EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ

... konulu sunumlar: "EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ"— Sunum transkripti:

1 EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ

2 EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ
Felsefe, genel olarak özne (suje) ile nesne (obje) arasında kurulan bağ olarak tanımlanmaktadır. Özne insanı, obje ise evrendeki her şeyi karşılamaktadır. Felsefenin çalışma alanları: 1-Varlık Felsefesi (ontoloji): Var olanı ve onun mahiyetini inceler. Maddi, nesnel, fiziksel olgu ve diğer nesneler yanında, manevi, öznel, kültürel olgu gibi nesnelerde varlık felsefesinin içerisinde yer alır.

3 Felsefenin çalışma alanları:
2-Bilgi Felsefesi (epistemoloji): Bilme eylemini ve bu sürecin sonunda elde edilen bilginin mahiyetini inceler. Bilme eyleminin nasıl gerçekleştiğini ve insanın nasıl bilebildiğini incelemektedir. Doğru bilgiye ulaşmada; Rasyonalistler aklı, Ampiristler deney, duyu organları ve gözlemi, Varoluşçular sezgiyi temel almaktadır

4 Felsefenin çalışma alanları:
3-Değerler Felsefesi (aksiyoloji): Değerlerin mahiyetini açıklamaya çalışmaktadır. Değerler insanlığın evrensel sorunlarından biri olup, insanların iyi-kötü, güzel-çirkin gibi tercihler yapmada kullandıkları ölçütlerin kaynağının neler olduğu bu felsefenin uğraş alanıdır. Kendi arasında etik ve estetik değerler felsefesi olarak ikiye ayrılmaktadır. Etik, Ahlaki değerleri, Estetik Sanatsal değerleri konu almaktadır. Soru: -Eğitim hangi değerler üzerine inşa edilecektir? -Öğretmen hangi ahlaki ve estetik değerleri temel alacaktır? -Öğrenciye öncelikle hangi ahlaki ve estetik değerler kazandırılmaya çalışılacaktır?

5 EĞİTİM FELSEFESİ VE MESLEKÎ ETİK
Etik, değerler felsefesinin (Aksiyoloji)’nin ilgilendiği temel konulardan biridir. Etik: Doğru ve yanlış ölçütleridir. Etik insan ilişkilerinin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları ahlakî açıdan inceleyen felsefenin bir alt alanıdır. Etik; kuramlar, ahlakın özü, kökeni ve toplumsal yaşamdaki işlevi ve toplumsal yaşamın normları ve değerleri bireyler ve toplum arasındaki ilişki ile ilgili fikirler ileri sürer.

6 EĞİTİM FELSEFESİ VE MESLEKÎ ETİK
Meslek etiği ilkelerinin üç temel işlevi vardır: -Yetersiz ve ilkesiz üyeleri ayırmak -Meslek içi rekabeti düzenlemek -Hizmet ideallerini korumak Öğretmenlikteki Meslek Etiği: Öğretmenlik mesleğinde çalışanların öğretmenliğe ilişkin oluşturup koruduğu, öğretmenlere emreden, onları belirli bir şekilde davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, öğretmenlik ideallerini korumayı amaçlayan meslekî ilkeler bütünüdür.

7 EĞİTİM FELSEFESİ VE MESLEKÎ ETİK
Öğretmenlerin Uyması Gereken İlkeler: -Kamuoyundaki güven ve özgüveni pekiştirmelidir, bütün öğrencilere nitelikli eğitim vermek suretiyle mesleğin sahip olduğu saygınlığı artırmalıdır. -Öğretmen meslekî bilginin güncellemesi ve uygulamanın mükemmelleştirilmesinin sürdürülmesini sağlamalıdır. -Hayat boyu öğrenme programının yapısını, formatını ve zamanlamasını, profesyonelliğin zorunlu bir ifadesi olarak saptanmalıdır.

