ÜRETİM YÖNETİMİ PROF. DR. ORHAN TORKUL ARŞ. GÖR. M. RAŞİT CESUR NORMAN GAITHER,GREG FRAZIER, OPERATIONS MANAGEMENT Slides prepared by John Loucks  2002.

... konulu sunumlar: "ÜRETİM YÖNETİMİ PROF. DR. ORHAN TORKUL ARŞ. GÖR. M. RAŞİT CESUR NORMAN GAITHER,GREG FRAZIER, OPERATIONS MANAGEMENT Slides prepared by John Loucks  2002."— Sunum transkripti:

1 ÜRETİM YÖNETİMİ PROF. DR. ORHAN TORKUL ARŞ. GÖR. M. RAŞİT CESUR NORMAN GAITHER,GREG FRAZIER, OPERATIONS MANAGEMENT Slides prepared by John Loucks  2002 South-Western/Thomson Learning TM

2 Örnek: MRP Çizelgesi  Şasinin 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar mopedlerin Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.  9. Hafta sonunda elde 600 adet şasi var  10. hafta için 2000 adet şasinin çizelgelenmiş reçetesi var  Şasi siparişlerinde 2000 adet ve katları için lot-for-lot kuralı uygulaniyor.  Şasiler için emniyet stoğuna ihtiyaç duyulmuyor.  Şasi için istenen teslim süresi 3 hafta

3 Örnek: MRP Çizelgesi  Şasi için MİP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES Ürün: Şasi LT: 3 Ürün: Şasi LT: 3 LOT SIZE: 2000 SS: 0 LOT SIZE: 2000 SS: 0 1000 2000 10 01300 111213 8001200 1514 01400 16 HAFTA 600

4 Örnek: MRP Çizelgesi  Şasi için MİP çizelgesi... Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 600) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN : Şasi LT: 3 LOT SIZE: 2000 SS: 0 LOT SIZE: 2000 SS: 0 1000 2000 2600 0 2000 10 1600 0 2000 1600 1300 111213 800 2000 500 2000 300300900 0 1200 1514 01400 16 WEEK 00 1500 01100

5 Örnek: MRP Çizelgesi  Motor Montajının 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar mopedlerin Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.  9. Hafta sonunda elde 600 adet motor montajı var  10. hafta için 1000 adet motor montajının çizelgelenmiş reçetesi var  Motor montajı siparişlerinde 500 adet ve katları için lot-for-lot kuralı uygulaniyor  Motor montajı için istenen emniyet stoğu= 200  Motor montajı için istenen teslim süresi 2 hafta

6 Örnek: MRP Çizelgesi  Motor Montajı için MİP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 300) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES Ürün: Motor Montj. LT: 1 Ürün: Motor Montj. LT: 1 LOT SIZE: 500 SS: 100 LOT SIZE: 500 SS: 100 1000 1000 10 0 1300 111213 800 1200 1514 0 1400 16 HAFTA

7 Örnek: MRP Çizelgesi  Motor Montajı için MİP çizelgesi... Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ REÇETELER MEVCUT (ELDE = 300) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN : MOTOR MONTJ. LT: 1 LOT SIZE: 500 SS: 100 LOT SIZE: 500 SS: 100 1000 1000 1200 1200 10 1500 200 0 500 1500 1100 200 1300 111213 800 10001100 10001500 1000 400 500 1500 4001004000 1200 1514 0 1400 16 HAFTA

8 Örnek: MRP Çizelgesi  Motorun 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar mopedlerin Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.  9. Hafta sonunda elde 250 adet motor var  10. hafta için motor montajının çizelgelenmiş reçetesi yok  Motor montajı siparişlerinde lot-for-lot kuralı uygulanıyor  Motor montajı için emniyet stoğu istenmiyor  Motor montajı için istenen teslim süresi 1 hafta

9 Örnek: MRP Çizelgesi  Motor için MİP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 250) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: MOTOR LT: 1 ÜRÜN: MOTOR LT: 1 LOT SIZE: LFL SS: 0 LOT SIZE: LFL SS: 0 10 1500 500 111213 1500 1000 151416 HAFTA

