÜLTÜR “Kültür” Nedir? Kültür bir yaşam tarzı, tamamen insan tarafından oluşturulmuş çevre, değer ve inanç, sembol, yorum ve belirli bir sosyal grubun bakış açısıdır.

KÜLTÜR “Kültür” Nedir?

KÜLTÜR Topluluk Toplum kavramı, küçük çocuklar için sosyal bilgiler müfredatına yönelik genel bir kavramdır. Çocukların kendi toplumlarında ve başkalarının toplumlarındaki çeşitliliği kavrayacakları şekilde konuyu genişletmek oldukça uygundur. Ayrıca toplumdaki bireylerin rollerinin, kendi toplumlarının özelliklerine dâhil edilmesi uygun olacaktır.

KÜLTÜR Arkadaşlık Küçük çocuklarda sosyal becerilerin geliştirilmesi, örtük programın da önemli bir konusudur. Bu konuyu çalışarak çocuklar; arkadaşlarımızın farklı bir geçmişten, ten renginden, dinden, cinsiyetten, kuşaklardan vb. olabileceğini öğrenebilirler.

ÇEŞİTLİLİK/FARKLILIK Hem çeşitliliği hem de bütünlüğü yücelten bir okul ortamı, tüm bireyler ve gruplar için derin bir saygı temeline dayanmaktadır. Bireyler ve gruplar için derin saygı içeren böylesi bir sınıf yaratmak için ilk önce birkaç şeyi anlamanız gerekmektedir:

TUTUMLARINIZ NELERDİR? Çeşitliliği önemsemek; diğer kültürlerde yaygın olan yemekleri hazırlama ve yemekten, duvara çeşitli kültürlerden çocukların resimlerini asmaktan veya başkalarının bayram ya da geleneklerini kutlamaktan ziyade, başkalarına olan tutumlarımız ve onlara yönelik bilgi birikimimizle ilgilidir.

ÇOCUKLAR BAŞKALARINI NASIL ÖĞRENİR? Başkalarına karşı kendi tutumlarınızı inceledikten sonra, çocukların başkalarını nasıl öğrendiği hakkında bir anlayış geliştirmeniz gerekir. Çocukların başkalarına yönelik farkındalık durumu erken yaşlarda başlar.

ÇOCUKLAR BAŞKALARINI NASIL ÖĞRENİR? Çocuklar iki yaşına kadar etnik farkı; fiziksel özelliklere, giysilere, dile ve siyasi yönelime dayalı olarak kişiler arasındaki benzerlik ve farklılıkları algılama yeteneğine sahiptir.

Dayanışma ve birbirine bağlılık: TEMEL KAVRAMLAR Sosyal bilimciler okul öncesi-ilkokul müfredatında çeşitliliği önemseme konusunda çocukların yeteneklerine katkı sağlayan aşağıda verilen temel kavramları tanımlamışlardır. Bunlar: Dayanışma ve birbirine bağlılık: 1 Çok kültürlülük: 2 Çatışma çözümü: 3

TUTUMLAR VE DEĞERLER John Dewey’e göre değer verme, “bir şeyi sevme, el üstünde tutma ve aynı zamanda bir şeyin değerinin türü ve miktarı üzerine hüküm verme eylemidir”. Değerler, bir bireyin kültürünün tezahürüdür.

TUTUMLAR VE DEĞERLER Hangi değerlerin, nasıl öğretilmesi konusunda olan anlaşmazlıklar, tutumların ve davranışların bizzat kendi doğasından kaynaklanmaktadır. Bir düşünce, bir inancın sözlü bir ifadesidir. Fakat tutum ve değerler, inanca bağlı duygusal bir sevme veya sevmeme durumuna işaret eder.

TUTUMLAR VE DEĞERLER Değer ve tutumlar kişisel inançlarla ve duygularla ilgili olduğundan, çoğu kişi çocukların bunları kendi evlerinde ya da dini mekânlarda öğrenmesi gerektiğine inanır. Ancak, değer ve tutumları çocuklara öğretmede okulların ve öğretmenlerin yer alıp almaması hakkında hiçbir tartışma olmamalıdır.