8 EĞİTİM FELSEFESİ VE MESLEKÎ ETİK
Öğretmenlerin Uyması Gereken İlkeler: -Yeterlilik ve niteliğe ilişkin bütün yararlı bilgileri deklere etmelidir. öğretmen meslekî anlamda kişisel yeteneklerini geliştirmeli eski bilgileriyle yetinmeyip bu bilgileri güncellemeli ve değişik bilgi öğelerini birleştirerek anlamlı bir bütün haline getirmelidir. -Nitelikli eğitimciler, gençleri öğretmenlik mesleğine çekmek için aktif çaba göstermelidir. -Eğitimde ve eğitim aracılığı ile demokrasi ve insan haklarını geliştirme çabalarının hepsine destek vermelidir.

9 EĞİTİM FELSEFESİ VE MESLEKÎ ETİK
Öğrenciler İle İlgili Kurallar: -Öğrencilerin çıkarlarını, mutluluğunu koruyup geliştirir ve öğrencileri kötü muameleden, fiziksel ve psikolojik istimrardan korumak için her türlü çabayı sarf eder. -Öğrencisinin sağlığıyla ilgili gerekli özeni gösterir. -Öğretmenler, öğrencisiyle meslek ilişkisi sürdürür, sevgi ile saygı arasında denge oluşturur. -Öğretmen öğrenciyle arasındaki ilişkinin bir dini benimsetmek ya da ideolojik kontrol için kullanılmasına izin vermez.

10 Öğrenciler İle İlgili Kurallar:
-Öğretmen her öğrencisinin benzersiz olduğunu, bireyselliği ve özel ihtiyaçları bulunabileceği gerçeğini kabul eder ve her öğrenciye potansiyelini gerçekleştirmesi için yol gösterir ve teşvik eder. -Öğretmen öğrencilere olanak tanıyan ve karşılıklı yükümlülükleri olan bir toplumun parçası olduğu duygusunu kazandırır. Öğretmen öğrenciye hak ettiğini vererek, öğrencinin adalet ve sorumluluk bilincini geliştirir. -Öğretmen, otoriteyi, adalet ve şefkat duygusunu kabul ettirir.

11 EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ
Felsefî Akımlar: İdealizm, Realizm, Naturalizm, Pragmatizm, Varoluşçuluk İdealizm Kurucusu Eflatundur. Bu felsefî akım gerçekliğin temelde ruhsal ve düşünsel olduğunu ileri sürer. Bilgi, sadece aklın ürünüdür. Her şeyi, insan aklı ve iradesi yaratmaktadır. İdealizm doğayı ve fiziksel gerçekliği inkâr etmemekle birlikte söz konusu gerçeğin ikincil bir gerçek olduğunu, ruhsal gerçeğin bir görüntüsünden ibaret olduğunu savunur. İdealizme göre insan akıllı bir hayvandır. Bedenî nesneler alemine, insan ruhu ise idealar alemine aittir. Bedeni ölümlü ruhu ise ölümsüzdür. İdealist felsefeye göre varlık; zihin, diğer zihinler ve evrensel zihinle ilişkilidir. Birey evrendeki oluşumların kendi içinde oluşmakta olduğunun farkına varır.

12 Felsefî Akımlar: İdealizm, Realizm, Naturalizm, Pragmatizm, Var oluşçuluk Realizm: Bu felsefeyi savunan düşünürlerin başında Aristo gelmektedir. Realizm gerçekliğin nesnel bir düzeni olduğunu ve insanların bu gerçekliğin bilgisine sahip olduğunu savunur. Gerçek, zihnimizin dışındadır ve zihnimiz dış dünyadan aldığımız duyumlarla şekillenir ve değişir. Bu nedenle eğitim hayat içinde ve hayata uygun olmalı; tabiat kanunları öğretilmeli ve uygulamaları da yaptırılmalıdır. İdealist felsefenin tersine varlığın, elde ettiğimiz bilgiden bağımsız olduğunu, varlığın doğası gereği bilgiden başka bir şey olduğunu ve bilgiden çıkmayacağı görüşünü savunmuşlardır.