10 Örnek: MRP Çizelgesi  Motor için MİP çizelgesi... Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ REÇETELER MEVCUT (ELDE = 250) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: MOTOR LT: 1 ÜRÜN: MOTOR LT: 1 LOT SIZE: LFL SS: 0 LOT SIZE: LFL SS: 0 250 1250 10 1250 500 1250 250 1500 1500 500 500 0 500 111213 1500 1000 1000 1500 1500 1000 0000 1000 151416 HAFTA

11 Örnek: MRP Çizelgesi  Karbüratörlerin 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar Motor Montajının Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.(2 katı)  9. Hafta sonunda elde 150 adet yakıt deposu var  10. hafta için karbüratörün çizelgelenmiş reçetesi yok  Karbüratör siparişlerinde 200+ lot-for-lot kuralı uygulanıyor  Karbüratör için istenen emniyet stoğu=100  Karbüratör için istenen teslim süresi 2 hafta

12 Örnek: MRP Çizelgesi  Karbüratör için MİP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 150) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: KARBÜRATÖR LT: 2 ÜRÜN: KARBÜRATÖR LT: 2 LOT SIZE: 2000+ SS: 100 LOT SIZE: 2000+ SS: 100 10 3000 1000 111213 3000 2000 151416 HAFTA

13 Örnek: MRP Çizelgesi  Karbüratör için MİP çizelgesi... Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 150) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: KARBÜRATÖRLT: 2 ÜRÜN: KARBÜRATÖR LT: 2 LOT SIZE: 2500+ SS: 100 LOT SIZE: 2500+ SS: 100 50 2500 10 2500 3050 3000 3000 2500 2500 950 50 1000 111213 3000 950 2500 1450 2500 1550105015501550 2000 151416 HAFTA

14 Örnek: MRP Çizelgesi  Tekerlek Montajının 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar mopedlerin Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.(2 katı)  9. Hafta sonunda elde 500 adet yakıt deposu var  10. hafta için 2000 adet Tekerlek Montajının çizelgelenmiş reçetesi var  Tekerlek Montajının siparişlerinde 500 ve katları için lot-for-lot kuralı uygulanıyor  Tekerlek Montajı için istenen emniyet stoğu= 400  Tekerlek Montajı için istenen teslim süresi 1 hafta

15 Örnek: MRP Çizelgesi  Tekerlek Montajı için MRP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ REÇETELER MEVCUT (ELDE = 500) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ ÇİZELGELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: TEKER MONTJ. LT: 1 ÜRÜN: TEKER MONTJ. LT: 1 LOT SIZE: 500 SS: 400 LOT SIZE: 500 SS: 400 2000 2000 10 0 2600 111213 1600 2400 1514 0 2800 16 HAFTA

16 Örnek: MRP Çizelgesi  Tekerlek Montajı için MRP çizelgesi.. Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ REÇETELER MEVCUT (ELDE = 500) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ ÇİZELGELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: TEKER MONTJ.LT: 1 ÜRÜN: TEKER MONTJ. LT: 1 LOT SIZE: 500 SS: 400 LOT SIZE: 500 SS: 400 2000 2000 2100 2100 10 2500 100 100 0 2000 2500 2500 2600 111213 1600 28002000 30002000 3000 1600 2000 2000 04000200 2400 1514 0 2800 16 HAFTA

17 Örnek: MRP Çizelgesi  Jant Montajının 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar Tekerlek Montajının Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.  9. Hafta sonunda elde 100 adet Jant Montajı var  11. hafta için 2400 adet Jant Montajının çizelgelenmiş reçetesi var  Jant Montajı nın siparişlerinde lot-for-lot kuralı uygulanıyor  Jant Montajı için emniyet stoğu istenilmiyor.  Jant Montajı için istenen teslim süresi 1 hafta

