Doç. Dr. Taki DEMİR Sakarya Üniversitesi

... konulu sunumlar: "Doç. Dr. Taki DEMİR Sakarya Üniversitesi"— Sunum transkripti:

1 Doç. Dr. Taki DEMİR Sakarya Üniversitesi
DENDROLOJİ Doç. Dr. Taki DEMİR Sakarya Üniversitesi

2 Bilinmesi Gereken Ağaçlar
eastern white pine (Pinus strobus) loblolly pine (Pinus taeda Virginia pine (Pinus virginiana) baldcypress (Taxodium distichum) Atlantic white-cedar (Chamaecyparis thyoides) eastern redcedar (Juniperus virginiana) black walnut (Juglans nigra) pignut hickory (Carya glabra) river birch (Betula nigra) American beech (Fagus grandifolia) white oak (Quercus alba) northern red oak (Quercus rubra) southern red oak (Quercus falcata) water oak (Quercus nigra) willow oak (Quercus phellos) sweet bay (Magnolia virginiana) yellow-poplar (Liriodendron tulipifera) sassafras (Sassafras albidum) sycamore (Platanus occidentalis) black Cherry (Prunus serotina) black locust (Robinia pseudoacacia) American holly (Ilex opaca) red maple (Acer rubrum) silver maple (Acer saccharinum) devil’s club (Araila spinosa) blackgum (Nyssa sylvatica) flowering dogwood (Cornus florida) persimmon (Diospyros virginiana) green ash (Fraxinus pennsylvanica)

3 Yerel veya Bilimsel Adlandırma
Bütün bitkilere yerel isimler verilmiştir. Günlük kullanımda bu isimler kullanılır, telaffuzu kolaydır ve aynı zamanda tanımlayıcıdır. ANCAK: Farklı bir bölgeden yada ülkeden birisiyle bu adlar üzerinden anlaşmak oldukça zordur. Bazen aynı bitki birçok farklı yerel isme sahip olabilir. “Çınar”a “Kavlağan” denmesi gibi… Farklı bitkiler aynı yerel isimle adlandırılabilir. Karadeniz Bölgesinin bazı yörelerinde “Dişbudak” ağacına “Cınar” dendiği gibi… Bazı bitkiler çok ender bulunduğu için yerel isimleri bulunmayabilir. Sekoya, Suga gibi…

4 Botaniğin Babası Carl Linneaus (1707-1778)
Binomial Adlandırma sistemini ilk olarak kullanmıştır. Latincede bitkileri bilimsel adları bir Cins adı ve bir Tür adından oluşur. Ya altı çizilir ya da italik yazılır. Corylus colurna L.

5 TAKSONOMİK SINIFLANDIRMA
King David Came Over For Good Spaghetti I L R A E P N V D M G S U C O Y A B S T F C L Ö I İ Ü E N K M R Y

6 Bilginin Anahtarı Bilinmeyen ve bilinenlerden yola çıkarak seçenekler Dikotom ölçek kullanılarak iki seriye ayrılır. Her bir seri bir çift (iki) soru ile yeniden iki gruba ayrılır. Böylece sorularla küçük gruplar oluşturulur ve tek bir birey kalana kadar bu işleme devam edilir.

7 Tanımlama Örneği Birinci adım
Kanatlar bir dış iskeletle kaplıdır……. İkinci adıma git Kanatlar bir dış iskeletle kaplı değildir …… Üçüncü adıma git İkinci adım Vücut yuvarlak şekillidir…….. Gelinböceği Uzun bir vücuda sahiptir……... Çekirge Üçüncü adım Kanatları vücudunun yan tarafındadır……. Yusufçuk Kanatları vücudunun arka kısmındadır…….. Karasinek

8 Bitki Tanıma Anahtarı Bir ağacı tanımak için aşağıdaki özelliklere bakılır: Bitkileri tanımak için ağaçların aralarındaki benzerlik ve farklılıklara bakılır. Bitki tanımaya bir grup ağaç ile başlanır ve bir unsurun (organın) farklı versiyonları karşılaştırılarak iki gruba ayrılır. Örneğin çiçek renginin kırmızı yada beyaz olması gibi… İlk büyük ayrım, ağacın iğne yapraklı, kozalaklı yada geniş yapraklı, her yıl yaprak döken olup olmadığına bakılarak yapılır.

