ZEHİRLENMELERDE NÖROPATİK AĞRI Doç. Dr. Altan Şahin, FIPP Hacettepe Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D. Ağrı Ünitesi

... konulu sunumlar: "ZEHİRLENMELERDE NÖROPATİK AĞRI Doç. Dr. Altan Şahin, FIPP Hacettepe Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D. Ağrı Ünitesi"— Sunum transkripti:

1 ZEHİRLENMELERDE NÖROPATİK AĞRI Doç. Dr. Altan Şahin, FIPP Hacettepe Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D. Ağrı Ünitesi asahin@hacettepe.edu.tr

2

3 Plan Tanım Zehirlenmelere genel bakış Nöropatik ağrı ile seyreden zehirlenmeler

4 Tanımlar Zehir: Vücuda belirli miktarda girdiğinde hasar veya ölüme neden olan madde Toksikoloji: Zehirler ve zehirlenmeler bilimi

5 Nedenler İntihar Kaza (ev, işyeri, doğa) Başkası tarafından bilerek Endüstriyel (arsenik, benzen, karbonmonoksit, hidrokarbonlar,vb) Tarımsal Tıbbi İlaçlar Keyif verici maddeler (alkol vb) Ev kaynaklı toksik maddeler (temizlik vb) Doğal kaynaklı (zehirli bitkiler, hayvan sokması, doğal gaz) Besin (konserve, bozulmuş gıda)

6 Zehirlenme yolları Gastrointestinal İnhalasyon Deri ve mukoza İntravenöz

7 Metabolizma Karaciğer Plazma enzimleri Böbrekler Akciğerler Gastrointestinal sistem

8 Eliminasyon Böbrekler Safra Akciğerler

9 Klinik bulgular Toksik güç Miktar Enzim indüksiyonu Böbrek fonksiyonları Dokularda konsantrasyon 

10 Tedavi Destekleyici tedavi Toksik maddenin vücuttan uzaklaştırılması Antidot

11 Zehirlenmelerde Nöropatik Ağrı Santral Periferik

12 Cıva Kaynak: manometre, sfigmomanometre, termometre İnhalasyon Santral ve periferik lezyon: miyelin kılıf ve ganglion hücrelerinde dejenerasyon Miyakawa T et al. Acta Neuropathol 1970; 15: 45–55. Miyakawa T et al. Acta Neuropathol 1976; 35: 131–138. Miyakawa T et al. Acta Neuropathol 1974; 30: 30–41. Nagashima K. Toxicol Pathol 1997; 25: 624–631. Eto K et al. Toxicol Pathol 2002; 30: 723-34. Hunter D, Russell DS. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1954; 17: 235–241

13 Cıvaya maruz kalan işçilerde asemptomatik sensorimotor polinöropati

14 Arka kök ve sural sinirde endonöral fibrozis, sinir liflerinin kaybı ve Bungner bantlarının varlığı Spinal kordda Fasikulus grasilis’te Wallerian dejenerasyonu

15

16 11y erkek çocuk Ateş ve eritematöz döküntü Hipertansiyon Güçsüzlük Bel, diz ve omuz ağrısı (yanıcı, iğne batar tarzda)

17 5 hasta Yaş 5-16 Nöropatik ağrı 3 hastaya Gabapentin (+ Tramadol + amitriptilin) 5-10 ay tedavi

18 10 y, O+, cıva zehirlenmesi DMSA Gabapentin 30mg/kg/gün 4 ay tedavi

19 Arsenik MS 8.yy Abu Musa Jābir ibn Hayyān

20 Arsenik kurbanları Francesco I de' Medici, Toskana Grandükü Kral George III Napoleon Bonaparte Charles Francis Hall Huo Yuan Jia

21 Zümrüt yeşili Paul Cézanne Montagne Sainte-Victoire, 1882-1885, Metropolitan Museum of ArtMetropolitan Museum of Art

22 Vincent Van Gogh

23 Arsenik Çevre kirliliği Simetrik sensorimotor nöropati Parestezi ve ayak tabanlarında ağrı De Wolff FA, Edelbroek PM. Vinken & Bruyn’s, ed. Handbook of clinical neurology. 1994: 283–291. Vahidnia A, van der Voet GB, de Wolff FA. Hum Exp Toxicol 2007; 26; 823-832.

24 Kronik arsenik maruziyeti olan kişilerde pin prick testi etkilenir ve skor maruz kalmayanlara göre %50 daha fazla

25

26 Kronik arsenik maruziyeti olan 451 kişide nöropatik ağrı gelişme oranı %11.1 ile %73.7

27

28 Alkol Kronik kullanım halk sağlığı sorunu

29 Periferik sinir sisteminde küçük liflerden kaynaklanan ağrılı periferik nöropati

30 Kronik alkol alımında stres hormonlarındaki artış, periferik nöropati gelişimi ile ilgili

31 Nöropatinin şiddeti alkol kesildiğinde daha da belirginleşir

32 Spinal mGlu5 reseptörleri ve protein kinaz C’nin alkole bağlı nöropatik ağrı gelişimine etkili

33 Organofosfatlar Pestisit Kronik maruziyet  geç nöropati Lotti M, Moretto A. Toxicol Rev 2005;24:37–49. Yang CC, Deng JF. J Chin Med Assoc 2007; 70: 467–472.

34 Organofosfatlara maruz kalan çiftçilerde –Başağrısı (%50) –Ekstremite ağrısı (%35)

35 32 y, O+ Median sinir trasesine malathion enjeksiyonu Ağrılı periferik nöropati

36 Kurşun Endüstriyel maruziyet Aksonal dejenerasyon Motor nöropati (el bileği ve parmak ekstensörleri) Sensorial tutulum nadir

37 46 kurşun nöropatisi olan işçi Tümünde distal parestezi, ağrı, bozulmuş pin prick hissi, otonomik vazomotor/sudomotor değişiklikler

38 Genellikle motor nöropati Şiddetli olgularda distal sensorimotor nöropati

39 Talyum Ağır metal Elektronik endüstrisi ve cam işlenmesi Sülfidril gruplarını bağlar  serbest radikal hasarı Riboflavini bağlar  akson hasarı Davis LE, Standefer JC, Kornfeld M et al. Ann Neurol 1981; 10: 38–44.

40 67 y O+ Göğüs, karın ve alt ekstremite ağrısı Periferik nöropati

41 Karbon monoksit Periferik nöropati nadir Snyder RD. Neurol 1970; 20: 177.

42 Periferik nöropati (% 0.87 / %3.64) Yanıcı ağrı, karıncalanma, zonklayıcı ağrı, güçsüzlük

43 Kadmiyum Gümüş işlenmesi, pil endüstrisi

44 37 y, 12 yıllık maruziyet Periferik polinöropati Ayak bilekleri ve bilateral alt kostal künt sızı

45 Bromopropan Endüstriyel solventler İşyeri havalandırma koşulları önemli

46 Sprey fabrikasında çalışan 6 işçi Alt ekstremite ağrısı ve parestezisi Spastik paraparezi, distal duyu kaybı, hiperrefleksi

47 3 işçi Parestezi/disestezi ile karıncalanma Yanıcı ağrı

48 Siguatera toksini Periferik nöropati, şiddetli ağrı Red snapper Grouper (lagos- orfoz) Endemik alanlar: ekvator +35 o Antalya 37 o Achaibar KC, Moore S, Bain PG. Practical Neurology 2007;7;316-322.

49 Sonuç Nadir Öyküde akut ve kronik maruziyetin sorgulanması İntoksikasyon tedavisi + nöropatiye yaklaşım

50