18 Örnek: MRP Çizelgesi  Jant Montajı için MİP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 100) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: JANT MONTJ. LT: 1 ÜRÜN: JANT MONTJ. LT: 1 LOT SIZE: LFL SS: 0 LOT SIZE: LFL SS: 0 0 10 2400 2500 2000 111213 2000 3000 1514 0 0 16 HAFTA

19 Örnek: MRP Çizelgesi  Jant Montajı için MİP çizelgesi... Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ REÇETELER MEVCUT (ELDE = 100) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: HUB ASSEM. LT: 1 ÜRÜN: HUB ASSEM. LT: 1 LOT SIZE: LFL SS: 0 LOT SIZE: LFL SS: 0 0 100 100 10 2000 2500 2500 2400 2500 2000 2000 2000 0 2000 111213 2000 3000 3000 2000 2000 3000 0000 3000 1514 0 0 16 HAFTA

20 Örnek: MRP Çizelgesi  Lastiklerin 10-16 haftalar arası MİP çizelgelemesi için:  Ana ihtiyaçlar Tekerlek Montajının Planlanmış-Sipariş-Releases dan geliyor.  9. Hafta sonunda elde 500 adet Lastik var  11. ve 12. haftalar için sırayla 3000 ve 2000 adet Lastiğin çizelgelenmiş reçetesi var  Lastik siparişlerinde 1000 ve katları için lot-for-lot kuralı uygulanıyor  Lastik için emniyet istenilen stoğu=500  Lastik istenen teslim süresi 3 hafta

21 Örnek: MRP Çizelgesi  Lastikler için MİP çizelgesi... Mevcut ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ SİPARİŞLER MEVCUT (ELDE = 500) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: LASTİK LT: 3 ÜRÜN: LASTİK LT: 3 LOT SIZE: 1000 SS: 500 LOT SIZE: 1000 SS: 500 0 10 3000 2500 2000 2000 111213 2000 3000 1514 0 0 16 HAFTA

22 Örnek: MRP Çizelgesi  Lastikler için MİP çizelgesi... Tamamlanmış ANA İHTİYAÇLAR ÇİZELGELENMİŞ REÇETELER MEVCUT (ELDE = 500) NET GEREKSİNİMLER PLANLANMIŞ SİPARİŞ REÇETELERİ PLANLANMIŞ SİPARİŞRELEASES PLANLANMIŞ SİPARİŞ RELEASES ÜRÜN: LASTİKLT: 3 ÜRÜN: LASTİK LT: 3 LOT SIZE: 1000 SS: 500 LOT SIZE: 1000 SS: 500 0 0 2000 10 3000 3000 3000 2500 2500 2000 2000 111213 2000 2500 3000 1500 2000 500 500 500500 3000 1514 0 0 16 HAFTA

23 MİP da Parti Büyüklüğü  Parti büyüklüğü bir seferde üretilen/sipariş edilen miktardır.  Büyük partilerin tercih sebebi:  Değişikliklerde daha az maliyet ve daha fazla kapasite  Yıllık satın alım maliyetleri daha az  Fiyattaki ve ulaşımdaki beklenmeyen durumlar tölere edilebilir.  Küçük partilerin tercih sebebi :  Daha az stok taşıma maliyeti  Obsolescence(ürünun modasının gecmesi) riski daha az  Müşteri siparişini üretmek için daha kısa çevrim zamanı

24 En az maliyeti veren en iyi model, Maliyet ve Talep durumuna göre değişir. Parti Büyüklüğü Belirleme Metotları  Ekonomik Sipariş Miktarı (ESM)  Miktar ıskontolarını önemsemez  Dalgalı talep ortamında her zaman en ekonomik çözümü vermeyebilir.  Lot-for-Lot (LFL)  Dalgalı talebi tolere edebilir  Sipariş Sıklığı Miktarı (SMM)