9 Bitki Tanımlama Kriterleri
Ağacı tanımlarken gruplandırma yapmak için yaprak şekli ve tohum özellikleri yaygın olarak kullanılan özelliklerdir. Başarılı olabilmek için bu karakterlerin tasvirinde kullanılan terminoloji çok iyi bilinmelidir.

10 Temel Terimler 1 Demet (Fascicled): Bir kın tarafından çevrelenmiş halde 2-5 yaprağın oluşturduğu demet. Küme (Clutered): Bir kın tarafından çevrelenme olmaksızın bir noktadan çok sayıda yaprağın çıkmasıyla oluşan yaprak kümesi. Alternate (Almaşık): Yaprakların gövdenin çevresinde kademeli olarak dizilmesi. Oppposite (Karşılıklı): Aynı sürgün üzerinde bulunan 2 yada 3 yaprak birbirinin tam karşısında yer alır. Çevrel diziliş (Whorled): Aynı sürgün üzerinde ikiden fazla yaprağın aynı noktadan ve çevresel olarak dizilmesi.

11 Yaprak Dizilişleri Genellikle yapraklar hakkındaki ilk soru sürgün üzerindeki duruşlarıyla ilgilidir. Almaşık, Karşılıklı ya da Çevrel diziliş

12 Temel Terimler 2 Basit yaprak (Single leaf): Bir yaprak sapı ve bir yaprak ayasından oluşur ve dip kısmında (koltuğunda) bir tomurcuk bulunur. Bileşik yaprak (Compound leaf): Tek bir yaprak, yaprak sapı üzerinde yer alan birden çok yaprakçıktan oluşur. Yaprak sapı ağacın dalına bir noktadan bağlıdır. İğnemsi (Needlelike): Yapraklar uzun ve dardır, bir iğne şeklinde kalıncadır. Pul yapraklı (Scalelike): Yapraklar, küçük, yassılaşmış üçgenler şeklinde ve gövdeye sıkı sıkıya bağlanmış durumdadır. Düz yaprak (Entire leaf): Yaprak kenarı düzgün, dişsiz ve lobsuz. Loblu yaprak (Lobed leaf): Yaprak kenarları girintili çıkıntılıdır. Dişli yaprak (Toothed leaf): Yaprak kenarları dişlere sahiptir.

13 Yaprak Tipleri İkinci ayrım yaprak tipi ile ilgili olmalıdır: Basit yada Bileşik yaprak

14 Yaprak Şekli Acicular: İğnemsi Scalelike: Pul yaprak Linear: Şeritsi
Lanceolate: Mızraksı Oblong: Oblong, Yumurta biçiminde Elliptical: Eliptik Spatulate: Spatulat Ovate: Oval Orbicular: Küresel, Dairesel Reniform: Böbreksi Cordate: Yüreksi Entire: Düz Sinuate: Dalgalı Serrate: Testere dişli Dentate: Dişli Lobed: Loblu Cleft: Parçalı, Ayrık, Yarık

15 Yaprak Ucu Görünümü Acuminate: Sivri uçlu Acute: Sivri
Obtuse: Küt, Yassı Rounded: Yuvarlak Truncate: Kesik Emarginate: Çentikli Cuneate: Kama şeklinde Auriculate: Kulaklı Parallel: Paralel damarlı Palmate: Palmat, Elsi damarlı Pinnate: Tarağımsı damarlı Arcuate: Kavisli, Yay şekilli

16 Gözler: Tomurcuklar

17 Meyveler

18 Çiçekler, Kabuk ve Ağaç Şekli

19 Diğer Tanımlama Karakterleri
Yaprak yada kabuğun dokusu Yaprağın ovalandığında kokması Yaprakta tüyler, yağ bezleri, pulların varlığı Gövde kesildiğinde süt ya da şeffaf sıvı varlığı Yetiştiği habitat Yaprakların tırmanıcı yada donuk olma durumu

20