ÇOCUKLAR DEĞERLERİ NASIL ÖĞRENİR? Araştırmalar, yedi yaşına kadar çocukların tutum ve değerlerinin yani kendilerine ve başkalarına güven ve saygı duymalarının tamamen şekillendiğini ortaya koymaktadır. Ancak bu, çocuklar büyüdükçe tutum ve davranışlarının değişmeyeceği anlamına gelmez.

ÇOCUKLAR DEĞERLERİ NASIL ÖĞRENİR? Model Alma Küçük çocuklar kendilerine yakın olanların değer ve tutumlarını benimserler. Çocuklar ebeveynlerini severler ve onların da kendilerini sevmelerine, kendilerine ilgi ve şefkat göstermelerine ihtiyaç duyarlar. Bundan dolayı her şekilde aileleri gibi olmak isterler.

ÇOCUKLAR DEĞERLERİ NASIL ÖĞRENİR? Pekiştirme Pekiştirme kuramı çocukların tutum ve değerleri nasıl öğrendiğini açıklamak için kullanılır. Davranışçılar çocukların ve yetişkinlerin tutumlarını pekiştirme yoluyla öğrendiklerini iddia eder.

ÇOCUKLAR DEĞERLERİ NASIL ÖĞRENİR? Öğrenme Bilişsel kuram; bilişsel büyüme ve gelişmenin ilkelerini tanımlar ve bilişsel yapıların çocukların tutumlarının oluşumunu etkilediğini öne sürer. Bu görüş insanları hedefler peşinden koşanlar olarak görmektedir.

ÇOCUKLAR DEĞERLERİ NASIL ÖĞRENİR? Öğrenme Piaget ve Inhelder (1969) çocukların tutum ve değerlerinin kendi düşünme süreçleriyle uyumlu olduğunu ileri sürer. Bu süreç de bilişsel kuramlardan ahlaki gelişim ile ilgilidir.

HANGİ TEORİ? Eğitimciler, tutum ve değerleri öğretmek için tüm bu teorileri kullanırlar. Geçmişte pekiştirme kuramı, küçük çocuklara belirli değer ve tutumları aşılamak için kullanılmıştır. 1970 ve 1980’lerde diğer yaklaşımlar popüler olmuştur.

HANGİ TEORİ? Telkin (Endoktrinasyon) Bazıları, tutum ve değerlerin telkin edilmesi (aşılanması) gerektiğine inanır. Evlerinde güç kullanılarak eğitim verilmiş çocukların, iyi davranış göstermeleri gerektiği yönünde kendilerine telkinde bulunulan çocuklara kıyasla, olumlu davranışlar yönünde taahhütte bulunmaları ve bu tür davranışlarla ilgilenmeleri daha muhtemeldir.

Değer Açıklama Teorisi HANGİ TEORİ? Değer Açıklama Teorisi Değer açıklama süreci; değerlerin, bir bireyin seçtiği, çok önem verdiği ve daha sonra ona göre davrandığı bir şey olduğu önermesine dayanır. Bu durumda öğretmenler, çocuklar için güvenli ve emin bir ortam içerisinde kendi duygu, tepki ve değerlerini keşfetmeleri için planlama yapar…

yargılar oluşturma yeteneğini geliştirmek için girişimde bulunur. HANGİ TEORİ? Değer Analizi Teorisi Değer analizi yoluyla öğretmenler, ahlak ve değer problemleri hakkında akıl yürütme sürecini öğreterek, öğrencilerin rasyonel ve mantıksal olarak savunulabilir ahlaki yargılar oluşturma yeteneğini geliştirmek için girişimde bulunur.

HANGİ DEĞERLER ÖĞRETİLMELİDİR? Tutum ve değerlerin ele almak için hangi değerlerin öğretilmesi gerektiği sorusu tartışmalıdır. Bu sorular şunlar olabilir: “İnsanların ne yapması gerekir?”, “İnsanların yaşamaları gereken standartlar nelerdir?”, “İnsanların değer vermesi, onaylaması, onlara göre yaşaması ya da devam ettirmesi gereken şeyler nelerdir?”

HANGİ DEĞERLER ÖĞRETİLMELİDİR? Bir kişinin bir davranış için standartları, başkasının standartlarından farklı olduğu için çatışmalar doğar. Bu nedenle, her ebeveyn çocuklarının farklı birtakım değerleri öğrenmesini sağlamalıdır.