25 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı Bir AÜÇ çizelgesinden bir madde için net gereklilik: Etkilenen iş merkezindeki malzeme için makinelerin değişim maliyeti $400’dır. Bu malzemenin her bir ünitesi envanterde bir haftadan diğerine taşınması için $0.40’a mal olmaktadır. En az taşımada lot boyutu metodunu ve 8 haftalık değişim maliyeti çizelgesini tanımlayın. NET GEREKLİLİK 1000 1 0 1300 234 800 1200 65 0 1300 7 HAFTA 800 8

26 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı  Lot-for-Lot Method Nakliyat Maliyeti = 0($.40) = $0 Değişim Maliyeti = 6($400) = $2,400 Toplam = $2,400 NET GEREKSİNİM BAŞLANGIÇ ENVANTERİ ÜRETİM LOTLARI ENVANTER SONU 1000 0 1000 0 1 0 0 0 0 0 1300 1300 0 234 800 000 0 0 130012008000 0 1200 65 0 1300 0 0 7 HAFTA 800 0 800 0 8

27 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı  Ekonomik Sipariş Miktarı (ESM) Method S = $400.00 D = [(Net Req. for 8 wks)/8 weeks)](50 weeks/year) = (6400/8)(50) = 40,000 C = ($0.40 per week)(50 weeks/year) = $20.00

28 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı  Ekonomik Sipariş Miktarı (ESM) Method Stok Taşıma Maliyeti = 4855($.40) = $1,942 Değişim Maliyeti = 6($400) = $2,400 Total = $4,342 NET GEREKSİNİM BAŞLANGIÇ ENVANTERI ÜRETİM LOTLARI BAŞLANGIÇ ENVANTERİ 1000 0 1265 265 1 265 0 265 0 230 1265 1300 265 234 800 725760695 695 230 1265126512650 725 1200 65 0 1300 725 760 7 HAFTA 1265 1190 800 725 8

29 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı  Periyodik Sipariş Miktarı(PSM) Method PSM = (# Hafta/yıl)/(# sipariş/yıl) = 50/(D/ESM) = 50/(40,000/1,265) = 1.58 or 2 hafta

30 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı  Periyodik Sipariş Miktarı(PSM) Method Stok taşıma maliyeti = 2900($.40) = $1,160 Değişim maliyeti = 4($400) = $1,600 Total = $2,760 NET GEREKSİNİM BAŞLANGIÇ ENVANTERİ ÜRETİM LOTLARI BİTİŞ ENVATERİ 1000 0 1000 0 1 0 0 0 0 800 2100 1300 0 234 800 013000 0 800 025000800 800 1200 65 0 1300 0 1300 7 HAFTA 0 0 800 800 8

31 Örnek: Parti Büyüklüğü Belirleme Kararı  Özet Stk.taşımaDeğişimToplam MethodMaliyeti Maliyeti Maliyeti LFL02,4002,400 EOQ1,9422,4004,342 POQ1,1601,6002,760

32 MİP da Ana Başlıklar  Parti Büyüklüğü Belirleme  Düşük seviyelerde yararlı fakat yüksek seviyelerde uygulandığında aşırı stoğa sebep olabilir.  Net Değişimler vs Rejeneratif MİP  Net değişimler çok fazla olay değişimine sebep olabilir.  Rejeneratif daha maliyetlidir fakat daha kolay yönetilebilir. ... Daha fazla

33 MİP da Ana Başlıklar  Emniyet Stoğu  Kullanımı talepteki belirsizliğe bağlıdır..... Ne kadar belirsiz ise o kadar emniyet stoğuna ihtiyaç duyulur  Montajdan Siparişe İşletmeler  Son Montaj Çizelgeleme den (SMÇ) bağımsız olarak AÜÇ ve MİP de parçalar işlem görür  Modüler Ürün Ağaçları kullanırlar

34 MRP I den MRP II ye  MRP I basitçe talebi (AÜÇ) gerekli malzemelere yayar (patlatır).  MRP II kapalı döngü bir şirket yönetimi sunan İmalat Kaynak Planlaması haline gelmiştir.  Finansal yönetim  Atölye kontrol  İşlem yönetimi  Simülasyon yeteneği