13 Felsefî Akımlar: İdealizm, Realizm, Naturalizm, Pragmatizm, Var oluşçuluk Naturalizm: Gerçeğin doğa olduğunu ileri sürdüğünden materyalist felsefe ile de özdeşleştirilmektedir. Roazeau ve Pastalazzi bu akımın eğitim ile ilgili görüşlerini savunanlardır. Naturalist felsefeye göre varlık görünen şey, doğadır. Başka bir deyişle varlık yapay olmayandır. Naturalistlere göre doğa, kainatın içindeki evrensel ve yararlı bir düzen olarak tanımlanır. Doğa çok değişik ve çeşitli olguları içerir. Her zaman doğrunun ve insan yaşantılarının ve deneyimlerinin kaynağıdır. Bunun içindir ki doğa kanunları her alana uygulanmalıdır.

14 Felsefî Akımlar: İdealizm, Realizm, Naturalizm, Pragmatizm, Var oluşçuluk Pragmatizm: XX. asırda Amerika’da ortaya çıkmıştır. Bu akımın öncüleri John Dewey’dir. Deneycilik, işlevsellik gibi isimlerle de anılmaktadır. Geleneksel felsefeler doğrunun insan deneyimlerinden bağımsız, kişi ve zamana göre değişmez olduğunu savunurlar. Pragmatistler ise doğrunun insan yaşantısından kaynaklandığını ve deneysel bir olgu olduğunu savunur. Pragmatizm, insanın çevredeki her şeye, bu arada bilgiye de kendi yararı açısından bakması esasına dayanır. Bir kedinin kütüphanede ilgilendiği kitaplar değil, farelerdir. İnsan da dünyayı kendi menfaatleri açısından değerlendirir.

15 Pragmatizm: Yarar getiren şeyler, doğru düşüncelerdir. Eğitimde verilecek bilgi ve becerilerde de insanın ve toplumun yararına olan bilgi ve beceriler öğretilmeli; insanın işine yaramayacak şeyler öğretilmemelidir. Eğitim, bilgideki ve hayattaki değişmelere her an hazır olmalıdır. Kültüre bağlı bir gençlik yerine faydaya ve gelişmeye yönelmiş bir gençlik yetiştirmelidir. Her türlü eğitim-öğretim düzenlemesinde buna dikkat etmelidir.

16 Felsefî Akımlar: İdealizm, Realizm, Naturalizm, Pragmatizm, Var oluşçuluk Varoluşçuluk: (Existantializm) M. Heiddeger, G. Marcel, K. Jaspers, J. P. Sartre, A. Camus, V. Baret varoluşçuluğun öncüleridir. İnsan özgürlüğüne önem veren bir felsefî akımdır. Bu akımın temelinde insanın kendisini ve kendi gerçekliğini tanıması yatmaktadır. Bu akım, her insanı ayrı ayrı ve benzersiz olarak görmektedir. Bu nedenle bireyselciliği savunmaktadır. Var oluşçulara göre insan kendi varlığını kendi yaratır. Canlılar içinde bunu yapabilen tek varlık insandır. İnsan önce vardır. Sonra doğa ve toplumla etkileşerek kendi kendini yaratır. Her insan kendi niteliğini oluşturan bu özellikleri sonradan kazanır.

17 gibi sorulara cevap aramaktadır
EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ Eğitim felsefesi; Eğitimle ilgili düşünce ve uygulamaları felsefi düşünce ölçüleri içersinde analiz ederek yorumlayan ve bu yorumlara uygun olarak eğitimi yeniden sistemleştirmeye çalışan felsefi bir disiplindir.” -İnsan nedir? -Eğitim nedir? -Eğitimin amacı nedir? -Kimler, niçin eğitilmelidir? -Eğitimin içeriği ne olmalıdır? -Ne, ne kadar öğretilmelidir? -Eğitimde insana ne kazandırılmalıdır? gibi sorulara cevap aramaktadır

18 EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ
Eğitim Felsefesinin İşlevleri: Eğitim hedeflerinin seçiminde hedeflerin topluma, bireye uygunluk derecesinin tayin edilmesi ve hedefler arası tutarlılığın kontrol edilmesini sağlar. Eğitim bilimleri ve eğitimle ilgili diğer bilimlerin bulgularını birleştirerek eğitim uygulamalarında çok yönlülüğü ve geniş bir açıdan bakmayı getirir. Eğitimde faaliyetlerinin dayandığı kuramsal temelleri inceler ve eleştirir. Bilimsel ilgiler ve uygulama sonuçlarını birleştirerek ülkenin toplumsal, ekonomik yapısı ve değerleri ile tutarlı değerler geliştirir. Eğitimci ve öğretmenlerin eğitimi bütün yönleriyle görmelerinde yardımcı olur.

19 Eğitimde Felsefî Akımlar
İlerlemecilik Esasilik Daimicilik Yeniden kurmacılık

20 Eğitimde Felsefî Akımlar
1-İlerlemecilik: Heraklitos Protagoras, Gorcias, Prodikos vd. Pragmatik felsefenin eğitime uygulanışıdır. Eğitim aktif ve çocuğun ilgilerine göre olmalıdır. Öğretimde problem çözme yöntemi esas alınmalıdır. Okul yaşama hazırlıktan çok yaşamın kendisi olmalıdır. Öğretmenin görevi öğretimi yönetme değil, rehberlik olmalıdır. Okul öğrencileri yarışmaktan çok işbirliğine yöneltilmelidir.

21 Eğitimde felsefi akımlar
2-Esasicilik: Herman H. Horne, W. Bagley Bir felsefeye dayalı olmaktan çok doğrudan bir eğitim hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Esasiciler daha çok öğrenmenin konu alanı üzerinde dururlar. Eğitimin özü insana gerekli temel bilgi ve beceriler kazandırmaktır. Yeni yetişen kuşaklara insanlığın deneyimi, kültürel miras, bilgi birikimi aktarılmalıdır. Konu merkezli bir eğitim anlayışı temel alınmalı, temel güç öğretmen olmalıdır. Okulda zihinsel disiplin yaklaşımının geleneksel yöntemleri kullanılmalıdır. Mesleğe ve vatandaşlığa hazırlayan bir eğitim verilmelidir.

22 3. Daimicilik-Kültür-Din:
Daimcilik akımının temelinde klasik realizm yatar. Bu görüşü savunanlar, eğitimin evrensel nitelikleri belli gerçeklere göre şekillendirilmesi üzerinde dururlar. Mutlak değişmez ilkelere ve geleneğe önem veren bir eğitim akımıdır. İlkeler: -Değişmeyen evrensel bir eğitim -İnsanların ortak olan en önemli yanı akıl ve ve zekadır. Entellektüel bir eğitim -Eğitim hayatın bir kopyası değil, ona hazırlıktır. -Çocuk ve gençlere dünyanın hem manevi hem de maddi gerçeklerini tanıtacak bilgiler verilmelidir. -Öğretim yöntemlerinden, konferans, metin çözümleme ve tartışma yöntemlerine ağırlık verilmelidir.

23 4. Yeniden Kurmacılık (yeniden Yapılandırmacılık)
John Dewey, Barold, George Count Bu eğitim akımı ilerlemecilik akımının bir devamı olup son gelişen akımlardan biridir. Akımın dayandığı felsefe pragmatizmdir. (faydacılık) Yeniden yapılandırmacılık akımına göre eğitimin amacı; Toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda gerçek demokrasiyi yerleştirmektir. Bu görüşe göre eğitim, açık seçik bir sosyal reform hareketi oluşturmada önemli araçlardan biridir.

24 Yeniden Yapılandırmacılık (Beceri)
İlkeleri: -Toplum ve dünyanın gelecekte karşılaşacağı sorunlara yönelik bir eğitim -Demokrasiyi gerçekleştirecek bir eğitim -Sosyal reformlara öncülük ederek oluşturup geliştirecek bir eğitim -Ortak değerlere dayalı bir dünya toplumu oluşturma amacı olan bir eğitim